Nowofundland — wszystkie informacje i opis rasy

Historia rasy nowofundland

Istnieje kilka hipotez, dotyczących pochodzenia rasy nowofundland. Pierwsza głosi, że rasa ta powstała z psów, żyjących na Nowej Fundlandii wraz z plemieniem Indian Beothuk, nazwanych później przez wikingów Skerlingami, oraz z czarnych psów, przybyłych na wyspę właśnie z wikingami około XII wieku. Rasa miała zatem ukształtować się samoistnie, a pewne domieszki miały pojawiać się około XVII wieku, kiedy rozpoczęła się kolonizacja wyspy przez Brytyjczyków.

Druga hipoteza zakłada, że protoplastą całej populacji nowofundlandów jest duży, czarny pies, przywieziony na wyspę przez wikinga Leifa Erikssona około roku 1000, a więc mniej więcej 500 lat przed odkryciem Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Hipotezę, że nowofundland pochodzi ze Skandynawii, miało potwierdzić odnalezienie szkieletów podobnych psów na terenie dawnej osady nordyckiej L’Anse aux Meadows na Nowej Fundlandii, gdzie prowadzone były prace wykopaliskowe.

Jeszcze inne teorie głoszą, że nowofundland jest rdzennie amerykańską rasą. Różni kynolodzy próbowali udowodnić, że ta rasa pochodzi od mastifa tybetańskiego, wywodzącego się od starożytnych molosów, bądź też od prehistorycznego psa canis familiaris inostranzewi, uważanego za przodka tegoż mastifa. Od tego psa wywodzi się również wiele innych ras, zaklasyfikowanych obecnie do grupy 2 FCI, jak szwajcarskie psy górskie, elkhund, mastif pirenejski i inne psy górskie. Podstawą tych teorii były badania czaszek psów, odnalezionych na Nowej Fundlandii, i stwierdzenie na podstawie tych badań podobieństw morfologicznych.

Którakolwiek z powyższych hipotez byłaby prawdziwa, jest faktem, że w XIX wieku na Nowej Fundlandii żyły duże psy o atletycznej budowie i czarnym, brązowym lub biało-czarnym umaszczeniu. Dwie ostatnie maści są zapewne rezultatem kojarzeń czarnych psów z przywożonymi od XVI wieku na wyspę przez żeglarzy europejskich mastifami, spanielami i innymi psami myśliwskimi oraz dowodnymi. Od tego czasu zaczęły się również utrwalać skłonności do pracy w wodzie; w ciągu stuleci wyewoluowała także błona pławna między palcami, charakterystyczna dla nowofundlandów. Psy były wykorzystywane do wyciągania z wody sieci z rybami, a także jako psy pociągowe – do ciągnięcia zaprzęgów.

Pod koniec XIX wieku zaczęto przywozić je do Europy. Na kontynent trafiały psy czarne, natomiast do Anglii przywożono biało-czarne. W Europie rozpoczęto prace nad ujednolicaniem typu rasy, ponieważ poszczególne osobniki różniły się między sobą pokrojem i szatą. Niektóre psy były mniejsze delikatniejszej budowy, inne potężniejsze, miewały też szorstką lub kędzierzawą sierść. Większe rozmiary uzyskano prawdopodobnie w rezultacie kojarzeń z mastifami, natomiast długa, obfita sierść nowofundlandów mogła utrwalić się w wyniku dolewki krwi psów długowłosych, w tym spaniela.

Jeszcze pod koniec XIX wieku opracowano i zatwierdzono pierwszy wzorzec nowofundlanda. W 1881 roku rasę tę zaprezentowano po raz pierwszy na wystawie w Zurychu. W 1893 roku utworzono pierwszy klub rasy na kontynencie – w Augsburgu. Na przełomie XIX i XX wieku w Europie zarejestrowane były 144 osobniki. FCI ostatecznie uznała rasę w sierpniu 1954 roku.

W Polsce nowofundlandy były hodowane już w XX-leciu międzywojennym. Po II wojnie światowej polską populację rasy odbudowano na bazie importów z ówczesnej Czechosłowacji i NRD. Obecnie w kraju działają czynnie hodowle, z których psy odnoszą sukcesy nie tylko na wystawach polskich, ale także europejskich i światowych. Ze względu na niezwykle efektowny wygląd nowofundlandy często zajmują czołowe lokaty w konkurencjach finałowych.

Nowofundland – wzorzec rasy

Wzorzec FCI nr 50 - NOWOFUNDLAND

POCHODZENIE: Kanada.

UŻYTKOWOŚĆ: pies pociągowy do ciężkich ładunków i aporter z wody. 

KLASYFIKACJA FCI: grupa 2. Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła. Sekcja 2.2. Molosy typu górskiego. 

 Rasa nieobjęta obowiązkiem pracy.

WRAŻENIE OGÓLNE: nowofundland to masywny pies, o mocnym, dobrze umięśnionym tułowiu i harmonijnych ruchach. 

WAŻNE PROPORCJE: długość tułowia, licząc od stawu barkowego do guza siedzeniowego, jest większa od wysokości w kłębie. Tułów zwarty, u suki zwykle nieco dłuższy i mniej masywny niż u psa. Odległość od kłębu do spodniej krawędzi mostka nieco większa, niż odległość od spodniej krawędzi mostka do podłoża.    

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: wyraz i wygląd nowofundlanda odzwierciedla  łagodność i życzliwe nastawienie do świata. Jest to pies pełen godności i majestatu, pogodny i mądry, znany ze swej niczym niezmąconej łagodności. 

Charakter rasy nowofundland

Nowofundland uchodzi za jedną z najłagodniejszych i najbardziej przyjacielskich ras na świecie. Ze względu na swój wyjątkowy charakter nadaje się dla rodziny z dziećmi, dla których jest najczulszym opiekunem i uwielbia się z nimi bawić. Oczywiście zabawy nie mogą odbywać się bez nadzoru dorosłych z uwagi na ogromną masę psa, który może niechcący przewrócić dziecko nawet machając ogonem.

Nowofundland to pies spokojny, zrównoważony, bardzo łatwo nawiązujący kontakt z ludźmi. Jest silnie przywiązany do swojej rodziny i nie szczędzi domownikom czułości. Nie nadaje się na stróża, aczkolwiek nie jest mu obcy instynkt obrony opiekuna. Na pewno psy tej rasy nie powinny trafiać do domów, gdzie pedantycznie przestrzega się czystości. Nowofundland jest – niestety – flejtuchem; roznosi po całym mieszkaniu jedzenie z miski, rozchlapuje wodę, wnosi na łapach do domu sporo błota z dworu, ponadto dość często się ślini i zdarza się, że kiedy się otrzepie, „mele” lądują na ścianie.

Nowofundland to łagodny pies, nawiązujący dobre relacje z innymi zwierzętami w domu, jest też życzliwie usposobiony w stosunku do innych psów. Doskonale sprawdzi się jako pierwszy, ale i drugi pies w domu. Potrzebuje bliskiego kontaktu z człowiekiem, dlatego, choć zniesie kilkugodzinną nieobecność domowników, nie może na stałe mieszkać z dala od nich, np. w kojcu, gdyż może ucierpieć na tym jego psychika.

Nowofundlandy są aktywnymi psami, lubią długie spacery i mają świetny węch, dlatego mogą być szkolone w kierunku nosework. Ze względu na dużą masę nowofundlanda sporty kynologiczne, wymagające zwinności i szybkości, nie wchodzą w rachubę. Jednak nade wszystko nowofundlandy kochają pływanie i można swojego pupila z powodzeniem układać jako psa pracującego w ratownictwie wodnym. Psy tej rasy mają silny instynkt wyciągania z wody ludzi i przedmiotów. Opiekun nowofundlanda może stworzyć wraz z nim team ratowniczy i wstąpić do WOPR. Podczas specjalistycznego szkolenia wraz z innymi psami nowofundland pozna tajniki swojej przyszłej pracy i po zdaniu egzaminu będzie mógł oddać nieocenione usługi jako pies ratowniczy. Jego opiekun zyska wspaniałego przyjaciela, przywiązanego do niego ponad miarę i gotowego wykonać każde jego polecenie.

Profesjonalnie wyszkolone psy pracujące, abstrahując od czynników emocjonalnych, są bardzo cenne; ich szkolenie jest wieloetapowe i wyjątkowo kosztowne. Dlatego w wielu krajach ubezpieczenie psa pracującego jest rzeczą oczywistą. W Polsce takiej możliwości tymczasem nie ma, choć z pewnością warto byłoby zapełnić tę niszę na rynku usług ubezpieczeniowych, zwłaszcza że polskie psy biorą udział w akcjach ratowniczych na całym świecie.

Zdrowie, pielęgnacja i żywienie psa rasy nowofundland

Na co chorują nowofundlandy

Nowofundland należy do ras olbrzymich. Z tego powodu mogą go dotykać schorzenia i dolegliwości, trapiące największe rasy psów, w tym głównie dysplazja stawów biodrowych i łokciowych. Wprawdzie uważa się, że jest to wada dziedziczna, ale nie bez znaczenia są też czynniki zewnętrzne, jak żywienie, tryb życia i dawkowanie wysiłku fizycznego, zwłaszcza w młodym wieku, kiedy kościec jeszcze nie zakończył rozwoju.

Nowofundland narażony jest też na skręt żołądka u psa, dość często występujący u ras dużych i olbrzymich. Przypadłość ta może pojawić się w sytuacji, kiedy pies zjadł zbyt dużą porcję pokarmu na raz, jadł zbyt łapczywie lub bezpośrednio po wysiłku, ewentualnie kiedy nie odpocznie po jedzeniu. Skręt żołądka jest stanem zagrażającym życiu; wymaga natychmiastowego otwarcia jamy brzusznej i przywrócenia pierwotnego ułożenia narządu. Skręt żołądka występuje znacznie częściej u psów z nadwagą i otyłych.

Oprócz dysplazji stawów biodrowych i skrętu żołądka nowofundland może cierpieć na choroby serca i układu krążenia, zwłaszcza zwężenie aorty i przetrwały przewód tętniczy. Mogą wystąpić alergie pokarmowe i choroby oczu (postępujący zanik siatkówki – PRA, nieprawidłowe ustawienia powiek). Psy tej rasy niekiedy zapadają na zapalenie dróg moczowych na tle przeziębieniowym. Rzadko pojawia się cystynuria – rzadka, dziedziczna choroba przemiany materii, objawiająca się nadmiarem aminokwasu cystyny w moczu, skutkującym kamicą nerkową.

Zabiegi pielęgnacyjne u nowofundlanda

Pielęgnacja nowofundlanda to spore wyzwanie, szczególnie dla właścicieli psów wystawowych. Jego sierść jest obfita, gęsta, dwuwarstwowa i musi być regularnie czesana, w okresie linienia (kiedy pies gubi dużą ilość podszerstka) codziennie. Nie można dopuścić do sfilcowania się sierści, ponieważ niesie to ryzyko infekcji i stanów zapalnych skóry. Kąpiel psa w wannie jest konieczna, kiedy nowofundland wysmaruje się w nieczystościach, co w przypadku psów tej rasy nie należy do rzadkości. W cieplejszych porach roku trzeba zapewnić psu możliwość kąpieli w stojącym akwenie (jezioro, staw).

U psów wystawowych pielęgnacja szaty wymaga dużej staranności. Psi fryzjer powinien wymodelować łapy i stopy, usunąć nadmiar owłosienia spomiędzy opuszek i jeżeli zachodzi taka potrzeba, wykonać miejscowo delikatne trymowanie psa, choć – zgodnie z wzorcem – nie jest to zabieg zalecany; nowofundland powinien prezentować się jak najbardziej naturalnie. Oczywiście nie jest to również zabronione jako zabieg typowo kosmetyczny. Do domowego czesania nowofundlanda najlepiej sprawdzi się metalowy grzebień o długich i rzadkich zębach, szczotka pudlówka i szczotka z naturalnego włosia do czesania tych partii ciała, gdzie sierść jest krótka i gładka.

Dla ładnego kształtu łap i stóp, a także dla prawidłowego ruchu, konieczna jest pielęgnacja pazurów u psa. Z uwagi na rozmiary nowofundlanda znacznie lepiej będzie powierzyć obcinanie pazurów u psa lekarzowi weterynarii. Oczywiście zabieg wykonuje się tylko wtedy, kiedy pies sam nie ściera pazurów. Okresowo trzeba sprawdzać także stan uszu i uzębienia. Zapobiegać osadzaniu się kamienia nazębnego można, podając psy naturalne gryzaki.

Bardzo ważne jest regularne odrobaczanie i przestrzeganie kalendarza szczepień. Szczepienie psa przeciwko wściekliźnie jest ustawowym obowiązkiem, jednak nie należy rezygnować ze szczepień przeciwko wszystkim chorobom zakaźnym. Choroby zakaźne u psa, zwłaszcza nosówka i parwowiroza, mają bardzo ciężki przebieg, szczególnie u szczeniąt, i w większości wypadków kończą się śmiercią. Komplet szczepień jest najważniejszy u nowofundlanda pracującego, przebywającego w różnych środowiskach, a także u psa wystawowego. Raz w roku, najlepiej po zimie, warto wykonać profilaktycznie badanie krwi u psa.

Jedzenie dla nowofundlanda

Żywienie nowofundlanda to zagadnienie nie tylko zdrowotne, ale także… higieniczne. Psy tej rasy mogą otrzymywać karmę gotową dla psów ras dużych i olbrzymich, która jest kompletna i zbilansowana, mogą być też żywione posiłkami domowymi, które trzeba uzupełniać preparatami witaminowo-mineralnymi. Ze względów czysto higienicznych zdecydowanie wygodniejszą metodą żywienia jest podawanie suchej karmy. Nowofundland potrafi roznosić jedzenie po całym mieszkaniu: na swoje posłanie, na kanapę, fotel, do łóżka. Wprawdzie potem je zjada, ale walające się resztki na pewno nie będą cieszyć np. gospodyni, która lubi mieć dom wysprzątany „na błysk”. A nowofundlanda trzeba karmić trzy razy dziennie – dobową dawkę pożywienia dzieli się na trzy porcje, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia skrętu żołądka. Ponadto trzeba pamiętać, że psy tej rasy piją znacznie więcej wody, niż inne, a nowofundland uwielbia rozchlapywać wodę dookoła miski i otrzepywać się, kiedy się napije.

Bardzo ważne: po posiłku nowofundland powinien odpocząć co najmniej dwie godziny i nie wykonywać żadnego wysiłku. Nie należy również go karmić bezpośrednio po wysiłku, aby nie narażać psa na wystąpienie skrętu żołądka.

Nowofundland – szczeniak, wystawy, hodowla

Kupowanie rasowego psa nie jest proste, zwłaszcza jeżeli jest to popularna rasa psów. Nowofundland należy do takich ras, jest ogólnie znany. Potencjalny nabywca musi być bardzo ostrożny, aby przy zakupie psa nie trafić na pseudohodowcę, który oferuje szczenięta „po okazyjnej cenie” zapewniając, że są one rodowodowe.

Nowofundland do uzyskania uprawnień hodowlanych musi spełnić warunki, określone w Regulaminie Hodowli Psów Rasowych ZKwP https://www.zkwp.pl/regulaminy.php. Dodatkowo podlega prześwietleniu w kierunku dysplazji stawów biodrowych; do hodowli kwalifikuje wynik A, B lub C. Jeżeli pies/suka otrzyma wynik C, wówczas może być skojarzony/skojarzona jedynie z osobnikiem, posiadającym wynik A lub B. Wykaz lekarzy weterynarii z uprawnieniami Związku do odczytu wyniku badania podany jest na stronie https://www.zkwp.pl/hodowla.php. Przed przystąpieniem do hodowli warto również wykonać psu/suce badania genetyczne w kierunku chorób dziedzicznych. Nie są one obowiązkowe, aczkolwiek niezwykle pożyteczne przy doborze par hodowlanych.

Początkujący hodowca musi zarejestrować przydomek hodowlany. Szczegółowe zasady rejestracji przydomka podane są na stronie https://www.zkwp.pl/przydomki.php. Nie dotyczy to właściciela samca, który ma być reproduktorem.

Podsumowanie

Nowofundlandy to olbrzymie psy o równie ogromnym sercu dla swojej rodziny, w szczególności dzieci. Decydując się na nowofundlanda trzeba mieć na uwadze, że jego pasją jest woda i pływanie; mimo że rasa ta nie podlega próbom pracy, należy do grupy psów pracujących jako ratownicze i warto w tym kierunku układać psa.

Nowofundland nie nadaje się do mieszkania w kojcu. Powinien przebywać z ludźmi w domu, gdyż jest z nimi silnie związany emocjonalnie, bardzo źle znosi samotność i może ona skutkować nieodwracalnymi negatywnymi zmianami w jego psychice.

Jest to rasa wymagająca starannej pielęgnacji szaty, która jest obfita i gęsta, a w okresie linienia wychodzący kłębami podszerstek trzeba codziennie wyczesywać, aby uniknąć sfilcowania sierści. Utrudnia ono prawidłową wentylację skóry i może przyczynić się do powstawania stanów zapalnych skóry.