Beagle - wszystkie informacje i opis rasy

Beagle – historia rasy 

Geneza rasy beagle nie jest dokładnie znana. Niektórzy podejrzewają, że wywodzi się aż ze starożytnej Grecji. Można znaleźć wzmianki o niej w dziełach Ksenofonta, a wizerunki psów podobnych do beagle znajdują się na wyrobach ceramicznych z jego epoki. Inne źródła podają, jakoby beagle pochodziły od psów, które przybyły do Wielkiej Brytanii z wikingami pod wodzą Kanuta Wielkiego [1] Jeszcze inne twierdzą, że przodkowie współczesnych beagle znaleźli się tam w XI wieku wraz z Wilhelmem Zdobywcą. 

Przypuszcza się, że początek rasie beagle dały kojarzenia przybyłych na Wyspy Brytyjskie białych psów gończych, zwanych talbotami, z miejscowymi psami myśliwskimi. Ich potomstwo, tzw. southern hounds (gończe psy południowe) uważane jest za przodków wielu angielskich ras gończych. Kolejne pokolenia miały być kojarzone z greyhoundami, co miało na celu zwiększenie szybkości i skuteczności psów podczas polowania. Niewykluczone, że w dalszej kolejności w tworzeniu beagle miały udział psy gończe z południa Francji, znane z wybitnego węchu i doskonałej umiejętności tropienia. 

Nie jest również dokładnie wiadomo, skąd wzięła się nazwa beagle. Być może pochodzi ona od celtyckiego słowa beag, oznaczającego „mały”, choć niektórzy przypisują jej genezę słowu beaquele, które w starej francuszczyźnie oznacza „rozdziawiony pysk” lub „wycie”. W każdym razie nazwa beagle pojawiła się po raz pierwszy w formie pisanej w 1475 roku w ówczesnej publikacji, opisującej codzienne zwyczaje szlachty angielskiej. 

Ze względu na wybitne walory użytkowe psów – przodków dzisiejszych beagle, znalazły one uznanie na dworze króla Henryka VIII i jego córki – późniejszej królowej Elżbiety I. Była ona ogromną miłośniczką nowopowstającej rasy. Nawet wyhodowała własny miniaturowy typ beagle. W tym czasie występowały one także w odmianie długowłosej i szorstkowłosej; mniejszą uwagę zwracano na szatę psów a większą na zalety łowieckie. Miniaturowe psy królowej Elżbiety można było zabrać na polowanie w kieszeni lub po kilka w koszach przytroczonych do końskiego siodła. 

Popularność beagle wzrosła tak szybko, że bogaci właściciele ziemscy trzymali ich w swoich psiarniach po kilkadziesiąt. Z czasem wyodrębniły się dwa typy psów: pierwszy – southern hounds (nawiązujące nazwą do dawnego przodka), które były powolniejsze, miały dłuższe uszy i głęboki, niski głos, oraz drugi – northern hounds (północne psy gończe), mniejsze i szybsze w pracy. Tymczasem w XVIII wieku pojawiła się moda na konne polowania na lisa z wykorzystaniem innych angielskich psów gończych – foxhoundów, przez co popularność beagle znacznie spadła. 

Dopiero w 1830 roku powstała pierwsza w Wielkiej Brytanii hodowla beagle, bazująca na planie hodowlanym, uważanym za podstawę utworzenia współczesnego wizerunku rasy. Twórcą i właścicielem hodowli był wielebny Philip Honeywood z Essex. Jego plan hodowlany zakładał likwidację secesji pogłowia i utworzenie jednolitego typu psa, przy jednoczesnym odchodzeniu od wielkości miniaturowej i zachowaniu jego zalet użytkowych. Pierwsze wyhodowane przez siebie psy nazwał Beagle Honeywood. Były stosunkowo nieduże – mierzyły około 10 cali (25,5 cm) w kłębie. Uczniem Honeywooda był Thomas Johnson, który rozwinął hodowlę i ulepszył eksterier (wygląd zewnętrzny) psów, które były również znakomite użytkowo. 

W połowie XIX wieku beagle dotarły do Stanów Zjednoczonych, gdzie założono American Beagle Club (późniejszy National Beagle Club). Pierwszą planową hodowlę rozpoczął generał Richard Rowett, a pierwszą amerykańską wystawę specjalistyczną zorganizowano w 1891 roku. Beagle szybko zdobył popularność za oceanem, a populacja amerykańska umożliwiła odbudowę pogłowia angielskiego, które niemal doszczętnie wyginęło podczas II wojny światowej. FCI ostatecznie uznała rasę beagle w kwietniu 1955 roku. 

W Polsce pierwsze osobniki pojawiły się w latach 70. XX wieku. Jednak dopiero około 20 lat później importowano psy i suki z Czech, Danii i Finlandii, które stały się założycielami polskich hodowli. Obecnie beagle jest psem dość częstym na wystawach, a hodowany jest jako utalentowany pies gończy oraz doskonały towarzysz rodziny. 

Beagle – wzorzec rasy 

Wzorzec FCI nr 161 

BEAGLE 

Pochodzenie: Wielka Brytania. 

Użytkowość: Pies gończy. 

Klasyfikacja FCI: Grupa 6 – psy gończe, posokowce i rasy pokrewne. Sekcja 1.3. Małe psy gończe. 

Rasa objęta obowiązkiem pracy. 

WRAŻENIE OGÓLNE: Mocny, o zwartej, nie ociężałej, raczej szlachetnej budowie pies gończy. 

WAŻNE PROPORCJE: Długość czaszki od guza potylicznego do stopu możliwie równa długości kufy od stopu do czubka nosa. Odległość od podłoża do łokcia powinna wynosić mniej więcej połowę wzrostu w kłębie. 

ZACHOWANIE — TEMPERAMENT: Wesoły, energiczny i zdecydowany, czujny, odważny i inteligentny. Ruchliwy i sympatyczny. Typowy pies gończy o specjalności gonienie po śladzie, przede wszystkim zajęcy. Charakter zrównoważony; nie agresywny ani lękliwy. 

GŁOWA 

Średniej długości, mocna, ale nie ciężka, u suk lżejsza i delikatniejsza, bez zmarszczek i fałd. 

Mózgoczaszka: Lekko wysklepiona, średniej szerokości, guz potyliczny nieznaczny. Stop: wyraźnie zaznaczony, w połowie długości głowy. Trzewioczaszka: Nos: szeroki, preferowany czarny, ale u jasno umarszczonych psów może być nieco jaśniejszy; nozdrza szerokie. Kufa: niespiczasta. Wargi: umiarkowane obwisłe. Uzębienie: szczęki mocne, z idealnym zgryzem nożycowym. Siekacze ustawione pionowo. Oczy: ciemnobrązowe albo orzechowe, dość duże, nie za głęboko osadzone ani wyłupiaste, szeroko rozstawione, o łagodnym, przyjacielskim wyrazie. Uszy: długie, o zaokrąglonych końcach, nisko osadzone, wyciągnięte sięgają prawie końca nosa, cienkie i zwisające blisko policzków. 

SZYJA: wystarczająco długa, aby umożliwić psu swobodne tropienie, lekko łukowata, z niewielkim podgardlem. 

TUŁÓW: Dobrze związany, wyważony. Grzbiet: prosty i poziomy. Lędźwie: krótkie, dobrze związane, harmonijne, mocne i giętkie. Klatka piersiowa głęboka, sięgająca poniżej łokci. Żebra: dobrze wysklepione i zachodzące daleko do tyłu. Brzuch: umiarkowanie podkasany. 

OGON: Mocny, średniej długości. Osadzony i noszony wysoko, wesoło, ale nie zakręcony ani nachylony ponad grzbietem. Dobrze porośnięty włosem, szczególnie od spodu. 

KOŃCZYNY 

Kończyny przednie: Łopatki: Skośnie ustawione, przylegające. Łokcie: Mocne, niewykręcone na zewnątrz ani niepodstawione pod tułów. Przedramię: Kończyny przednie proste, pionowe, o mocnej kości. Śródręcza: krótkie. Łapy: mocne i zwarte, dobrze wysklepione o mocnych opuszkach – nie zajęcze, pazury krótkie. 

Kończyny tylne: Uda: umięśnione. Stawy kolanowe: dobrze kątowane. Stawy skokowe: mocne, nisko umieszczone, równoległe. Łapy: mocne i zwarte, dobrze wysklepione o mocnych opuszkach – nie zajęcze, pazury krótkie. 

RUCH: Grzbiet w ruchu mocny i prosty, niekołyszący się. Akcja przodu swobodna, o długim wykroku, kończynach stawianych równolegle i nisko; silny napęd kończyn tylnych. Wąsko stawiane kończyny tylne i zbyt wysoko podnoszone przednie stanowią wady. 

SZATA: Sierść krótka, gęsta, na każdą pogodę. Maść: trójbarwna (czarna, płowa i biała) błękitna, płowa i biała; biała w łaty: borsucze, zajęcze, cytrynowe; cytrynowa z białym, czerwona z białym, płowa z białym, czarna z białym, jednolicie białym. Wszystkie wyżej wymienione kolory z wyjątkiem czysto białego mogą być przesiane. Żadna inna maść nie jest dopuszczalna. Koniec ogona zawsze biały. 

WYMIARY: Wysokość w kłębie — minimalna 33 cm, - maksymalna 40 cm. 

WADY: Wszelkie parametry niezgodne z wzorcem rasy powinny być traktowane jako wady i oceniane w zależności od stopnia ich nasilenia oraz wpływu na zdrowie, sprawność, dobre samopoczucie psa i zdolność do pracy, do której jest przeznaczony. 

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: · Agresja lub wyraźna lękliwość · Psy z wyraźnymi wadami fizycznymi lub zaburzeniami charakteru powinny być dyskwalifikowane. 

Uwaga: Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, całkowicie wyczuwalne w mosznie. 

Beagle – pies myśliwski, pies rodzinny 

Beagle to jedne z najpopularniejszych ras psów myśliwskich.  Mają jednak cechę, jakiej nie posiada większość psów ras gończych – silnie przywiązuje się do swoich opiekunów. Ma przy tym wesołe usposobienie, jest energiczny, z zawadiacką naturą, a jednocześnie pełen odwagi i zrównoważony. 

Psy rasy beagle są znane z tego, że mają przyjazne usposobienie i życzliwe nastawienie nie tylko wobec członków rodziny, ale także wobec wszystkich ludzi. Są całkowicie pozbawione agresji; z tego względu nie nadają się na psy stróżujące ani tym bardziej obronne. Prawidłowo wychowywany beagle jest znakomitym towarzyszem zabaw dla starszych dzieci, zwłaszcza że jest pełen energii i zawsze chętny do „wygłupiania się”. Jednak, kiedy poczuje się zmęczony, należy pozwolić mu odejść na jego legowisko i nie przeszkadzać, kiedy odpoczywa – może bowiem warknąć. W każdym razie nie powinno się pozostawiać dzieci z psem bez nadzoru, dopóki nie zostaną nauczone prawidłowego postępowania z czworonogiem. 

Beagle jest psem towarzyskim, potrzebującym kontaktu z człowiekiem. Źle znosi samotność i pozostawiony na wiele godzin w domu, kiedy domownicy idą do pracy, może dokonać „demolki” lub wyciem zatruć życie sąsiadom. Znacznie lepiej się czuje w towarzystwie drugiego psa, dobrze będzie żyć również z kotem w domu. 

Trzeba pamiętać, że beagle to pies gończy, który potrzebuje dużo ruchu. Oprócz normalnych wyjść na dwór w celu załatwienia potrzeb, niezbędny jest jeden długi spacer dziennie. Ale uwaga: jego instynkt łowiecki jest bardzo silny i widok np. biegnącego kota, zrywającego się do lotu ptaka itp. może sprowokować go do pogoni. Dlatego w mieście w żadnym wypadku nie wolno puszczać beagle bez smyczy, gdyż może się to skończyć wpadnięciem pod samochód. Do długich spacerów należy wybrać miejsce za miastem, gdzie nie zagraża niebezpieczeństwo, a beagle będzie mógł szybko biegać (również z innymi psami) i spożytkować nadmiar energii. 

Zanim jednak pies zacznie tę energię wyładowywać na długich spacerach, konieczne jest nauczenie go bezwzględnego posłuszeństwa. Dlatego ze wszech miar godne polecenia jest zapisanie pupila jeszcze jako szczeniaka do psiego przedszkola. Będzie mógł się tam socjalizować poprzez kontakt z innymi psami. Nauczy się też wykonywać podstawowe komendy, jak siad, zostań, waruj i do mnie; zwłaszcza ta ostatnia jest ważna w kontekście biegania luzem na długich spacerach, kiedy pies może zwietrzyć interesujący trop na polu lub łące i znacznie oddalić się od opiekuna. Beagle to rasa inteligentna i pojętna, ale wymagająca cierpliwości i konsekwencji, a także pozytywnych bodźców w układaniu. Im wcześniej się rozpocznie szkolenie, tym lepsze będą jego efekty. Natomiast oduczenie złych nawyków bywa bardzo trudne. Zatem lepiej w ogóle nie dopuścić, aby pies je w sobie wyrobił. Do czasu opanowania komend powinien być wyprowadzany na długiej lince. 

Jeżeli z różnych powodów nie ma możliwości odbywania codziennych długich spacerów, warto spróbować sił beagle w psich sportach. Rasa ta z powodzeniem może uprawiać agility i flyball, które wymagają szybkości i zwinności. Zajęcia szkoleniowe, a następnie udział psa w zawodach z pewnością może być doskonałą rozrywką dla całej rodziny. Przy okazji osoba układająca może poprawić własną kondycję fizyczną, co jest dodatkowym bonusem z posiadania tak energicznego psa. 

Doskonały węch beagle przydaje się często w służbie celnej i policji do pracy np. na lotniskach. Odpowiednio przeszkolone psy bezbłędnie wykrywają przemycaną żywność lub narkotyki. Z kolei łagodność i życzliwość beagle w stosunku do człowieka sprawia, że rasa ta może być wykorzystywana również w dogoterapii. 

Mimo wszystko beagle to przede wszystkim pies myśliwski. Jest silny, wytrzymały i wytrwały w pogoni. Właściwie ułożony może spełniać zadania płochacza, posokowca i aportera, także z wody. Może polować sam lub w grupie. Związek Kynologiczny w Polsce wraz z Polskim Związkiem Łowieckim organizują próby polowe dla młodych psów oraz ocenę pracy łowieckiej dla dorosłych, jako że beagle jest rasą objętą obowiązkiem pracy i na wystawach jest dla niej przewidziana klasa użytkowa (dla psów i suk z certyfikatami pracy łowieckiej). 

Beagle – pielęgnacja, zdrowie, żywienie 

Beagle to pies krótkowłosy, dlatego pielęgnacja jego szaty nie nastręcza wielu trudności. Zazwyczaj wystarczy raz w tygodniu przetrzeć go gumową rękawicą. Natomiast w okresie linienia, który u tej rasy przypada przeważnie raz w roku, konieczne jest codzienne zdejmowanie z psa wypadającej sierści, ponieważ beagle ma twardy włos, który wbija się w dywany, wykładziny i tapicerkę mebli, skąd bardzo trudno go wydostać. Kąpiel psa nie jest konieczna poza przypadkami wytarzania się w nieczystościach; kurz i martwą sierść można usunąć, przecierając czworonoga zwilżonym ręcznikiem z włosem i pod włos. 

Co pewien czas trzeba sprawdzać stan uszu. Beagle ma zwisające uszy, co sprzyja rozwojowi drobnoustrojów w kanale usznym. Jeżeli z uszu wydobywa się kwaśny, brzydki zapach i ciemna wydzielina o wyglądzie fusów od kawy, należy skontaktować się z lekarzem weterynarii; prawdopodobnie doszło do zakażenia drożdżakami i niezbędne jest wykonanie badania w celu określenia ich rodzaju, a następnie podjęcie odpowiedniego leczenia. 

Trzeba też przyzwyczaić psa do regularnego czyszczenia zębów, aby zapobiec odkładaniu się kamienia nazębnego. Ponadto, jeżeli beagle nie ściera sam pazurów, powinno się je skracać za pomocą specjalnej gilotynki. Najlepiej powierzyć tę czynność zaprzyjaźnionemu, doświadczonemu hodowcy lub lekarzowi weterynarii. 

Beagle, jako pies myśliwski, na ogół cieszy się dobrym zdrowiem. Ma jednak predyspozycje do kilku schorzeń. Najczęstszymi przypadłościami są: 

• Dysplazja stawów biodrowych; wg Orthopedic Foundation for Animals (OFA) dotknięte jest nią 17,8% populacji beagle. 

• Młodzieńcze zapalenia wielostawowe (Beagle Pain Syndrome – zespół bólowy beagle); jest to zapalenie naczyń i tkanki okołonaczyniowej, nieznanego pochodzenia. Choroba występuje u beagle w wieku od 6 miesięcy do około 3,5 roku. Objawia się wysoką gorączką i bolesnością szyi. Stan ten trwa do około tygodnia. Badanie histopatologiczne wykazuje zmiany w błonie mięśniowej tętnic serca, oponach rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym oraz w doczaszkowej części śródpiersia. Schorzenie jest dziedziczne, ale nie jest zbadany sposób jego dziedziczenia. 

• Choroby oczu: dysplazja siatkówki, wypadanie gruczołu trzeciej powieki (tzw. wiśniowe oko), zaćma, jaskra. 

• Choroba krążka międzykręgowego (dyskopatia) – występuje na skutek wypadnięcia dysku. Objawy to bolesność grzbietu, niedowłady kończyn (w zależności od umiejscowienia schorzenia), następnie zwapnienie krążków międzykręgowych. U beagle występuje o około 1,4 raza częściej niż u innych ras i rozwija się zazwyczaj w odcinku szyjnym kręgosłupa. 

Dobry hodowca przed skojarzeniem pary rodzicielskiej wykonuje badania genetyczne w kierunku dziedziczenia wymienionych schorzeń, mimo że Regulamin Hodowli Psów Rasowych ZKwP nie nakłada takiego obowiązku. 

Beagle nie jest rasą specjalnie wymagającą w kwestii jedzenia. Nie potrzebuje specjalnej diety, oczywiście oprócz dostarczania wszystkich niezbędnych składników odżywczych w posiłkach. Może być żywiony karmą gotową (suchą lub mokrą) dla psów ras małych i średnich. Jest ona zbilansowana i nie ma potrzeby dodawania witamin i minerałów do psiej miski. Natomiast jeżeli beagle karmiony jest jedzeniem domowym, konieczna jest suplementacja posiłków preparatami witaminowo-mineralnymi. Ich rodzaj i dawkowanie ustala lekarz weterynarii. 

Ważne: beagle są na ogół łakomczuchami i mają skłonności do tycia. Lubią także zbierać różne „skarby” podczas spacerów, co może być niebezpieczne. Dlatego dzienną rację pokarmową najlepiej podać psu w dwóch, a nawet trzech porcjach, aby nie był głodny i nie szukał czegokolwiek na zewnątrz. Niekiedy jednak nie daje się go oduczyć zbierania śmieci; wówczas na spacery trzeba mu zakładać kaganiec. 

Beagle – szczeniak, wystawy, zagadnienia hodowlane 

Ile kosztuje beagle? Decydując się na zakup szczeniaka rasy beagle, należy znaleźć hodowlę o ustalonej, dobrej opinii. Nie warto szukać w ogłoszeniach taniego szczeniaka, bo „nie są potrzebne papiery”. Metryka jest tylko kawałkiem papieru i to nie za nią hodowca pobiera zapłatę, a za psa, co do którego może zapewnić pochodzenie, przebadanie rodziców pod względem chorób dziedzicznych i brak wad na danym etapie rozwoju. O rozsądnym kupowaniu szczeniaka można szczegółowo przeczytać tutaj. 

Jeżeli beagle ma być wystawiany, można zacząć już od klasy młodszych szczeniąt, kiedy skończy on 4 miesiące życia i będzie mieć komplet szczepień – przeciwko wszystkim chorobom zakaźnym i wściekliźnie. Mały piesek łatwiej obywa się z dotykaniem przez sędziego, sprawdzaniem uzębienia, ogona, jąder u samca, uczy się też pokazywania na smyczy ringowej. Taka nauka procentuje później w klasach, w których przyznawane są „poważne” tytuły i oceny kwalifikujące do hodowli. Na wystawach można nawiązać także interesujące znajomości i zdobyć sporo wiedzy od bardziej doświadczonych wystawców. 

Jeżeli z jakichkolwiek powodów właściciel nie ma ochoty na wystawy, a chciałby zakwalifikować psa lub sukę do hodowli, może to zrobić, poddając czworonoga przeglądowi hodowlanemu w macierzystym oddziale Związku Kynologicznego w Polsce lub – za jego zgodą – w innym oddziale. Pies (suka) musi mieć ukończone 15 miesięcy życia. Przeglądu dokonuje międzynarodowy sędzia kynologiczny z uprawnieniami do oceny beagle, a kwalifikację potwierdza kierownik sekcji rasy na podstawie protokołu przeglądu, umieszczając w rodowodzie adnotację „suka hodowlana” lub „pies reproduktor”. Pierwsze krycie może odbyć się po ukończeniu przez psa (sukę) 18 miesięcy życia. 

Podsumowanie 

Beagle to rasa dla rodzin, lubiących aktywny wypoczynek. Będzie się czuł dobrze jako pies myśliwski, w domu myśliwego, a jeżeli nikt w rodzinie nie poluje – będzie wspaniałym towarzyszem wszystkich domowników, do których bardzo się przywiązuje. Jednak w tej sytuacji powinno się zapewnić mu możliwość spożytkowania energii, której beagle ma niekiedy nadmiar. Warto, aby spróbował swoich sił w psich sportach – agility, flyball bądź nosework. 

Beagle jest dobrym wyborem dla rodziny ze starszymi dziećmi. Ze względu na bardzo życzliwy i łagodny stosunek do wszystkich ludzi nie nadaje się na stróża gospodarstwa. Zadbany, regularnie odrobaczany i szczepiony, prawidłowo żywiony beagle żyje 12-14 lat, choć nierzadko zdarzają się osobniki starsze. 

 [1]  Kanut Wielki – król Anglii, Danii i Norwegii (996 lub 997 – 1035), wnuk polskiego księcia Mieszka I i księżnej Dobrawy Przemyślidki