Najgroźniejsze choroby zakaźne psów

Choroby odkleszczowe 

Choroby zakaźne zwierząt przenoszone są także przez wektory, głównie stawonogi. Podczas wkłucia kleszcza może dojść do zarażenia więcej niż jednym czynnikiem chorobotwórczym. Kleszcze są wektorem bakterii, wirusów, pierwotniaków. Bezpośrednio po wkłuciu występuje ryzyko zakażenia, które wzrasta w miarę upływu czasu żerowania kleszcza na gospodarzu. W wyniku „zaktywowania” kleszcza, czyli wcześniejszego pobierania krwi u innego gospodarza, znacznie skraca się czas potrzebny na przeniesienie wielu chorób odkleszczowych. 

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) 

Najszybciej może dojść do zakażenia wirusem kleszczowego zapalenia mózgu, którego symptomy rozwijają się w ciągu 7-14 dni. Choroba przebiega w dwóch etapach oddzielonych tygodniowym okresem wyciszenia, po którym występują objawy nerwowe. Śmiertelność wśród psów jest wysoka. Niestety nie ma dostępnej szczepionki dla zwierząt przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Najlepszą profilaktyką jest stosowanie środków przeciwko pasożytom zewnętrznym, w tym kleszczom, od kiedy temperatura na zewnątrz będzie wynosić przynajmniej 5°C. 

Babeszjoza 

W przypadku Babesia canis wystarczy już 8 godzin od momentu wkłucia kleszcza, by doszło do zakażenia. Pierwotniak atakuje krwinki czerwone. Babesia sp. namnaża się w erytrocytach, przez co dochodzi do ich rozerwania i zajęcia kolejnych krwinek. Pierwsze objawy pojawiają się między 5 a 30 dniem od ukąszenia kleszcza przenoszącego drobnoustroje. Postępującej anemii towarzyszy zażółcenie błon śluzowych, duszność, osłabienie, gorączka. Pojawienie się agresji u psa w przebiegu choroby może oznaczać zmiany związane z uszkodzeniem wątroby lub postać mózgową babeszjozy. Niestety nie ma dostępnej komercyjnie szczepionki przeciwko babeszjozie. 

Choroby wirusowe 

Wiele wirusów jest specyficznych dla psów, stąd brak ryzyka zarażenia przez inne gatunki lub jest ono znikome. Ze względu na różnice w budowie cząsteczek wirusa w zależności od jego rodzaju część z nich jest łatwa do zniszczenia w środowisku, natomiast wiele w sprzyjających warunkach jest w stanie przetrwać kilka miesięcy. 

Choroba Rubartha 

Adenowirus typu 1 powoduje zakaźne zapalenie wątroby psów (choroba Rubartha), natomiast typ 2 zakaźne zapalenie tchawicy. Wirus szerzy się z moczem, kałem i śliną psów chorych, ozdrowieńców oraz bezobjawowych nosicieli. Po wniknięciu do organizmu wirus namnaża się w tkance limfatycznej i dalej niszczy komórki śródbłonka naczyń krwionośnych. Dochodzi do krwotocznego zapalenia wątroby, niewydolności nerek i płuc. Chorobie towarzyszą zmiany funkcji układu nerwowego, uszkodzenie wzroku. Widoczne jest zmętnienie rogówki w postaci "niebieskiego oka". Śmiertelność na zakaźne zapalenie wątroby psów sięga 100%. 

Nosówka 

Nosówka jest wysoce zakaźną chorobą wirusową. Zachorowania mogą dotyczyć zwierząt między innymi z rodzin psowatych, łasicowatych. Wirus nosówki nie jest groźny dla ludzi, kotów. Ze względu na niestabilność tego drobnoustroju w środowisku do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem, które rozsiewa cząstki wirusa podczas oddychania, kaszlu nawet przez kilka miesięcy. Wirus szerzy się drogą kropelkową. 

Objawy nosówki 

Ogólne symptomy nosówki to gorączka, utrata apetytu, letarg. Rozwija się również katar, zapalenie płuc i przewodu pokarmowego, manifestujące się biegunką. Dołączają zaburzenia neurologiczne w postaci drżenia mięśni, oczopląsu, niedowładu kończyn lub uogólnionych napadów drgawkowych. Szczepienia profilaktyczne szczeniąt określone w kalendarzu szczepień najlepiej chronią przed zachorowaniem psów i rozprzestrzenianiem wirusa nosówki w środowisku. 

Parwowiroza 

Najbardziej znana wśród wirusowych chorób przebiegających u szczeniąt oraz dorosłych, nieszczepionych psów. Jej wczesne wykrycie zwiększa szanse na przeżycie psa. 

Jak pies zaraża się parwowirozą? 

Źródłem zakażenia jest kał chorych zwierząt. Wirus namnaża się w narządach wewnętrznych o wysokim potencjale mitotycznym, czyli w komórkach szybko dzielących się. Cząstki psiego parwowirusa są bardzo oporne na działanie takich czynników jak temperatura, pH, a nawet użycie części detergentów może być nieskuteczne. W sprzyjających warunkach wirus może przetrwać w środowisku kilka miesięcy. Cząstki parwowirusa wydalane są przed wystąpieniem objawów, podczas choroby i do około 10 dni po wyzdrowieniu. 

Objawy parwowirozy 

Przebieg choroby może być bardzo gwałtowny. Spośród pierwszych symptomów choroby wyróżniamy spadek aktywności, senność, zaburzenia żołądkowo-jelitowe: wymioty, wodnista biegunka z domieszką krwi. Występują silne bóle brzucha i wysoka gorączka. Ze względu na brak apetytu, pragnienia i zniszczenie nabłonka przewodu pokarmowego dochodzi do wycieńczenia organizmu, postępującego odwodnienia. Brak niezwłocznej reakcji właścicieli i interwencji lekarza weterynarii mogą okazać się śmiertelne dla szczeniąt. Najskuteczniejszą profilaktyką jest szczepienie psa zgodnie z kalendarzem. 

Terapia parwowirozy 

Leczenie polega na podawaniu surowicy z przeciwciałami oraz zabezpieczeniu psa przed odwodnieniem i niedożywieniem, wtórnymi infekcjami bakteryjnymi oraz zastosowaniu leków przeciwbólowych. 

Jak dochodzi do zakażenia leptospirozą? 

Bakteryjna choroba występująca na całym świecie, z wyższym odsetkiem zachorowań w klimacie ciepłym i wilgotnym. Leptospiroza jest zoonozą. Wrażliwe są psy w każdym wieku. 

Głównym rezerwuarem są gryzonie, w szczególności szczury. Bakterie wnikają przez uszkodzone błony śluzowe w trakcie spożycia zanieczyszczonej leptospirami wody, żywności czy kontakt z moczem chorego osobnika. 

Objawy leptospirozy 

Leptospiroza może przebiegać w postaci od łagodnej do ciężkiej. Bardzo rzadko zdarza się przebieg bezobjawowy. Pierwsze objawy są nieswoiste, występuje posmutnienie, gorączka, zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Następnie dochodzą symptomy upośledzenia funkcji wątroby i nerek. Przy ostrej niewydolności nerek dołącza wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu lub skąpomocz, ból brzucha. Pierwsze objawy zapalenia wątroby to ból, brak apetytu, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, następnie zażółcenie błon śluzowych. W przebiegu leptospirozy może dojść do zapalenia błony naczyniowej oka. W konsekwencji zapalenia naczyń powstają obrzęki, w jamach ciała pojawia się wolny płyn, występują zaburzenia krzepnięcia. 

Leczenie i zapobieganie leptospirozie 

Diagnoza jest postawiona na podstawie wywiadu, objawów, badania klinicznego oraz wyników laboratoryjnych. Antybiotykoterapia oraz leczenie objawowe są często długotrwałe. 

Rokowania są uzależnione od kondycji pacjenta i odpowiedzi na zastosowane leczenie. Higiena, deratyzacja zwalczają pośrednio bakterie w środowisku. Oczywiście lepiej zapobiegać niż leczyć, stąd należy pamiętać o corocznej dawce przypominającej szczepionki przeciwko leptospirozie. 

Choroby zakaźne psów i kotów wymagają cyklicznej profilaktyki w postaci szczepień, sprzątania psich nieczystości oraz higieny w środowisku.