Choroby układu kostnego u psów - objawy, diagnozowanie i leczenie

Choroba zwyrodnieniowa stawów u psa 

Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoarthritis — OA) to schorzenie natury degeneracyjnej, w trakcie którego dochodzi do nieodwracalnych zmian w obrębie chrząstki stawowej. Do jej wystąpienia najbardziej predysponowane są starsze zwierzaki. OA występuje u 20% psów i kotów w podeszłym wieku. 

Zwyrodnienie stawów to schorzenie o nie do końca poznanej patogenezie. Wiadomo, że w jego przebiegu ma miejsce przewlekłe zapalenie stawów przyczyniające się do ich przebudowy. Dochodzi do zmian w strukturze chrząstki stawowej, w której procesy rozkładu kolagenu i proteoglikanów (wielkocząsteczkowych substancji wypływających na prawidłowe funkcjonowanie chrząstek) przeważają nad ich syntezą. Zwyrodnienie tkanki chrzęstnej powoduje, że ruchomość stawów wywołuje ból. 

Choroba objawia się osowiałością, niechęcią do ruchu, trudnością w chodzeniu po schodach, odmową wskakiwania do samochodu i kulawizną mającą na celu odciążenie i ograniczenie ruchomości stawu. Widoczna jest ona w szczególności po dłuższym odpoczynku, np. rano, po przebudzeniu. Zapalenie stawów przyczynia się do powstawania znacznego bólu, który sprawia, że dochodzi do obniżenia aktywności ruchowej psa. 

Podstawową metodą diagnostyczną wykorzystywaną w rozpoznawaniu choroby zwyrodnieniowej stawów jest badanie radiologiczne. Polega ono na wykonaniu zdjęcia RTG i prześwietlenia okolicy, w której zwierzak wykazuje największą bolesność. W wielu przypadkach w celu wykonania diagnostyki pies musi zostać znieczulony, ponieważ wymaga ona ułożenia go w nienaturalnych pozycjach, w których zdecydowanie nie wytrwałby, będąc w pełni świadomym. 

Leczenie zwyrodnień stawów ma charakter objawowy, ponieważ proces ten jest nieodwracalny. Polega ono na podawaniu preparatów przeciwbólowych i chondroprotekcyjnych (mających działanie ochronne dla chrząstki stawowej). Nie jesteśmy jednak w stanie przyczynowo ograniczyć postępowania zmian degeneracyjnych stawów. Terapia ma charakter paliatywny. 

Nowotwory kości 

Najczęściej występującym nowotworem kości u psów jest kostniakomięsak (osteosarcoma). Złośliwy i agresywny guz, którego wczesne symptomy mogą być niespecyficzne. 

Mimo że każdy pies może zachorować na ten nowotwór, to istnieją pewne predyspozycje rasowe do jego występowania. Do psów najbardziej narażonych na rozwój kostniakomięsaka należą rottweilery, retrievery i mieszańce pudla (doodle). U dużych ras częściej obejmuje on kończynę piersiową, a u małych — miedniczną. 

Kostniakomięsak często lokalizuje się na kościach długich, a o wiele rzadziej w czaszce, żebrach, miednicy i kręgach. Istnieje tendencja do powstawania zmian w miejscu złamań kości. 

Symptomy kostniakomięsaka to kulawizna, obrzęk i niechęć do obciążania chorej kończyny. W bardziej zaawansowanych przypadkach może dochodzić także do wystąpienia objawów ogólnych takich jak apatia, brak apetytu i utrata masy ciała. Istnieje możliwość, że w przebiegu procesu nowotworowego kość będzie osłabiona na tyle, że dojdzie do jej złamania. 

Diagnostyka osteosarcoma polega na wykonaniu zdjęcia RTG psa. Istnieje również możliwość wykonania biopsji kości, niemniej jednak często w trakcie procedury ze względu na osłabienie tkanek dochodzi do złamania patologicznego. 

Częstym zaleceniem lekarzy weterynarii jest amputacja chorej kończyny i wysłanie pozyskanych w ten sposób próbek do badania histopatologicznego, które stanowi ostateczną diagnozę. Decyzję o zabiegu podejmuje się na podstawie stopnia zaawansowania zmian, obecności przerzutów, obrazu radiologicznego i wyników morfologii oraz biochemii krwi. 

Następnym krokiem jest podjęcie chemioterapii w celu ograniczenia powstawania i rozrostu metastaz, które często obejmują układ oddechowy. 

Przy podjęciu wyżej opisanego sposobu postępowania mediana czasu przeżycia wynosi od 12 do 18 miesięcy. 

Dowiedz się, jak wybrać wózek inwalidzki dla psa. 

Uwaga na kleszcze! 

Borelioza u psa to choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze będące wektorem krętków z rodzaju Borrelia. Zakażenie może przebiegać z wystąpieniem gorączki i objawów ogólnych, schorzeniami nerek i innych narządów, jednak najczęściej notowana forma to zapalenia stawów. Objawiają się one "wędrującą" kulawizną. 

Zapalenie stawów wynika z namnażania się bakterii w ich obrębie. Powoduje to migrację komórek zapalnych i uwalnianie substancji odpowiedzialnych za ból. Jako pierwszy zostaje zajęty staw najbliżej ugryzienia kleszcza. Obserwuje się wówczas kulawiznę, która po czasie może rozprzestrzeniać się na resztę kończyn. 

W przebiegu boreliozy u psa nie występuje rumień wędrujący, tak jak ma to miejsce w przypadku człowieka. 

Diagnostyka polega na wykryciu przeciwciał przeciwko krętkom w krwi pacjenta. Służą do tego specjalne testy diagnostyczne. Niestety, nie są one idealne i zdarza się, że fałszują wyniki. W takiej sytuacji niezbędne może okazać się powtórzenie testu lub wykonanie innego. 

Chorobę leczy się przy pomocy odpowiednio dobranej antybiotykoterapii. Podstawowym sposobem zapobiegania boreliozie u psów jest całoroczne zabezpieczanie ich przy pomocy preparatów przeciwko pchłom i kleszczom. Na rynku można je spotkać w postaci tabletek, kropli na kark lub obroży. 

Warto wiedzieć, że aby doszło do zakażenia boreliozą, kleszcz musi być wbity w skórę stosunkowo długo (nawet do 50 godzin), tak więc wczesne usunięcie pajęczaka znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby. 

Dysplazja stawów biodrowych 

Dysplazja stawów biodrowych to choroba to choroba mająca podłoże genetyczne i środowiskowe. Do jej wystąpienia najbardziej predysponowane są psy ras dużych takie jak owczarki niemieckie, mastiffy i labradory. 

Choroba polega na poluzowaniu torebki obejmującej staw biodrowy. W wyniku tego dochodzi do jego gorszej stabilizacji i spłycania się panewki miednicy, do której przylega głowa kości udowej. Powierzchnie stawowe kości są do siebie mniej dopasowane. Wszystko to staje się przyczyną uporczywego bólu. 

Najczęstsze objawy obejmują tzw. chód kicający, niechęć do wchodzenia po schodach, sztywność stawów po odpoczynku i "klikanie" przy siadaniu i wstawaniu. 

Podstawowym sposobem walki z chorobą jest wczesna diagnostyka obejmująca wykonywanie kontrolnych zdjęć RTG u psów ras predysponowanych w wieku 14 - 16 tygodni. Pozwala to na wdrożenie środków zapobiegawczych, takich jak częściowe ograniczenie aktywności fizycznej (np. chodzenie po schodach) i zastosowanie środków chondroprotekcyjnych. 

Po czym poznać dysplazję u psa?

Dysplazja stawów u psów jest chorobą, która dotyczy głównie dużych ras, takich jak labradory, golden retrievery, bernardyny czy owczarki niemieckie. Oto kilka objawów i sygnałów, które mogą wskazywać na możliwość dysplazji stawów u psa:

• Trudności z poruszaniem się: Jeśli pies ma trudności ze wstawaniem, chodzeniem po schodach lub skakaniem, może to być sygnał problemów ze stawami.

• Sztywność ruchów: Pies z dysplazją może wykazywać sztywność ruchów szczególnie po dłuższym odpoczynku, na przykład po długim śnie.

• Ograniczenie aktywności: Jeśli pies zwykle był bardzo aktywny, a nagle zaczyna unikać aktywności fizycznej lub niechętnie się porusza, może to być związane z dyskomfortem stawów.

• Zmiany w sposobie chodzenia: Nieprawidłowe chodzenie, na przykład kulawizna, "szurać" tylnymi łapami lub trzymanie nóg blisko siebie podczas chodzenia, mogą wskazywać na problemy ze stawami.

• Trudności ze wstawaniem: Pies może mieć trudności ze wstawaniem z pozycji leżącej, szczególnie po dłuższym odpoczynku.

• Wycofywanie się z aktywności: Pies może unikać zabaw z innymi psami lub wycofywać się z aktywności, które wcześniej lubił, ze względu na ból lub dyskomfort.

Jak długo żyje pies z dysplazją?

Życie psa z dysplazją stawów może być różne w zależności od stopnia zaawansowania choroby, rasy psa, jego wieku oraz podjętych działań leczniczych i zapobiegawczych. W niektórych przypadkach, dzięki odpowiedniemu leczeniu i opiece, pies może żyć długie i stosunkowo komfortowe życie pomimo dysplazji stawów, ale niestety, w przypadkach cięższych zmian, może to skrócić czas życia zwierzęcia. Regularne monitorowanie stanu zdrowia i współpraca z weterynarzem są kluczowe dla zapewnienia jak najlepszej jakości życia psu z dysplazją stawów.

Jak pomóc psu z chorymi stawami?

Pomoc psu z chorymi stawami może obejmować kilka działań mających na celu poprawę komfortu i jakości życia zwierzęcia:

1. Regularne wizyty u weterynarza: Ważne jest regularne monitorowanie stanu zdrowia psa przez weterynarza, który może zalecić odpowiednie leczenie farmakologiczne lub fizjoterapię.

2. Zdrowa dieta i kontrola wagi: Odpowiednia dieta dostosowana do potrzeb psa, rekomendowana przez weterynarza suplementacja na stawy, oraz kontrola nad wagą mogą zmniejszyć obciążenie stawów i poprawić mobilność.

3. Ćwiczenia fizjoterapeutyczne: Specjalistyczne ćwiczenia fizjoterapeutyczne, takie jak pływanie w ciepłej wodzie, masaże, czy ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół stawów, mogą pomóc w zmniejszeniu bólu i poprawie funkcji stawów.

Choroby układu kostnego u psów — podsumowanie 

Choroby kości i ich połączeń mogą mieć podobne objawy, do których z reguły należy kulawizna. Ze względu na ten fakt bardzo ważna jest dokładna diagnostyka obejmująca najczęściej wykonywanie zdjęć RTG. 

Opisane schorzenia wywołują niemałą bolesność, dlatego podstawą ich leczenia jest farmakoterapia mająca na celu ograniczenie bólu. Nie oznacza to jednak, że ustąpienie kulawizny po zastosowaniu silnych leków przeciwbólowych jest równoznaczne z wyleczeniem choroby. Terapia powinna mieć na celu zwalczenie pierwotnej przyczyny schorzenia, np. zastosowanie antybiotyku w przebiegu boreliozy. 

Niektóre choroby stawów mają podłoże genetyczne i wymagają diagnostyki na etapie młodzieńczym. Pozwala to na wykrycie ich na wczesnym etapie i podjęcie konkretnych działań profilaktycznych.