Berneński pies pasterski — opis rasy i jej charakterystyka

Berneński pies pasterski – historia rasy

W dwudziestoleciu międzywojennym XX wieku w okolicach  Jeziora Zurychskiego (Zurichsee) odkryto m.in. czaszkę psa z epoki brązu. Przypominała ona kształtem czaszkę współczesnego berneńskiego psa pasterskiego. Potwierdzałoby to, że psy te żyły tam już pomiędzy X a VI wiekiem p.n.e. Jest to więc rasa stara a jej przodkowie pochodzili prawdopodobnie od starożytnych molosów.

Pierwsze informacje dotyczące berneńczyka pochodzą z końca XIX wieku. Wówczas w gminie  Riggisberg, w regionie administracyjnym Bern-Mittelland kantonu Berno, funkcjonowała gospoda i zajazd o nazwie Dürrbach. Obiekt cieszył się powodzeniem u turystów, lubiących górski klimat, a jego właściciel trzymał długowłose, trójkolorowe psy pracujące przy pilnowaniu gospodarstwa, a także były używane jako psy pociągowe oraz do zaganiania bydła i innych zwierząt hodowlanych.

Wraz z rozwojem turystyki alpejskiej rozwinęło się zainteresowanie inną szwajcarską rasą – bernardynem. Dlatego o berneńczykach prawie zapomniano. Dopiero na przełomie XIX i XX wieków kilku hodowców postanowiło wznowić ich hodowlę, tym razem planową. W 1902 roku pierwsze osobniki zaprezentowano na wystawie. W 1907 roku opracowany został pierwszy wzorzec rasy. Natomiast w 1913 roku Szwajcarski Związek Kynologiczny zadecydował o nazwie rasy berner sennenhund (berneński pies pasterski). FCI ostatecznie uznała rasę berneński pies pasterski w lipcu 1954 roku.

Do Polski pierwszy berneński pies pasterski, czeska suka ALONA z Jihlavska, przybyła w 1979 roku. Pierwszy miot polskich berneńczyków urodził się w 1981 roku w hodowli Lon-Da. Jednak polska historia rasy wiąże się dopiero z następnymi importami, tym razem z Niemiec, do hodowli Niedźwiedzia Gawra. Para ANJA v. Rothenhubel i ARTOS vom Lessinghof, spowodowały zainteresowanie i rozwój polskich hodowli berneńskich psów pasterskich.

Berneński pies pasterski – wzorzec rasy

Wzorzec FCI nr 45

BERNEŃSKI PIES PASTERSKI

Kraj pochodzenia: Szwajcaria

Użytkowość: wyhodowany jako pies stróżujący, zaganiający i pociągowy w wiejskich zagrodach w Kantonie Berna. Obecnie wszechstronny pies pracujący i rodzinny.

Klasyfikacja FCI: grupa 2. Pinczery, sznaucery, molosy, szwajcarskie psy do bydła, pozostałe rasy. Sekcja 3. Szwajcarskie psy do bydła.

Rasa nie jest objęta obowiązkiem pracy.

WRAŻENIE OGÓLNE: długowłosy, trójbarwny, więcej niż średniej wielkości, dość masywny i ruchliwy pies pracujący o mocnych kończynach, harmonijnie zbudowany. 

WAŻNE PROPORCJE:  

• wysokość w kłębie do długości tułowia – 9:10. 

• Idealna proporcja wysokości w kłębie do głębokości klatki piersiowej – 2:1 

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: pewny, uważny, czujny i odważny w codziennych okolicznościach, łagodny i oddany w stosunku do swojej rodziny, pewny siebie i łagodny wobec nieznajomych; o średnim temperamencie, łatwy do ułożenia. 

Charakter berneńskiego psa pasterskiego

Berneński pies pasterski jest łagodny, zrównoważony, opanowany i stabilny psychicznie. To pies inteligentny, pewny siebie i bardzo przywiązany do swojego opiekuna, ale także do całej rodziny. Bardzo lubi dzieci, zwykle jest też przez nie bardzo kochany ze względu na misiowatą posturę, łagodne usposobienie i cierpliwość. Nie należy jednak zostawiać dzieci, zwłaszcza małych, z berneńczykiem bez nadzoru; jest to duży pies i mógłby przypadkowo, bez żadnych złych zamiarów, przewrócić lub przygnieść dziecko.

Berneński pies pasterski źle znosi samotność, dlatego nie nadaje się do mieszkania w kojcu. Powinien przebywać w domu wraz z ludźmi i – jeżeli są – pozostałymi psami i innymi zwierzętami domowymi, z którymi potrafi dobrze się porozumieć, mając wybitnie pokojową naturę. Sprawdzi się zarówno jako pierwszy, jak i drugi pies w domu. W stosunku do obcych jest początkowo nieufny, ale jeżeli zauważy, że gospodarze witają gościa z życzliwością, zmienia swoje nastawienie na przyjazne. Takie jego zachowanie – początkowa nieufność i terytorialność – to pozostałość po przodkach, pracujących jako psy stróżujące. Natomiast w kontaktach z innymi psami berneński pies pasterski jest nieodmiennie spokojny i pokojowo usposobiony.

Charakter berneńskiego psa pasterskiego nie usposabia go do intensywnego ruchu, dlatego sporty kynologiczne raczej nie są domeną tej rasy. Berneńczyki to obecnie nie psy użytkowe, jak jeszcze kilkadziesiąt lat temu, a w większości rodzinne i do towarzystwa. Można natomiast zaoferować im długie spacery, połączone z zabawą, np. aportowaniem – jeden dziennie wystarczy, oprócz krótkich, przeznaczonych do załatwienia potrzeb. Warto oczywiście spróbować zainteresować berneńskiego psa pasterskiego innymi zajęciami; mogą to być zabawy węchowe jak nosework. Psy tej rasy z wiekiem tracą zapotrzebowanie na większą dawkę ruchu i zaczynają preferować spokojne spacery. Dopóki jednak są młode i mają siłę, trzeba pamiętać o zapewnieniu im możliwości wyładowania energii, ponieważ niewybiegany berneński pies pasterski jest zdolny do demolki, w szczególności do spustoszeń na ogrodowych grządkach.

Bardzo ważna jest wczesna socjalizacja szczeniaka. Berneńczyk, jak inne rasy pasterskie, to pies inteligentny i łatwy do ułożenia. Niewłaściwe zachowanie berneńskiego psa pasterskiego spowodowane jest zaniedbaniem socjalizacyjnym, które może pomóc naprawić dobry psi behawiorysta.

Zdrowie – jak długo żyje berneński pies pasterski?

Berneński pies pasterski niestety, nie jest rasą długowieczną. Główną przyczyną są choroby nowotworowe, do których psy tej rasy mają skłonności. Nowotwory mają w większości wypadków decydujący wpływ na to, jak długo żyje berneński pies pasterski. Zazwyczaj jest to 8-10 lat; psy powyżej tego wieku są ewenementem.

Oprócz problemów onkologicznych berneńskiego psa pasterskiego może trapić dysplazja stawów biodrowych. Wada ta jest uważana za dziedziczną, choć na jej rozwój mają wpływ także czynniki zewnętrzne. Niemniej, berneński pies pasterski przed zakwalifikowaniem do hodowli musi zostać poddany prześwietleniu w kierunku dysplazji stawów biodrowych; kwalifikuje wynik A, B lub C, przy czym osobniki z wynikiem C mogą być kojarzone jedynie z osobnikami z wynikiem A lub B.

Niektóre berneńczyki przechodzą w wieku szczenięcym młodzieńcze zapalenie kości. U dorosłych berneńskich psów pasterskich może pojawić się postępujący zanik siatkówki (PRA) lub kłębuszkowe zapalenie nerek. Zdarzają się szczenięta z wrodzonym rozszczepem podniebienia. Jak każda z dużych ras, berneński pies pasterski jest narażony na skręt żołądka, wymagający natychmiastowej interwencji lekarza weterynarii.

Jak pielęgnować berneńskiego psa pasterskiego?

Mimo że berneński pies pasterski ma długą sierść, jej pielęgnacja nie jest skomplikowana. Wystarczy psa wyczesać co kilka dni. Jedynie w okresie linienia trzeba to robić codziennie. Jak u większości psów długowłosych, tak i u berneńczyka szczególnie obfita i gęsta sierść występuje na udach i ogonie, a za uszami i na szyi dodatkowo włos długi jest bardziej miękki i narażony na kołtunienie. Kołtuny są trudne do rozplątania i w wielu wypadkach jedynym sposobem jest ich wycięcie.

Wystawowy berneński pies pasterski powinien prezentować się elegancko na ringu i niekiedy trzeba skorygować jego sierść. Najlepiej zrobi to doświadczony psi fryzjer. Nie jest potrzebne trymowanie psa, a jedynie miejscowa kosmetyczna korekta. Kąpiel psa bezpośrednio przed wystawą nie jest wskazana, ponieważ sierść może zmatowieć, a zgodnie z wzorcem powinna być błyszcząca.

Obcinanie pazurów berneńskiemu psu pasterskiemu

Przycinanie pazurów jest wskazane tylko wówczas, kiedy pies sam ich nie ściera. Duże psy na ogół wystarczająco je ścierają. Jednak obcinanie pazurów u psa bywa koniecznością, a wtedy należy to zrobić za pomocą specjalnej gilotynki lub poprosić o pomoc lekarza weterynarii. Pielęgnacja pazurów u psa ma istotne znaczenie dla komfortu chodzenia i prawidłowego kształtu łap.

Regularne odrobaczanie, szczepienie psa, kontrola zębów, oczu i uszu to konieczne zabiegi  pielęgnacyjne i prozdrowotne. Choroby zakaźne u psa zbierają ponure żniwo, zwłaszcza wśród szczeniąt, dlatego szczepienie przeciwko wszystkim takim chorobom jest bezwzględnie zalecane. Profilaktycznie warto wykonać raz w roku badanie krwi u psa; odpowiedzialni hodowcy robią to również przed planowanym skojarzeniem potencjalnej pary rodzicielskiej pod kątem chorób genetycznych.

Ile powinien jeść berneński pies pasterski?

Berneńczyk może otrzymywać wysokogatunkową karmę suchą dla psa lub mokrą lub posiłki domowe. Te ostatnie są o tyle kłopotliwe, że wymagają suplementacji preparatami witaminowo-mineralnymi, podczas gdy dobra karma gotowa jest zbilansowana pod względem zawartości składników odżywczych. Dla dorosłego psa odpowiednia jest karma dla psów dużych ras; dzienną dawkę należy podzielić na dwie, a nawet trzy porcje, a po jedzeniu (także po posiłku domowym) pozwolić psu odpocząć przez minimum 1,5 godziny, aby uniknąć ryzyka wystąpienia skrętu żołądka. Przez całą dobę berneński pies pasterski musi mieć zapewniony dostęp do miski z wodą.

Dlaczego berneńskie psy pasterskie tak krótko żyją?

Główną przyczyną krótkiego życia berneńczyków jest ich skłonność do chorób nowotworowych. Dlatego tak ważne jest badanie genetyczne potencjalnej pary rodzicielskiej i unikanie kojarzeń osobników, będących nosicielami chorób.

Czy berneński pies pasterski może być agresywny?

Agresja może pojawić się u psa każdej rasy, choć berneńczyk nie ma do niej skłonności. Może jednak wystąpić agresja ze strachu u psów niesocjalizowanych lub trzymanych w nieodpowiednich warunkach (kojec z dala od ludzi).

Czy pies berneński jest groźny?

Absolutnie nie. To jedna z najłagodniejszych ras. Dobrze wychowany berneńczyk jest przyjacielsko usposobiony do wszystkich, kocha całą swoją rodzinę, w tym dzieci.

Ile kosztuje berneński pies pasterski?

Każdy hodowca sam ustala cenę szczeniaka, a zależy ona od wielu czynników: renoma hodowli, tytuły pary rodzicielskiej, jakość dotychczasowego potomstwa matki i ojca, rodowód psa (obecność sławnych przodków). Cena szczenięcia z metryką ZKwP zaczyna się od 5 tys. złotych, choć są szczeniaki znacznie droższe.

Ile najdłużej żyje berneński pies pasterski?

Berneńczyki żyją dość krótko; przeciętnie 8-9 lat. Dziesięciolatek zdarza się niezwykle rzadko, a starsze psy są właściwie niespotykane.

Czy berneński pies pasterski nadaje się na dwór?

Berneńczyk nie powinien mieszkać na dworze, a w domu ze swoją rodziną. Może oczywiście cały dzień przebywać na powietrzu, jeżeli są ku temu warunki (dom z ogrodem), ale musi mieć wolny wstęp do domu w dowolnym momencie. Najlepiej w tym celu zainstalować w drzwiach wejściowych drzwiczki z zapadką; berneńczyk szybko opanuje sztukę wchodzenia i wychodzenia.