Kot syberyjski - wszystkie informacje i opis rasy

Jaka jest historia kota syberyjskiego? 

Dawne dzieje kotów syberyjskich 

Koty syberyjskie są rasą naturalną. Oznacza to, że ich pierwotne cechy wykształciły się bez ingerencji człowieka. Wyjątkowo gęste dwuwarstwowe futro i mocna budowa ciała nie pozostawiają wątpliwości, że jest to zwierzę zahartowane przez surowy klimat swojej ojczyzny. 

Jak wskazuje sama nazwa rasy, koty syberyjskie pochodzą z mroźnych rejonów północno-wschodniej Rosji. Przez wieki występowały naturalnie na Uralu i środkowej Syberii oraz na Kaukazie. Ekstremalnie niskie temperatury oraz ograniczony dostęp do pożywienia to czynniki, które najbardziej wpłynęły na rozwój ich cech fizycznych. Niestety nie mamy pewności, kiedy dokładnie i w jakich okolicznościach przodkowie dzisiejszych „sybiraków' pojawili się na świecie. Szacuje się jednak, że podobne koty mogły mieszkać w syberyjskich lasach już w okolicach 1000 roku naszej ery. 

Według niektórych hipotez były one kuzynami kotów norweskich leśnych. Wielu naukowców przychyla się jednak do założenia, że u obydwu ras mocna budowa ciała oraz geny odpowiedzialne za długą sierść wykształciły się równolegle pod wpływem czynników środowiskowych. 

Przez długi czas zwierzęta w typie dzisiejszych „sybiraków" były jednymi z najczęściej występujących kotów w Rosyjskich domach. Klimat polityczny nie sprzyjał jednak międzynarodowej karierze rasy. Aż do upadku Muru Berlińskiego koty syberyjskie rozwijały się bez jakiejkolwiek ingerencji człowieka. 

Kot syberyjski jako odrębna rasa 

Współczesna historia rasy kot syberyjski rozpoczyna się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Wówczas do rozpadającego się Związku Radzieckiego zawitała para znanych i cenionych niemieckich hodowców. Małżeństwo Schultz, bo o nich mowa, zakupiło w Leningradzie kilka kotów syberyjskich i zabrało je do domu, który znajdował się na terenie ówczesnej NRD. 

W latach 1985-1991 w Niemieckiej Republice Demokratycznej funkcjonował eksperymentalny program Trassenkatzen. Jego celem było wyhodowanie silnych i odpornych kotów, które mogłyby chronić okolice linii elektroenergetycznych i kolejowych przed zagrażającymi im gryzoniami. W tym celu krzyżowano przywiezione z ZSRR koty syberyjskie z niemieckimi kotami dachowymi. 

W połowie 1990 roku do Stanów Zjednoczonych dotarli emigranci ze Związku Radzieckiego, którzy przywieźli ze sobą kilka tamtejszych kotów półdługowłosych. Mniej więcej w tym okresie hodowla kotów syberyjskich po dwóch stronach Atlantyku zaczęła zyskiwać na popularności. 1 maja 1997 roku amerykańska TICA uznała tę rasę za pełnoprawną. Rok później w jej ślady podążyła FIFe. 

Kot syberyjski a Neva Masquarade 

W latach sześćdziesiątych XX wieku w leżącym nad rzeką Newą Leningradzie (dzisiejszym Sankt Petersburgu) rozpoczęto krzyżowanie ze sobą półdługowłosowych kotów syberyjskich z rasami o umaszczeniu point (na przykład syjamami). Od ciemnej maski, którą uzyskiwało potomstwo, koty te określano jako Neva Masquarade. 

Do tej pory można spotkać się z twierdzeniem, że jest to po prostu odmiana kolorystyczna kotów syberyjskich. W istocie jednak już w 2010 roku Fédération Internationale Féline uznała Neva Masquarade za odrębną rasę. Co ciekawe, stało się to z uwagi na wniosek złożony przez polskich hodowców. 

Kot syberyjski współcześnie 

Koty w typie „sybiraków" są obecnie jednym z najczęściej występujących kotów domowych w Rosji. Rasa ma swoich miłośników w Stanach Zjednoczonych, jednak pojawia się tam relatywnie rzadko, ustępując rdzennemu maine coonowi. Do naszego kraju pierwszego kota syberyjskiego sprowadzono już w 1989 roku. Obecnie funkcjonuje u nas kilka bardzo dobrych hodowli, a rasa cieszy się sympatią wielu miłośników kotów. 

Jak wyglądają koty syberyjskie? 

Koty syberyjskie nie są tak duże, jak maine coony czy norweskie leśne. To osobniki średniej wielkości. Zdecydowanie należą jednak do mocno zbudowanych zwierząt o solidnym kośćcu. Kocury ważą zazwyczaj około 7 kg i są wyraźnie większe od kotek, które rzadko przekraczają wagę 5 kg. Oczywiście są wyjątki. Niektóre hodowle kotów syberyjskich mają w swoich liniach osobniki ważące nawet 10 kg. Co ważne - przedstawiciele tej rasy długo dojrzewają. Czasami do osiągnięcia pełnych rozmiarów i proporcji potrzebują nawet pięciu lat. 

Standard rasy kot syberyjski według FIFe 

Głowa: szeroka i klinowata z mocnym, ale nieco cofniętym podbródkiem. Dobrze wykształcone kości policzkowe. 

Uszy: duże, lekko pochylone do przodu i zaokrąglone u nasady. 

Oczy: okrągłe, duże i lekko skośne. Kolor w zależności od umaszczenia może być zielony, żółty, bursztynowy lub niebieski. 

Ciało: duże, muskularne i masywne, ale nie krępe. Sylwetka harmonijna, nieco wydłużona. Nogi mocne, łapy duże i okrągłe z pękami włosów pomiędzy palcami. 

Ogon: średniej długości, gruby u nasady i stopniowo zwężający się ku końcowi. 

Każdy odpowiedzialny hodowca wie, że kotów syberyjskich (w przeciwieństwie do wielu pozostałych ras naturalnych) nie wolno krzyżować z innymi rasami. 

Umaszczenie i szata kota syberyjskiego 

Koci przybysze z mroźnej Syberii odznaczają się nieprzemakalnym i bardzo gęstym dwuwarstwowym futrem. Włos okrywowy jest półdługi, mocny i dobrze przylegający do ciała. Gęsty podszerstek sprawia, że kot jest wyjątkowo przyjemny i miękki w dotyku. Oczywiście świetnie spełnia on swoją funkcję chroniąc kota syberyjskiego przed chłodem i wilgocią. Tworzy również warstwę izolacyjną, która chroni przed działaniem promieni słonecznych. Nieodzownym elementem szaty „sybiraka" są także typowe dla wszystkich kotów leśnych portki na tylnych nogach oraz pokaźna kryza wokół szyi i na klatce piersiowej. 

Podobnie jak inne koty leśne, czyli norweskie i maine coony, „sybiraki" występują najczęściej w umaszczeniu agouti z różnymi rodzajami pręgowania. Popularne są także umaszczenia: 

• czarne; 
• rude; 
• szylkretowe; 
• srebrzyste; 
• niebieskie; 
• kremowe. 

Dopuszczalny jest duży udział białego w różnych proporcjach. Umaszczenie typu color point zarezerwowane jest dla Neva Masquarade. Koty te są blisko spokrewnione z syberyjskimi, jednak stanowią odrębną rasę. 

Prawdziwy charakter kotów syberyjskich 

Obok eksterieru niezwykle ważnym elementem każdego wzorca rasy jest charakter. Koty syberyjskie pod tym względem wyróżniają się przyjaznym usposobieniem, które jednak okraszone jest pewną skłonnością do dominacji. Opiekunowie i hodowcy podkreślają, że „sybiraki" zazwyczaj lubią mieć własne zdanie i nie podporządkowują się łatwo innym zwierzętom. 

W obrębie rasy zdarzają się oczywiście osobniki nieśmiałe. Trzeba jednak zaznaczyć, że hodowcy dążą raczej do krzyżowania ze sobą tych kotów syberyjskich, które najlepiej wpisują się w charakterologiczny standard rasy. Ten zaś zakłada pewność odwagę, stabilność i pewność siebie. 

Kot syberyjski lubi towarzystwo ludzi. Chętnie spędza czas ze swoimi opiekunami, a ponieważ jest otwarty i cierpliwy, zazwyczaj okazuje się dobrym towarzyszem dla dorastających dzieci. Przedstawiciel tej rasy to doskonały myśliwy, dlatego trzymanie go w domu z drobnymi gryzoniami może okazać się nie najlepszym pomysłem. 

Pamiętaj, że każdy kot jest indywidualną jednostką. Zwierzęta dziedziczą po sobie cechy charakteru oraz temperament. Olbrzymi wpływ na ich usposobienie mają jednak warunki środowiskowe, socjalizacja a nawet poziom stresu matki w okresie życia płodowego kociąt. Wybierając hodowlę kotów syberyjskich kieruj się więc nie ceną, ale renomą i dobrostanem zwierząt. 

Kot syberyjski – pielęgnacja i zdrowie 

Jak długo żyje kot syberyjski? Jak prawidłowo o niego dbać? To pytanie zadaje sobie z pewnością wielu przyszłych opiekunów. Poniżej postaramy się podsumować najważniejsze kwestie dotyczące pielęgnacji zwierzaków tej rasy. 

Pielęgnacja futra kota syberyjskiego 

Futro kota syberyjskiego jest wyjątkowo gęste, dlatego wymaga regularnego szczotkowania. Należy używać szczotki do futer długich włosów, co najmniej kilka razy w tygodniu, aby zapobiec matowieniu i zaplątaniu się włosów. Szczotkowanie pomaga również usunąć martwe włosy i zapobiega powstawaniu kołtunów. Koniecznie zaopatrz się w grzebień z szeroko rozstawionymi zębami oraz szczotkę do wyczesywania podszerstka. 

Czy kot syberyjski uczula? 

Wiele osób zastanawia się, czy sierść kotów syberyjskich uczula mniej niż sierść innych ras. Rzeczywiście, koty te uznawane są przez niektórych za hipoalergiczne. Nie odnosi się to jednak do rodzaju włosa, ale do ilości wytwarzanego białka Fel d 1, które uważane jest za główną przyczynę alergii na koty. 

Białko to produkowane jest przez gruczoły łojowe i ślinianki. Rozprowadza się po całym ciele kota, przede wszystkim poprzez ślinę i naskórek. Reakcje alergiczne u osób uczulonych występują właśnie po kontakcie z tymi dwoma czynnikami. 

Czy więc koty syberyjskie są hipoalergiczne? Niestety nie. Mniejsza ilość Fel d 1 może sprawić, że reakcja układu immunologicznego będzie mniej radykalna. Nie można jednak tego zagwarantować, ponieważ każdy organizm reaguje inaczej. Kupno kota powinno być decyzją dobrze przemyślaną także pod kątem ewentualnego uczulenia. 

Na co chorują koty syberyjskie? 

Kot syberyjski to jedna z najbardziej odpornych a jednocześnie najzdrowszych ras kota domowego. Ukształtowany w zmiennych warunkach klimatycznych środkowej Rosji i wolny od eksperymentów hodowlanych „sybirak" nie jest obciążony dużą ilością chorób genetycznych. 

Lekarze weterynarii i hodowcy zwracają uwagę właściwie wyłącznie na zwiększone ryzyko wystąpienia kardiomiopatii przerostowej (HCM). Choroba ta polega na pogrubieniu mięśnia sercowego (przede wszystkim jego lewej komory), co prowadzi do upośledzenia czynności rozkurczowej. Nierzadko występuje także niedomykalność zastawki dwudzielnej. 

W postaci idiopatycznej HCM jest schorzeniem dziedzicznym. Wybierając hodowlę zawsze zwracaj uwagę na to, czy rodzice twojego przyszłego kociaka zostali przebadani genetycznie oraz czy mają przeprowadzane regularne badania echokardiograficzne serca. Odpowiedzialny hodowca powinien przedstawić ci potrzebne wyniki i zaświadczenia! 

Niestety kardiomiopatia przerostowa często nie daje żadnych objawów. Wielu opiekunów dowiaduje się o chorobie zwierzaka dopiero w momencie jego nagłej śmierci w młodym wieku. Właśnie dlatego tak ważnym elementem profilaktyki w przypadku wszystkich kotów leśnych, w tym także syberyjskiego, jest regularne wykonywanie badania echokardiograficznego. 

Oczywiście każdy syberyjczyk powinien przynajmniej raz w roku odwiedzać lekarza weterynarii. Pamiętaj o szczepieniach przeciwko chorobom zakaźnym, które u dorosłych kotów warto powtarzać co dwa-trzy lata. Istotne jest również regularne badanie kału pod kątem pasożytów wewnętrznych. 

Prawidłowe żywienie kotów syberyjskich 

Opieka nad kotem syberyjskim to także kwestia zapewniania mu zbilansowanej diety. Tak jak wszystkie koty domowe jest on obligatoryjnym mięsożercą, który nie toleruje dobrze obecności produktów roślinnych w jadłospisie. Wysokiej jakości mokra karma z dużą zawartością mięsa szkieletowego i podrobów idealnie sprawdzi się jako podstawa diety. 

Swojego „sybiraka" możesz również częstować przysmakami. W tej roli doskonale sprawdzi się liofilizowane lub suszone mięso. Pamiętaj, aby nie podawać kotu żadnych produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Unikaj soli i innych przypraw. 

Dla kogo jest kot syberyjski? 

Zastanawiasz się, czy kot syberyjski to rasa odpowiednia dla ciebie? Przedstawiciele tej rasy to zwierzaki przyjazne, otwarte i towarzyskie. Trzeba jednak pamiętać, że rozkoszny kotek syberyjski jeszcze kilkanaście pokoleń temu polował w kaukaskich lasach. Jest energiczny i uwielbia zabawę, a opiekun powinien odpowiedzieć na tę potrzebę. 

Czy jest to równoznaczne z koniecznością wypuszczania kota na dwór samopas? W żadnym wypadku nie! Tak jak zdecydowana większość aktywistów prozwierzęcych oraz hodowców stoimy na stanowisku, że miejsce każdego kota domowego jest w domu. Przygarnięcie pod swój dach wymagającego drapieżnika wiąże się z koniecznością zapewniania mu warunków do zabawy i dopełnienia cyklu łowieckiego. 

Oczywiście osiatkowany bezpieczny balkon, czy ogrodowa woliera będą dla syberyjczyka fantastycznym miejscem do spędzania czasu na świeżym powietrzu! Najważniejsze jest jednak poświęcenie zwierzakowi swojego czasu i uwagi. 

Na koniec warto jeszcze wrócić do kwestii alergii. Pomimo mniejszej ilości białka Fel d 1 w ślinie kota syberyjskiego nie możemy mieć gwarancji, że osoba z mocnym uczuleniem nie zareaguje na niego żadną niepożądaną reakcją ze strony układu immunologicznego. Fakt, że „trefnego" białka jest mniej, nie oznacza bynajmniej, że nie ma go wcale. Przed zakupem własnego kociaka postaraj się spędzić trochę czasu w towarzystwie przedstawiciela rasy. Unikniesz w ten sposób konieczności oddania kupionego kociaka, co u obu stron generuje zawsze mnóstwo stresu. 

Kot syberyjski – podsumowanie 

Koty syberyjskie są nie tylko piękne, ale także przyjacielskie i cierpliwe. Chociaż są rasą naturalną, to w wielkim świecie felinologicznym zadebiutowały zaledwie trzy dekady temu. Mamy więc ciągle do czynienia ze zwierzętami odpornymi, długowiecznymi i wolnymi od większości poważnych chorób genetycznych. Zanim zdecydujesz się na zakup swojego syberyjczyka, koniecznie poznaj środowisko hodowców i dowiedz się, na co zwrócić uwagę podczas wyboru tego najlepszego.