Siberian husky to rasa pierwotna, w której powstanie ingerencja człowieka była minimalna. Husky syberyjski zachował wszystkie cechy psa pierwotnego, nie zawsze pożądane w cywilizowanym świecie. Może właśnie dlatego rasa ta zyskała sobie tylu zwolenników, którzy lubią wyzwania? Poznajmy bliżej tego oryginalnego pod wieloma względami psa.
Spis treści
Historia rasy siberian husky
Korzenie siberian husky sięgają tysięcy lat i regionów wschodniosyberyjskich z surowym, subpolarnym i polarnym klimatem, obejmujących dorzecze Kołymy, półwyspu Kamczatka i Morza Czukockiego z Cieśniną Beringa. Najstarszą grupą etniczną, jaka zamieszkiwała obszary Syberii, byli Czukcze i to oni zaczęli wykorzystywać husky jako psy zaprzęgowe. Miało to miejsce około trzech tysięcy lat temu, kiedy nastąpiło ochłodzenie klimatu i masowe opady śniegu. Psy, które były wykorzystywane do ciągnięcia sań, musiały być zdrowe, silne i wytrzymałe, a także tanie w utrzymaniu. Latem pozostawiane były same sobie i musiały radzić sobie same w zdobywaniu pokarmu. Żywiły się więc padliną i samodzielnie upolowaną zwierzyną.
Według zachowanych dokumentów, psy siberian husky zostały sprowadzone do Kanady w 1909 roku, przez ówczesnego rosyjskiego handlarza futrami. Pelzhandlera Goosaka, choć nie wyklucza się, że mogły tam trafić znacznie wcześniej. Goosak przywiózł psy, aby je wystawić w wyścigu All Alaska Sweepstake (650 km długości). Wzbudziły one zdziwienie wśród miejscowej ludności swoją stosunkowo drobną posturą; były znacznie mniejsze niż znane tam już Alaskan malamute i wydawało się nieprawdopodobnym, że husky znane były jako psy używane do ciągnięcia sań. Nawet zostały one nazwane pogardliwie „syberyjskimi szczurami”. Tymczasem zaprzęg Goosaka, prowadzony przez maszera [1] nazwiskiem Thurnstrup, wywalczył trzecią lokatę. Rok później w tym samym wyścigu inny maszer, John Johnson, zdystansował konkurencję, ustanawiając rekord czasem 74 godz. 14 min. 39 sek., który nie został pobity przez następne 73 lata (choć zaprzęgi siberian husky odnotowywały zwycięstwa). Dopiero w 1983 roku rekord ten został poprawiony.
Jak zaczęła się historia husky?
Słynny norweski polarnik, późniejszy zdobywca Bieguna Południowego, Roald Amundsen, polecił sprowadzić stado siberian husky na Alaskę, skąd planował wyruszyć z wyprawą na Biegun Północny. Niestety, wybuch I wojny światowej pokrzyżował te plany, a psy pozostały na Alasce. Tak rozpoczęła się kanadyjska i amerykańska historia rasy siberian husky.
W styczniu 1925 roku w mieście Nome na Alasce wybuchła epidemia błonicy. Trzeba było dostarczyć do miasta szczepionki, jednak ze względu na złe warunki pogodowe nie było możliwości wykorzystania transportu lotniczego. Zdecydowano, że szczepionki zostaną dowiezione pociągiem do osady Nenana, a stamtąd do oddalonego o niemal 1100 km Nome psimi zaprzęgami. Sformowano w zaprzęgi 150 psów husky, które pod kierunkiem 20 maszerów przebyły trasę w niespełna tydzień. Lider ostatniego zaprzęgu, pies Balto, stał się najsłynniejszym psem tamtych czasów i nawet doczekał się pomnika w nowojorskim Central Parku.
Początki hodowli siberian husky w Stanach Zjednoczonych przypadają na rok 1914. Pionierem był Norweg Leonhard Seppala, który miał brać udział w niedoszłej do skutku wyprawie Roalda Amundsena. Seppala odkupił część psów, które pozostały na Alasce, uformował z nich zaprzęg i wystawiał go z powodzeniem w wyścigu All Alaska Sweepstake. Zwycięstwa spowodowały ogromny wzrost popularności husky i wyścigów, które dość szybko stały się ulubionym sportem miłośników psów. American Kennel Club uznał rasę siberian husky za odrębną rasę już w 1930 roku, a FCI we wrześniu 1966 roku.
W latach 50. i 60. XX wieku pierwsze psy tej rasy przywieziono do Europy, gdzie stały się niezwykle popularne. Do Polski pierwsza suka trafiła w 1983 roku; była to sprowadzona ze Szwecji JUONNA Elfkarlens. Obecnie siberian husky jest bardzo lubianą, powszechnie znaną rasą, prezentującą się na wystawach w dość licznych stawkach.
Iwona Czechowska sędzina kynologicza, hodowczyni psów, ekspertka zoocial.plSiberian husky – wzorzec rasy
Wzorzec FCI Nr 270
SIBERIAN HUSKY
POCHODZENIE: USA
UŻYTKOWOŚĆ: pies zaprzęgowy.
KLASYFIKACJA FCI: grupa 5. Szpice i psy ras pierwotnych. Sekcja 1. Nordyckie psy zaprzęgowe. Rasa nie jest objęta obowiązkiem pracy.
WRAŻENIE OGÓLNE: siberian husky jest psem pracującym średniej wielkości, szybkim, lekkim, swobodnym i pełnym wdzięku w ruchu. Charakterystyczny chód husky jest płynny i wydaje się nie wymagać wysiłku. Pies ten najlepiej sprawdza się jako zaprzęgowy, do przewożenia niezbyt ciężkich ładunków na duże odległości ze średnią prędkością.
WAŻNE PROPORCJE:
-
Widziana z profilu, długość tułowia od najbardziej wysuniętego do przodu punktu łopatki do tylnego krańca zadu, jest nieznacznie większa od wysokości psa w kłębie.
-
Odległość od wierzchołka nosa do stopu odpowiada odległości od stopu do potylicy.
USPOSOBIENIE/TEMPERAMENT: typowy temperament siberian husky jest przyjazny i łagodny, ale zarazem czujny i otwarty. Pies ten nie wykazuje cech pożądanych u psa stróżującego, nie jest bowiem nadmiernie podejrzliwy wobec obcych ani agresywny w stosunku do innych psów. U dojrzałych osobników można zaobserwować pewną rezerwę i powagę. Inteligencja, posłuszeństwo i entuzjastyczna postawa siberian husky czynią go miłym i chętnym do pracy towarzyszem człowieka.
Głowa
OKOLICA MÓZGOCZASZKI
Czaszka: średniej wielkości, proporcjonalna do tułowia; nieznacznie zaokrąglona na górze i zwężająca się od najszerszego miejsca w kierunku oczu. Stop: dobrze zaznaczony.
OKOLICA TWARZOCZASZKI
Nos: czarny u psów czarnych, szarych, sobolowych lub agouti; wątrobiany u psów rudych; czarny, wątrobiany lub cielisty u czysto białych psów. Jaśniejsza smuga „śnieżny nos” jest traktowany na równi z pozostałymi. Kufa: średniej długości i szerokości, zwężająca się stopniowo ku nosowi, o wierzchołku ani szpiczastym, ani kwadratowym. Grzbiet nosa prosty na całej długości, od stopu do wierzchołka. Wargi: dobrze pigmentowane i ściśle przylegające. Szczęki i uzębienie: zamykające się w zgryzie nożycowym. Oczy: w kształcie migdała, rozstawione umiarkowanie szeroko i nieco skośnie osadzone. Mogą być brązowe lub niebieskie; dopuszcza się dwoje oczu różnego koloru lub każde oko różnobarwne. Wyraz oczu przenikliwy, ale przyjazny, ciekawski, a nawet figlarny. Uszy: średniej wielkości, w kształcie trójkąta, osadzone wysoko i blisko siebie. Grube, dobrze owłosione, z tyłu nieco łukowate; bardzo proste, o lekko zaokrąglonych wierzchołkach, skierowanych ku górze.
SZYJA: średniej długości, łukowata, w postawie dumnie uniesiona. W kłusie szyja wysunięta tak, że głowa niesiona jest nieco do przodu.
Tułów
Grzbiet: mocny, prosty od kłębu do zadu. Średniej długości ani krępy, ani wiotki wskutek wydłużenia. Lędźwie: napięte i szczupłe, węższe od klatki piersiowej, lekko podciągnięte. Zad: opadający pod pewnym kątem względem linii kręgosłupa, ale nigdy tak stromy, by ograniczał wyrzut tylnych kończyn. Klatka piersiowa: głęboka i mocna, ale nie nazbyt szeroka; najgłębszy jej punkt znajduje się tuż za łokciami i na ich poziomie. Żebra dobrze wysklepione, ale spłaszczone po bokach, by mogły pozwolić na swobodę ruchu.
OGON: dobrze owłosiony, kształtem przypominający lisią kitę, osadzony tuż poniżej poziomu górnej linii; zazwyczaj noszony nad grzbietem w sierpowatym zagięciu, gdy pies jest czujny. Ogon uniesiony nie opada na żadną stronę tułowia, ale też nie spoczywa płasko na grzbiecie. Opuszczony ogon jest zjawiskiem normalnym u psa w stanie spoczynku. Włos na ogonie jest średniej długości. Długość włosa jest mniej więcej taka sama na górze, po bokach i na spodzie, co daje ogonowi wygląd okrągłej szczotki.
Kończyny
KOŃCZYNY
KOŃCZYNY PRZEDNIE: w pozycji stojącej, widziane od przodu, umiarkowanie rozstawione, równoległe i proste. Kość mocna, ale nigdy toporna. Długość kończyn od łokcia do podłoża jest nieznacznie większa niż odległość od łokcia do szczytu kłębu. Palce szczątkowe na przednich kończynach mogą być usunięte. Łopatki i ramiona: łopatka dobrze kątowana. Ramię nieco nachylone ku tyłowi od najbardziej wysuniętego do przodu punktu łopatki do łokcia; w żadnym razie nie może być prostopadłe względem podłoża. Mięśnie i więzadła łączące łopatkę z klatką piersiową – mocne i dobrze rozwinięte. Łokcie: przylegające do tułowia; nie mogą być ani odstające, ani podsiebne. Nadgarstek: mocny, ale giętki. Śródręcza: widziane z boku nieco nachylone. Łapy: owalnego kształtu, ale nie długie. Średniej wielkości, zwarte i dobrze owłosione między palcami i opuszkami. Opuszki twarde, mocno wysklepione. Gdy pies znajduje się w naturalnej pozie, łapy nie mogą być ustawione ani zbieżnie, ani rozbieżnie.
KOŃCZYNY TYLNE: w pozycji stojącej, widziane od tyłu, umiarkowanie rozstawione i równoległe. Palce szczątkowe (wilcze pazury), jeśli obecne, powinny być usunięte. Udo: dobrze umięśnione i silne. Kolano: dobrze kątowane. Staw skokowy: dobrze zaznaczony; znajduje się blisko podłoża. Łapy: jak w kończynach przednich.
RUCH: typowy ruch siberian husky jest płynny i wydaje się wykonywany bez wysiłku. Siberian husky jest psem szybkim i lekkim na łapach; na ringu powinien być wystawiany na luźnej smyczy, w umiarkowanie szybkim kłusie, pokazując dobrą akcję kończyn. Widziany od przodu do tyłu w kłusie siberian husky nie porusza się ruchem jednośladowym, choć wraz z narastającą prędkością kończyny stopniowo zbliżają się ku sobie aż do momentu, kiedy opuszki opadają w jednej linii, bezpośrednio w linii środkowej ciała. Gdy ślady opuszek zbiegają się, przednie i tylne kończyny prowadzone są prosto ku przodowi, bez odstawiania lub podstawiania łokci czy kolan. Każda kończyna tylna podąża śladem przedniej po tej samej stronie tułowia. Gdy pies jest w ruchu, górna linia pozostaje stabilna i prosta.
Szata
Włos: szata siberian Husky jest dwuwarstwowa (włos okrywowy i podszerstek), średniej długości i sprawia wrażenie gęstej, lecz nigdy nie jest tak długa, by maskować kontury sylwetki psa. Podszerstek jest miękki i gęsty, wystarczającej długości, by podtrzymywać włos okrywowy. Włosy wierzchniej okrywy są proste i dosyć gładko przylegające, nigdy zaś twarde czy odstające od tułowia. Należy pamiętać, że brak podszerstka w okresie linienia jest zjawiskiem normalnym.
Trymowanie bokobrodów oraz sierści między palcami i wokół łap, celem nadania bardziej starannego wyglądu, jest dopuszczalne. Trymowanie psa w innych miejscach jest niewybaczalne i powinno skutkować znacznym obniżeniem oceny.
Umaszczenie: dopuszczalnych jest bardzo wiele umaszczeń: czarne, szare, agouti, sobolowe, rude i białe. Kolor może być jednolity, może mieć wiele odcieni, może mieć białe znaczenia. Powszechna jest różnorodność znaczeń i wzorów, które mogą być symetryczne lub niesymetryczne. Umaszczenia merle i pręgowane są niedopuszczalne i stanowią wadę dyskwalifikującą.
Wielkość
Wysokość w kłębie: psy 21-23,5 cala (53,5 - 60 cm), suki 20-22 cala (50,5 - 56 cm).
Waga: psy 45-60 funtów (20,5 - 28 kg), suki 35-50 funtów (15,5 - 23 kg).
Waga jest proporcjonalna do wysokości. Miary podane powyżej przedstawiają skrajne wartości wzrostu i wagi, bez preferencji dla żadnej spośród skrajności. Wszelkie oznaki przesadnie mocnego kośćca lub zbyt dużej wagi, powinny być oceniane negatywnie.
Wady
Wszelkie odstępstwa od podanego wyżej wzorca należy uznawać za wady, których ocena powinna być proporcjonalna względem ich stopnia i zasięgu.
WADY DYSKWALIFIKUJĄCE
- agresja lub nadmierna lękliwość,
- wyraźnie widoczne nieprawidłowości anatomiczne lub psychiczne,
- wzrost: psy powyżej 23,5 cala (60 cm) i suki powyżej 22 cali (56 cm),
- umaszczenie marmurkowe i pręgowane.
Uwaga: Samce powinny mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, całkowicie opuszczone do moszny.
Do hodowli mogą być używane jedynie psy funkcjonalnie i klinicznie zdrowe, o typowej dla rasy budowie.
Źródło: 123rf.com
Czy husky jest silny?
Husky syberyjski nie jest mocarzem, choć dysponuje – jak na swoje rozmiary – wystarczającą siłą, aby w kilka psów ciągnąć średnio obciążony zaprzęg. Psy tej rasy są natomiast bardzo wytrzymałe i odporne na warunki atmosferyczne.
Dowiedz się także, ile kosztuje husky.
Charakter rasy husky syberyjski
Husky syberyjski to rasa o wielu przetrwałych zachowaniach atawistycznych, właściwych dla ich wilczych przodków. Niegdyś psy żyjące na Syberii przez część roku musiały radzić sobie same ze zdobywaniem pożywienia, stąd ich silny instynkt łowiecki. Siberian husky potrafi upolować zająca, złowić rybę, ale ów instynkt może – niestety – przełożyć się na koty i inne zwierzęta domowe. Dlatego, mając w domu psa lub psy rasy husky, lepiej nie wprowadzać innych zwierząt. Można natomiast wprowadzić szczenię husky np. do dorosłego kota, przy którym będzie dorastać i nie będzie na niego „polował”.
Pojedynczy siberian husky nie sprawdza się w roli psa stróżującego z uwagi na łagodne usposobienie, choć doskonale nadaje się do domu z ogrodem. Jednak instynkt łowiecki często bierze górę i pies potrafi wydostać się na zewnątrz, robiąc głębokie podkopy. Warto zatem wzmocnić ogrodzenie solidną podmurówką, choć potrzebna jest również adresówka dla psa. Skłonności do ucieczek przejawiają przede wszystkim psy niewybiegane; dla husky ruch jest niezbędny do życia jak powietrze.
Siberian husky uwielbia towarzystwo człowieka. Doskonale czuje się w towarzystwie swojej rodziny, w tym także dzieci. Lubi przebywać także z innymi psami, szczególnie swojej rasy. Może zamieszkać jako drugi pies w domu. W grupie husky syberyjski przejawia silny instynkt terytorialny; jest to jedyna okoliczność, kiedy husky mogą sprawdzić się jako psy stróżujące i mogą być niebezpieczne dla nieproszonych gości.
Czy husky to trudny pies?
Nie jest to rasa najłatwiejsza do prowadzenia, dlatego kupowanie rasowego psa powinno być przemyślane. Husky to psy samodzielne, jak większość z grupy szpiców, a opiekun psa tej rasy powinien odznaczać się cierpliwością i konsekwencją.
Czy pies husky jest groźny?
Psy tej rasy są łagodne i przyjacielskie. Siberian husky jest wspaniałym psem rodzinnym, lubiącym dzieci, choć z uwagi na silnie rozwinięty instynkt łowiecki może atakować małe zwierzęta, o ile nie wychował się z nimi od szczeniaka.
Czy husky to rasa agresywna?
Nie, siberian husky nie są agresywne. Jednak jeżeli żyją w stadzie, a na posesji pojawi się intruz, budzi się ich instynkt terytorialny i potrafią być niebezpieczne.
Husky syberyjski potrzebuje zajęcia. Najlepiej byłoby, gdyby mógł brać udział w wyścigach psich zaprzęgów. Niestety, nie zawsze istnieje taka możliwość, dlatego warto wziąć pod uwagę inne sporty kynologiczne, np. nosework, agility czy frisbee. Ale uwaga: jest to niezależny pies i niechętnie podporządkowuje się komendom. Opiekun musi wykazać się ogromną cierpliwością i konsekwencją, a także stosować pozytywną motywację w szkoleniu. Niekiedy potrzebny jest psi behawiorysta. Zalecane jest, aby szczenięta husky uczęszczały na zajęcia w psim przedszkolu, gdzie nabiorą pierwszych nawyków dyscypliny.
Husky, choć niezależny i czasami uparty, jest z natury przyjacielskim psem. Problemy behawioralne mogą się pojawić, jeśli pies nie otrzyma wystarczającej ilości aktywności fizycznej i mentalnej, co może prowadzić do frustracji. Regularna aktywność i odpowiednie szkolenie od szczenięcia są kluczowe dla jego zdrowia i zachowania.
Nick Jones (UK) Psi behawiorystaZdrowie rasy siberian husky
Husky syberyjski cieszy się na ogół dobrym zdrowiem. Jeżeli cokolwiek dokucza psom tej rasy, to mogą być kontuzje na skutek urazów mechanicznych, związanych z ich ruchliwością. Oprócz tego może dojść do zatrucia pokarmowego, jeżeli np. w ogrodzie znajdują się rośliny trujące dla psa, a husky się nimi poczęstuje wprost z grządki, co należy przewidzieć, zanim szczeniak przybędzie do domu.
U niektórych osobników może wystąpić dysplazja stawów biodrowych. Ma ona złożoną etiologię, gdyż może być odziedziczona, ale także nabyta na skutek nadmiernego obciążenia stawów u psów młodych, nieprawidłowego żywienia bądź nieodpowiednich warunków, w jakich psy przebywają. Oprócz tego siberian husky mają tendencje do kilku innych przypadłości, zwłaszcza do:
- chorób oczu (postępujący zanik siatkówki – PRA, jaskra, przewlekłe powierzchniowe zapalenie rogówki),
- dysplazji mieszków włosowych, prowadzącej do występowania przełysień,
- dermatozy cynkozależnej – zmian skórnych spowodowanych wrodzonym niedoborem cynku,
- przemieszczenia moczowodów,
- porażenia krtani.
Są to schorzenia lub wady dziedziczne i dotknięte nimi osobniki nie powinny być dopuszczane do rozrodu.
Pielęgnacja husky
Psy rasy siberian husky mają dwuwarstwową szatę, chroniącą zarówno przed silnymi mrozami, jak i przed wysokimi temperaturami. Szata psów rasy husky ma właściwości samooczyszczające, podobnie jak szata wilka, dlatego kąpiel psa wskazana jest jedynie w skrajnych sytuacjach; w przeciwnym razie ulega zniszczeniu naturalna warstwa ochronna włosa i staje się on mniej odporny na warunki atmosferyczne.
Iwona Czechowska sędzina kynologicza, hodowczyni psów, ekspertka zoocial.plPielęgnacja szaty psów rasy husky polega w zasadzie tylko na czesaniu co kilka dni. Jednak trzeba pamiętać, że psy z sekcji północnych psów zaprzęgowych, w tym husky syberyjski, obficie linieją. Husky linieje podobnie jak wilk: wiosną sierść wymieniana jest niemal w całości – wychodzi cały podszerstek i większa część włosa okrywowego, jesienią psy gubią częściowo włos okrywowy, a jednocześnie narasta nowy podszerstek. W okresie linienia, zwłaszcza wiosennego, psa należy wyczesywać codziennie. Nie jest do tego niezbędny psi fryzjer, ponieważ trymowanie psa, poza ściśle określonymi miejscami, jest niedozwolone.
Ważna jest pielęgnacja pazurów u psa. Jeżeli siberian husky sam ich nie ściera w wystarczającym stopniu, konieczne jest ich systematyczne skracanie. Jeżeli opiekun nie ma wprawy, powinien zwrócić się z prośbą o okresowe obcinanie pazurów u psa do lekarza weterynarii. Regularnie sprawdza się stan uszu, oczu i uzębienia psa.
Choroby zakaźne u psa są bardzo niebezpieczne i trzeba im zapobiegać. Oprócz obowiązkowego corocznego szczepienia przeciwko wściekliźnie, co dwa lata wykonuje się szczepienie psa szczepionką kombinowaną przeciwko kilku chorobom zakaźnym. Do dokumentowania szczepień przeznaczona jest książeczka zdrowia psa. Raz w roku warto profilaktycznie wykonać podstawowe badanie krwi u psa.
Żywienie psów rasy husky syberyjski
Siberian husky powinien otrzymywać pożywienie dostosowane do wieku, płci, warunków bytowych i trybu życia. Można mu podawać gotową karmę, suchą lub mokrą, dla psów ras średnich, która jest zbilansowana i nie wymaga suplementacji. Można też przyrządzać posiłki w domu, z użyciem świeżych składników, których proporcje i konieczną suplementację witaminowo-mineralną konsultuje się z lekarzem weterynarii. W okresie linienia można podawać zwiększone ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych (najlepiej w postaci naturalnej, np. oleju z łososia), a także preparaty z biotyną i cynkiem.
Siberian husky ciągnące psie zaprzęgi muszą otrzymywać karmę wysokoenergetyczną. Do zawodów i treningu husky może przystąpić najwcześniej po 1,5 godziny od karmienia. Zawsze pies powinien mieć dostęp do miski z wodą.
Husky — ciekawostki
- Psy rasy syberian husky mogą w ciągu życia zmienić umaszczenie – z jasnego na ciemne i odwrotnie. Jest to pozostałość po wilczych przodkach,
- husky zagrały w wielu filmach fabularnych, m.in. „Biały Kieł”,
- Czukcze kastrowali wszystkie samce, oprócz prowadzących zaprzęgi. Chodziło o zapobieganie niepożądanym kojarzeniom oraz utrzymaniu warstwy tkanki tłuszczowej pod skórą u kastratów.
[1] Maszer – osoba, która prowadzi psi zaprzęg, niezależnie od środka lokomocji, jaki jest ciągnięty: sanie, wózek, rower, itp.
Źródło: 123rf.com
Bibliografia
- Nadia Higgins. Siberian Huskies. ISBN 9781624967863, wyd. Bullfrog Books (USA), 2018
- https://fci.be/en/nomenclature/SIBERIAN-HUSKY-270.html
Brak komentarzy
Nikt jeszcze nie dodał komentarza do tego artykułu.