Gniewosz plamisty — wszystkie informacje i opis gatunku

Jak wygląda gniewosz plamisty?

Gniewosz plamisty coronella austriaca to niewielki wąż o spiczastej głowie, słabo odgraniczonej szyją od reszty ciała. Posiada on gładkie łuski, długi ogon i małe oczy z okrągłymi, złocistymi źrenicami. Samce charakteryzuje barwa ciała rdzawobrązowa. Mają one brązowawy lub czerwonawo-brązowawy grzbiet, a po ich bokach od nozdrzy przebiega ciemnobrązowy pasek przechodzący w przedłużający się przedni odcinek ciała. Natomiast samice są na wierzchu szare lub brązowoczarne.

Z kolei brzuch u samców bywa czerwonobrązowy lub pomarańczowy, a u samic szary lub czarniawoszary. Gady te mają na grzbiecie małe plamki i cętki, miejscami zlewające się w niewyraźnie paski.

Gniewosze, których długość ciała dorosłych osobników wynosi od 60 do 90 cm, są mniejsze niż np. wąż zbożowy. Masa ciała u dorosłych osobników to zaledwie od 60 do 100 g.

Ze względu na charakterystyczne miedziane umaszczenie gniewosze określane są potocznie jako miedziaki.

Występowanie gniewosza plamistego

Gniewosz plamisty występuje w północnej i środkowej Europie, od Norwegii i Szwecji do wschodniej Hiszpanii i Portugalii, a także w Azji mniejszej oraz na Kaukazie. Te węże rzadko występują w górach. albowiem żyją one głównie na terenach nizinnych. Choć ich siedliska można znaleźć na obszarze całego kraju, nie spotyka się jednak tak często gniewosza, jak, chociażby zaskrońca na działce.

Gniewosz plamisty — jak wygląda młody osobnik?

Gniewosze są jajożyworodne. Ich potomstwo przychodzi na świat w sierpniu. Młode gniewosze plamiste mają długość około 10–15 cm.

Gniewosz plamisty a żmija zygzakowata

Gniewosz często bywa mylony ze żmiją zygzakowatą. W porównaniu z nią jest wężem smukłym, o słabo wyodrębnionej głowie. Ponadto ma on źrenice okrągłe, podczas gdy, żmija posiada podłużne. Najistotniejszą jednak różnicą między tymi gadami jest występujący u żmii zygzak, którego gniewosze są pozbawione. Żmije w Polsce występują znacznie częściej niż gniewosze plamiste.

Gniewosz plamisty — czy jest jadowity?

Gniewosz plamisty jest niejadowity. Może jednak boleśnie ugryźć, gdy próbujemy go złapać. Schwytany bowiem broni się, oprócz kąsania wyrzucając również cuchnącą wydzielinę z gruczołów analnych. Gad ten nie nadaje się do hodowli w charakterze węża domowego.

Gniewosz plamisty — występowanie w Polsce

W Polsce środkowej gniewosz plamisty występuje rzadko, a zasiedla on raczej południe kraju. Najczęściej spotykamy go w województwie świętokrzyskim, małopolskim i podkarpackim. Gniewosze zamieszkują brzegi lasów, strumieni, polany i wrzosowiska.

Gniewosz plamisty — ciekawostki

Gniewosz plamisty z natury jest płochliwy. Gdy nie ma innej możliwości, delikatnie kąsa. Od tego zachowania wzięła się jego nazwa — gniewosz. Jest dość powolny, ale za to gibki i potrafi sprawnie wspinać się na krzewy, oraz pływać. Gniewosz plamisty niechętnie jednak ucieka, próbuje raczej pozostać niezauważony za sprawą swojego maskującego ubarwienia.

Gady te są dość mało wrażliwe na niską temperaturę, dlatego też zimowych kryjówek szukają dopiero w październiku, a hibernują najczęściej w norach ziemnych.

Czy gniewosz plamisty jest pod ochroną?

Szczególne zagrożenie dla lokalnych populacji stanowi zanik i niszczenie siedlisk gniewosza plamistego przez ludzi. Ma to miejsce głównie na skutek działalności gospodarczej człowieka oraz zabijania tych węży z powodu mylenia ich ze żmijami. Również wypalanie traw zabija gniewosze. Są one także zjadane przez:

• tchórze,
• gronostaje,
• kuny,
• lisy,
• ptaki,
• koty domowe.

Z tych właśnie powodów gniewosz, chociaż jest spotykany w prawie całej Europie, w Polsce znajduje się pod ochroną.

Podsumowanie

Gniewosz plamisty to nieduży rdzawobrązowy wąż występujący w Europie. Jego obecność w naszym kraju odnotowuje się przeważnie w Polsce środkowej. Nie jest on jadowity, ale w obronie może boleśnie pokąsać. Z powodu podobieństwa do żmii zygzakowatej w Polsce ma miejsce częste zabijanie gniewoszy, które z tego powodu znajdują się pod ochroną.