Dysplazja u psa — przyczyny, objawy, leczenie

Dysplazja u psa — przyczyny

Dysplazja to jedna z najpowszechniejszych chorób kości i stawów psów. Jako przyczyny występowania dysplazji stawów u psów wymienia się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, a wśród nich wymieniamy:

• Predyspozycje genetyczne — niektóre rasy psów są zdecydowanie bardziej narażone na rozwój choroby, gdyż dziedziczą one zestaw genów warunkujący jej rozwój. Należy to uwzględnić w selekcji zwierząt do rozrodu, a psy cierpiące na dysplazję stawu biodrowego czy łokciowego nie powinny być rozmnażane, by nie przekazywać dalej predyspozycji do tej choroby potomstwu.

• Szybki wzrost i rozwój — szczególnie w przypadku ras dużych i olbrzymich może przyczynić się do rozwoju dysplazji stawu biodrowego u psa. Spowodowane jest to dysbalansem w szybkości rozwoju kości oraz tkanek miękkich budujących połączenia kostno-stawowe.

• Czynniki żywieniowe — niepełnowartościowa lub źle zbilansowana dieta może przyczynić się do rozwoju dysplazji u psa. Właściwa dieta, bogata we wszystkie mikro i makroelementy jest niezbędna w procesie wzrostu organizmu zwierzęcia. Gwarantuje ona prawidłowy rozwój kości i stawów.

• Nadmierny wysiłek fizyczny — jest to czynnik, który wywiera silny stres na rosnące kości i rozwijające się stawy zwierzęcia. Wzmożone siły wywierane na intensywnie dzielące się komórki tkanek może prowadzić do rozwoju deformacji w obrębie połączeń kostno-stawowych.

• Nadwaga, otyłość — dodatkowe kilogramy masy pupila nie są obojętne dla jego stawów. Wywierają one nadmierne obciążenie na stale pracujące połączenia kości i tkanek miękkich, co prowadzi do ich zwiększonego zużycia. Jest to prosta droga do rozwoju dysplazji biodrowej lub łokciowej, a nawet cięższych jednostek chorobowych.

• Czynniki środowiskowe — czy wiedziałeś, że śliska podłoga oraz niewłaściwe legowisko mogą przyczynić się do choroby stawów biodrowych oraz łokciowych u twojego czworonoga? Te składowe powodują problemy z utrzymaniem równowagi przez zwierzę, gwałtowne, niekontrolowane ruchy czy przyjmowanie niefizjologicznych pozycji ciała, co skutkuje niewłaściwym obciążeniem stawów.

Bardzo ważne jest, by pamiętać, że dysplazja u psa jest chorobą, która może być powodowana zespołem różnych czynników. W diagnostyce pacjenta z podejrzeniem tego schorzenia lekarz powinien wziąć pod uwagę genotyp zwierzęcia oraz szeroko pojęte czynniki środowiskowe mogące składać się na jej rozwój. Zakup zwierzęcia ze sprawdzonej hodowli FCI, właściwa dieta, rozważny wysiłek fizyczny oraz kontrola wagi zwierzęcia to działania, jakie możesz podjąć, by ograniczyć ryzyko wystąpienia dysplazji u twojego psa. Regularne wizyty w gabinecie weterynaryjnym oraz odpowiednio wczesna interwencja lekarza weterynarii może odegrać kluczową rolę w przeciwdziałaniu rozwojowi lub postępowi tej choroby.

Objawy dysplazji u psów

Oto objawy jednej z najpowszechniejszych chorób układu kostno-szkieletowego. 

Dysplazja stawów łokciowych

Psy podawane są zwykle badaniom w kierunku dysplazji łokciowej, jeżeli ten problem wystąpił u ich przodków lub jeśli dana rasa jest do tego predysponowana. W innych przypadkach zazwyczaj czworonogi poddawane są diagnostyce w momencie, kiedy widoczne zaczynają być pierwsze objawy dysplazji. Wśród nich wyróżniamy:

• obrzęk okolicy łokci,

• osłabienie lub kulawiznę jednej lub obydwu kończyn przednich z możliwym charakterystycznym unoszeniem głowy,

• zmniejszony zakres ruchu w obrębie stawu,

• ból przy manipulacji,

• zmiana budowy tego obszaru (np. wybrzuszenie w bok),

• zwierzę nie chce bawić się czy biegać tak jak wcześniej.

Dysplazja stawów biodrowych

W przypadku dysplazji biodrowej część symptomów może być analogiczną co do tych, które występują w łokciowej odmianie tego schorzenia (ze względu na patomechanizm tej choroby). Dodatkowo charakterystyczne dla tego przypadku mogą okazać się:

• kołyszący się chód, pies w charakterystyczny sposób zarzuca tyłem ciała podczas chodu,

• "bunny hopping" - to nazwa syndromu, który objawia się u zwierzęcia unoszeniem jednej lub obydwu na raz nóg w celu w celu odciążenia staw biodrowego,

• obniżenie masy mięśniowej okolicy stawów biodrowych oraz tyłu ciała psa,

• trudności w zajęciu komfortowej pozycji do siedzenia oraz leżenia.

Diagnostyka dysplazji stawu u psa

W celu dokładnej oceny stanu stawów twojego psa należy zgłosić się do specjalisty chirurga ortopedy. Spotkanie takie poprzedza jednak zazwyczaj wizyta u lekarza wenerynarii, na której m.in. wykonywane jest badanie krwi u psa. Na podstawie badania fizykalnego oraz dodatkowych badań obrazowych (zdjęcia radiologiczne, tomografia komputerowa) lekarz będzie w stanie dokonać szczegółowego rozpoznania tej jednostki chorobowej u twojego pupila.

Dysplazja łokciowa (ED)

Dysplazja stawów łokciowych to wspólna nazwa trzech jednostek chorobowych:

• izolowanego wyrostka łokciowego (UAP),

• izolowanego wyrostka wieńcowego przyśrodkowego (FCP),

• osteochondrozy kłykcia kości ramiennej (OCD).

Wymienione zaburzenia mogą pojawić się jednocześnie lub występują oddzielnie. Według najnowszych doniesień, u podstaw zmian o charakterze dysplazji stawów łokciowych leży niedopasowanie powierzchni stawowych w wyniku nierównomiernego wzrostu kości łokciowej i promieniowej. Badanie RTG jest metodą z wyboru przy podejrzeniu zmian o charakterze dysplazji stawów łokciowych. Coraz częściej do oceny zmian w poszczególnych strukturach stawu łokciowego stosowana jest tomografia komputerowa (TK), gdyż jest metodą czulszą od standardowej radiografii, dzięki czemu zdecydowanie bardziej precyzyjnie uwidacznia niedopasowanie powierzchni stawowych kości promieniowej, łokciowej i ramiennej. Niestety jest metodą zdecydowanie bardziej kosztowną.

Dysplazja biodrowa (DSB)

To choroba, która polega na niedopasowaniu powierzchni stawowych głowy kości udowej i panewki, czemu towarzyszy rozluźnienie panewki oraz niewłaściwa stabilizacja tkanek miękkich. Konsekwencją jest wtórna do tego procesu choroba zwyrodnieniowa stawów (DJD – degenerativ joint diseases). Schorzenie to dotyka zwierząt, u których występuje wrodzona luźność w obrębie tego połączenia kostno-stawowego.

Diagnostyka obrazowa tego schorzenia obejmuje wykonanie przez lekarza weterynarii zdjęcia w projekcji standardowej, nazywanej inaczej brzuszno-grzbietową. Do objawów radiologicznych dysplazji stawów biodrowych zaliczamy:

• spłycenie panewki stawowej z możliwym nadwichnięciem lub zwichnięciem głowy kości udowej,

• różnie wyrażone zmiany zniekształcające głowy i szyjki kości udowych oraz krawędzi panewek z tworzeniem wyrośli kostnych wokół stawowego brzegu głowy kości udowej, na wysokości szyjki kości udowej oraz na krawędziach panewek.

W konsekwencji rozwoju tych zmian może również dojść np. do zesztywnienia stawu jako konsekwencji postępujących zmian zwyrodnieniowych.

Leczenie dysplazja stawu biodrowego oraz łokciowego u psa

Metody leczenia dysplazji stawów u psa obejmują leczenie zachowawcze oraz chirurgiczne. Zależne jest to od stopnia zmian w obrębie stawu, które lekarz weterynarii jest w stanie ocenić na podstawie badania klinicznego oraz badań dodatkowych takich jak RTG, czy tomografia komputerowa.

Dysplazja stawów u zwierząt — zachowawcze leczenie dysplazji

Leczenie dysplazji stawów może być skierowane do pacjentów, którzy nie wymagają operacji ze względu na stopień zaawansowania choroby lub nie mogą być do niej zakwalifikowani. Ważne jest, by właściciel zwierzęcia rozumiał, iż jest to rodzaj terapii paliatywnej, która nie będzie miała tak radykalnych rezultatów jak zabieg chirurgiczny. Z tej racji podejście do niej musi mieć charakter multimodalny.

Założenia tej terapii opierają się na:

• redukcji symptomów klinicznych bólu,

• zwiększenia zakresu ruchu w obrębie stawów,

• wzmocnieniu odpowiednio bioder czy łokci m.in. przez zwiększenie masy mięśniowej,

• spowolnienie lub zminimalizowanie rozwijającego się zapalenia kości i stawów.

Niezbędna w tym celu jest redukcja masy ciała poprzez zastosowanie odpowiedniej diety oraz aktywności fizycznej czy rehabilitacji. Koniecznie zapytaj swojego weterynarza o możliwe rozwiązania dotyczące również odpowiedniej terapii przeciwbólowej, rehabilitacji oraz suplementacji.

Dysplazja stawów u zwierząt - chirurgiczne leczenie dysplazji, zabiegi ortopedyczne u psa

Dysplazja łokciowa (ED)

Dobór techniki zależny jest od stopnia zaawansowania zmiany oraz wieku zwierzęcia. Typowe postępowanie chirurgiczne to:

• artroskopowa rewizja stawu z usunięciem wyrostka dziobiastego oraz zastosowanie Shaver’a (system frezujący przeznaczony do zabiegów artroskopowych) -w celu dokładnego oczyszczenia miejsca,

• wczesna dystalna osteotomia poprzeczna,

• osteotomia podwójna skośna kości łokciowej,

• PAUL (proximal abducting ulnar osteotomy),

• CUE (canine unicompartmental elbow).

Dysplazja biodrowa (DSB)

W niektórych zaawansowanych przypadkach jedynym skutecznym rozwiązaniem będzie operacja stawu biodrowego u psa. Technikami chirurgicznymi stosowanymi w leczeniu tego schorzenia, są np.:

• dekapitacja głowy kości udowej — polega ona na usunięciu głowy i szyjki kości udowej,

• endoproteza stawów biodrowych — ten zabieg to wymiana stawu poprzez usunięcie szyjki i głowy udowej i wprowadzeniu na jej miejsce endoprotezy ze stopów metali,

• symfizjodeza łonowa — która zarezerwowana jest dla młodych psów, u których zachodzi podejrzenie dysplazji. Chirurg podczas operacji dokonuje zamknięcia spojenia łonowego, przez co zmienia się ukątowanie w stawie psa.

Podejmując decyzję o operacji musisz mieć na uwadze wszelkie wskazówki lekarza oraz być świadomym najczęstszych powikłań pozabiegowych u psa.Po wspomnianych zabiegach niezbędna jest właściwa dieta, która umożliwi twojemu przyjacielowi szybką regenerację tkanek. Dopytaj swojego weterynarza jak karmić psa po zabiegu.

Rasy psów z predyspozycją do zachorowania na dysplazję stawów

Rasy psów najbardziej narażone na wystąpienie dysplazji stawu biodrowego oraz łokciowego to:

• owczarek francuski briard,
• owczarek niemiecki,
• owczarek podhalański,
• owczarek szkocki,
• polski owczarek nizinny,
• bernardyn,
• berneński pies pasterski,
• bokser,
• doberman,
• nowofunland,
• rottweiler,
• sznaucer olbrzymi oraz wiele innych...