Aparat słuchowy dla psa — jak rozpoznać i leczyć głuchotę u psa?

Głuchota u psa — czym jest i jej rodzaje

Psy do 14 dnia swojego życia nie słyszą i jest to całkowicie naturalne. W tym wieku ich przewody słuchowe nie są jeszcze otwarte. Jeśli jednak w późniejszym okresie zmysł słuchu czworonoga nie działa prawidłowo, może to oznaczać, że mamy do czynienia z głuchym psem.

Przyczyny i mechanizmy ubytku lub całkowitej utraty słuchu mogą być różne. Występują:

• Głuchota kondukcyjna — problemy dotykają wtedy dróg przewodzących dźwięk — zewnętrznego przewodu słuchowego i ucha środkowego psa. W ich wyniku występują zaburzenia w mechanizmie przekazywania fal dźwiękowych, które nie docierają do ucha środkowego i nerwów słuchowych. Zwykle zaburzenia tego rodzaju są nabyte i skutkują głuchotą niezupełną — słuch psa jest jedynie upośledzony.
• Głuchota sensoryczna — nieprawidłowości dotyczą działania receptorów. Są one wynikiem wrodzonych lub nabytych zaburzeń przetwarzania i przekazywania informacji słuchowych w nerwach oraz w ślimaku, będącym częścią ucha wewnętrznego. Ten rodzaj często cechuje się całkowitą głuchotą.

Przyczyny niedosłuchu u psa, wrodzona głuchota

W niektórych przypadkach zwierzęta nie słyszą od urodzenia. Jest to wtedy wynik choroby wrodzonej — dziedzicznej głuchoty sensorycznej — najczęstszej przyczyny głuchoty u psów. Może być ona jedno lub obustronna i występuje u ponad 45 ras, na przykład takich jak dalmatyńczyk, seter angielski, bullterier, west highland white terrier, owczarek australijski, cocker spaniel, owczarek niemiecki, maltańczyk, pudel miniaturowy, czy Jack Russell terrier. Mówi się, że szczególnie predysponowane są białe psy. Głuchota może być też wynikiem zaburzeń anatomicznych — słabego rozwoju ucha lub gromadzenia się płynu rdzeniowo-mózgowego w układzie komorowym mózgu — tak zwane wodogłowie.

Na zmysł słuchu u psa w trakcie jego życia wpływają różne czynniki, w wyniku których mogą wystąpić ubytek słuchu, bądź głuchota. Przyczynami głuchoty kondukcyjnej są choroby dróg przewodzących dźwięk: zewnętrznego przewodu słuchowego, błony bębenkowej, kosteczek słuchowych i/lub ucha środkowego. Może to być na przykład ciężkie stany zapalne ucha środkowego bądź zewnętrznego, zwężenie kanału słuchowego, obecność guzów blokujących światło kanału słuchowego lub zanieczyszczenie przewodu słuchowego. Może też wystąpić pourazowa utrata słuchu, w wyniku pęknięcia błony bębenkowej, na przykład podczas wypadku, drażnienia mechanicznego, infekcji lub bardzo głośnych dźwięków. Wśród powodów nabytej głuchoty sensorycznej wyróżnia się zaś:

• zapalenie ucha wewnętrznego,
• dysfunkcję nerwu ślimakowatego,
• guzy mózgu i nerwów słuchowych,
• urazy czaski,
• niektóre choroby zakaźne u psa, na przykład nosówkę,
• działanie ototoksyczne (toksyczne na zmysł słuchu) niektórych leków i toksyn, na przykład: działający moczopędnie furosemid, stosowana w chemioterapii u psa cisplatyna, niektóre antybiotyki i metale ciężkie.

Do tej grupy zalicza się też głuchota starcza. Tak jak niektóre inne choroby związane z wiekiem u psów, powodują ją towarzyszące upływowi lat zmiany degeneracyjne — w tym wypadku dotykające nerwy słuchowe.

Badanie słuchu — jak rozpoznać zły słuch psa?

Aby wstępnie stwierdzić problem ze słuchem u swojego psa, można przeprowadzić domowe badanie słuchu. W tym celu wykonuje się dźwiękowe budzenie zwierzęcia ze snu oraz mówienie przez właściciela do psa z ukrycia, z różną siłą głosu i z różnych kierunków — i obserwowanie jego reakcji. Jej brak świadczyć będzie o głuchocie. Z każdym niepokojącym nas objawem należy zgłosić się do kliniki weterynaryjnej. Najczęściej obserwowane zmiany u zwierzęcia z problemem słuchowym to brak reakcji na codzienne dźwięki, swoje imię, piszczące zabawki, brak wybudzania ze snu głośnym dźwiękiem. W większości wypadków diagnozowana jest głuchota obustronna, ponieważ właścicielom ciężko jest zauważyć ubytek jednostronny.

Najłatwiej jest zdiagnozować wrodzoną głuchotę sensoryczną — wystarcza do tego wizyta u lekarza weterynarii, podczas której przeprowadzany jest wywiad i badanie kliniczne. W każdym innym wypadku także warto przygotować się na pytania dotyczące chorowania zwierzęcia na choroby uszu lub choroby zakaźne, przebycia przez niego urazów, wypadków, czy przyjmowania leków. Podczas badania klinicznego lekarz weterynarii zwróci szczególną uwagę na oględziny błony bębenkowej oraz przeprowadzi badanie otoskopowe. W niektórych wypadkach może także zlecić badanie radiologiczne, punkcję przez błonę bębenkową lub elektrodiagnostyczne badanie słuchu, aby rozpoznać rodzaj i nasilenie głuchoty. Istnieje też test wywołanej reakcji słuchowej pnia mózgu (BAER), który jest stosowany do oceny słuchu i jest przydatnym narzędziem monitorowania postępów leczenia zapaleń ucha wewnętrznego.

Jak wygląda terapia niesłyszącego psa?

Warto jest leczyć ubytki słuchu u psa, ponieważ komunikacja ze zdrowym zwierzęciem jest prostsza, niż z głuchym psem. Kiedy pies słyszy, przyjdzie gdy go wołamy i możemy nauczyć go komend. Zwierzę jest też bezpieczniejsze, ponieważ istnieje mniejsza szansa, że wpadnie pod nadjeżdżający samochód, którego nie usłyszy. Niestety, wrodzona głuchota jest nieodwracalna. W takim wypadku można jedynie polepszyć kontakt życia zwierzęcia i nauczyć się jak komunikować się z takim czworonogiem Chore zwierzęta powinny być też wykluczone z hodowli, aby nie przekazywały dalej wady genetycznej.

Nabyta utrata słuchu w niektórych przypadkach daje się leczyć. Opieka zdrowotna zależy od wywołującej ją przyczyny. Brak jest uniwersalnego rozwiązania. Leczenie będzie też różniło się ze względu na rozległość choroby, rodzaj bakterii wywołujących ewentualną infekcję, wyników badań rentgenowskich, rokowanie. W zależności od indywidualnego przypadku lekarz weterynarii stosuje odpowiednie leczenie, na przykład terapię antybiotykową i steroidową w wypadku zapalenia ucha. Nie bez znaczenia będzie też odpowiednia pielęgnacja uszu psa. Zabieg chirurgiczny wybiera się w przypadkach zwężonego lub zablokowanego kanału słuchowego, czy też rozwijającego się guza. W trakcie leczenia psa należy monitorować na kolejnych wizytach co tydzień, aż do ustąpienia objawów. Po wyeliminowaniu przyczyny głuchoty, duża ilość pacjentów wraca do zdrowia i następuje odzyskanie słuchu.

Aparat słuchowy dla psa

Używano już z powodzeniem aparatów słuchowych u psów. Nie jest to jednak popularna praktyka. Rozwój technologii aparatowania czworonogów wciąż raczkuje. Wynika to z kilku przyczyn:

• Aparat słuchowy jest jedynie opcją zrekompensowania ubytku słuchu, nie będzie więc skuteczny w przypadku całkowitej głuchoty, a efekty jego działania są ograniczone.
• Dźwięk docierający do ucha zwierzęcia zostaje wzmocniony, ale też zniekształcony i szumiący, co jest mocno dezorientujące dla zwierzęcia — nie dostosowuje się ono do zmian tak łatwo jak rozumiejący sytuację człowiek.
• Niektóre psy nie tolerują ciała obcego w uchu, do założenia urządzenia niezbędna jest też sedacja (znieczulenie) zwierzęcia.
• Wymagana jest indywidualna produkcja i kalibracja urządzenia pod zwierzę, co podnosi i tak wysokie koszty leczenia — obecnie urządzenia kosztują między 3000, a 5000 dolarów i nie podlegają gwarancji.
• Komunikacja z niedosłyszącym psem, który zaczął lepiej słyszeć dzięki zastosowaniu aparatu słuchowego wymaga wiele pracy. Konieczne będzie przeprowadzenie wielu treningów i nauki wszystkiego ponownie od podstaw — często wiąże się to z dodatkowymi kosztami zatrudnienia profesjonalnego trenera.

W świetle tych faktów, przed podjęciem decyzji warto skonsultować się oczywiście ze swoim lekarzem weterynarii i poprosić go o opinię. Warto jednak pamiętać, że głuche psy radzą sobie dobrze, jako zwierzęta polegające głównie na węchu i są szczęśliwe, więc używanie aparatów słuchowych nie jest niezbędne.