Zdrowie układu moczowego u psów - jak zapobiegać problemom z nerkami i pęcherzem moczowym?

Jakie są objawy zakażenia układu moczowego u psa?

Symptomy zapalenia pęcherza moczowego i innych chorób dróg wydalniczych są różne i mogą obejmować: 

• trudność w oddawaniu moczu, 
• bolesne oddawanie moczu, 
• krwiomocz, 
• bezmocz, 
• oddawanie dużych lub małych ilości moczu, 
• tzw. "kropelkowanie", czyli nieświadome wydalanie moczu w bardzo małych ilościach, 
• oddawanie moczu w nocy, 
• nietrzymanie moczu u psa. 

Schorzenia dróg moczowych wymagają dokładnej diagnostyki i szybkiego podjęcia działań terapeutycznych. Potrafią również przysporzyć pupilowi sporo bólu i dyskomfortu. Nic więc dziwnego, że właściciele zastanawiają się, jak zapobiegać tym chorobom. 

Zapewnij psu stały dostęp do wody 

Układ moczowy to zespół narządów odpowiadających za regulowanie gospodarki wodnej w organizmie, tak więc podstawowym elementem zapobiegającym chorobom nerek i pęcherza moczowego jest zapewnienie psu stałego dostępu do wody. Pomaga to w utrzymaniu stałej perfuzji i odpowiedniego poziomu filtracji kłębuszkowej. 

Upewnij się, czy woda w misce twojego pupila jest świeża i czysta. W przeciwnym razie może on odmówić picia, co mimowolnie doprowadza do odwodnienia organizmu. 

Jeśli twój zwierzak pije mało, zastanów się nad zmianą jego karmy na mokrą. Stanowi ona dodatkowe źródło wody i może pomóc uchronić psa przed schorzeniami takimi jak przewlekła niewydolność nerek. 

Ponadto stały dostęp do wody gwarantuje produkcję odpowiedniej ilości moczu, co zapobiega odkładaniu się kryształów w pęcherzu predysponujących do kamicy dróg moczowych. 

Kontroluj stopień nawodnienia twojego pupila. Najłatwiejszym sposobem pozwalającym sprawdzić, czy zwierzak jest odwodniony jest określenie poziomu elastyczności jego skóry. W tym celu naciągnij fałd skórny na karku psa maksymalnie do góry i puść. Obserwuj, w jakim czasie powraca on do poprzedniego ułożenia. Jeśli ma to miejsce natychmiast, w przeciągu jednej sekundy — twój pupil nie jest odwodniony. Jeśli jednak opadnięcie fałdu skórnego zajmuje 2 lub 3 sekundy — jest to powód do konsultacji z lekarzem weterynarii. 

Możesz również sprawdzić stopień lepkości błon śluzowych psa. W tym celu ostrożnie unieś jego kufę do góry, aby uwidocznić dziąsła. Jeśli są one wilgotne i lepkie — jest to dobry znak. Suchość błon śluzowych stanowi jeden z objawów znacznego odwodnienia. Warto jednak pamiętać, że zazwyczaj pojawia się ona w zaawansowanych przypadkach. 

Uwaga na kąpiele 

Kolejnym elementem profilaktyki zakażeń układu moczowego jest unikanie spacerów bezpośrednio po kąpieli pupila. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku ludzi, mokre zwierzaki o wiele bardziej odczuwają zimno. Wiąże się to z chwilowym spadkiem odporności i może doprowadzić do zapalenia pęcherza moczowego u psa. 

Jeśli więc masz zamiar wykąpać swojego pupila, weź go najpierw na spacer, aby zdążył wyschnąć do sucha przed następnym. Po kąpieli w miarę możliwości wytrzyj go ręcznikami i zadbaj o to, aby do momentu wyschnięcia było mu ciepło. Pamiętaj o tym, że nawet w ciepłe dni mokry pies może inaczej odczuwać temperaturę i być wrażliwym na "przewianie". 

Optymalnym rozwiązaniem wydaje się wykąpanie psa wieczorem, po ostatnim spacerze, aby jego sierść mogła wyschnąć przez noc. Upewnij się, czy twój pupil śpi w ciepłym miejscu, a jeśli uznasz to za potrzebne — przykryj go kocami lub ręcznikami. Nie pozwalaj mu kłaść się bezpośrednio na kafelkach i innych zimnych powierzchniach. 

Nie podawaj psu substancji uszkadzających nerki! 

Istnieje szereg substancji toksycznych dla układu moczowego psów, których podanie może doprowadzić do schorzenia takiego jak ostra niewydolność nerek. Mowa tu o niesteroidowych lekach przeciwzapalnych, np. ibuprofenie oraz winogronach i rodzynkach. 

Niesteroidowe leki przeciwzapalne to substancje hamujące działanie enzymu — cyklooksygenazy (COX), który jest odpowiedzialny w organizmie za produkcję mediatorów prozapalnych w przebiegu infekcji. Niestety enzym ten występuje również naturalnie w tkankach (m. in. w nerkach), w których pełni inne funkcje. Podanie psu zbyt dużych dawek niesteroidowych leków przeciwzapalnych może doprowadzić więc do ostrego uszkodzenia nerek w wyniku zahamowania działania naturalnie występującej w nich cyklooksygenazy. 

Bardzo ważne jest, aby w żadnym wypadku nie podawać psu winogron i rodzynek. Ich dawka toksyczna jest trudna do ustalenia, w dużej mierze zależy bowiem od indywidualnej wrażliwości osobnika. Nie jest znany patomechanizm ostrego uszkodzenia nerek po spożyciu winogron. Udowodniono jednak, że zjedzenie ich w bardzo dużej ilości może doprowadzić do wystąpienia objawów sugerujących choroby związane z układem nerwowym u psów. 

Regularnie odrobaczaj swojego pupila! 

Wielu właścicieli kojarzy odrobaczanie psa jedynie z pasożytami występującymi w jelicie. Istnieje jednak gatunek robaka bytujący w drogach moczowych psów i kotów - Capillaria plica. Jest to nicień wielkości kilku centymetrów, występujący głównie w pęcherzu, niemniej jednak może on przedostać się również do moczowodów i miedniczki nerkowej. Kapilaroza doprowadza podrażnienia błony śluzowej dróg moczowych i ich infekcji. 

Substancje zawarte w lekach odrobaczających są skuteczne również w stosunku do Capilarii, tak więc regularnie prowadzona profilaktyka przeciwpasożytnicza może zapobiec wystąpieniu robaczycy układu moczowego. Pamiętaj o tym, żeby odrobaczać swojego pupila raz na kwartał. 

Zabezpieczaj pupila przeciwko kleszczom 

Uważaj także na kleszcze. Częstym powikłaniem babeszjozy, czyli choroby przenoszonej przez kleszcza łąkowego (Dermacentor reticulatus) jest ostre uszkodzenie nerek oraz występująca jako jego następstwo ostra niewydolność nerek przebiegające ze skąpomoczem lub bezmoczem. Niestety w takiej sytuacji jedynym ratunkiem dla zwierzęcia jest hemodializa. 

Kolejną chorobą odkleszczową mogącą doprowadzić do zaburzeń w obrębie układu wydalniczego jest borelioza, kojarzona głównie z zapaleniem stawów przebiegającym z wędrującą kulawizną. Należy jednak pamiętać o tym, że jedną z form choroby z Lyme jest także kłębuszkowe zapalenie nerek. Istnieją rasy predysponowane do wystąpienia tej postaci schorzenia i zalicza się do nich golden retrievery, labrador retrievery, berneńskie psy pasterskie i owczarki szetlandzkie. Niestety rokowanie w przypadku kłębuszkowego zapalenia nerek w przebiegu boreliozy jest złe. 

Regularne stosowanie preparatów przeciwko pasożytom zewnętrznym może uchronić twojego pupila przed bardzo ciężkimi schorzeniami układu wydalniczego. 

Regularnie badaj mocz swojego pupila 

Kontrolne badanie ogólne moczu i jego osadu może pomóc zdiagnozować podkliniczne zapalenie pęcherza moczowego. Wczesne stwierdzenie tego schorzenia pozwala na szybkie wprowadzenie terapii i oszczędza pupilowi wiele bólu i dyskomfortu. 

Ponadto, dzięki badaniu moczu można wykluczyć również wiele innych nieprawidłowości. Przykładowo, cukrzyca u psa manifestuje się m.in. obecnością glukozy w moczu, tak więc badanie to może pomóc lekarzowi w wykryciu chorób na pierwszy rzut oka niezwiązanych z układem wydalniczym. 

Jeśli twój pupil cierpi na cukrzycę — warto monitorować funkcję jego nerek. W przebiegu tej choroby może dojść do tzw. nefropatii cukrzycowej wynikającej z długotrwałej hipoglikemii i nadciśnienia tętniczego. 

Zapobieganie chorobom dróg moczowych ma wiele wymiarów 

Jak widzisz, choroby układu moczowego mogą mieć wiele oblicz, a ich przyczyna nie zawsze wynika z pierwotnych zaburzeń w obrębie narządów wydalniczych. Bardzo często zaburzenia pracy nerek mogą mieć miejsce wtórnie do innych schorzeń. Zdarza się, że nie jesteśmy w stanie całkowicie zapobiec wystąpieniu chorób układu moczowego, niemniej jednak istnieją sposoby, aby zminimalizować to ryzyko. Zapewnienie pupilowi stałego dostępu do świeżej wody to podstawa. 

Zapalenie pęcherza moczowego może wystąpić jako następstwo wyziębienia po kąpieli. Uważaj więc na spacery z psem bezpośrednio po kąpieli. Mogą one doprowadzić do przewiania, chwilowego spadku odporności i infekcji dróg moczowych. 

Nie podawaj swojemu zwierzakowi substancji nefrotoksycznych takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen lub naproksen) oraz winogron lub rodzynek. Może to doprowadzić do ostrego uszkodzenia nerek i ich niewydolności. 

Pamiętaj o tym, że regularne stosowanie środków przeciwko pasożytom zewnętrznym i wewnętrznym może zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia chorób takich jak kapilarioza, borelioza i babeszjoza. 

Warto również regularnie badać mocz swojego pupila. Pomoże to we wczesnym wykryciu zapalenia pęcherza moczowego. Badanie moczu jest również przydatne w diagnostyce innych chorób, np. cukrzycy. 

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące profilaktyki schorzeń układu moczowego — skonsultuj się z lekarzem weterynarii. Z pewnością odpowie na wszystkie twoje pytania. 

Najczęściej zadawane pytania 

Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, dotyczące układu moczowego psa. 

Po czym poznać, że pies ma zapalenie pęcherza?

Zapalenie pęcherza u psa może objawiać się częstym oddawaniem moczu, trudnościami podczas oddawania moczu, obecnym krwią w moczu, zmianami w zachowaniu psa, takimi jak podrażnienie, czy też wymioty. Jeśli zaobserwujesz którekolwiek z tych objawów, należy jak najszybciej skonsultować się z weterynarzem.

Co podać psu na zapalenie dróg moczowych?

W przypadku zapalenia pęcherza u psa weterynarz może zalecić antybiotyki lub inne leki przeciwbakteryjne, aby zwalczyć infekcję. Ważne jest również zapewnienie psu odpowiedniej ilości wody do picia, aby wspomóc spłukiwanie bakterii z układu moczowego.

Po czym poznać, że Twój pies ma infekcję dróg moczowych?

Objawy infekcji dróg moczowych u psa mogą obejmować częste oddawanie moczu, trudności z oddawaniem moczu, zmiany w zachowaniu (np. nadmierne picie, drażliwość), obecność krwi w moczu, a także zmiany w kolorze lub zapachu moczu. Jeśli zauważysz te objawy, skonsultuj się z weterynarzem w celu diagnozy i leczenia.

Co na zdrowy układ moczowy?

Aby zapewnić zdrowy układ moczowy u psa, ważne jest regularne podawanie psu odpowiedniej ilości wody do picia, co pomaga w spłukiwaniu szkodliwych substancji z układu moczowego. Dodatkowo, zbilansowana dieta, bogata w składniki odżywcze, może wspomóc zdrowie układu moczowego. Regularne wizyty kontrolne u weterynarza mogą również pomóc w monitorowaniu stanu zdrowia psa i wykrywaniu ewentualnych problemów wcześnie.