Transfuzja krwi u psa - wskazania, przebieg, koszta

Co to jest transfuzja krwi u psa?

Transfuzja krwi to procedura medyczna stosowana u psów w celu leczenia objawów niedokrwistości spowodowanej chorobą, zabiegiem chirurgicznym, zatruciem lub urazem. Transfuzję krwi wykonywane są najczęściej w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia, takich jak ostra hemoliza lub utrata krwi, ale mogą być również stosowane w stanach przewlekłych, takich jak niedokrwistość hemolityczna o podłożu immunologicznym. Przetoczenie krwi u psa, może być wykonywane jedynie w warunkach szpitalnych przez lekarza weterynarii.

Grupy krwi u psa

Grupę krwi u psa określamy na podstawie obecności lub nieobecności pewnych antygenów (białek i cukrów) na powierzchni erytrocytów. Zwykle psy nie mają przeciwciał przeciwko żadnemu z antygenów obecnych na ich własnych krwinkach czerwonych ani przeciwko innym antygenom grupowym krwi psów, chyba że zostały wcześniej wystawione na ich działanie przez transfuzję.

Psy mają więcej niż 12 grup krwi, a ich czerwone krwinki mogą zawierać dowolną ich kombinację, ponieważ każda grupa krwi jest dziedziczona niezależnie. Najważniejszym z nich jest antygen erytrocytów psa (DEA) 1.1. Oznaczenie grupy krwi dawców i biorców odbywa się przed transfuzją. Około 40% psów ma pozytywny wynik DEA 1.1, co oznacza, że mają ten antygen na swoich krwinkach czerwonych. Jeśli pies jest DEA 1.1-ujemny i otrzyma krew DEA 1.1-dodatnią, może wytworzyć przeciwciała, które szybko niszczą czerwone krwinki, jeśli zostanie podana druga transfuzja DEA 1.1-dodatnia. Wybierając zwierzęta dawców, które nie mają DEA 1.1 lub które pasują do biorcy, można zminimalizować ryzyko uczulenia biorcy. Pies z dodatnim wynikiem DEA 1.1 może otrzymać krew dodatnią lub ujemną.

Grupę krwi określa się, mierząc reakcję małej próbki krwi na określone przeciwciała. Psy są rutynowo typowane tylko pod kątem najsilniejszego antygenu, DEA 1.1. Oprócz DEA 1.1 występuje co najmniej 12 innych układów grup krwi. Należy pamiętać, że, chociaż ryzyko jest mniejsze, każdy antygen może wywołać reakcje poprzetoczeniowe. Pies, który miał wcześniej transfuzję, może mieć przeciwciała przeciwko któremukolwiek z antygenów grupowych krwi, których nie ma na jego własnych krwinkach czerwonych. Przeciwciała te można wykryć, badając erytrocyty od potencjalnego dawcy z osoczem (przezroczystą, żółtawą płynną częścią krwi) pobranym od biorcy. Ta procedura jest nazywana próbą krzyżową. Jeśli wystąpi aglutynacja, biorca ma przeciwciała, które mogą zniszczyć oddane krwinki czerwone. Ten dawca jest niezgodny i nie jego krew nie powinna być wykorzystywana przy przetoczeniu krwi.

Kim jest psi dawca krwi?

Dawcą krwi może zostać każdy pies spełniający określone warunki:

• jest zdrowy,

• waży co najmniej 26 kg,

• jest w wieku od 10 miesięcy ( w przypadku ras olbrzymich 12-14 miesięcy) do 7 lat,

• jest odrobaczony, zabezpieczony przed pchłami i kleszczami,

• ma aktualne szczepienia na choroby zakaźne.

  Przed oddaniem krwi honorowy psi krwiodawca jest badany przez lekarza weterynarii. Następnie podłączane jest tzw. dojście dożylne (najczęściej do żyły jarzmowej) i pobierana jest krew przez ok. 15-20 minut. Oddawanie krwi jest możliwe u czworonogów co około trzy tygodnie, aby nie działo się to z krzywdą dla psiego zdrowia. Jednorazowo pies sporych rozmiarów może oddać do 450 ml krwi.

  Jakie są rodzaje preparatów używanych podczas przetoczenia krwi u psów?

  W zależności od przyczyn zaburzeń parametrów morfologicznych i biochemicznych krwi do transfuzji wykorzystuje się: krew pełną, koncentrat czerwono- krwinkowy i mrożone osocze.

  Krew pełna to pełnoskładnikowy materiał pozyskany od dawców. Zawiera erytrocyty, płytki krwi, białka osocza i stabilne czynniki krzepnięcia. Przetaczanie krwi pełnej jednocześnie powoduje zwiększenie objętości krwi krążącej dawcy i poprawia zdolność do transportu tlenu w organizmie. Krew w odpowiednich warunkach może być przechowywana do 42 dni od pobrania.

  Koncentrat czerwonokrwinkowy powstaje po odwirowaniu krwi pełnej i charakteryzuje się wysoką zawartością erytrocytów, tzn. ma wysoki hematokryt. W procesie wirowania oddzielane jest osocze, które może być wykorzystane u innego potencjalnego biorcy.

  Preparaty osocza są pozostałością po przygotowaniu koncentratu krwinkowego, ale znajdują zastosowanie w innych schorzeniach. W osoczu znajdują się stabilne czynniki krzepnięcia, białka osocza (albuminy i mniejsza ilość globulin), elektrolity. Przetaczanie osocza jest wskazane przy zaburzeniach krzepliwości (m.in. hemofilie, DIC), leczeniu zatruć wywołanych trutkami na gryzonie, przy ostrym zapaleniu trzustki i przewlekłych chorobach przebiegających ze znaczną hipoproteinemią.

Jaki jest przebieg transfuzji krwi u psa?

Przed transfuzją krew twojego psa zostanie wykonana próba krzyżowa z krwią dawcy (w celu określenia tzw. zgodności). Jest to szczególnie ważne w przypadku pacjentów, u których przetoczenie krwi wykonuje się nie pierwszy raz. Pies może również zostać poddany testom krzepnięcia w celu określenia potrzeby przetoczenia osocza. Transfuzja krwi jest zwykle wykonywana w przypadkach zagrożenia życia, często u psów z objawami niedokrwistości. Konieczne może być kilkukrotne jej powtórzenie, do czasu opanowania pierwotnej przyczyny, która wywołała niedokrwistość. Zazwyczaj nie ma potrzeby stosowania znieczulenia w celu przeprowadzenia transfuzji krwi.

Po przeprowadzeniu wstępnych badań określających zgodność krwi dawcy i biorcy, twojemu psu zostanie założony wenflon oraz podpięty specjalny zestaw do przetoczeń krwi, który przypomina zwykłą kroplówkę. W przypadku psów transfuzja krwi trwa kilka godzin — w zależności od stanu zdrowia psa czy jego wielkości.

Po wykonaniu przetoczenia twój pupil będzie monitorowany przez kilka godzin, aby upewnić się, że jego stan jest stabilny. W trakcie transfuzji, jak i po niej lekarz weterynarii będzie sprawdzał parametry życiowe i wykona badania krwi w celu monitorowania niedokrwistości. Pies będzie również monitorowany pod kątem objawów niepożądanych, takich jak wymioty, zwiększony wysiłek oddechowy, obrzęk lub pokrzywka.

Skuteczność transfuzji krwi u psów

Transfuzja krwi ma na celu uzupełnienie komórek krwi utraconych w wyniku niedokrwistości i łagodzeniu objawów spowodowanych utratą krwi. Efekty tego zabiegu nie są trwałe i utrzymują się tylko tak długo, jak długo czerwone krwinki pozostają w organizmie. Dlatego tak ważna jest identyfikacja pierwotnej przyczyny powstania niedokrwistości i wprowadzenie odpowiedniego leczenia.

Rekonwalescencja po transfuzji krwi u psów

Po transfuzji krwi pies będzie musiał być ściśle monitorowany przez kilka godzin pod kątem objawów reakcji niepożądanej. Reakcje niepożądane mogą mieć charakter ostry lub opóźniony. Zazwyczaj występują tylko u psów, które otrzymały wiele transfuzji. Twój pies powinien poczuć się lepiej w ciągu pierwszych 24 godzin po przetoczeniu. Pełne wyleczenie nastąpi dopiero po prawidłowym leczeniu podstawowej przyczyny niedokrwistości.

Koszt transfuzji krwi u psów

Koszt samej transfuzji krwi, nie wliczając w to innych zabiegów weterynaryjnych takich jak badania krwi, opieka medyczna, dodatkowe leki to około 500-2500 zł. Zależy to do wielu czynników tj. ilość koniecznych jednostek krwi, ilości koniecznych przetoczeń czy dostępności krwi. Krew może być pobrana bezpośrednio od dawcy w gabinecie weterynaryjnym bądź pozyskana z miejsc magazynujących ten cenny materiał (tzw. banki krwi).

Ryzyko związane z transfuzją krwi u psa

Najczęstszym ryzykiem związanym z transfuzją krwi u psów jest możliwość wystąpienia ostrej reakcji poprzetoczeniowej. Może ona przybierać formę wczesną, gdy rozwija się w trakcie przetaczania lub do kilku godzin od wykonania transfuzji. W przypadkach, gdy objawy niepożądane występują w okresie dłuższym niż 24 godziny od przetoczenia krwi, mówimy o reakcjach późnych. Do najczęściej występujących reakcji wczesnych typu immunologicznego zaliczamy hemolizę, gorączkę, pokrzywkę. Najczęstszą przyczyną hemolizy jest podanie krwi niezgodnej grupowo. U biorcy pojawia się wówczas:

• tachykardia (z czasem przechodząca w bradykardię)

• zwiększenie napięcia mięśniowego

• przyspieszenie oddechów przechodzące w bezdech

• bezwolne oddawanie moczu i kału

• hemoglobinuria.

Powyższym objawom może towarzyszyć gorączka (podniesienie temperatury o 1-2°C).

Inne zagrożenia związane z transfuzją krwi obejmują sepsę spowodowaną skażoną krwią oraz rozprzestrzenianie się chorób przenoszonych przez krew (pasożytniczych i wirusowych) z dawcy na biorcę. Ryzyko to ogranicza się, badając wszystkie zwierzęta dawców pod kątem chorób wirusowych , pasożytniczych i bakteryjnych oraz sprawdzając wszelkie produkty krwiopochodne przed użyciem pod kątem oznak zanieczyszczenia.

Podsumowując transfuzje krwi są zabiegami, które obarczone są dość wysokim ryzykiem, dlatego powinny być wykonywane jedynie w specjalistycznych gabinetach weterynaryjnych przez wyszkolonych lekarzy weterynarii.