Rak jądra u psa - objawy, leczenie i rokowania

Budowa jądra psa 

Jądro u psa jest narządem układu rozrodczego. Pełni ono ważną funkcję produkując gamety, czyli plemniki oraz wydzielając hormony, przede wszystkim testosteron. W skład jądra wchodzą: 

Powłoka zewnętrzna 

Jądro jest otoczone przez błonę łącznotkankową, która tworzy powłokę zewnętrzną. Chroni ona delikatne struktury jądra przed uszkodzeniem mechanicznym, zapewniając jednocześnie odpowiednią termoregulację dla jąder. 

Błona wewnętrzna 

Pod powłoką zewnętrzną znajduje się błona wewnętrzna, która składa się z trzech warstw mięśniowych. Pomagają one regulować temperaturę jąder poprzez wpływ na zmianę ich położenia. 

Cewki nasienne 

Wewnątrz jądra znajdują się cewki nasienne, które są wypełnione komórkami Leydiga i Sertolego. Pierwsze z nich odpowiadają za produkcję testosteronu, a drugie pełnią wobec nich funkcję podporową dodatkowo utrzymując strukturę jądra, co umożliwia prawidłową produkcję plemników. 

Naczynia krwionośne 

Jądra są silnie ukrwione, aby zapewnić odpowiednie warunki do produkcji nasienia. Naczynia krwionośne odpowiadają za doprowadzenie do gonad tlenu i substancji odżywczych, a odprowadzenie hormonów płciowych, które następnie trafiają wraz z krwią do tkanek organizmu. 

Przewody odprowadzające 

Męskie gonady połączone są z przewodami odprowadzającymi nasienie (przewody najądrza), które prowadzą do prostaty i ujścia cewki moczowej. 

Wędzidełko jądra 

Jądro jest przymocowane do powłoki moszny za pomocą wędzidełka jądra, które składa się z tkanki łącznotkankowej i mięśni gładkich. 

Nowotwór u psa i kota – jak powstaje 

Proces nowotworowy polega na nieprawidłowym i niekontrolowanym podziale oraz wzroście komórek. Zjawisko to prowadzi do powstania nacieków nowotworowych lub guzów w różnych narządach lub tkankach. Wśród czynników mogących mieć wpływ na rozwój procesu nowotworowego wymienia się: 

• Czynniki genetyczne — niektóre rasy psów i kotów mają większe predyspozycje do rozwoju nowotworów ze względu na swoje dziedziczne cechy genetyczne. 
• Czynniki środowiskowe — narażenie na szkodliwe substancje chemiczne, toksyny i promieniowanie mogą zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów u psów i kotów. 
• Wieku — im starsze zwierzę, tym większe ryzyko rozwoju nowotworów, choć mogą one występować również u młodszych osobników. Wraz z wiekiem dochodzi do akumulacji skutków oddziaływania czynników kancerogennych, co zwiększa ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej. 
• Nieprawidłowości w układzie odpornościowym — osłabienie lub zaburzenia układu odpornościowego u psów i kotów mogą prowadzić do zwiększonego ryzyka rozwoju nowotworów. 
• Czynniki hormonalne — niektóre nowotwory u psów i kotów są związane z hormonami, np. rak jądra u psów, który jest testosteronozależny. 
• Zakażenia wirusowe — niektóre wirusy mogą zwiększać ryzyko rozwoju niektórych rodzajów nowotworów u psów i kotów, np. koty zakażone wirusem białaczki kotów (FeLV) są bardziej narażone na rozwój białaczki. 
• Żywienie — pojedyncze badania sugerują, że niektóre składniki diety takie jak wysoka zawartość tłuszczów lub niskiej jakości karmy, mogą zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów u psów i kotów. 

Rak jądra u psa — objawy 

Wśród objawów występowania guza jąder u psa wymienia się: 

• Obrzęk lub zaczerwienienie jądra objętego procesem chorobowym. Podczas omacywania często da się wyczuć zmianę struktury miąższu gonady w postaci guza lub narośli. 
• Ból lub niepokój u psa, gdy dotykasz jądra. 
• Zmniejszenie ruchomości jądra w obrębie worka mosznowego. Najczęściej powodowane jest to przez zwiększenie objętości gonady na skutek rozrostu guza. 
• Czasami w worku mosznowym obecny jest płyn. 

Diagnostyka i badania obrazowe u psów i kotów 

Przy podejrzeniu obecności guza jądra, lekarz weterynarii diagnostykę rozpoczyna od badania klinicznego. Dzięki niemu jest on w stanie ocenić rozmiar, konsystencję, ruchomość, ból i obecność jakichkolwiek guzków lub narośli na gonadach. 

Jeśli podejrzewa się obecność guza jądra, weterynarz może zlecić dodatkowe badania, w tym: 

Badanie krwi — morfologia i biochemia 

Może wykazać obecność podwyższonego poziomu enzymów takich jak fosfataza alkaliczna, które mogą wskazywać na obecność guza jądra. 

Badania obrazowe 

Badania RTG czy tomografia komputerowa, mogą pomóc w określeniu lokalizacji guza, jego wielkości, a także w identyfikacji innych zmian wewnętrznych występujących w obrębie miąższu jądra. 

Biopsja jądra 

Jest to najskuteczniejszy sposób (złoty standard) potwierdzenia diagnozy raka jąder u psów. Polega ona na pobraniu próbki tkanek z guza, która następnie jest badana pod mikroskopem, aby stwierdzić. Na podstawie obrazu uzyskanego w badaniu mikroskopowym lekarz weterynarii jest w stanie ocenić charakter zmiany. 

Leczenie nowotworu jądra u psa 

Leczenie nowotworu jąder u psa zależne jest od wielu czynników takich jak typ i stadium nowotworu, wiek i ogólny stan zdrowia zwierzęcia. Wśród najczęściej stosowanych metod leczenia raka jąder u psów wymienia się chirurgiczne usunięcie jąder (kastracja), chemioterapię, radioterapię czy hormonoterapię. Proces terapeutyczny w zależności od przypadku jest złożony i wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii specjalizującym się w onkologii weterynaryjnej. 

Nowotwory jąder 

Badanie histopatologiczne bioptatu pobranego ze zmienionego chorobowo jądra pozwala na dokładne zidentyfikowanie i określenie, jakie komórki tworzą zmianę rozrostową. Wśród najczęściej diagnozowanych nowotworów jąder u psów wymienia się: 

1. Nabłonkowy nowotwór jądra — jest to nowotwór, który rozwija się z nabłonka jądra. Może być łagodny lub złośliwy i występuje najczęściej u starszych psów. 

2. Guz komórek Sertoliego — jest to rzadki nowotwór jądra. Może być łagodny lub złośliwy i występuje zwykle u młodszych psów. 

3. Guz komórek Leydiga — jest to rzadki nowotwór jądra, który rozwija się z komórek Leydiga. Może być łagodny lub złośliwy i występuje najczęściej u starszych psów. 

4. Guz zarodkowy — jest to bardzo rzadki nowotwór jądra, który rozwija się z komórek zarodkowych. Zwykle występuje u młodszych psów. 

5. Guz germinalny — jest to nowotwór, który rozwija się z komórek germinalnych, które są zaangażowane w produkcję plemników. Jest to najczęstszy typ nowotworu jądra u psów i występuje częściej u młodszych psów. 

Każdy z wymienionych przypadków wymaga innego podejścia terapeutycznego. 

Chemioterapia u psa 

Chemioterapia jest zabiegiem terapeutycznym stosowanym w przypadku agresywnych nowotworów jądra, które rozprzestrzeniły się poza gonadę. Może być wprowadzona jako leczenie uzupełniające po operacji lub jako jedyna forma leczenia w przypadku nieoperacyjnych guzów. 

Rak jądra u psa, a przerzuty do innych narządów 

Rak jądra u psa może przerzutować się do innych narządów, zwłaszcza do węzłów chłonnych, płuc i wątroby. Proces ten zazwyczaj obserwuje się w większości przypadków, które dotyczą zaawansowanego rozwoju choroby. Wczesne rozpoznanie i leczenie raka jądra są kluczowe dla zapobiegania przerzutom do innych narządów. 

Nowotwór jądra u psa rokowanie 

Jeśli rak jądra u psa zostanie zdiagnozowany we wczesnym stadium, to istnieje większa szansa na wyleczenie zwierzęcia, a ryzyko przerzutów do innych narządów jest znacznie mniejsze. 

W przypadku zaawansowanego raka jądra, terapia skoncentrowana jest na kontrolowaniu przerzutów i poprawie jakości życia psa. Leczenie może obejmować chemioterapię, radioterapię, chirurgię lub ich kombinacje, w zależności od stopnia zaawansowania choroby i stanu zdrowia psa. 

Średnia długość życia psa z nowotworem jądra zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj i stopień zaawansowania nowotworu, wiek psa, ogólny stan zdrowia czy skuteczność leczenia. 

W przypadku dobrze różnicowanego nowotworu jądra, który został wyleczony poprzez zabieg chirurgiczny usunięcia jądra, średnia długość życia może wynosić około 2-3 lat. W przypadku bardziej agresywnych nowotworów lub przypadków z przerzutami do innych narządów średnia długość życia może być krótsza i wynosić około 6-12 miesięcy. 

Jednakże należy pamiętać, że każdy przypadek jest inny i trudno jest przewidzieć, jak długo pies będzie żył z nowotworem jądra. Wczesne wykrycie choroby oraz odpowiednie leczenie i opieka weterynaryjna mogą znacznie wpłynąć na szanse przeżycia i jakość życia psa. 

Rak jąder u psów — badania profilaktyczne 

Zabiegiem zalecanym, który redukuje ryzyko wystąpienia nowotworu jąder jest kastracja. Jeżeli twój pies z jakiegoś powodu nie został niej poddany, to musisz zdawać sobie sprawę z konsekwencji tej decyzji, a co za tym idzie profilaktycznie monitorować status zdrowia swojego przyjaciela. 

Wśród badań i testów przeprowadzanych we wczesnej detekcji zmian miąższu gonady wymienia się: 

• Badanie palpacyjne jąder — regularne badanie palpacyjne jąder psa przez lekarza weterynarii lub właściciela psa jest jednym z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów wykrywania raka jądra u zwierzęcia. Badanie powinno być wykonywane raz na miesiąc i pozwala na wczesne wykrycie nieprawidłowości w gonadzie takich jak guzki lub zgrubienia. 

• Badanie ultrasonograficzne — badanie ultrasonograficzne jąder u psa pozwala na dokładne zobrazowanie narządu i wykrycie potencjalnych zmian nowotworowych w postaci guzków czy zmian strukturalnych. 

• Badanie krwi — badanie krwi może pomóc w wykryciu nieprawidłowości biochemicznych związanych z rakiem jądra u psa. 

Warto wspomnieć, że badania profilaktyczne nie są w stanie w pełni zastąpić profesjonalnego badania wykonywanego przez weterynarza, który będzie w stanie spojrzeć holistycznie na stan zdrowia twojego czworonoga i w razie potrzeby zlecić dalsze badania diagnostyczne. Regularne wizyty u w gabinecie weterynaryjnym, szczególnie w przypadku starszych psów, są ważne dla utrzymania dobrego zdrowia pupila i wczesnego wykrycia chorób, w tym raka jądra.