Robaki u kota — skąd się biorą, jak je rozpoznać i leczyć?

Kiedy należy odrobaczyć kota?

Odpowiednio prowadzone zabiegi profilaktyczne u kota pozwalają zapobiec zarobaczeniu — warto więc wiedzieć, kiedy je wykonywać.

Pierwsze odrobaczenie kota powinno mieć miejsce w 3 tygodniu życia. Kolejne zabiegi powtarza się co 2 tygodnie aż do odsadzenia, czyli zmiany rodzaju pokarmu mruczka z mleka matki na pokarm stały. Następnie należy odrobaczać kociaka co miesiąc, aż do ukończenia przez niego 6 miesiąca życia, czyli pół roku.

Dorosłe, niewychodzące osobniki powinny otrzymywać preparaty przeciwpasożytnicze co 6 miesięcy. Jeśli kot jest wychodzący, odrobaczanie należy powtarzać co 3 miesiące.

Po podaniu preparatu na robaki wydanego przez lekarza weterynarii trzeba obserwować kał zwierzaka. Jeśli pojawią się w nim pasożyty wyglądające jak cienkie, białe nitki — zabieg powinno się powtórzyć po około 2 tygodniach.

Warto pamiętać o tym, że alternatywą dla podawania preparatów przeciwpasożytniczych "na ślepo" u dorosłych kotów jest badanie flotacyjne kału. Aby je wykonać, należy dostarczyć do przychodni weterynaryjnej 3 próbki kału zebrane w odstępach dwudniowych. W tym celu warto zaopatrzyć się w aptece w specjalne pojemniczki na kał lub pojemniki do badania moczu. Próbki powinno się przechowywać w lodówce. Podanie preparatu na robaki uzależnia się wówczas od wyniku badania flotacyjnego.

Pamiętaj o tym, że dawka leku uzależniona jest od masy ciała kota. Za dobranie odpowiedniego preparatu i ustalenie dawki odpowiada lekarz weterynarii.

Jakie robaki zagrażają kotom?

Pasożyty wewnętrzne, które są najczęściej stwierdzane u mruczków w naszej szerokości geograficznej to tasiemce i nicienie u kota.

Toxocara cati

Toxocara cati, czyli glista kocia to nicień bytujący w jelicie cienkim kota. Dorosłe osobniki mierzą do 10 cm. Zarażenie tym pasożytem występuje zarówno u kociąt, jak i u osobników dorosłych.

Postaci dorosłe w jelicie cienkim produkują jaja, które są wydalane z kałem kota. Inne zwierzęta zarażają się glistą poprzez spożycie inwazyjnych jaj. Kot może również doprowadzić do inwazji spożywając zarażone gryzonie, czyli żywicieli paratenicznych (niedocelowych).

Płody zarażają się przez łożysko począwszy od 42 dnia ciąży u kota. Istnieje również możliwość spożycia larw przez mruczki wraz z mlekiem matki.

W jelicie cienkim z jaj wylęgają się larwy, które w celu dokończenia swojego cyklu rozwojowego muszą odbyć wędrówkę przez wątrobę i tchawicę. Następnie zostają połknięte przez kota (dlatego jednym z objawów zarobaczenia może być kaszel) i ponownie trafiają do jelita, gdzie osiągają postać dorosłą zdolną do rozmnażania się i wydalania kolejnych jaj.

Objawy kliniczne zarobaczenia glistą kocią są widoczne jedynie u kociąt. Osobniki dorosłe zwykle przechodzą inwazję pasożytów asymptomatycznie. Nie oznacza to jednak, że należy zignorować fakt zarobaczenia. Przewlekłe nosicielstwo pasożyta doprowadza do postępującego wyniszczenia organizmu kota. Ponadto T. cati ma wysoki potencjał zoonotyczny — oznacza to, że jest niebezpieczny dla ludzi. Wywołuje tzw. zespół larwy wędrującej, czyli syndrom larva migrans.

Dipylidium caninum

Dipylidium caninum to tasiemiec psi, zwany również ogórkowym. Do zakażenia tym pasożytem może dojść zarówno u psów, jak i u kotów. Jego żywicielami pośrednimi są pchły i wszoły — oznacza to, że bytują w nich postaci larwalne. Kot zaraża się tasiemcem poprzez zjedzenie owada. Następnie larwy trafiają do jelita mruczka, gdzie rozwijają się postaci dorosłe.

Dojrzałe człony tasiemca opuszczają organizm kota wraz z kałem. Wyglądają one jak pestki ogórka — stąd potoczna nazwa tego gatunku tasiemca. Zaobserwować je można również dookoła odbytu zwierzęcia lub na jego legowisku. Człony tasiemca wydostając się do środowiska zewnętrznego powodują podrażnienie końcowego odcinka jelita, co wywołuje dyskomfort u zwierzęcia i doprowadza do saneczkowania.

D. caninum również posiada potencjał zoonotyczny. Odrobaczanie kota i podawanie mu preparatów na pasożyty zewnętrzne zwiększa bezpieczeństwo mruczka i jego właściciela.

Tasiemce z rodzaju Taenia

Innymi tasiemcami mogącymi zagrażać mruczkom są te z rodzaju Taenia. Koty zarażają się poprzez zjedzenie żywicieli pośrednich (a w praktyce — ich niedogotowanego mięsa), którzy różnią się w zależności od gatunku tasiemca:

• T. multiceps — owce i bydło,
• T. seralis, T. pisiformis — króliki,
• T. taeniaeformis — gryzonie,
• T. hydatigena — przeżuwacze i świnie,
• T. ovis — owce i kozy.

W jelicie kotów robaki osiągają postaci dorosłe złożone z wielu członów. Dojrzałe człony zawierające jaja, podobnie jak w przypadku D. caninum, są wydalane wraz z kałem do środowiska zewnętrznego, gdzie spożywa je żywiciel pośredni.

Tasiemce z rodzaju Taenia również zagrażają człowiekowi. Dorosłe zwierzęta przechodzą zakażenie asymptomatycznie, natomiast w przypadku małych mruczków zarobaczenie może znacząco ograniczyć rozwój kota.

Robaki u kota — podsumowanie

Wymienione pasożyty to tylko pojedyncze przykłady robaków zagrażającym mruczkom. Warto pamiętać o tym, że na ich inwazję narażone są zarówno koty wychodzące, jak i niewychodzące. Kocie pasożyty bytują zazwyczaj w jelitach zwierzęcia, w związku z czym znacznie ograniczają procesy wchłaniania substancji pokarmowych, co przekłada się na stopniowe wyniszczenie organizmu. Proces ten o wiele szybciej zachodzi u młodych zwierząt. Przydatne w takiej sytuacji może okazać się badanie krwi u kota.

W walce z pasożytami wewnętrznymi kluczowe jest regularne odrobaczanie mruczka. Alternatywą dla niego jest badanie flotacyjne kału. W przypadku kotów wychodzących podawanie preparatów przeciwpasożytniczych powinno mieć miejsce co 3 miesiące. Koty niewychodzące muszą być odrobaczane co pół roku. Po podaniu tabletki na robaki należy obserwować kał zwierzęcia pod kątem obecności pasożytów. Ich obecność będzie widoczna w postaci białych nitek lub członów tasiemca.

Warto pamiętać o tym, że większość kocich robaków jest niebezpieczna dla ludzi. Odrobaczając zwierzaka dbamy więc nie tylko o jego zdrowie, ale i o swoje, i całej rodziny.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące robaków u kota, skonsultuj się z lekarzem weterynarii.