Zapalenie pęcherza u psa – leczenie i profilaktyka

Po czym poznać, że pies ma zapalenie pęcherza?

Zapalenie pęcherza u psa najczęściej objawia się: 

• trudnością i bolesnością w oddawaniu moczu, 
• brakiem lub zbyt częstym oddawaniem moczu, 
• "kropelkowaniem", czyli wydostawaniem się małych ilości moczu z cewki moczowej pomimo braku mikcji (czyli aktu opróżniania pęcherza moczowego), 
• obecnością krwi w moczu, 
• oddawaniem moczu w nocy. 

Powyższe objawy mogą świadczyć o zaburzeniach w obrębie układu moczowo-płciowego i bezzwłocznie powinny zostać skonsultowane z lekarzem weterynarii. Kluczowa jest jak najszybsza reakcja. W tym celu należy uważnie obserwować swojego psa podczas spaceru i zwrócić uwagę na sposób, w jaki oddaje mocz. 

Psy cierpiące na ostre zapalenie pęcherza moczowego oddają mocz często, ale w małych ilościach oraz bezskutecznie się do tego napinają. Nie powinno się bagatelizować "kropelkowania" i wydalania moczu w domu. 

Przyczyny zapalenia pęcherza u psa 

Nadrzędną przyczyną występowania infekcji dróg moczowych jest zachwianie równowagi pomiędzy naturalnymi mechanizmami obronnymi organizmu a obecnością patogenów. 

Zapalenie pęcherza u psa najczęściej spowodowane jest przez wstępowanie bakterii (E. coli, Proteus spp. i Staphylococcus spp.) przez cewkę moczową ze środowiska zewnętrznego. Zwierzęta z osłabionym układem odpornościowym (np. przechodzące długotrwałą terapię antybiotykami lub przyjmujące leki immunosupresyjne) są narażone na występowanie zakażeń grzybiczych (głównie Candida spp.). 

Ze względu na długość cewki moczowej infekcja dróg moczowych występuje częściej u suk. 

Przedostawanie się bakterii do światła pęcherza moczowego jest zjawiskiem fizjologicznym i w prawidłowych warunkach patogeny są eliminowane na drodze uruchomienia mechanizmów obronnych dróg moczowych. Należą do nich pH moczu, obecność przeciwciał, warstwa izolująca w postaci mukopolisacharydów oraz regularne mikcje, które umożliwiają pozbycie się mikroorganizmów. 

Przy zachwianiu równowagi którejkolwiek z tych barier powstają warunki dogodne do rozwoju bakterii, co przyczynia się do powstania zapalenia pęcherza moczowego. 

Zatkanie cewki przez kamienie moczowe prowadzi do zastoju moczu, co utrudnia regularne pozbywanie się wstępującej flory bakteryjnej i umożliwia jej namnażanie. Do zablokowania ujścia dróg moczowych może doprowadzić także przerost prostaty. 

Przyczyna zmian pH moczu leży w diecie. Jego prawidłowy odczyn jest lekko kwasowy i wynosi od 5,5-7,0. Do alkalizacji moczu dochodzi przy długotrwałym podawaniu karm wysokobiałkowych. Jest to także efekt wtórny obecności w drogach moczowych bakterii produkujących enzym - ureazę, mający zdolność alkalizacji, co intensyfikuje przebieg zapalenia pęcherza. 

Do infekcji może dojść także na tle wad rozwojowych układu moczowo-płciowego. Do takich schorzeń należą np. moczowody ektopowe, przetrwały moczownik lub przepuklina moczowodu. Nowotwór pęcherza również może dawać objawy z dróg moczowych. 

Jak zdiagnozować zapalenie pęcherza u psa? 

Podstawową metodą diagnostyczną umożliwiającą stwierdzenie zapalenia pęcherza moczowego u psa jest badanie laboratoryjne moczu. Pozwala ono na określenie jego parametrów fizycznych i biochemicznych (np. pH, ciężar właściwy, obecność białka, bilirubiny lub glukozy). 

Następnie mocz jest odwirowywany i powstaje osad, który w dalszej kolejności jest analizowany pod mikroskopem. Określane jest, czy w moczu występują krwinki czerwone, leukocyty, bakterie lub kryształy oraz jaka jest ich ilość. Wszystkie te informacje pozwalają rozpoznać zapalenie pęcherza moczowego i dobrać odpowiednie leczenie. 

W celu wykonania tego badania należy pobrać środkowy strumień porannego moczu naszego pupila do specjalnego pojemnika i dostarczyć go do przychodni weterynaryjnej. Mocz należy pobrać w trakcie jego wydalania, nie na początku ani nie na końcu. Początkowy strumień moczu może być zanieczyszczony bakteriami z cewki moczowej, co przyczyni się do zafałszowania wyników badania. 

W przypadkach opornych na leczenie pierwszego rzutu zaleca się wykonanie badania mikrobiologicznego celem określenia, który patogen powoduje zapalenie pęcherza u psa. Mocz pobrany tradycyjnie nie nadaje się do niego, ponieważ jest zanieczyszczony drobnoustrojami z cewki moczowej. Aby pobrać materiał w sposób jak najbardziej sterylny, konieczna jest cystocenteza (czyli punkcja pęcherza moczowego). 

Kolejnym badaniem dodatkowym, pomagającym lekarzowi weterynarii w ustaleniu, skąd wynikają objawy zapalenia pęcherza, jest USG jamy brzusznej. Pozwala ono na zobrazowanie pęcherza, obserwację kamieni moczowych oraz ewentualnych anomalii rozwojowych. W ich potwierdzeniu niezbędne może być również badanie cystoskopowe. 

O doborze badań dodatkowych decyduje lekarz weterynarii. 

Jak pomóc psu z zapaleniem pęcherza?

Leczenie zapalenia pęcherza na tle bakteryjnym polega na doborze odpowiedniej antybiotykoterapii i leków o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i rozkurczowym. Ponadto niezwykle ważna jest profilaktyka zdrowia układu moczowego psa. 

Profilaktycznie stosuje się preparaty wspierające działanie układu moczowego zawierające w składzie np. żurawinę. Zaleca się także zmianę karmy na typ "urinary", mający właściwości zakwaszające mocz lub zaprzestanie stosowania karm wysokobiałkowych. 

Czy pies może brać furagin?

Furagin to antybiotyk stosowany u ludzi do leczenia infekcji dróg moczowych, który nie powinien być stosowany u psów ze względu na różnice w metabolizmie i potrzebach zdrowotnych. Dawkowanie oraz skutki uboczne mogą być różne u psów, dlatego zaleca się skonsultowanie z weterynarzem przed podaniem jakichkolwiek leków przeznaczonych dla ludzi psu, w tym furaginy, aby zapobiec potencjalnym problemom zdrowotnym i dostosować leczenie do potrzeb zwierzęcia. Weterynarz może zalecić odpowiednie leki weterynaryjne lub leczenie, jeśli pies potrzebuje terapii przeciwbakteryjnej.

Zapalenie pęcherza to problem, który da się rozwiązać 

Zapalenie pęcherza u psa wymaga stosowania się do zaleceń lekarza weterynarii oraz systematyczności w podawaniu przepisanych leków. Większość przypadków infekcji dróg moczowych jest diagnozowana odpowiednio wcześnie i po wdrożonym leczeniu objawy dyskomfortu ze strony układu wydalniczego ustępują. Jednak powikłaniem spowodowanym przez przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego może być nawet zapalenie nerek, dlatego obserwacja naszego pupila i profilaktyczne wizyty u lekarza weterynarii są bardzo ważne.