Wyżeł weimarski — wszystkie informacje i opis rasy

Historia rasy wyżeł weimarski

Pierwszy znany wizerunek psa, przypominającego wyżła weimarskiego, znajduje się na pochodzącym z 1631 roku obrazie Antona van Dycka, malarza flamandzkiego, który sportretował młodego Ruperta – księcia Palatynatu z jego psem. Czworonóg jest maści srebrzystej, z białym znaczeniem na piersi i ma długi ogon. Wizerunek ten wyraźnie nawiązuje do wyżła weimarskiego, choć nie ma żadnych dowodów, że już wtedy prowadzona była jego hodowla w czystości rasy.

Istnieje hipoteza, że pod koniec XVIII wieku na rozkaz księcia Weimaru, Karola Augusta, dokonano skojarzenia wyżła niemieckiego krótkowłosego z angielskim pointerem i z tego połączenia przyszedł na świat pies o umaszczeniu srebrzystoszarym; pozostawiony do dalszego rozrodu, stał się protoplastę wszystkich wyżłów weimarskich. Zgodnie z tą hipotezą, rasa wyżeł weimarski właśnie temu zawdzięcza zwoją nazwę. Nie zgadza się to jednak z wizerunkiem psa na wspomnianym obrazie, co dowodziłoby, że rasa ta była znana już około 200 lat wcześniej, a więc do jej powstania wcale nie było potrzebne stosowanie jakichkolwiek domieszek krwi. Zagadkę stanowi natomiast utrwalenie owego srebrzystoszarego umaszczenia; ponad wszelką wątpliwość jest ono recesywne (ustępujące) i musiało zostać utrwalone drogą kojarzeń w bliskim pokrewieństwie. Mogło to skutkować pogorszeniem jakości szaty i pojawieniem się skłonności do chorób skóry – cechami, wywołanymi przez gen rozjaśnienia koloru.

Ówczesny wyżeł weimarski nieco różnił się od tego, którego znamy dzisiaj, choć już wtedy wyróżniał się eleganckim wyglądem. Niemniej była to rasa psów myśliwskich, użytkowana głównie jako tropowce podczas polowań na grubą zwierzynę. Wspomniany książę Karol August wydał zarządzenie, że tę odmianę wyżła (weimaranery były uważane za odmianę wyżła niemieckiego krótkowłosego) mogą posiadać przedstawiciele wyższych klas społecznych, myśliwi i leśnicy. Dopiero w połowie XIX wieku zarządzenie to straciło moc i rozpoczęła się planowa hodowla wyżła weimarskiego, ukierunkowana na wszechstronność łowiecką. Psy typowo tropiące (Leithund) kojarzono z psami na ptactwo (Hühnerhund), a na bazie uzyskanego potomstwa hodowano kolejne pokolenia. Pod koniec XIX wieku otwarto księgę rodowodową wyżła weimarskiego i zakończono dolewki obcej krwi, ograniczając hodowlę do istniejącej puli genetycznej. Udało się utrzymać srebrzystoszare umaszczenie i ukształtować wszechstronnego psa myśliwskiego. Wyżeł weimarski uważany jest za najstarszą spośród wszystkich niemieckich ras psów.

W procesie tworzenia rasy wyżeł weimarski z całą pewnością brały udział psy długowłose; bezspornie dowiodło tego pojawienie się w początkach XX wieku w hodowlach tej rasy szczeniąt długowłosych. Włos długi jest recesywny (ustępujący) względem krótkiego, a ujawnienie się długiego włosa u potomstwa pary krótkowłosej świadczy, że oboje rodzice są nosicielami genu długowłosości, który ujawnił się fenotypowo (wizualnie) u szczenięcia. Początkowo rodziły się pojedyncze szczenięta długowłose. Z czasem zaczęły dorastać i wchodzić do hodowli, a po latach ukształtowała się dość spora populacja wyżła weimarskiego długowłosego. Obecnie jest to odrębna rasa uznana przez FCI i nie kojarzy się osobników długowłosych z krótkowłosymi. Mogą natomiast wciąż rodzić się szczenięta długowłose po krótkowłosych rodzicach (odwrotnej możliwości nie ma), które podlegają przekwalifikowaniu do innej rasy (długowłosej) zgodnie z Regulaminem Hodowli Psów Rasowych ZKwP https://www.zkwp.pl/regulaminy.php. Psy rasy wyżeł weimarski długowłosy, podobnie jak krótkowłosy, objęte są obowiązkiem pracy.

FCI uznała wyżła weimarskiego w listopadzie 1954 roku. Rasa ta została spopularyzowana w całym świecie między innymi dzięki wielu znanym osobom. Psy rasy wyżeł weimarski mieli: generał, późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight D. Eisenhower, księżna Monako Grace Kelly czy Brad Pitt. W Polsce czynnie działa kilkanaście hodowli tej rasy, którym patronuje Związek Kynologiczny w Polsce.

Wyżeł weimarski – wzorzec rasy

Wzorzec FCI Nr 99  

WYŻEŁ WEIMARSKI

KRAJ  POCHODZENIA: Niemcy

PRZEZNACZENIE: wszechstronny pies myśliwski; wyżeł weimarski musi posiadać wszystkie wymagane cechy do wydajnej pracy w polu, w lesie i wodzie, przed i po strzale.

KLASYFIKACJA FCI: grupa 7. Wyżły. Sekcja 1.1 Wyżły kontynentalne, typ „Braque”.

Rasa objęta obowiązkiem pracy. 

WYGLĄD OGÓLNY: średniej do dużej wielkości, pies myśliwski o mocnym umięśnieniu, suchej i harmonijnej budowie typowej dla psa pracującego. Cechy płci powinny być wyraźnie widoczne.  

WAŻNE PROPORCJE: proporcja długości tułowia do wysokości w kłębie wynosi około 12 : 11. 

Wyżeł weimarski – psychika i charakter rasy

Wyżeł weimarski to rasa psów o typowym przeznaczeniu myśliwskim. Ma silnie rozwinięty instynkt łowiecki. Jak wszystkie wyżły, wyżeł weimarski to pies głównie wystawiający zwierzynę. Cechą charakterystyczną wszystkich wyżłów jest wrodzona stójka, czyli zamieranie psa w bezruchu w specyficznej pozycji, z maksymalnie skupioną uwagą i napięciem mięśni całego ciała, często z głową, grzbietem i ogonem w jednej linii poziomej i uniesioną jedną przednią łapą. Tak wykonują stójkę wyżły kontynentalne, natomiast setery robią to w pozycji warującej lub półsiadzie, stąd ich ogólna nazwa – legawce.

Silny instynkt łowiecki to cecha typowa dla wyżła weimarskiego, który – odpowiednio wyszkolony – to zrównoważony, wszechstronny pies myśliwski o umiarkowanym temperamencie. W stosunku do zwierzyny jest psem ciętym, ale nie atakującym. Jako pies użytkowy wyżeł weimarski sprawdzi się w wystawianiu, tropieniu zwierzyny i aportowaniu postrzałków.

Ale wyżeł weimarski to jednocześnie pies inteligentny, mogący być wspaniałym psem rodzinnym. Kocha wszystkich domowników, spośród których wybiera sobie ulubionego opiekuna i jest do niego bezgranicznie przywiązany. Nie nadaje się do mieszkania w kojcu, ponieważ źle znosi samotność, która może spowodować lęk separacyjny u psa. Najlepiej lubi odpoczywać na kanapie, przytulony do opiekuna. Lubi dzieci i wspólne zabawy z nimi. Jeżeli trafi do rodziny, w której nie ma myśliwego, może uprawiać sporty kynologiczne: nosework, agility, frisbee, flyball. W stosunku do obcych zachowuje się przyjacielsko, aczkolwiek może okazywać rezerwę, jeżeli coś mu się w danej osobie nie spodoba.

Jak przystało na dobrego psa rodzinnego, wyżeł weimarski uwielbia aktywny tryb życia w towarzystwie wszystkich domowników. Dużą przyjemność sprawiają mu długie spacery na świeżym powietrzu. Należy też pamiętać, że jako pies posiadający silny instynkt myśliwski w kierunku ptactwa, wyżeł weimarski potrzebuje także kontaktu z wodą. Jest dobrym pływakiem i chętnie będzie aportował zabawki.

Inne zwierzęta w domu wyżeł weimarski potraktuje życzliwie, jeżeli będzie się z nimi wychowywał od szczeniaka. Sprawdzi się jako pierwszy i drugi pies w domu. Najlepiej dogada się z drugim osobnikiem tej samej rasy, choć z innymi psami też nie powinno być problemu. Szkolenie wyżła weimarskiego nie jest kłopotliwe; wyżły weimarskie należą do ras bardzo pojętnych i układających się dość łatwo. Potrzebna jest jednak pozytywna motywacja, systematyczność i konsekwencja. Dotyczy to układania zarówno w kierunku pracy łowieckiej, jak i innych umiejętności.

Czego wyżeł weimarski potrzebuje, czyli zdrowie, pielęgnacja i żywienie

Zdrowie — wyżły weimarskie

Wyżeł weimarski to rasa na ogół silna i zdrowa, jak przystało na psy myśliwskie. Jednak niektórzy przedstawiciele tej rasy psów mogą być dotknięte niektórymi schorzeniami. Najczęściej mogą się pojawić:

• Dysplazja stawów biodrowych i/lub łokciowych. Są to wady dziedziczne i mogą się uwidocznić już w wieku szczenięcym. Powodują kulawiznę i ból u psa. Dotknięte nią osobniki nie mogą być dopuszczone do rozrodu.
• Skręt żołądka. Przypadłość ta pojawia się u psów ras dużych i olbrzymich w rezultacie nadmiernego nagromadzenia się w żołądku pokarmu, płynów i gazów. Narząd ulega gwałtownemu rozszerzeniu, a następnie zmienia się jego położenie, jednocześnie zamykając światło jelita. Jest to stan bezpośrednio zagrażający życiu psa
• Rozszczep kręgosłupa. Jest to wada wrodzona, a psy rasy wyżeł weimarski są do niej predysponowane
• Nowotwory skóry. Psy rasy wyżeł weimarski mają tendencję do naczyniaków i mięsaków skóry. Niezbędne jest jak najszybsze pokazanie psa lekarzowi weterynarii przy stwierdzeniu obecności nietypowego guzka na skórze.
• Problemy z oczami. Najczęściej występuje dystychia (podwójne rzędy rzęs); zawsze w obu oczach, przeważnie na dolnej powiece, choć może występować również na górnej lub na obydwu. Jest to wada genetyczna, powodująca stałe podrażnienie gałki ocznej, mogące prowadzić do entropium – podwinięcia powieki do wewnątrz. Zarówno dystychię, jak i entropium można zlikwidować operacyjnie dla zapewnienia komfortu życia psa, ale nie może on być użyty do hodowli.
• Hemofilia A i choroba von Willebranda. Obie choroby są dziedziczne i obie dotyczą problemów z krzepnięciem krwi. W skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do śmierci zwierzęcia. Wyżły weimarskie, które są nimi dotknięte, nie mogą być dopuszczone do rozrodu.

Pielęgnacja

Pielęgnacja wyżła weimarskiego jest prosta. Wyżeł weimarski krótkowłosy ma krótką, twardą sierść, którą wystarczy co kilka dni przecierać irchą; jedynie w okresie linienia konieczne jest codzienne szczotkowanie, aby usunąć martwe włosy. Wyżeł weimarski długowłosy wymaga czesania dłuższej sierści okrywowej, również co kilka dni, a w okresie linienia codziennie, ponadto wycinania nadmiaru włosów spomiędzy poduszek. Trymowanie psa nie jest konieczne, podobnie jak kąpiel psa w wannie (o ile nie ubrudzi się w nieczystościach).

Bardzo ważna jest systematyczna kontrola stanu uszu u psa. Są one obwisłe, a wyżły weimarskie uwielbiają pływać, zaś wilgoć i ciepło są sprzymierzeńcami rozwoju drobnoustrojów – bakterii i grzybów. Po każdej sesji z wodą uszy wyżła weimarskiego trzeba delikatnie, ale  dokładnie wytrzeć do sucha.

Pielęgnacja pazurów u psa polega na ich skracaniu, jeżeli wyżeł weimarski sam ich wystarczająco nie ściera. Mniej wprawny opiekun powinien powierzyć obcinanie pazurów u psa lekarzowi weterynarii, aby uniknąć zbyt głębokiego cięcia i w rezultacie trudnego do zatamowania krwawienia. Tempo wzrostu pazurów jest cechą osobniczą, dlatego zabieg ich skracania wykonuje się w miarę potrzeby. Należy jednak przyzwyczajać do niego już małego szczeniaka, aby wyeliminować stres u psa, związany z „majstrowaniem” przy łapach.

Bardzo ważne jest regularne odrobaczanie wyżła weimarskiego, zwłaszcza wystawowego lub pracującego, a także szczepienie psa, nie tylko obowiązkowo przeciwko wściekliźnie, ale i pozostałym chorobom. Choroby zakaźne u psa, szczególnie nosówka i parwowiroza, są bardzo niebezpieczne i w większości przypadków śmiertelne. Raz w roku, najlepiej wczesną wiosną, warto wykonać profilaktyczne badanie krwi u psa.

Żywienie wyżła weimarskiego

Psy rasy wyżeł weimarski preferują aktywny tryb życia. Zwłaszcza psy pracujące i sportowe potrzebują wartościowego pożywienia. Sucha karma powinna pochodzić od dobrego producenta i zawierać około 30 proc. białka. Wyżła weimarskiego żywi się karmą dla psów ras dużych. Można również podawać gotową karmę mokrą (w puszkach). Karmy gotowe są zbilansowane pod względem zawartości składników odżywczych i nie trzeba stosować innych dodatków.

Jeżeli wyżeł weimarski żywiony jest naturalnie, wówczas posiłki muszą zawierać około 60 proc. mięsa mięśniowego i podrobów, pozostałą część powinny stanowić warzywa, tłuszcz i – ewentualnie – ryż lub makaron dla psów pracujących. Takie posiłki suplementuje się preparatami witaminowymi i mineralnymi w dawce ustalonej przez lekarza weterynarii. Uwaga: wyżeł weimarski to duży pies ze skłonnościami do skrętu żołądka, dlatego dzienną dawkę pokarmową rozdziela się na dwie, a nawet trzy porcje. Po jedzeniu pies powinien odpocząć przez około 1,5-2 godzin.

Niezależnie od sposobu żywienia, wyżeł weimarski powinien mieć zapewniony całodobowy dostęp do miski z wodą, którą wymienia się codziennie na świeżą.

Wyżeł weimarski – od szczeniaka do hodowli

Decydując się na wyżła weimarskiego należy poszukać go u renomowanych hodowców. Kupowanie rasowego psa jest nie lada sztuką i nigdy nie należy kierować się niską ceną. Jeżeli w ogłoszeniu oferowane są szczenięta „po rodzicach rodowodowych” lub „nadliczbowe”, autorem anonsu jest z pewnością pseudohodowla psów. Cena szczeniąt zależy od renomy hodowli, badań genetycznych pary rodzicielskiej (nieobowiązkowych, ale bardzo przydatnych), ich tytułów wystawowych i użytkowych.

Kwalifikację do hodowli uzyskuje wyżeł weimarski na zasadach, określonych w Regulaminie Hodowli Psów Rasowych ZKwP https://www.zkwp.pl/regulaminy.php. Dodatkowo obowiązuje prześwietlenie na dysplazję stawów biodrowych – wynik A, B lub C. Oprócz tego wyżły weimarskie obowiązane są do zaliczenia następujących prób lub konkursów pracy łowieckiej:

PSY:

• dyplom I st. z prób pracy polowej wyżłów lub: 
• dyplom minimum III st. z konkursu pracy (polskiego lub zagranicznego), na którym sprawdzana jest praca na dużym polu - okładanie i wystawianie. 

SUKI: 

• dyplom minimum III st. z prób pracy polowej wyżłów lub: 
• dyplom minimum III st. z konkursu pracy (polskiego lub zagranicznego), na którym sprawdzana jest praca na dużym polu - okładanie i wystawianie.

Szczegółowych informacji udziela Związek Kynologiczny w Polsce – kierownicy sekcji rasy w oddziałach. 

Podsumowanie — wyżeł weimarski

Wyżeł weimarski to rasa o silnym instynkcie łowieckim. Może mieszkać w rodzinie niepolującej, ale trzeba mu zapewnić zajęcie i ruch. Szkolenie wyżła weimarskiego nie jest trudne, łatwo się go układa nie tylko do polowania, ale także do psich sportów. Istnieją dwie osobne rasy wyżła weimarskiego: wyżeł weimarski krótkowłosy i wyżeł weimarski długowłosy. Obie rasy objęte są obowiązkiem pracy.

Szczenięta wyżła weimarskiego odznaczają się pięknymi, błękitnymi tęczówkami, które z wiekiem zmieniają zabarwienie. Dobrze socjalizowane szczenięta wyrastają na wspaniałych towarzyszy całej rodziny, w tym także dzieci, z którymi lubią się bawić. Wyżeł weimarski dobrze porozumiewa się z innymi psami i pozostałymi zwierzętami domowymi. W stosunku do obcych jest przyjazny, choć czasem może okazać rezerwę. Jest jednak psem bardzo łagodnym, pozbawionym agresji. Cięty jest jedynie na zwierzynę, choć nigdy jej nie atakuje.

Wyżeł weimarski jest psem na ogół zdrowym, polecany jest dla rodzin preferujących aktywny tryb życia, uprawiających sporty i lubiących wypoczynek nad wodą.