Saarlooswolfhond — wszystkie informacje i opis rasy

Historia rasy saarlooswolfhond

Twórcą rasy saarlooswolfhond jest holenderski kynolog Leendert Saarloos (1884-1969). Jego założeniem było wyhodowanie psa, który łączyłby w sobie zarówno cechy psa, jak i wilka. Pracę hodowlaną rozpoczął w roku 1920, kiedy odkupił z ogrodu zoologicznego wilczycę z podgatunku syberyjskiego o imieniu Fleur. Pokrył ją samcem owczarka niemieckiego GERARD van der Fransenum. Niestety, pierwsza próba zakończyła się niepowodzeniem; wszystkie szczenięta padły tuż po urodzeniu.

Saarloos nie dał za wygraną i powtórzył krycie. Tym razem miot został odchowany, a hodowca dokonał tego samego skojarzenia po raz trzeci. Część córek pokrył ich własnym ojcem; celem było wyeliminowanie lękliwości – typowej cechy wilka. Saarloos planował bowiem wyhodowanie nieustraszonego psa służbowego.

Niestety okazało się, że lękliwość wobec obcych ludzi, nieufność i stres w nowych sytuacjach to cechy, które są bardzo silnie odziedziczalne. W związku z tym „krzyżówki” nie nadawały się do stróżowania, ponadto – mając cechy wilka – nie szczekały. Realizacja pierwotnego założenia hodowcy stanęła więc pod znakiem zapytania. Tymczasem okazało się, że potomstwo, mające jedną czwartą wilczej krwi, sprawdza się jako przewodnicy niewidomych i Saarloos, uznając, że uzyskał pewien postęp, podjął dalsze prace, mające na celu udoskonalenie ich psychiki. W tym celu dobierał do hodowli owczarki niemieckie o cechach charakteru Gerarda. Jednak w rezultacie potomstwo ze skrzyżowania owczarka niemieckiego z mieszańcami częściowo utraciło wilczy wygląd, a to spotkało się z dezaprobatą amatorów nowej rasy, którzy liczyli właśnie głównie na podobieństwo do wilka.

Hodowca ponownie zaczął kojarzyć psy z wilkami. Prawdopodobnie, oprócz wilków europejskich, używał także kanadyjskich; świadczy o tym podobieństwo współczesnych saarloosów do tych zwierząt. Po raz ostatni użył wilka w hodowli w roku 1963. Skutkowało to – niestety – pogorszeniem psychiki. Potomstwo okazało się lękliwe, podobnie jak wcześniejsze. Saarloos musiał uznać dominację tej cechy i zweryfikować założenia hodowlane, rezygnując z prac nad uzyskaniem odważnego psa służbowego o wyglądzie wilka. Od tej pory późniejszy saarlooswolfhond stał się wyłącznie psem rodzinnym.

Hodowca dwukrotnie zabiegał u holenderskich władz kynologicznych o uznanie rasy i dwukrotnie spotkał się z odmową. Po jego śmierci w 1969 roku żona i córka przekazały hodowlę przyjacielowi, który kontynuował pracę nad rasą. Dopiero w 1975 roku została ona uznana w Holandii, a na wniosek jej miłośników otrzymała nazwę saarlooswolfhond (wilczak Saarloosa) dla uhonorowania twórcy. FCI ostatecznie uznała wilczaka Saarloosa w 1981 roku, nadając wzorcowi rasy numer 311.

Saarlooswolfhond – wzorzec rasy

Wzorzec FCI nr 311  

SAARLOOSWOLFHOND

Kraj pochodzenia: Holandia

Użytkowość: Wilczur Saarlosa nie był wyhodowany z myślą o określonej użytkowości. Ma jednak cechy, które czynią z niego oddanego i godnego zaufania psa do towarzystwa.

Klasyfikacja FCI: Grupa 1 - Psy pasterskie i zaganiające (z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła). Sekcja 1 - Psy pasterskie. 

Rasa nieobjęta obowiązkiem pracy.

WYGLĄD OGÓLNY:  

Wilczur Saarloosa to pies o mocnej, ale harmonijnej budowie; wyglądem (cechami budowy, ruchem i szatą) przypomina wilka. Jego kończyny są dość długie, mimo to nie powinien sprawiać wrażenia wysokonożnego. Dymorfizm płciowy (różnice w wyglądzie psa i suki) jest wyraźny.

WAŻNE PROPORCJE:  

Długość wilczura Saarloosa jest większa od jego wzrostu w kłębie. Proporcja długości mózgoczaszki do długości kufy wynosi 1 do 1. 

ZACHOWANIE — TEMPERAMENT:  

Jest to pies o żywym usposobieniu, bardzo energiczny, odznaczający się niezależnością i dumą. Posłuszny jest tylko wtedy, kiedy sam tego zechce. Swojemu opiekunowi jest oddany i może on na nim polegać w dużym stopniu. Wobec obcych saarlooswolfhond bywa podejrzliwy i pełen rezerwy. Zwykle nie szuka z nimi kontaktu. Ta rezerwa i odziedziczona po wilku skłonność do unikania  nieznanych sytuacji są typowymi cechami tej rasy.

GŁOWA:  

Sprawia wrażenie wilczej; jej wielkość harmonizuje z wielkością tułowia. Widziana z góry i z boku ma kształt klina. Charakterystyczne są linie od kufy do dobrze rozwiniętych łuków jarzmowych, którym – obok  odpowiedniego kształtu i osadzenia oczu – głowa tego psa zawdzięcza pożądany, wilczy wygląd. 

Mózgoczaszka: 

Czaszka: szeroka i płaska; jednak nie nadmiernie szeroka, gdyż głowa traci wówczas pożądany kształt klina. Zarówno potylica, jak i oczodół nie powinny być wyraźnie widoczne. Łuki brwiowe płynnie przechodzą w czaszkę. Stop: umiarkowanie zaznaczony. 

Trzewioczaszka:

Nos: trufla nosa mocno pigmentowana. Grzbiet nosa prosty. Kufa: widziana z boku lekko klinowata i niezbyt głęboka; widziana z góry dobrze wypełniona pod oczami i łagodnie zwęża się ku nosowi. Zbyt ciężka kufa psuje typowy wilczy wyraz. Wargi: przylegające, nieobwisłe. Szczęki/uzębienie: mocne, nie powinny sprawiać wrażenia zbyt masywnych w stosunku do czaszki, żuchwa niezbyt mocno zarysowana. Silne szczęki stykają się w zgryzie nożycowym, który może być bardzo ciasny.

Oczy: żółte, w kształcie migdała. Osadzone nieco skośnie, nieokrągłe ani wypukłe, z dobrze przylegającymi powiekami, o czujnym, pełnym rezerwy, ale nie nerwowym wyrazie. Oczy są bardzo ważną cechą rasy, podkreślającą jej wilczy wygląd. Właściwy wyraz może być osiągnięty tylko wtedy, gdy są jasne. W ocenie psa należy przykładać znaczną wagę do barwy, kształtu i właściwego osadzenia oczu. Z wiekiem jasna barwa oczu może ściemnieć, ale zawsze powinna zachowywać żółtawy odcień;  brązowe oczy są niepożądane. Oczy ani oczodół nie powinny wystawać z czaszki, lecz być w nią dobrze wtopione. Wyraźnie widoczny oczodół, mocno zaznaczone łuki brwiowe i stop są niepożądane. 

Uszy: średniej wielkości,  trójkątne, z zaokrąglonymi końcami, owłosione od wewnątrz. Osadzone na wysokości oczu, są bardzo ruchliwe i odzwierciedlają uczucia i emocje psa.  

SZYJA:  

Sucha, muskularna, bardzo płynnie przechodząca w linię grzbietu; równie płynna jest linia dolna szyi. Szyja bywa, szczególnie w okresie zimowym, ozdobiona piękną kryzą. Skóra na szyi nie powinna być obfita. Dla psów tej rasy typowe jest trzymanie szyi i głowy w swobodnym kłusie niemal całkowicie poziomo. 

TUŁÓW:  

Grzbiet: prosty i mocny. Lędźwie: mocne, muskularne, niekrótkie ani wąskie. Zad: szeroki i dość długi. Klatka piersiowa: jej dolna, płynna linia sięga najdalej do łokcia. Od frontu klatka i rozstaw kończyn są umiarkowanie szerokie. Zbyt rozbudowana klatka piersiowa niepożądana, nie będąc właściwą dla niezmordowanego kłusaka. Żebra dobrze, ale nie przesadnie wysklepione. Sylwetka powinna być raczej lekka i zdecydowanie wilcza. Linia dolna: nieznacznie podkasana. 

OGON:  

Gruby, obficie owłosiony, sięgający co najmniej do stawu skokowego. Sprawia wrażenie nisko osadzonego, w miejscu osadzenia znajduje się nieznaczne wgłębienie. Noszony szablasto lub niemal prosto. W pobudzeniu i w kłusie może być uniesiony nieco wyżej. 

KOŃCZYNY:  

Kończyny przednie:  

Wygląd ogólny: proste i dobrze umięśnione. Kościec nie za ciężki, na przekroju owalny. W zestawieniu z tułowiem kończyny wydają się dość lekkie. Łopatka: standardowej długości. Ramię: tej samej długości, co łopatka; kąt między łopatką i ramieniem normalny, nie za głęboki. Łokcie: dobrze przylegające do boków, ale nie wciśnięte. Odpowiednie wysklepienie żeber i prawidłowe ustawienie łopatki i ramienia sprawiają, że przednie kończyny są umiarkowanie szeroko rozstawione.  Przedramię: proste i pionowe, o mocnej kości, dostatecznie długie. Nadgarstek: mocny. Śródręcze: nieznacznie nachylone. Łapy: zajęcze, dobrze umięśnione i wysklepione, z mocnymi opuszkami.  W postawie mogą być zwrócone nieco na zewnątrz. 

Kończyny tylne:  

Wygląd ogólny: miednica standardowo osadzona, ale wydaje się nieco nachylona z uwagi na nisko osadzony ogon, co podkreślone jest dodatkowo poprzez niewielkie wgłębienie nasady. Kątowanie tyłu odpowiada kątowaniu przodu. Lekki ruch, tak typowy dla rasy, zależy najbardziej od odpowiedniego kątowania stawów kolanowych i skokowych; każda nieprawidłowość jest natychmiast zauważalna w ruchu. Dopuszczalna postawa nieco krowia (iksowata). Uda: normalnej długości i szerokości, muskularne. Stawy kolanowe: nieprzesadnie kątowane. Podudzie: Mniej więcej tej samej długości co udo, muskularne. Stawy skokowe: umiarkowanie kątowane. Kości i mięśnie umożliwiają optymalną ruchomość stawu. Śródstopia: dostatecznie długie, umiarkowanie nachylone. Łapy: dobrze wykształcone i wysklepione. 

RUCH:  

Wilczur Saarlosa to niezmordowany kłusak, mogący swoim tempem pokonywać bez wysiłku długie dystanse. Pies ten nie męczy się kłusem, podobnie jak wilk. Jego ruch jest bardzo lekki, inny niż ruch  większości psów. Prawidłowy ruch zależy głównie od szczegółów budowy, przede wszystkim od kątowania kończyn. Mocne nadgarstki i nieco nachylone śródręcza umożliwiają elastyczny, wytrwały  ruch. W swobodnym kłusie pies nosi szyję i głowę bardzo nisko, prawie poziomo;  wtedy szczególnie widoczny jest klinowaty kształt głowy i osadzenie oczu. W charakterystycznym dla rasy niezmordowanym kłusie krok nie jest zbyt długi, gdyż taki powodowałby znaczny wydatek energii i traciłby na lekkości. 

SZATA:  

Sierść: letnia znacznie różni się od zimowej, podobnie jak u wilka. Zimowa odznacza się obfitością podszerstka, który wraz z włosem okrywowym tworzy gęstą szatę, okrywającą całe ciało psa i tworzącą  kryzę wokół szyi. Latem podszerstka jest niewiele, przeważa włos okrywowy. Ilość podszerstka zmienia się w zależności od temperatury, ale zawsze powinien być choć minimalnie obecny. Ważne, by cały brzuch, wewnętrzne strony ud i u samców moszna były porośnięte włosem. 

Umaszczenie: Występują następujące umaszczenia:

• wilczaste (dzicze i zajęcze) w różnych odcieniach, z czarnymi końcami włosów, od jasnego do  ciemnego,
• wilczaste z czekoladowymi końcami włosów,
• typowe wilcze rozjaśnienia barwy od jasnokremowej do białej widoczne są na spodzie tułowia, wewnętrznych i tylnych stronach kończyn, portkach i spodzie ogona,
• pigmentacja nosa, powiek, warg i pazurów czarna u psów maści wilczastej,  białej i kremowej;  u  czekoladowych wilczastych  powinna być wątrobiana,
• w obydwu wariantach kolorystycznych zewnętrzne strony kończyn są ciemniejsze, ponadto występuje u nich ekspresyjna maska. 

WIELKOŚĆ: 

Wzrost w kłębie:  pies 65 - 75 cm,  suka 60 - 70 cm

Dopuszczalne nieznaczne przekroczenie górnej granicy wzrostu. 

WADY: 

Wszelkie odchylenia od powyższego wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od stopnia nasilenia, wpływu na zdrowie i dobrostan psa.

• Oczy zbyt okrągłe, wyłupiaste.
• Zbyt wyraźny oczodół, co sprawia, że łuki brwiowe nie przechodzą płynnie w czaszkę. Wada ta występuje zazwyczaj razem z silnie zaznaczonym stopem i okrągłymi oczami.
• Uszy wysoko osadzone i/lub spiczaste.
• Uszy zbyt mocno skierowane na zewnątrz.
• Tułów zbyt długi lub krótki.
• Ogon zakręcony albo noszony nad grzbietem.
• Zbyt ciężki kościec.
• Maść nie dość intensywna (słabe wysycenie kolorów).
• Ciemny nalot tworzący siodło. 

  WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:  

• Agresja lub nadmierna lękliwość.
• Wyraźne wady budowy lub zaburzenia zachowania.
• Brak typu rasowego.
• Maść inna od wskazanej we wzorcu.

UWAGA:  

Samce muszą mieć dwa, prawidłowo rozwinięte jądra, całkowicie umieszczone w worku mosznowym. 

Do hodowli mogą być użyte tylko funkcjonalnie i klinicznie zdrowe psy o wyglądzie typowym dla rasy.

Charakter i psychika rasy saarlooswolfhond

Saarlooswolfhond, jako rasa bardzo blisko spokrewniona z wilkiem, posiada bardzo wiele jego cech. Przede wszystkim natura wyposażyła go w bardzo silny instynkt stadny, za sprawą którego pies ten silnie przywiązuje się do swojej rodziny i źle znosi samotność. Dlatego jego opiekunami nie powinny być osoby, które całymi dniami przebywają poza domem. Naturalnie saarlooswolfhond, jak każdy inny pies, powinien być nauczony pozostawania samemu, ale nie może to być zbyt długi czas; znudzony, samotny saarloos może dokonać zniszczeń w mieszkaniu.

Ten sam instynkt stadny ma wpływ na koegzystencję saarloosów z obcymi psami. Wilki żyją w watahach złożonych z kilku do kilkunastu osobników, gdzie jest ściśle ustalona hierarchia, dorosłe zwierzęta obu płci opiekują się młodszym rodzeństwem – również potomstwem pary alfa, a w niektórych sytuacjach do watahy może zostać przyłączony osobnik niespokrewniony. Saarlooswolfhond może bez przeszkód zamieszkać jako drugi pies w domu. Psy tej rasy, posiadając instynkt stadny rozwinięty w większym stopniu, niż psy innych ras, zazwyczaj bezproblemowo porozumiewają się z obcymi czworonogami i mogą żyć w grupie, złożonej z osobników obu płci. Wykazują też odruchy opiekuńcze wobec dzieci.

Również wilczą cechą rasy saarlooswolfhond jest silny instynkt łowiecki. Wilki w naturze polują na sarny i jelenie, rzadziej na zające. Pełnią funkcję sanitarną w przyrodzie, odławiając zwierzęta słabe i chore, nie pogardzą też padliną. Podczas polowania wataha współpracuje ze sobą przy osaczaniu, a następnie uśmiercaniu ofiary. Saarloos w domu będzie tolerował inne zwierzęta, ale poza nim może okazać się dla nich zagrożeniem.

Saarlooswolfhond odziedziczył po wilku także inną cechę – instynkt ucieczki przed zagrożeniem. Mitem jest, że wilki rzucają się na ludzi i atakują wszystko bez powodu. W razie niebezpieczeństwa pierwszym odruchem wilka jest ucieczka. Przyszły opiekun saarloosa powinien zdawać sobie sprawę, że nie zrobi z niego stróża posesji; pies nie będzie oszczekiwał nieproszonych gości, a ucieknie do domu lub schowa się w zakamarku. Podobnie zareaguje, kiedy się czegoś przestraszy. Dlatego tak ważna jest wczesna socjalizacja psa. Odpowiedzialny hodowca socjalizuje szczenięta jeszcze przed wydaniem ich nowym właścicielom. Chodzi bowiem o to, aby zminimalizować lękliwość, która w nadmiernym stopniu jest wadą dyskwalifikującą. Mimo to należy zabezpieczyć saarloosa przed ewentualnym zaginięciem w razie ucieczki; przydatna będzie adresówka dla psa przy obroży podczas spacerów. W mieście i w lesie nie może on zresztą biegać luzem; smycz dla psa tej rasy to jedno z podstawowych akcesoriów.

Saarlooswolfhond, mimo że jest bliskim krewnym owczarka niemieckiego, nie jest tak podatny na szkolenie. Zatem jak nauczyć psa posłuszeństwa? Saarloos to niewątpliwie pies inteligentny, ale bynajmniej nie ma poddańczej natury, nie znosi przymusu i nie zawsze jest skłonny wykonywać od razu każde polecenie. Jednak przy dużej dozie cierpliwości i delikatności ze strony opiekuna przyswoi sobie komendy i da się ułożyć, nie tylko w kierunku posłuszeństwa, ale także niektórych sportów. Dzięki dużej wytrzymałości fizycznej może uprawiać sport zaprzęgowy, agility, a znakomity węch tego psa czyni go świetnym zawodnikiem w maintrailingu i noseworku.

Saarlooswolfhond – zdrowie, pielęgnacja, żywienie

Pod względem fizjologii i zdrowia saarlooswolfhond również odziedziczył wiele po wilku. Cieczka u suk pojawia się po raz pierwszy w wieku powyżej roku, najczęściej około 15-18 miesięcy, powtarza się zazwyczaj raz w roku i trwa znacznie dłużej niż cieczka u suk innych ras, bo nawet kilka tygodni. Z kolei u samców w stadzie, kiedy suki są w okresie poza cieczką, spada poziom testosteronu, a tym samym nie są one zdolne do kopulacji. Dojrzewanie psa (samca) saarloosa przypada również na wiek około 15-18 miesięcy.

Saarlooswolfhond jest rasą odporną i zasadniczo zdrową. Mogą się jednak u nich pojawiać schorzenia dziedziczne oczu, jak zaćma lub postępujący zanik siatkówki (PRA), dlatego warto, choć nie ma takiego obowiązku, wykonać u potencjalnej pary rodzicielskiej badania genetyczne w tym kierunku. Wystarczy pobranie krwi, a badania są obecnie dostępne w Polsce. Oprócz genetycznych chorób oczu może u saarloosa wystąpić mielopatia zwyrodnieniowa. [1] Rasa ta odznacza się też podwyższoną wrażliwością na znieczulenie ogólne przed zabiegiem, a u licznych osobników występuje choroba lokomocyjna, dlatego w dłuższą podróż samochodem warto zabrać ręczniki papierowe, a przed jazdą nie karmić psa. Można skorzystać z dostępnych preparatów przeciwwymiotnych, ale zawsze należy to skonsultować z lekarzem weterynarii.

Saarlooswolfhond dobrze znosi zarówno niskie, jak i wysokie temperatury. Jest to kolejna cecha, jaka pozostała tej rasie po wilkach. Przed zimą następuje u tych psów obfity przyrost podszerstka, który jest gruby i gęsty, dzięki czemu ciało psa jest chronione przed chłodem i wilgocią. Przed nastaniem lata saarlooswolfhond linieje, zrzucając podszerstek tak, że zostaje go bardzo niewielka ilość. W tym okresie należy psa codziennie szczotkować, wyczesując wychodzący kępami podszerstek, aby nie uległ sfilcowaniu. Poza okresami linienia wystarczy szczotkowanie psa raz w tygodniu. Kąpiel nie jest konieczna, chyba że pies jest silnie ubrudzony lub wytarzał się np. w padlinie.

Dieta psa rasy saarlooswolfhond jest taka sama jak innych ras. Można go żywić zarówno karmą gotową, suchą lub mokrą, jak i posiłkami domowymi. Karma gotowa powinna pochodzić od renomowanego producenta i być przeznaczona dla psów ras dużych o aktywnym trybie życia. Nie wymaga ona suplementacji, jest bowiem zbilansowana pod względem składników odżywczych, witamin i minerałów. Posiłki domowe należy uzupełniać preparatami witaminowymi i mineralnymi w dawkach, zaleconych przez lekarza weterynarii. Dzienną rację pokarmową powinno się podzielić na dwie porcje – poranną i wieczorną, które podaje się psu zawsze po spacerze. Przez całą dobę pies musi mieć dostęp do miski z wodą.

Saarlooswolfhond – wystawy, hodowla

Kwalifikację do hodowli uzyskuje saarlooswolfhond na ogólnych zasadach, wymienionych w Regulaminie Hodowli Psów Rasowych ZKwP https://www.zkwp.pl/regulaminy.php. Nie są przewidziane dodatkowe wymogi hodowlane, choć odpowiedzialny hodowca wykonuje zarówno badania genetyczne w kierunku chorób dziedzicznych, jak i prześwietlenie stawów biodrowych pod kątem dysplazji. Pierwsze krycie suki nie powinno mieć miejsca wcześniej, niż przy drugiej cieczce, nawet jeżeli pierwsza wystąpi już po ukończeniu 18 miesięcy, a więc w wieku uprawniającym do hodowli przy posiadaniu ocen wystawowych lub zaliczeniu przeglądu hodowlanego. Tylko pseudohodowla psów rozmnaża bez spełnienia jakichkolwiek warunków i badań. Nie warto kupować szczeniaka tylko dlatego, że jest tańszy; lepsza w tym wypadku jest adopcja psa.

Płeć szczeniaka ma znaczenie w sytuacji, kiedy zamierzamy głębiej zaangażować się w tematykę kynologiczną. Planując założenie hodowli, wybierzemy sukę, natomiast jeżeli chcemy jeździć na wystawy i układać psa do sportu – postawmy na psa. Być może wyrośnie z niego wzorcowy osobnik i hodowcy będą chcieli kryć nim swoje suki.

Podsumowanie

Saarlooswolfhund jest to pies dla osoby, posiadającej doświadczenie w prowadzeniu trudnej do wyszkolenia, choć inteligentnej rasy. Wymaga poświęcenia mu dużej ilości czasu i pracy. Najlepiej będzie się nadawał dla opiekuna, prowadzącego aktywny tryb życia, lubiącego uprawiać jogging, biegi narciarskie i lubiącego psie zaprzęgi. Jest psem rodzinnym, opiekuńczym w stosunku do dzieci, ale nie nadaje się na domowego stróża ze względu na odziedziczoną po wilkach skłonność do ucieczki w przypadku zagrożenia.

[1] Mielopatia zwyrodnieniowa – postępujące zwyrodnienie rdzenia kręgowego; genetyczna choroba psów, objawiająca się w średnim i starszym wieku, dotąd nieuleczalna. Współczesne badania wykazują pozytywne działanie laseroterapii na spowolnienie rozwoju choroby.