West highland white terrier - wszystkie informacja i opis rasy

West highland white terrier – historia rasy 

West highland white terrier wywodzi się z północno-zachodniej Szkocji, a nazwę zawdzięcza regionowi West Highland, gdzie przyszły na świat pierwsze białe teriery. Miało to miejsce w okręgu Argyllshire, na przełomie XVI i XVII wieku, za panowania Jakuba I Stuarta (1566 – 1625). W miotach ówcześnie używanych do polowań niewielkich szorstkowłosych psów rasy cairn terrier zaczęły się rodzić białe szczenięta. Początkowo sądzono, że była to nieznana krzyżówka cairn terriera, uważano je za nieprzydatne i zwykle spotykał je okrutny los. Tymczasem białe umaszczenie najprawdopodobniej było dziedziczone jako recesywne w pokoleniu F2[1] w wyniku wcześniejszych przypadkowych kojarzeń, w których brały udział inne małe rasy. Przez wiele lat jednak tu i ówdzie przetrwały; kilka z nich król Jakub miał podarować ówczesnemu królowi Francji — Ludwikowi XIII Sprawiedliwemu. 

W roku 1860 białymi terierami zainteresował się myśliwy, pułkownik Edward Malcolm, XVI ordynat dóbr Poltalloch w Argyllshire. Legenda głosi, że któregoś razu, podczas polowania ze sforą swoich rudych cairn terrierów, oddał celny strzał do – jak mu się wydawało – lisa, przebiegającego przez zarośla. Niestety, okazało się, że był to jeden z jego własnych psów. Od tej pory postanowił hodować do polowań wyłącznie białe psy, aby można było je łatwo zauważyć i nie pomylić ze zwierzyną. 

W tym samym czasie białe teriery zaczął hodować niejaki Campbell (imię nieznane), właściciel dóbr Roseneath w tym samym regionie. Nazwał je Roseneath Terrier – od nazwy swojego majątku. Po pewnym czasie białe psy z Poltalloch i Roseneath połączono, a pułkownik Malcolm nazwał nową rasę west highland white terrier. Powstała dość wyrównana populacja niewielkich psów szorstkowłosych, używana nie tylko do polowań, ale także do tępienia gryzoni w gospodarstwie. 

West highland white terriery zostały oficjalnie zaprezentowane po raz pierwszy na wystawie psów w Edynburgu w 1904 roku, a w 1907 angielski Kennel Club uznał je za odrębną rasę i zatwierdził funkcjonującą do dziś nazwę. W 1906 roku westie miał swoją premierę na wystawie w amerykańskim Westminster. Pięć lat później angielski pies o imieniu Kiltie został sprzedany do Stanów Zjednoczonych za astronomiczną wówczas kwotę 400 funtów. West highland white terrier zawojował Amerykę i wkrótce powstało wiele hodowli tej rasy. 

Tymczasem w Europie, na skutek pożogi wojennej w latach 1914 – 1918, pogłowie west highland white terriera (jak również wielu innych ras) zostało silnie przetrzebione. W celach restytucyjnych sprowadzono zatem pewną liczbę doskonałych osobników z USA i na ich bazie odtworzono populację. Wzorzec rasy opracowano w latach 20. XX wieku i przetrwał on do dziś, jedynie z niewielkimi modyfikacjami. FCI ostarecznie uznała west highland white terriery w październiku 1954 roku i nadała rasie numer wzorca 85. Obecnie westie jest jedną z popularniejszych ras w Europie i Ameryce, aczkolwiek wybitnych hodowli nie ma zbyt wielu. 

Pojawienie się west highland white terriera w Polsce przypada na koniec XX wieku. Pierwsze west highland white terriery znalazły się w końcu lat 80. Nieżyjąca już hodowczyni Irena Surynowicz-Strojek (hodowla „Samantino Polonica”) sprowadziła z Anglii sukę BONNIE PRINCESS of Mamog, a z Danii psa Peppermint STEVIE WONDER, po których w roku 1990 przyszedł na świat pierwszy miot tej rasy w Polsce. Po śmierci hodowczyni jej mąż nie kontynuował hodowli, natomiast pojawiły się nowe. Obecnie funkcjonuje ich sporo; west highland white terriery są dość licznie prezentowane na wystawach, a ich popularność wciąż rośnie. Wizerunek westie, obok wizerunku teriera szkockiego, jest znakiem rozpoznawczym jednego z popularnych szkockich trunków. 

West highland white terrier – wzorzec rasy 

Wzorzec FCI nr 85 

WEST HIGHLAND WHITE TERRIER 

Pochodzenie: Wielka Brytania 

Użytkowanie: terier. 

Klasyfikacja FCI: grupa 3 teriery sekcja 2 teriery małe 

Rasa nie jest objęta obowiązkiem pracy. 

WYGLĄD OGÓLNY: mocnej budowy, o głębokiej klatce piersiowej i daleko sięgających do tyłu ostatnich żebrach. Prosty, równy grzbiet, silne i dobrze umięśnione kończyny. Pies w widoczny sposób łączy siłę i aktywność. 

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: mały, pełen wigoru pies, aktywny, pewny siebie. Czujny, wesoły, odważny, ale przyjacielski. 

GŁOWA: mózgoczaszka, mierzona od guza potylicznego do oczu, jest nieznacznie dłuższa od kufy. Na głowie gęsta sierść; głowa noszona pod kątem prostym lub nieco mniejszym do osi szyi, nie powinna być pochylona nisko do przodu. Mózgoczaszka: nieco wysklepiona. W partii czołowej powinna mieć łagodny obrys. Nieznacznie zwęża się od uszu w stronę oczu. Stop: wyraźny, tworzą go wydatne łuki nadoczodołowe i lekkie wgłębienie pomiędzy oczami. Trzewioczaszka: nos: zawsze czarny, dość duży, niewystający zbytnio do przodu i mieszczący się w obrysie kufy. Kufa: zwężająca się stopniowo od oczu w stronę koniuszka nosa; profil nie jest ani wklęsły, ani opadający. Dobrze wypełniona pod oczami. Uzębienie: szczęki mocne, jednakowej długości. Kły szeroko rozstawione, co przydaje charakterystycznego dla rasy szelmowskiego wyrazu. Jak na psa tej wielkości zęby duże. Zgryz nożycowy – siekacze szczęki przykrywają przy ścisłym kontakcie siekacze żuchwy i są ustawione pionowo. Oczy: szeroko rozstawione, średniej wielkości, nie za duże ani okrągłe, im ciemniejsze, tym lepsze. Nad oczami obfite brwi, co nadaje psu bystry, inteligentny wyraz. Oczy jasne wysoce niepożądane. Uszy: małe, mocno stojące, o spiczastych koniuszkach. Osadzone niezbyt szeroko i niezbyt blisko siebie. Sierść na uszach krótka, gładka i aksamitna w dotyku – naturalna, niestrzyżona.  Frędzle na uszach niepożądane, podobnie jak uszy, o zaokrąglonych koniuszkach, duże, o grubej chrząstce, a także pokryte obfitą sierścią. 

SZYJA: wystarczająco długa, by prawidłowo unosić głowę. Muskularna, stopniowo rozszerza się u nasady i płynnie przechodzi w skośnie ustawione łopatki. 

TUŁÓW: zwarty. Grzbiet: prosty. Lędźwie: szerokie i mocne. Klatka piersiowa: głęboka, żebra dobrze wysklepione w górnej części, lekko spłaszczone na bokach. Tylne żebra (rzekome) długie, a odległość między ostatnim z nich a biodrami (słabizna) krótka, ale bez wpływu na swobodę ruchu. 

OGON: długości 13 - 15 cm, porośnięty twardą sierścią, bez frędzli, całkowicie prosty i noszony  pionowo do góry, nie może być zakręcony nad grzbietem. Długi ogon stanowi wadę, a w żadnym wypadku nie może być skrócony. 

KOŃCZYNY 

Kończyny przednie: łopatki: ukośnie ustawione, szerokie, ściśle przylegające do klatki piersiowej. Staw barkowy wyraźnie wysunięty do przodu. Łokcie: równolegle do osi tułowia i ustawione tak, by ruch kończyn przednich mógł być swobodny. Przedramię: kończyny przednie krótkie i dobrze umięśnione, proste, porośnięte krótką, szorstką i gęstą sierścią. Łapy: łapy kończyn przednich większe od łap kończyn tylnych. Okrągłe, proporcjonalne, mocne, o grubych opuszkach. Porośnięte twardą, krótką sierścią. Pożądane czarne opuszki i pazury. Kończyny tylne: zad mocny, muskularny i szeroki, kończyny krótkie, umięśnione i suche. Uda: bardzo silnie umięśnione, niezbyt szeroko rozstawione. Kolano: dobrze kątowane. Stawy skokowe: należycie kątowane, dobrze ustawione pod tułowiem. Zarówno w postawie jak i w ruchu pięty znajdują się dość blisko siebie; spionowane lub słabe są wysoce niepożądane. Łapy: łapy kończyn tylnych mniejsze niż przednich, o grubych opuszkach. Opuszki i pazury czarne. 

RUCH: Wydajny i swobodny, kończyny stawiane prosto do przodu. Przy ukośnym ustawieniu łopatek wykrok jest długi. Akcja tyłu swobodna, silna i wąska. Sztywny ruch i iksowata (krowia) postawa są wysoce niepożądane. 

SKÓRA: bez oznak problemów skórnych. 

SZATA: sierść składa się z dwóch warstw:  twardego, prostego, bez śladu lokowatości włosa okrywowego o długości około 5 cm długości, oraz miękkiego podszerstka, który jest krótki i gęsty. Zarówno włos okrywowy, jak i gruby podszerstek, muszą być zwarte; sierść luźna wysoce niepożądana. Umaszczenie: białe. 

WZROST: wzrost w kłębie ok. 28 cm. 

WADY: Wszelkie odstępstwa od podanego wzorca powinny być traktowane jako wady i oceniane w zależności od ich nasilenia oraz wpływu na zdrowie, sprawność i dobrostan psa. 

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: - Agresja lub wyraźna lękliwość. Psy wykazujące wyraźne wady fizyczne lub zaburzenia psychiki powinny być dyskwalifikowane. 

UWAGA: Samce muszą mieć dwa normalnie wykształcone jądra, całkowicie umieszczone w worku mosznowym. 

Charakter west highland white terriera 

West highland white terrier, zdaniem wielu miłośników psów tej rasy, posiada wszelkie pozytywne cechy tej grupy ras, jednocześnie nie mając zbyt wielu jej wad. Jak niemal wszystkie teriery, jest niezależny i  bardzo pewny siebie. Przekładając tę cechę na ludzką, można zaryzykować stwierdzenie, że westie ma wyjątkowo dobre mniemanie o sobie. Jednak jego niezależność nie przeszkadza mu silnie przywiązać się do wszystkich członków rodziny, choć spośród nich wybiera sobie „szefa”, któremu zawsze i wszędzie chętnie towarzyszy. Nie jest przy tym nachalny i nie domaga się ustawicznego zajmowania się nim; raczej spokojnie poczeka, aż opiekun znajdzie dla niego czas. 

West highland white terrier jest żywiołowy I radosny, wykazuje się nieustanną chęcią do zabawy. Z tego względu może być doskonałym kompanem dla dzieci. Ale istotne jest, aby nie doznał niczego niemiłego w wieku szczenięcym, choćby nieumyślnego zbyt gwałtownego pociągnięcia za ogon czy szarpnięcia przez dziecko. West highland white terriery to psy pamiętliwe i jeżeli spotkało je coś nieprzyjemnego jako młode psy, nie jest łatwo przekonać je później do dzieci. W stosunku do obcych ludzi bywają nieufne, choć dość szybko się z nimi zaprzyjaźniają, jeżeli wyczują sympatię z ich strony. Zresztą trudno nie polubić od pierwszego wejrzenia małego, uroczego pieska, zarówno jako szczeniaka, jak i dorosłego psa, o białej sierści i trzech czarnych punktach – oczach i nosie. 

Psy rasy west highland white terrier lubią długie spacery, podczas których mogą nie tylko załatwić potrzeby, ale oddać się zabawie, najchętniej w aportowanie. Nie należy jednak zapominać, że jest to rasa myśliwska, mająca dość wyraźny instynkt łowiecki. Dlatego w miejscach, gdzie można spotkać dzikie zwierzęta, należy west highland white terriera prowadzić na długim otoku. Nie zaleca się smyczy automatycznej, która jest stale naprężona i powoduje niekorzystny rozkład sił na kręgosłupie, co jest ważne szczególnie u szczeniąt i młodzieży, ale także u dorosłych psów. W domu westie żyje w zgodzie z innymi zwierzętami, choć ze względu na wspomniany instynkt łowiecki warto zachować ostrożność w kontaktach np. z chomikiem, świnką morską lub kanarkiem. Natomiast bywa zadziorny w zetknięciu się z innymi psami, aczkolwiek poprzestaje na szczekaniu, nie wszczynając bójki. Jest też bardzo czujny i ma wyjątkowo dobrze rozwinięty zmysł obserwacji, dzięki czemu jest świetnym stróżem, a jego umiejętności łowieckie mogą znaleźć zastosowanie podczas tępienia szkodników w przydomowym ogrodzie. Nie podlega obowiązkowi pracy, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby psy rasy west highland white terrier brały udział w próbach i konkursach psów myśliwskich, szczególnie norowców i tropowców. 

Układanie psa rasy westie nie jest zbyt proste. Jest to terier, a więc pies, który ma własne zdanie i bywa uparty. Dlatego szkolenie powinno być systematyczne i podbudowane pozytywną motywacją – smakołykami i pochwałami, a osoba układająca musi mieć spore pokłady cierpliwości. West highland white terriery mogą być dobrze ułożone i posłuszne. Wato też wykorzystać ich zwinność i skoczność i spróbować ich możliwości w mini agility lub dog dance. Są to świetne zajęcia alternatywne dla konkursów łowieckich, jeżeli ktoś tych ostatnich nie lubi. 

West highland white terrier – pielęgnacja, zdrowie, żywienie 

Pielęgnacja westie skupia się głównie wokół jego szaty. Jego sierść jest twarda i szorstka, przy czym west highland white terrier nie linieje, więc mimo że jest to pies o białym umaszczeniu, biała sierść nie zostaje na obiciach mebli ani na ubraniach. Konieczne jest wyskubywanie sierści palcami. Jest to zabieg bezbolesny dla psa, bowiem usuwany jest martwy włos. 

Trzeba też regularnie czesać psa, aby usunąć martwy podszerstek. Najlepsza jest do tego szczotka pudlówka o gęstych zębach. Ponadto wycina się sierść spomiędzy opuszek, gdzie gromadzą się zabrudzenia, błoto, piasek, itp., które mogą po wyschnięciu pokaleczyć opuszki, natomiast wilgoć sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów. 

Po raz pierwszy wyskubuje się sierść u szczeniaka w wieku około 2 miesięcy, a następnie robić to często i regularnie, aby west highland white terrier mógł szybko się przyzwyczaić do tych zabiegów i aby sierść mogła równomiernie odrastać. Psów wystawowych nie wolno strzyc za pomocą maszynki, ponieważ użycie jej powoduje, że włos okrywowy staje się miękki, a to stanowi wadę. 

Przygotowanie psa rasy west highland white terrier do wystawy wymaga profesjonalnej wiedzy, przede wszystkim znajomości wzorca rasy, aby można było za pomocą fryzury wyeksponować zalety i ukryć niedostatki budowy anatomicznej psa. Niektórzy hodowcy robią to sami, inni wolą powierzyć zabieg zawodowemu groomerowi, który posiada, poza wiedzą, odpowiednie zdolności manualne. Ułożenie fryzury wystawowej wiąże się bowiem z zastosowaniem specjalistycznych narzędzi i kosmetyków, które nie należą do tanich. Groomer przytnie również pazury, jeżeli pies sam ich nie ściera. 

Okresowo kontroluje się stan uszu i uzębienia u west highland white terriera, a szczególną uwagę należy zwracać na oczy i likwidować ewentualne ciemne zacieki w ich kącikach. 

Westie nie jest rasą specjalnie chorowitą, aczkolwiek mogą się zdarzyć schorzenia o podłożu genetycznym. Typowe dla tej rasy jest przewlekłe zapalenie wątroby na skutek odkładania się miedzi (choroba spichrzeniowa). Jest to wada genetyczna, dziedziczona w sposób recesywny. Oznacza to, że jeżeli do hodowli zostanie użyta para osobników, będących nosicielami wadliwego genu (choć są klinicznie zdrowe), to część miotu (u której zeszły się geny choroby od matki i ojca), będzie dotknięta tą chorobą. Miedź odkłada się w wątrobie, powodując jej stopniowe nieodwracalne uszkodzenie. Mimo że Regulamin Hodowli Psów Rasowych ZKwP nie wymaga wykonywania badań w kierunku tego schorzenia przed zakwalifikowaniem psa lub suki do rozrodu, w każdej dobrej hodowli takie badania są przeprowadzane, aby wykluczyć chorobę lub potwierdzić jej nosicielstwo. Osobnik, będący nosicielem nieprawidłowego genu, u profesjonalnego hodowcy może być kojarzony wyłącznie z osobnikiem wolnym od tej wady. W tym wypadku część miotu może odziedziczyć wadliwy gen, ale jedynie od rodzica, który jest jego nosicielem, dlatego wszystkie szczenięta będą klinicznie zdrowe. 

Choroba spichrzeniowa jest ciężka i nieuleczalna, chore psy żyją dość krótko. Dlatego tak ważne jest, aby nie kupować szczeniaka przypadkowo  tylko dlatego, że jest tańszy, a jedynie z legalnej hodowli. Zwykli rozmnażacze nie wykonują swoim psom żadnych badań, a produkcja szczeniąt (bo nie można jej nazwać hodowlą) jest nastawiona jedynie na zysk. O tym, jak szukać i jak kupować szczeniaka, piszemy tutaj.

West highland white teriery, ze względu na białe umaszczenie, miewają alergie skórne właściwe dla białych psów. Zdarzają się też nietolerancje pokarmowe, niektóre choroby oczu, a także, wprawdzie bardzo rzadko, osteopatia czaszkowo-żuchwowa (nienowotworowy rozrost żuchwy, kości skroniowej i potylicznej, zwykle u szczeniąt w wieku 3-8 miesięcy), która może cofnąć się samoistnie. 

West highland white terrier może być żywiony zarówno suchą, jak i mokrą karmą od dobrego, renomowanego producenta, jak i jedzeniem domowym. Karmy gotowe dla westie są zbilansowane i zawierają składniki odżywcze, witaminy i minerały w takich ilościach, jakich potrzebują małe rasy psów, dlatego nie wymagają suplementacji. Natomiast posiłki domowe należy wzbogacać preparatami witaminowymi i mineralnymi. Lekarz weterynarii zaleci odpowiedni suplement i określi jego dawkę dla west highland white terriera. Nie należy przekraczać zalecanych dobowych dawek pokarmowych, gdyż przekarmianie psa prowadzi do nadwagi i może skutkować nadmiernym obciążeniem kręgosłupa, stawów oraz serca, a to w dużej mierze przyczynia się do skrócenia życia psa. 

West highland white terrier – wystawy i hodowla 

Zgodnie z Regulaminem Hodowli Psów Rasowych Związku Kynologicznego w Polsce, west highland white terrier, podobnie jak psy innych ras, musi uzyskać odpowiednie uprawnienia, jeżeli ma być użyty do hodowli. Może je zdobyć na dwa sposoby – oba po ukończeniu 15 miesięcy życia: 

1. Na trzech wystawach, w tym przynajmniej jednej o randze międzynarodowej, klubowej lub specjalistycznej, w dowolnej klasie (w której ma prawo być wystawiony). Pies musi otrzymać oceny doskonałe, suka – bardzo dobre. Oceny muszą pochodzić od co najmniej dwóch różnych sędziów (a więc jeden może się powtórzyć). Lokaty i tytuły nie mają w tym wypadku żadnego znaczenia. 

2. Podczas przeglądu kwalifikacyjnego do hodowli. Przegląd odbywa się w oddziale macierzystym ZKwP lub – za zgodą macierzystego – w innym, gdzie akurat jest organizowany. Przeglądu dokonuje międzynarodowy sędzia kynologiczny z uprawnieniami do oceny rasy west highland white terrier. Pies jest dokładnie opisywany pod względem anatomii, szaty, wyglądu w postawie i w ruchu oraz psychiki, z uwzględnieniem obowiązującego wzorca rasy. Opisu dokonuje się na specjalnym formularzu, gdzie również sędzia wpisuje decyzję o zaliczeniu lub niezaliczeniu przeglądu, a tym samym zakwalifikowaniu lub niezakwalifikowaniu psa/suki do hodowli. 

Kwalifikację hodowlaną wpisuje kierownik sekcji rasy w macierzystym oddziale Związku do rodowodu. Psu wpisuje się adnotację „pies reproduktor”, a suce „suka hodowlana”. Po ukończeniu przez psa/sukę 18 miesięcy życia można kryć po raz pierwszy. W wyjątkowych wypadkach dopuszczalne jest krycie wcześniejsze; wówczas zainteresowany hodowca powinien wystąpić na piśmie z wnioskiem do Oddziałowej Komisji Hodowlanej o zgodę na krycie przed ukończeniem odpowiedniego wieku lub przed uzyskaniem ostatecznych uprawnień. Komisja może (ale nie musi) wyrazić na to zgodę, o ile wniosek jest uzasadniony. Zgodę na takie krycie można uzyskać jednorazowo; kolejne krycie wymaga spełnienia wszystkich warunków, przewidzianych Regulaminem Hodowli Psów Rasowych. 

Podsumowanie 

West highland white terrier to pies inteligentny, średnio trudny do wychowania, ale przy odpowiednim prowadzeniu można sobie z nim poradzić. Opiekun, który go układa, musi być cierpliwy, konsekwentny i stosować pozytywną motywację w szkoleniu. Westie jest oddanym przyjacielem całej rodziny i doskonałym towarzyszem zabaw dla dzieci, którym trzeba jednak uświadomić, że należy się z nim obchodzić delikatnie, gdyż jest to pies pamiętliwy i może na długo zrazić się do dzieci. Jest czujnym stróżem, w stosunku do ludzi życzliwym po bliższym poznaniu, natomiast wobec innych psów bywa zadziorny. Wymaga starannej i systematycznej pielęgnacji szaty. Nie linieje.