Ślinotok u psa — przyczyny, objawy i leczenie

Ślina psa - skład i jej funkcje

U psów występują trzy duże ślinianki, które pracują przez cały czas:

• przyuszna
• żuchwowa
• podjęzykowa

W przypadku niektórych ras psów, na przykład bernardynów, bokserów, spanieli czy molosów dochodzi do wzmożonego ślinienia ze względu na anatomię głowy i obecność obwisłych fafli.

W skład śliny wchodzą:

• woda,
• lizozym, laktoferryna i peroksydaza- enzymy hamujące rozwój bakterii,
• histatyna- przyspiesza gojenie,
• mucyny-nadające lepkość,
• bakterie, grzyby i wirusy.

Funkcje śliny:

• Nawilża śluzówki i chroni je przed uszkodzeniami wywołanymi przez twardy pokarm.
• Ułatwia pozbycie się resztek pokarmowych spomiędzy zębów.
• Pełni funkcję ochronną przed wnikającymi drobnoustrojami.
• W przeciwieństwie do ludzi ślina psa nie zawiera enzymów trawiennych.

Przyczyny nadmiernego ślinienia:

Choroba lokomocyjna

Podczas podróży samochodem część zwierząt odczuwa nudności. Jeżeli zwierzę ma taki problem nie należy go karmić na kilka godzin przed jazdą samochodem oraz warto zaopatrzyć się w leki uspokajające i przeciwwymiotne u lekarza weterynarii.

Choroby w obrębie jamy ustnej

Najczęstszą przyczyną wzmożonego ślinienia są problemy z zębami. Złamania, duża ilość kamienia nazębnego, ropień okołowierzchołkowy lub stan zapalny dziąseł powodują ból i nieprzyjemny zapach z psiego pyska a wizyta stomatologiczna jest konieczna.

Gryzienie patyków, kości i nieodpowiednich gryzaków może spowodować uszkodzenie błony śluzowej w jamie ustnej. Zdarza się, że dojdzie do zaklinowania lub wbicia takiego przedmiotu w podniebienie. W takich przypadkach zwierzę odczuwa dyskomfort a wraz ze śliną może wypływać krew lub ropa.

Przełyk olbrzymi

To choroba wrodzona, w której pokarm i płyny zatrzymują się w rozszerzonym przełyku. Właściciele zauważają ulewanie niestrawionego jedzenia bez żółci, zwiększoną ilość wydzielanej śliny o raz chudnięcie. Do badań potwierdzających schorzenie należą RTG z kontrastem o raz endoskopia.

W niektórych przypadkach możliwe jest leczenie chirurgiczne, w innych stosuje się leki zwiększające motorykę oraz specjalne żywienie. Zwierzę musi być karmione bardzo powoli, karmami odpowiednio zbilansowanymi, czasami jest koniecznośc karmienia przez sondę.

Refluks

Cofanie się treści z żołądka do przełyku może być spowodowane stanami zapalnymi w obrębie przewodu pokarmowego, obecnością substancji drażniących, przepukliną rozworu przełykowego lub osłabieniem zwieracza żołądka. Psy odczuwają mdłości, występuje utrata apetytu, ból podczas przełykania i nadmierne ślinienie.

Diagnostycznie wykonuje się endoskopię w znieczuleniu ogólnym. Dla złagodzenia objawów stosuje się leki prokinetyczne, osłaniające śluzówkę przewodu pokarmowego, zmniejszające wydzielanie soku żołądkowego oraz dietę ubogotłuszczową.

Rozszerzenie i skręt żołądka

To stan zagrażający życiu!

Pierwszymi symptomami są niepokój, wzdęty brzuch i nagły ślinotok. Następnie dochodzi do osłabienia, prób wymiotów a stan ogólny szybko się pogarsza. Predysponowane są psy ras olbrzymich, corgi oraz jamniki.

Badaniem potwierdzającym jest zdjęcie RTG.

Skręt całkowity wymaga natychmiastowego zabiegu chirurgicznego. Rozszerzenie leczy się za pomocą odbarczenia żołądka. Konieczna jest stabilizacja pacjenta przez płynoterapię, leki przeciwbólowe i monitoring parametrów życiowych.

Zatrucie pokarmowe

Z substancji szkodliwych, psy najczęściej spożywają:

• czekoladę, kakao (co zrobić gdy pies zje czekoladę?)
• rośliny trujące dla psa: dracena, azalia, dieffenbachia,
• leki, np. paracetamol,
• mydło,
• środki owadobójcze, nawozy.

W przypadku podejrzenia, że zwierzę mogło spożyć coś niepożądanego należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii. Przy zjedzeniu czekolady wskazane jest wywołanie wymiotów a przy substancjach żrących jest to zabronione! W lecznictwie często wykorzystuje się węgiel aktywowany, który ma zdolność wiązania toksyn.

Ciało obce

Połknięcie piłeczki, sznurka, skarpety czy kamienia może spowodować niedrożność na różnych etapach przewodu pokarmowego. Zazwyczaj dochodzi do zablokowania odźwiernika lub jelit cienkich. Zdarza się, że ostre, nieregularne przedmioty jak kość mogą wbić się w przełyk. Zwierzę próbuje wymiotować, ślini się, nie ma apetytu. W  celu diagnozy wykonuje się badanie usg, zdjęcia rentgenowskie lub endoskopię. Ciała obce z przełyku i żołądka usuwane są za pomocą endoskopu, natomiast z jelit poprzez zabieg chirurgiczny otwarcia jamy brzusznej.

Choroby układu nerwowego

Uszkodzenie nerwów trójdzielnego i twarzowego

Brak możliwości zamknięcia pyska i porażenie mięśni twarzy sprawia, że pupil nie jest w stanie swobodnie przełknąć wyprodukowanej śliny. Do przyczyn należą choroby autoimmunologiczne, niedoczynność tarczycy, nowotwory, zapalenie lub czynniki genetyczne.

Zespół przedsionkowy

To zespół objawów neurologicznych takich jak nietrzymanie równowagi, chwiejny chód, nudności, wymioty czy ślinienie.

Spowodowany jest często przez zapalenie ucha środkowego, choroby nowotworowe, niedoczynność tarczycy lub urazy głowy.

Leczenie dobierane jest na podstawie przyczyny i badań dodatkowych, które obejmują konsultację neurologiczną, badania krwi oraz badania obrazowe głowy.

Padaczka

Bardzo często podczas ataku drgawkowego zwierzę nadmiernie się ślini, dodatkowo może oddać nieświadomie mocz i kał. Bywa, że ślinienie jest objawem zwiastującym zbliżający się napad. Padaczka zwykle jest stwierdzana u zwierząt między 6-tym miesiącem a 5-tym rokiem życia. Rozróżniamy epilepsję idiopatyczną, kiedy czynnik sprawczy jest nieznany oraz wtórną, spowodowaną urazami, chorobami uszkadzającymi mózg.

Podczas pierwszego ataku właściciel powinien go nagrać oraz udać się z psem do przychodni na konsultację z lekarzem weterynarii, aby wykonać potrzebne badania: morfologię i biochemię krwi wraz z poziomem hormonów, badanie kału i moczu, określenie miana przeciwciał w kierunku Toxoplasmy i Neospory. Szczególnie ważne jest badanie neurologiczne. Niekiedy konieczne jest wykonanie tomografu lub rezonansu pacjenta. Leki na padaczkę podawane są doraźnie, w przypadku ataku lub stale,  jeśli zwierzę ma częste ataki.

Wścieklizna

Przyczyną  choroby jest Lyssavirus. Do zakażenia u ludzi i zwierząt dochodzi najczęściej przez ugryzienie i poślinienie zranionej skóry. W badaniu przedmiotowym można stwierdzić porażenie żuchwy i krtani, trudności w połykaniu i nadmierne ślinienie.  

Ze względu na brak leczenia  chore zwierzęta poddaje się eutanazji. Aby zapobiec chorobie należy regularnie wykonywać szczepienia przeciwko wściekliźnie.

Choroba Aujeszky’ego

Psy mogą się zarazić wirusem przez zjedzenie zakażonego, surowego mięsa dzików i świń. Choroba ma szybki przebieg, dochodzi do zapalenia mózgu, występują wymioty, biegunki oraz obfite ślinienie. Obecnie nie ma skutecznego leczenia a zwierzęta umierają po około 48 godzinach od pierwszych objawów.

Choroby Metaboliczne:

Mocznica

Ten objaw występuje wtórnie do ciężkiego stanu przewlekłej niewydolności nerek. W związku z utratą funkcji filtrującej, w organizmie nadmiernie gromadzą się azotowe produkty przemiany materii, między innymi mocznik. Do wzmożonego ślinienia dochodzi z powodu nudności, zapalenia błon śluzowych jamy ustnej i żołądka. Dodatkowo obserwujemy apatię, brak apetytu, zaburzenia świadomości. Leczenie opiera się głównie o płynoterapię, leki objawowe, żywienie przymusowe a nawet dializy.

Zespolenie wrotno-oboczne

U psów z tą anomalią naczyniową po posiłku bogatym w białko możemy zaobserwować nudności, senność, obfite ślinienie a czasem wymioty. Krew z przewodu pokarmowego zawierająca metabolity i toksyny  wraca przez nieprawidłowe naczynie do krążenia ogólnego i mózgu. Szkodliwe działanie produktów przemiany materii doprowadza do encefalopatii wątrobowej i zaburzeń neurologicznych.

Choroba jest trudna do wykrycia i konieczne jest wykonanie szczegółowych badań psa, takich jak test stymulacji kwasów żółciowych, badanie ultrasonograficzne, a nawet tomografia.

Metodą leczenia jest zabieg chirurgiczny polegający na zamknięciu patologicznego przecieku krwi. W przypadku pacjentów, u których operacja nie może zostać wykonana stosuje się dietę i suplementy wspierające pracę wątroby.