Cukrzyca u psa - jak ją rozpoznać i jak wygląda życie z tą chorobą?

U psów głównie występuje cukrzyca zależna od insuliny, podobna do typu 1 cukrzycy u ludzi. Dochodzi wówczas do zniszczenia komórek trzustki odpowiedzialnych za wydzielanie insuliny. Utrata komórek beta trzustki powoduje bezwzględne zmniejszenie ilości krążącego we krwi hormonu, czego efektem jest podwyższony poziom cukru we krwi. Przyczyny cukrzycy są niejednoznaczne. Do czynników ryzyka zalicza się choroby współistniejące, takie jak niedoczynność tarczycy, nadczynność kory nadnerczy i otyłość, a także hormonalne lub jatrogenne czynniki wyzwalające oporność na insulinę, na przykład ruja u suk lub leki, m.in. glikokortykosteroidy bądź progestageny. Cukrzyca występuje najczęściej u psów w wieku od 7 do 11 lat. 

Jakie są objawy cukrzycy u psów?

Obecnie wiadomo, że rozwój cukrzycy rozpoczyna się często wiele miesięcy przed wystąpieniem klinicznych objawów choroby. Jeśli u psa pojawi się którykolwiek z poniższych symptomów, niezbędna jest wizyta u lekarza weterynarii. 

Objawy cukrzycy, które najczęściej zauważa właściciel, to: 

• wzmożone pragnienie, 
• częstsze oddawanie moczu, 
• zwiększony apetyt, 
• utrata masy ciała, 
• zaćma, 
• utrata połysku włosa, przesuszona skóra, 
• wymioty, 
• odwodnienie, 
• częste infekcje wirusowe i bakteryjne. 

Jak zdiagnozować cukrzycę u psa?

Lekarz weterynarii w celu diagnostyki cukrzycy u psa powinien przeprowadzić pełne badanie kliniczne, badanie krwi u psa i moczu. Może on podejrzewać cukrzycę na podstawie obserwowanych objawów oraz hiperglikemii i cukromoczu występujących na czczo. Czynnikiem, który może utrudnić rozpoznanie jest jednak stres. Może on sam w sobie powodować hiperglikemię i jeżeli stężenie glukozy w surowicy będzie podwyższone w wystarczającym stopniu, może ona pojawić wtedy się w moczu.

Leczenie cukrzycy. Czy cukrzyca u psa może się cofnąć?

Przed podjęciem leczenia cukrzycy należy przeprowadzić badania w celu wykrycia chorób współistniejących i rozpocząć ich równoczesne leczenie. Celem terapii jest wyeliminowanie objawów i zapobieganie powikłaniom, a tym samym zapewnienie zwierzęciu dobrej jakości życia. Aby osiągnąć sukces w leczeniu cukrzycy u psa, opiekun musi ściśle współpracować z lekarzem weterynarii i przestrzegać zasad postępowania z pacjentem. Leczenie obejmuje regularne podawanie dawek insuliny, wdrożenie odpowiedniej diety z niskim indeksem glikemicznym i zmniejszenie masy ciała u zwierząt otyłych. Wszystkie psy z cukrzycą wymagają podawania insuliny. Doustne środki obniżające poziom cukru we krwi nie są skuteczne. 

U psa cierpiącego na cukrzycę podstawą leczenia jest regularne podawanie insuliny w postaci zastrzyków podskórnych. Ponadto należy przestrzegać godzin karmienia i podawać jedzenie zawsze o tej samej porze, tuż przed podaniem insuliny. Najwygodniej jest zatem, gdy pies dostaje równe porcje posiłku dwa razy dziennie. Psom otyłym należy zmniejszyć ilość karmy, tak aby ich masa ciała nie obniżała się gwałtownie. Dobrym rozwiązaniem będzie znalezienie dla podopiecznego karmy niskotłuszczowej o obniżonej zawartości kalorii. Jeżeli pacjent choruje dodatkowo na zapalenie trzustki albo niewydolność nerek, zazwyczaj wymaga innego postępowania dietetycznego. W tym przypadku dieta cukrzycowa ma drugorzędne znaczenie. 

Pomiar poziomu glukozy we krwi pupila jest niezbędny, aby ocenić działanie insuliny. Nie ma jednoznacznych schematów dotyczących liczby takich pomiarów w ciągu doby. Na początku terapii należy stale monitorować poziom glukozy, najlepiej co 1-2 godziny (tzw. krzywa cukrowa). Właściciel może to robić samodzielnie przy użyciu glukometru poprzez nakłucie wewnętrznej powierzchni małżowiny usznej za pomocą specjalnego nożyka. Do określenia krzywej cukrowej konieczny jest pomiar cukru także przed podaniem insuliny. 

Zasady dotyczące stosowania insuliny: 

• insulinę należy przetrzymywać w lodówce (w pozycji stojącej), 
• napoczętej ampułki można używać maksymalnie 30-40 dni, 
• nie można silnie wstrząsać ampułki, ponieważ bardzo szybko traci swoje właściwości (delikatnie obracać w dłoniach), 
• igły i strzykawki są jednorazowe. 

Czy cukrzyca u psa jest groźna?

Niedobór insuliny prowadzi do zaburzenia równowagi organizmu oraz upośledzenia funkcjonowania narządów. Nieleczona cukrzyca skutkuje powikłaniami, takimi jak zapalenie trzustki, bakteryjne zapalenia pęcherza moczowego, zaćma, stłuszczenie wątroby, neuropatia obwodowa, kwasica ketonowa, nefropatia kłębuszkowa czy choroby skóry. 

Bezpośrednim zagrożeniem życia psa przy terapii insuliną jest stan hipoglikemii. Nagły spadek glukozy we krwi w związku z podaniem insuliny może wystąpić od 15 minut do 6 godzin po iniekcji leku. Sytuacją sprzyjającą hipoglikemii jest niezjedzenie przez psa posiłku przed podaniem insuliny, a także intensywny wysiłek fizyczny. 

Objawy hipoglikemii: 

• utrata przytomności, 
• szybkie narastanie objawów, 
• obniżona temperatura ciała, 
• bladość błon śluzowych, 
• wzmożone odruchy, 
• rozszerzone źrenice. 

W takich sytuacjach należy podać doustnie roztwór cukru lub słodki syrop dla dzieci, uważając, aby zwierzę się nie zachłysnęło. 

Czego nie może jeść pies z cukrzycą?

Pies z cukrzycą wymaga szczególnej diety, która pomaga utrzymać stabilny poziom cukru we krwi i wspiera ogólną kondycję zdrowotną. Istnieją pewne produkty i składniki, których należy unikać w diecie psa cierpiącego na cukrzycę:

Wysokoglikemiczne węglowodany:

Produkty zawierające proste cukry lub rafinowane węglowodany, które szybko podnoszą poziom cukru we krwi, są niewskazane. Należy unikać produktów z białej mąki, cukru i niektórych rodzajów płatków zbożowych.

Słodycze i produkty zawierające cukier:

Słodycze, ciastka, i inne przysmaki zawierające cukier są zdecydowanie niewskazane dla psów z cukrzycą. Również produkty zawierające syropy, miód i inne słodziki mogą niekorzystnie wpłynąć na poziom cukru we krwi psa.

Tłuste mięsa i skórki z drobiu:

Nadmiar tłuszczu może utrudniać kontrolę cukrzycy i przyczyniać się do otyłości, która dodatkowo komplikuje leczenie cukrzycy. Zaleca się unikanie tłustych kawałków mięsa oraz skórek z kurczaka czy indyka.

Niektóre przetworzone produkty spożywcze dla psów:

Należy unikać przetworzonej żywności dla psów zawierającej wysoki poziom węglowodanów prostych, sztucznych dodatków, konserwantów i barwników.

Nadmiar owoców:

Chociaż owoce są zdrowe, zawierają naturalne cukry, które mogą wpływać na poziom cukru we krwi. Należy je podawać z umiarem i unikać szczególnie słodkich owoców jak winogrona czy rodzynki (które dodatkowo są toksyczne dla psów).

Alkohol:

Alkohol jest zdecydowanie niewskazany dla psów, a w przypadku psów z cukrzycą może powodować nieprzewidywalne skoki poziomu cukru we krwi.

Słodzone przysmaki:

Wszelkie przysmaki dla psów zawierające dodatki cukrowe są niewskazane. Istnieją jednak na rynku przysmaki specjalnie formułowane dla psów z potrzebami dietetycznymi, w tym dla psów z cukrzycą.

Ważne jest, aby dieta psa z cukrzycą była dobrze zbilansowana i dostosowana do jego indywidualnych potrzeb zdrowotnych. Wymaga to często konsultacji z weterynarzem, który może zalecić specjalistyczną karmę dla psów z cukrzycą lub pomóc w opracowaniu planu żywieniowego opartego na dostępnych produktach. Regularne monitorowanie poziomu cukru we krwi i dostosowywanie diety jest kluczowe w efektywnym zarządzaniu cukrzycą u psa.

Co powinien jeść pies z cukrzycą?

Profilaktyka cukrzycy u psów sprowadza się głównie do dbania o odpowiedni jadłospis pupila. Dieta dla psa z cukrzycą powinna być starannie zaplanowana w konsultacji z weterynarzem, aby wspierać stabilność poziomu glukozy we krwi oraz ogólny stan zdrowia psa. Oto kilka zaleceń dotyczących produktów, które mogą być korzystne dla psa z cukrzycą:

Węglowodany o niskim indeksie glikemicznym:

Dieta powinna zawierać węglowodany o niskim indeksie glikemicznym, które są wolniej trawione i pomagają utrzymać stabilny poziom cukru we krwi. Przykłady to słodkie ziemniaki, dynia, brązowy ryż oraz niektóre warzywa, jak brokuły czy szpinak.

Białko o wysokiej jakości:

Źródła białka, takie jak chude mięso z kurczaka, indyka, wołowina lub ryby, są ważnym składnikiem diety. Białko pomaga w utrzymaniu masy mięśniowej i zapewnia długotrwałe uczucie sytości.

Błonnik:

Dieta bogata w błonnik może pomóc w kontroli poziomu glukozy we krwi, ponieważ błonnik spowalnia wchłanianie cukrów. Dobrymi źródłami błonnika dla psów są warzywa, takie jak fasolka szparagowa, marchew i niektóre rodzaje strączków, a także specjalne dodatki błonnikowe zalecone przez weterynarza.

Zdrowe tłuszcze:

Zdrowe tłuszcze, szczególnie te bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, są ważne dla ogólnego stanu zdrowia i mogą wspierać zdrowie skóry i sierści. Źródłami mogą być na przykład olej lniany lub rybi.

Specjalistyczne karmy: 

Na rynku dostępne są specjalistyczne karmy przeznaczone dla psów z cukrzycą, które są formułowane tak, aby wspierać kontrolę poziomu cukru we krwi oraz ogólne zdrowie psa. Takie karmy często zawierają odpowiednią równowagę węglowodanów, białek i tłuszczów oraz dodatkowe składniki wspomagające metabolizm.

Suplementy:

W niektórych przypadkach weterynarz może zalecić dodatkowe suplementy, takie jak chrom, który może wspomagać metabolizm glukozy, czy antyoksydanty wspierające ogólny stan zdrowia.

Jak pomóc psu z cukrzycą? O tym pamiętaj!

• W domu nigdy nie może zabraknąć insuliny, 
• unikać nagłych zmian w diecie, 
• unikać sytuacji stresowych, 
• zapewnić regularny wysiłek, 
• obserwować zachowanie psa, jego samopoczucie i apetyt, 
• w razie wątpliwości zwrócić się o poradę do lekarza weterynarii. 

Jakie rasy psów są predysponowane do cukrzycy? 

Cukrzyca u psów jest stosunkowo rzadką chorobą, ale pewne rasy są bardziej predysponowane do jej rozwoju. Nie oznacza to jednak, że tylko te rasy mogą cierpieć na cukrzycę. Oto kilka ras psów, które wykazują skłonność do cukrzycy:

• Labrador Retriever jest jedną z ras, u których cukrzyca występuje stosunkowo często.
• Beagle są także uważane za rasę podatną na cukrzycę.
• Sznaucer mogą być narażone na cukrzycę, zwłaszcza średnie i miniaturowe.
• Jamnik jest wymieniany wśród ras, które mogą mieć skłonność do cukrzycy.
• Samojed ma skłonność do cukrzycy typu 1.

Jak długo żyją psy z cukrzycą?

Psy z cukrzycą mogą żyć wiele lat, jeśli choroba jest dobrze zarządzana, choć średnia długość życia może być nieco skrócona w porównaniu do zdrowych psów. Kluczowe jest szybkie wykrycie i skuteczne leczenie, aby zapobiec powikłaniom. 

Cukrzyca u psa — podsumowanie 

Cukrzyca u psa jest chorobą nieuleczalną, zagrażającą wystąpieniem wielu powikłań, dlatego też obok doskonalenia schematów leczenia, prowadzone są również prace nad znalezieniem metod zapobiegania chorobie, a także możliwością jej pełnego wyleczenia. Sposoby profilaktyki są zróżnicowane w zależności od tego, w jakim okresie choroby są podejmowane. Leczenie cukrzycy nie jest nadal na tyle skuteczne, aby całkowicie chronić pacjentów przed powstaniem groźnych dla życia powikłań. Do najczęstszych niepowodzeń w leczeniu cukrzycy u psów wynikających z reakcji osobniczej zwierzęcia należy zaliczyć ruję u suk, podczas której wzrasta poziom glukozy we krwi, częste zmiany diety, otyłość oraz współistnienie innych chorób, takich jak nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy i akromegalia u suk.