5 najczęstszych złośliwych nowotworów wśród psów

Dzięki najnowszym badaniom wiemy, że niektóre rodzaje nowotworów pojawiają się częściej u osobników danej płci, inne zależą od wieku - im starszy jest pies, tym więcej mutacji w materiale genetycznym, a inne wykazują predyspozycje rasowe - np. agresywnie przebiegająca mastocytoma u psów rasy shar pei.

Wymienione poniżej nowotwory diagnozuje się zarówno u psów, jak i kotów, ale dzisiaj szczególną uwagę poświęcimy tym pierwszym.

W diagnostyce nowotworów złośliwych kluczowe znaczenie ma czas - im szybciej po wykryciu niepokojącej zmiany stawimy się w gabinecie lekarza weterynarii, tym większa szansa na rozpoznanie nowotworu we wczesnym stadium zaawansowania i podjęcie decyzji o leczeniu.

Jeżeli twój lekarz nie zajmuje się leczeniem chorób onkologicznych, z pewnością po uzyskaniu wstępnej diagnozy, przekaże opiekę nad twoim czworonogiem odpowiedniemu specjaliście w innej klinice weterynaryjnej. Tam twój pupil otrzyma niezbędne wsparcie i leczenie zależne od stopnia zaawansowania nowotworu.

Lekarz, diagnozując zwierzę, przeprowadzi z tobą dokładny wywiad i wykona podstawowe badanie kliniczne. Następnym krokiem będą badania krwi u psa, obejmujące morfologię i biochemię.

Pobranie krwi do badań diagnostycznych już przy pierwszej wizycie jest bardzo ważne - znacząco przyspiesza diagnostykę. Jeśli będzie to konieczne lekarz, zaleci wykonanie badań dodatkowych, takich jak USG, CT (tomografia komputerowa) czy MRI (badanie rezonansem magnetycznym).

Aby szybko rozpoznać, z jakim nowotworem mamy do czynienia, lekarz może także wykonać biopsję, aby następnie poddać tkanki badaniu histopatologicznemu lub cytologicznemu.

Poniżej najbardziej niebezpieczne guzy nowotworowe u psów wraz z krótkim opisem, jak je rozpoznać, kogo dotyczą i jakie dają objawy. Szybkie rozpoznanie wroga może uratować lub wydłużyć życie twojego pupila!

Kostniakomięsak (osteosarcoma), czyli mięsak kościopochodny

Kostniakomięsaki to nowotwory złośliwe obejmujące tkankę kostną. Najczęściej dotyczą psów mieszańców, szczególnie ras dużych, które ukończyły 7 rok życia. Do ras predysponowanych zaliczamy owczarki niemieckie, berneńskie psy pasterskie czy dogi niemieckie.

Do typowych objawów klinicznych występujących przy tym schorzeniu zalicza się ból i obrzęk powodowany rozrostem masy kostnej. Najbardziej charakterystyczną oznaką jest wystąpienie nagłej kulawizny.

Ten rodzaj nowotworu może być bardzo agresywny, szybko rozprzestrzenia się po całym ciele. Kostniakomięsak, rozpierając okoliczne tkanki, pobudza receptory czuciowe - przy małym natężeniu powodując świąd, natomiast przy dużym - ból.

Głównie dotyka nasad kości długich. Złośliwość kostniakomięsaka (osteosarcomy) manifestuje się przerzutami do tkanki płucnej, stąd tak ważne przy tym rodzaju nowotworu jest wykonanie zdjęcia RTG klatki piersiowej.

Schemat leczenia kostniakomięsaków u psów obejmuje zabieg chirurgiczny usunięcia zmiany nowotworowej z odpowiednim marginesem, a gdy to konieczne - amputację. Kolejnym etapem leczenia jest przeprowadzenie wspomagającej chemioterapii u psa, która ogranicza możliwość rozsiewania się komórek nowotworowych po organizmie.

Czas życia przy zastosowaniu odpowiednich leków wydłuża się najczęściej maksymalnie do nieco ponad roku. W przypadku pacjentów niezaklasyfikowanych do terapii, w wysokim stadium zaawansowania choroby, należy zastosować leczenie paliatywne - uśmierzające ból, hamujące procesy zapalne i pozwalające normalnie funkcjonować choremu pupilowi w jak największym komforcie.

Jeżeli paliatywne metody leczenia nie pozwalają na zapewnienie zwierzęciu odpowiedniego komfortu, warto rozważyć skrócenie cierpienia ukochanego pupila i wykonanie zabiegu eutanazji, aby ten już dłużej nie musiał cierpieć.

Mastocytoma, czyli guzy z komórek tucznych

Komórki tuczne, czyli mastocyty, to komórki tkanki łącznej oraz błon śluzowych, powstające z prekursorów szpikowych. Swoją wędrówkę niedojrzałe komórki pokonują drogą naczyń krwionośnych - po dotarciu na miejsce osiedlają się i tam dojrzewają.

Same mastocyty na co dzień zajmują się obroną organizmu przed pasożytami, bakteriami i innymi drobnoustrojami, będąc elementem układu immunologicznego. Mastocytoma to rodzaj nowotworu należący do najczęściej występujących u zwierząt towarzyszących.

Rasy predysponowane to golden retriever, labrador retriever, bokser, mops i boston terier. Najczęściej lokalizuje się w obrębie skóry i tkanki podskórnej. Lekarz przy tym rodzaju nowotworu najpewniej zaproponuje wykonanie biopsji z guza, jak i okolicznego węzła chłonnego - komórki nowotworowe bardzo dobrze rozprzestrzeniają się drogą naczyń chłonnych.

Przyczyny powstawania guzów z komórek tucznych nie są znane, a często rokowanie zwierzęcia można polepszyć zastosowaniem chemioterapii, radioterapii oraz terapią celowaną. Ten nowotwór skóry potrafi przybierać kolory od różowego do czerwonego.

Zmiany obecne są zarówno w skórze, jak i tkance podskórnej. Guzy te utrudniają psu normalne funkcjonowanie przez intensywny świąd i objawy z przewodu pokarmowego - komórki tuczne, uwalniając zawartą w ziarnistościach histaminę i serotoninę - powodują utratę apetytu i biegunki.

Na problemy trawienne chorego pupila weterynarz zaordynuje odpowiednie leki. To często pozwala zniwelować objawy i poczuć pupilowi chwilową ulgę w chorobie nowotworowej.

Hemangiosarcoma - rak wyściółki naczyń krwionośnych - niebezpieczny nowotwór lokalizujący się w narządach jamy brzusznej

Hemangiosarcoma potrafi rozprzestrzeniać się w ekspresowym tempie ze względu na obecność naczyń krwionośnych w każdej przestrzeni ciała zwierzęcia. Najczęściej lokalizuje się w obrębie narządów, przez które przepływa największa ilość krwi - śledzionie, wątrobie i sercu.

Istnieją trzy rodzaje hemangiosarcomy, pierwszy - trzewna - obecna w obrębie narządów wewnętrznych. Postać skórna - pojawia się w miejscach słabo owłosionych, oraz podskórna - zlokalizowana w tkance podskórnej.

Hemangiosarcoma działa podstępnie, przez długi czas nie dając o sobie znać. Często samo badanie klinieczne nie wystarczy. Konieczne jest wtedy skorzystanie z badania USG, aby w łatwy i szybki sposób ocenić, jak wyglądają narządy jamy brzusznej.

Badania obrazowe pozwalają na wstępne postawienie rozpoznania i ewentualne szybkie usunięcie zmian. Niestety słaba diagnostyka i późno pojawiające się objawy powodują, że hemangiosarcomę w większości przypadków znajdujemy w zaawansowanym stadium w śledzionie, gdy obecne są już przerzuty do innych narządów - płuc, węzłów chłonnych, mózgu, kości i mięśni.

Rosnące w ukryciu guzy nowotworowe często w miarę postępu choroby pękają. Rezultatem jest silne krwawienie, prowadzące do zapaści, wstrząsu i śmierci.

Rasy psów predysponowanych do występowania tego nowotworu to owczarek niemiecki, labrador retriever, golden retriever, pitbull, bokser, setter angielski i whippet - głównie osobniki męskie.

Objawy świadczące o chorobie to osłabienie, niepokój, utrata apetytu, blade dziąsła (niedokrwistość), trudności z oddychaniem i rozdęty brzuch - najczęściej spowodowane gromadzącą się w jamie brzusznej krwią po pęknięciu guza.

Jeśli widzisz, że obrys brzucha twojego pupila gwałtownie się powiększył - natychmiast udaj się po pomoc do najbliższego gabinetu weterynaryjnego.

Melanoma, czyli czerniak - pozostawiony bez leczenia atakuje okoliczne tkanki i szybko się rozprzestrzenia

Czerniak (melanoma) jest rodzajem nowotworu związanego z komórkami pigmentowymi - melanocytami. Ten nowotwór złośliwy często występuje w jamie ustnej psów.

W rzeczywistości czerniak  jest najczęstszym rodzajem zmian nowotworowych na terenie jamy ustnej obserwowanym u tego gatunku i dotyczy części pigmentowanej, na której wszelkie nieprawidłowości widzimy dopiero wtedy, gdy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium rozrostu - przybiera postać dużych ciemnych bądź różowych narośli.

Część narośli w jamie ustnej to zmiany łagodne, dlatego każdy przypadek z osobna musi ocenić lekarz weterynarii. Metody leczenia czerniaka nie ograniczają się do chirurgicznego usunięcia zmiany - w większości przypadków możemy posłużyć się także chemioterapią, radioterapią i immunoterapią.

Rasy psów predysponowane do czerniaka to chow chow, pudel, labrador retriever, sznaucer i terrier szkocki.

Chłoniak - lymphoma - niebezpieczny i szybko postępujący nowotwór układu krwiotwórczego

Chłoniak u psa to nowotwór złośliwy mający swój początek w komórkach układu immunologicznego - limfocytach. Zadaniem tego układu jest walka z infekcjami. Walka z drobnoustrojami odbywa się w swoistych filtrach - naczyniach limfatycznych.

Ważnymi strukturami układu limfatycznego są śledziona, węzły chłonne, grasica i szpik kostny. Winą za powstawanie chłoniaków obarczamy czynniki genetyczne, stosowanie leków immunosupresyjnych oraz tło zakaźne.

Wyróżniamy dwie postacie - jednoogniskową, gdzie zmiany dotyczą jednej okolicy, np. oka, skóry, przewodu pokarmowego lub nerki oraz postać wieloogniskowa w której dochodzi do powiększenia narządów jamy brzusznej, takich jak: śledziona, wątroba i lokalne węzły chłonne.

Objawy ogólne to biegunka, wymioty u psa, apatia, gorączka, kłopoty z przełykaniem pokarmu - doprowadzają one z czasem do wyniszczenia organizmu zwierzęcia.

Rokowania w przypadku chłoniaków o wysokiej i średniej złośliwości są bardzo ostrożne do złych, bez podjęcia leczenia zwierzęta żyją maksymalnie do 8 tygodni, nieco lepiej wygląda sytuacja po zastosowaniu leków - wtedy czas życia zwierząt wydłuża się nawet do 3 miesięcy. Cykl chemioterapii przedłuża życie psa nawet do roku. U 10-15% pacjentów jest możliwe całkowite wyleczenie i groźny chłoniak zostaje tylko niemiłym wspomnieniem.

Wymienione wcześniej jednostki chorobowe to te najniebezpieczniejsze, duża część zmian spotykanych w codziennej praktyce to zmiany mające charakter łagodny. W chwilach zwątpienia zawsze warto udać się do specjalisty, aby rozwiał on nasze wszystkie wątpliwości.