Nowotwór u psa — objawy, przyczyny, leczenie

Co to jest nowotwór złośliwy u psa?

Pojęcia takie jak rak lub guz nowotworowy obejmują wiele chorób. Wszystkie charakteryzują się niekontrolowaną i niestosowną do potrzeb, zwiększoną liczbą podziałów komórkowych w organizmie. Nowotwory złośliwe dodatkowo dają przerzuty — komórki nowotworowe rozsiewane są po całym organizmie psa. Wśród właścicieli zwierząt choroby te wciąż są traktowane jak wyrok śmierci. Oczywiście, są szczególnie groźne i naturalne jest, że usłyszenie takiego rozpoznania może wywołać strach, a nawet poczucie winy. Należy jednak wiedzieć, że onkologia weterynaryjna w Polsce wciąż się rozwija i niektóre rodzaje nowotworów można z powodzeniem leczyć. Mimo wszystko warto posiadać

Nowotwory skóry i inne — proces i przyczyny ich powstawania

Nowotwór u psa pojawia się często, jednak zjawisko to jest dość skomplikowane. Pierwszym zjawiskiem w procesie tworzenia się nowotworu zawsze jest mutacja genu. Może ona polegać na usunięciu, podwojeniu czy zamianie miejsc nukleotydów tworzących DNA komórki. Mutacje mogą powstawać:

• spontanicznie, na przykład na skutek starzenia,
• przez oddziaływanie promieniowania jonizującego (np. promienie rentgenowskie),
• przez kontakt z substancjami karcynogennymi (rakotwórczymi) - takimi jak niektóre hormony, trucizny i leki.

Do mutacji spontanicznych predysponuje obciążenie dziedziczne. Najczęściej jednak przyczyną powstawania guzów u zwierząt jest nowotworzenie spowodowane infekcją wirusami, które mają zdolność przebudowywania DNA komórek gospodarza. Mogą bowiem one spowodować zmianę w protoonkogenie, czyli w genie, który w normalnych warunkach zawiera informację genetyczną dotyczącą produkcji białka, wpływającego na podział lub różnicowanie się komórek. W wyniku takiej mutacji gen ten nigdy nie ulega dezaktywacji i dochodzi do niekontrolowanego procesu dzielenia się komórek. Oczywiście organizm psa posiada także zdolności naprawcze i uszkodzony gen może zostać zreperowany lub jego aktywność zostaje wyhamowana (lub całkowicie zatrzymana) przez geny supresorowe. Kiedy jednak i te mechanizmy zawodzą, rozwija się nowotwór u psa.

Choroba nowotworowa dotyka częściej:

• Psy w zaawansowanym wieku — prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu osiąga maksimum między 7. a 12. rokiem życia.
• Rasy predysponowane — na przykład boksery lub owczarki niemieckie.
• Zwierzęta żyjące w sprzyjających nowotworzeniu okolicznościach środowiska — na przykład nowotwory skóry spotyka się częściej na terenach górskich, ponieważ promieniowanie UV jest tam silniejsze. Nowotwór u psa występujący w przełyku częściej stwierdza się w krajach południowych, w rejonach występowania Spirocerca lupi. Rak pęcherza i rak migdałków pojawiają się najczęściej na terenach uprzemysłowionych.
• Suki — w przypadku nowotworów gruczołów dokrewnych; a psy — mięsaków naczyń krwionośnych. Ponadto warto wiedzieć, że ryzyko wystąpienia nowotworu gruczołu mlekowego i ropomacicza zmniejsza się u suk poddanych zabiegowi owariohisterektomii. Rak jądra u psa również nie pojawi się, jeśli poddamy go wcześniej kastracji.

Jakie są najpowszechniejsze nowotwory występujące u psów? 

Najpowszechniejsze nowotwory u psów: 

1. Nowotwór sutka u psa
2. Melanoma
3. Plazmocytoma
4. Osteosarcoma
5. Kostniakomięsak
6. Squamous cell carcinoma
7. Hemangiosarcoma
8. Lymphoma

Objawy nowotworu u psa

Wizyta u lekarza weterynarii!!, na którą właściciel psa przychodzi z podejrzeniem nowotworu, najczęściej odbywa się z powodu zauważenia przez niego przetrwałego lub powiększającego się guza. Pozostałe objawy nowotworu zwykle jest mało charakterystyczna. Ryzyko zdiagnozowania nowotworu występuje także przy:

• powiększeniu węzłów chłonnych,
• słabym gojeniu się ran,
• pojawieniu się wybroczyn i skłonności do krwotoków,
• zauważeniu śladów krwi w ślinie, wymiocinach, moczu lub kale,
• nieprzyjemnym zapachu z jamy ustnej,
• nieprawidłowych wypływach z naturalnych otworów ciała,
• narastających problemów z przełykaniem pokarmu,
• kulawiznach bez uprzedniego urazu,
• utrudnieniach w oddychaniu lub wypróżnianiu się.

Zwykle występuje także utrata masy ciała, apatia i utrata formy.

Leczenie nowotworu u lekarza weterynarii

Schemat leczenia choroby nowotworowej psa, który zastosuje lekarz weterynarii, może być bardzo różny. Możliwości zastosowania metod leczniczych i powodzenie terapii zależą od rodzaju guza, stopnia zaawansowania nowotworu i rozprzestrzenienia się zmian, lokalizacji nowotworu, wieku i stanu zdrowia psa, a także od możliwości finansowych i zaangażowania właściciela. Z tego powodu dokładne rozpoznanie pozwala dobrać terapię, która przyniesie najlepsze efekty, a przy okazji będzie jak najmniejszym obciążeniem dla psa i portfela właściciela. Niestety, leczenie psa z chorobą nowotworową potrafi być trudne, ponieważ nadal najlepsze metody mogą nie być dostępne w mieście lub nawet kraju właściciela. Dodatkowo także ceny leczenia mogą okazać się zaporowe.

Nowotwór u psa — leczenie bazuje na operacjach chirurgicznych, chemioterapii środkami farmakologicznymi i radioterapii. W wybranych przypadkach stosuje się terapię skojarzoną, czyli użycie więcej niż jednego rodzaju leczenia.

• Zabieg chirurgiczny — jest to prosta i bardzo skuteczna metoda, stosowana w leczeniu guzów litych, np. guzy komórek tucznych, raki, mięsaki, które mogą występować w tkance podskórnej lub obrębie narządów wewnętrznych, bądź jamy brzusznej. Nowotwory powinny zostać wycięte z jak największym marginesem zdrowej tkanki. Usunięta chirurgicznie zmiana zostaje wysłana na badanie histopatologiczne na stopień złośliwości nowotworu. Jeśli nowotwór u psa okaże się łagodny, zwykle nie wymaga on, poza dalszą obserwacją, dodatkowego leczenia. W wielu wypadkach takie postępowanie skutkuje całkowitym wyleczeniem. Nowotwór złośliwy niestety oznacza, że pacjent wymaga dodatkowo podania chemioterapii ogólnej lub zastosowania radioterapii.
• Chemioterapia — polega na podawaniu leków cytostatycznych wpływających na komórki nowotworowe, na przykład cyklofosfamid, doksorubicyna, winkrystyna. Wybierana jest w przypadku leczenia nowotworów ogólnoustrojowych — takich jak chłoniak u psa!!! lub białaczka — oraz stosowana w terapii skojarzonej z leczeniem chirurgicznym po usunięciu silnie złośliwych zmian. Rodzaje stosowanych leków i częstość ich podawania dobierane są indywidualnie dla danego przypadku. Niestety, wiele nowotworów wykazuje oporność na leczenie, dlatego chemioterapia u psa!! ma na celu głównie poprawienie komfortu życia pacjenta — zmniejsza ona ból oraz przedłuża jego życie. W niektórych przypadkach jednak daje również szanse na całkowite wyleczenie. Terapia chemioterapeutykami prowadzi do częstych powikłań, takich jak osłabienie, brak apetytu, wymioty i biegunki.
• Radioterapia — jest to stosowanie promieniowania elektromagnetycznego bezpośrednio na zmiany nowotworowe. Metodę tę wybiera się w przypadku leczenia nowotworów nieoperacyjnych, czyli takich, których usunięcie jest niemożliwe bez uszczerbku na zdrowiu i funkcjonowaniu psa. Wymienia się wśród nich nowotwory mózgu, tarczycy, guzy zlokalizowane w jamie ustnej i nosie, zaawansowane kostniakomięsaki. Rodzaj radioterapii dobiera się ze względu na rodzaje nowotworów oraz cel zabiegu — można zmniejszyć guz przedoperacyjnie lub uzupełnienie leczenia nowotworu złośliwego po operacji chirurgicznej. W trakcie radioterapii również występują skutki uboczne.

W przypadku, kiedy przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, czy innego leczenia onkologicznego jest niemożliwe — pozostaje odpowiednie leczenie paliatywne. Ma ono na celu przede wszystkim zmniejszenie cierpienia zwierzęcia i poprawienie komfortu w ostatnim okresie jego życia. Polega na podawaniu silnych środków przeciwbólowych (takich jak opioidy) oraz środków przeciwzapalnych. Dba się także o odpowiednią opiekę nad chorym zwierzęciem ze strony lekarza weterynarii i domowników. Nie bez znaczenia zostaje także dieta u psa!!!.