Źródło: 123rf.com
  • Inne gatunki
  • Małe zwierzęta

Piżmak (szczur wodny) — wszystkie informacje i opis gatunku

Opublikowane: 18:33 Przeczytasz w: 5 min

Piżmak zwany inaczej wodnym szczurem jest sympatycznym gryzoniem zupełnie do szczura niepodobnym, jednak w niektórych wypadkach potrafi być uciążliwy. W tym artykule opiszemy pochodzenie, środowisko, wygląd i zwyczaje tego zwierzaka oraz doradzimy, jak go zniechęcić do wchodzenia nam w paradę.

Spis treści

    Piżmak (szczur wodny)

    Piżmak amerykański to duży gryzoń, pochodzący z Ameryki Północnej, który pojawił się również w Europie i Polsce. Do jego rozpowszechnienia przyczynił się do tego hrabia Colloredo-Mannsfeld w jednej z czeskich miejscowości. W 1905 roku wypuścił on tam na terenie stawów rybnych pięć piżmaków roku i od tej pory zaczęły się one rozmnażać, zasiedlając nasz kontynent. Szczury wodne żyją obecnie na terenie Niemiec, Austrii, Węgier, Polski czy Rumunii i zamieszkują brzegi wód Europy. 

    W naszym kraju piżmak pojawił się w 1924 roku i po mniej więcej 20 latach rozprzestrzenił się na obszarze Polski. 

    Jak wygląda szczur wodny? 

    Piżmaki są podobne do bobrów. Główną różnicę między nimi stanowi długi i cienki ogon. Natomiast we wodzie łatwo je pomylić ze szczurami, co dało początek licznym nazwą piżmaka takim jak szczur wodny, piżmoszczur czy szczur piżmowy. Stworzenie, z którym bywa też niekiedy mylony to karczownik ziemnowodny (arvicola terrestris), który m.in.odgryza korzenie drzew owocowych i leśnych. 

    Ciąża u małych gryzoni trwa ok. 4 tygodni, a młode piżmaki szybko stają się samodzielnie. Ich długość życia wynosi mniej więcej tyle, ile żyją szynszyle od 2 do 10 lat. 

    Piżmak polski ma krępą budową ciała i krótkie sprawne i chwytne przednie kończyny oraz długie palce tylnych łap służących do pływania. Ma na tułowiu gęste wodoodporne ciemnobrązowe lub jasnobrązowe futro, szaro-rdzawe na brzuchu. Specyficzny dla niego jest też duży i gruby ogon ułatwiający pływanie.

    Renata Kurcil Trenerka psów, ekspertka zoocial.pl

    Piżmak charakteryzuje się również wydzielanym z gruczołów zapachem. Jego wydzielina, piżmo, stosowane było wcześniej do wyrobu perfum, jednak obecnie coraz częściej stosuje się piżmo syntetyczne. 

    Szczur wodny piżmak — wielkość

    Piżmak to całkiem spory gryzoń. W rodzinie chomikowatych jest jednym z większych. Waży on w przedziale od 0,7 do 1,8 kg w zależności od miejsca występowania. Jego długość ciała wynosi: 27 – 35 cm, a jego ogon mierzy około 20-28 cm. 

    Piżmaki pełnią kluczową rolę w swoich ekosystemach wodno-lądowych. Choć ich wydzielina, piżmo, była cenionym surowcem, dzisiejsze podejście do ochrony środowiska i postęp w chemii pozwoliły na wykorzystanie syntetycznych substytutów, co pozytywnie wpływa na populacje tych gryzoni.

    Dr. Laura Greene (US) biolog środowiskowy, badaczka ssaków wodnych

    Szczur wodny — co je? 

    Choć piżmak należy do chomikowatych, jego pożywienie różni się od tego, co jedzą chomik czy szynszyle. Żywi się on głównie pokarmem roślinnym, ale nie pogardzi też zwierzęcym. Je on przede wszystkim: 

    • trawy wodne, 
    • kłącza tataraku, 
    • niektóre rośliny lądowe, 
    • owady, 
    • małe ryby, 
    • skorupiaki. 

    Gryzoń ten potrafi się przystosować do różnorodnych warunków i od nich zależy jego jadłospis. 

    Szczur wodny — jak się pozbyć? 

    Mimo że szczur wodny jest w Polsce pod ochroną, jego obecność może być uciążliwa. Zamieszkuje on bowiem na brzegach jezior, stawów oraz rzek i buduje tam swoje nory z wejściami pod wodą, przez co może uszkadzać umocnienia zbiorników wodnych. Może też niszczyć groble przeciwpożarowe oraz stawy rybne.  

    Aby ograniczyć jego działanie, należy formować łagodne spadki linii brzegowej, albowiem szczury wodne lubią brzegi strome. Pomocna może się tez okazać też siatka i kamienie.  

    Jak wytępić szczury wodne?

    Ponieważ piżmak jest w Polsce pod częściową ochroną i odgrywa ważną rolę w ekosystemie, nie należy go tępić, zabijać czy truć. Natomiast można używać żywołapek i przenosić gryzonie w inne miejsce. Sprawdza się również stosowanie repelentów zapachowych lub dźwiękowych, zniechęcających szczury wodne od przebywania w konkretnym obszarze. 

    Podsumowanie – szczur wodny  

    Piżmak to pochodzący z rodziny chomikowatych gryzoń. Przybył on do nas na początku XX wieku z Ameryki Północnej. To wodno-lądowe, mierzące ok. 30 cm zwierzę, które doskonale pływa, a swoje siedliska buduje na brzegach zbiorników wodnych. Charakteryzuje się ono specyficznym zapachem pochodzącym z gruczołów, substancją, która do tej pory wykorzystywana była przy produkcji perfum.

    Szczur wodny jest roślinożerny, ale zjada również owady i skorupiaki. Może wyrządzać szkody w umocnieniach zbiorników wodnych, znajduje się jednak pod ochroną i nie należy go zabijać. 

    Renata Kurcil Trenerka psów, ekspertka zoocial.pl
    Bibliografia
    1. Romanowski J., Karpowicz K.: Zmiany w występowaniu piżmaka Ondatra zibethicus w centralnej i wschodniej Polsce w latach 1996-2007. Studia Ecologiae et Bioethicae 2013 

    Oceń artykuł

    Ogólna ocena: 0,0 | liczba ocen: 0
    0/400

    Brak komentarzy

    Nikt jeszcze nie dodał komentarza do tego artykułu.

    Nasi eksperci