Rozwój kota od narodzin po dorosłość

Jak wygląda rozwój małego kotka na przestrzeni roku?

Decyzja o adopcji kota jest niezwykle ważna i wymaga gruntownego przygotowania przyszłego opiekuna. Poszczególne etapy rozwoju różnią się od siebie, dlatego warto wiedzieć, jakie umiejętności powinien posiadać maluch w danym przedziale czasowym. Podane okresy rozwoju nie są jednak stałe, ponieważ wszystko zależy od indywidualnych cech poszczególnych kociąt.

Dowiedz się także wszystkiego na temat kociej ciąży. 

Narodziny - 3. tydzień życia

Masa ciała kociąt po urodzeniu powinna wynosić 2–3% masy ciała ich matki. Początkowo ich waga wzrasta z każdym dniem życia o ponad 10% wagi urodzeniowej. W ciągu tygodnia są w stanie podwoić swoją masę ciała. Maluchy nabywają odporność wraz z mlekiem matki, która będzie się utrzymywać przez najbliższe 6-8 tygodni. Samce w porównaniu z samicami często są większe i rosną szybciej. Kocięta rodzą się ślepe i głuche, instynktownie szukając swojej matki, która zapewnia im bezpieczeństwo i pokarm. Kocie noworodki powinny przez cały czas przebywać z samicą, która dba o ich czystość i je karmi. Po około tygodniu od narodzin kocięta zaczynają mruczeć w odpowiedzi na kontakt dotykowy ze strony matki. Aż do trzeciego tygodnia życia nie są one w stanie samodzielnie regulować temperatury ciała, dlatego muszą pozostawać w stałym kontakcie z kotką lub innymi źródłami ciepła. W przeciwnym
wypadku odczuwają stres, czemu dają wyraz za pomocą głośnego miauczenia. Nowo narodzone kocięta do około trzeciego tygodnia życia są całkowicie zależne od mleka matki, które wspomaga ich układ odpornościowy i dostarcza najważniejszych białek i innych składników zapewniających im zdrowy rozwój.

Po upływie około tygodnia od narodzin kocięta mogą zacząć otwierać oczy. Tyle samo czasu potrzeba na odpadnięcie kikuta pępowiny. W pierwszych tygodniach życia najważniejsze jest czyste, spokojne i ciepłe otoczenie. Zbyt dużo hałasu i innych bodźców może zakłócić dobowy cykl snu i jedzenia. Kluczowe znaczenie ma utrzymywanie temperatury ciała kocięcia powyżej 34°C. Przy temperaturze ciała poniżej 34°C zwalnia perystaltyka jelit, a kiedy ciepłota ciała oseska spadnie poniżej 32°C, odruch ssania zaniknie i kocię nie będzie w stanie jeść. Należy wtedy bezwzględnie ogrzać kocię, a następnie po osiągnięciu prawidłowej temperatury ciała podać pokarm.

4.-7. tydzień życia

Około czwartego tygodnia maluch może zacząć pobierać płyny, dlatego należy przygotować płytką miskę z niewielką ilością wody. Na tym etapie małe kociaki przesypiają znaczną część dnia — około 90% czasu w pierwszych kilku tygodniach. Ich poruszanie się jest ograniczone do czołgania się w kierunku matki po mleko i ciepło. Mruczenie i inne cechy wokalne stają się wyraźnie głośniejsze z każdym dniem.

W czasie, gdy u kocięcia pojawiają się zęby mleczne, czyli około czwartego tygodnia życia, rozpoczyna się okres odsadzania. Wraz z upływem czasu kocięta zaczynają podjadać pokarm stały, który otrzymuje ich matka. Stanowi to początek stopniowego przejścia z diety płynnej na dietę stałą. Ze względu na to, że ich układ pokarmowy jest niedojrzały, karma musi być wysoko strawna i dostosowana do ich potrzeb na tym etapie rozwoju.

W wieku 5-6 tygodni kocięta są w stanie same się wypróżniać, co uniezależnia je od niezbędnego do tej pory lizania przez matkę w celu pobudzenia pracy jelit. Młode koty umieszczone po raz pierwszy w kuwecie z piaskiem lub żwirkiem, natychmiast zaczynają kopać niewielki dołek, wypróżniać się i zasypywać swoje odchody.

Kocięta zaraz po urodzeniu są nieporadne i mało mobilne. Ich ruchy w pierwszym tygodniu życia przypominają czołganie, a dopiero w trzecim tygodniu pojawiają się zaczątki elementarnego chodu. Małe kotki chętnie podążają za matką już od urodzenia, jednak dopiero od trzeciego tygodnia swoje ruchy opierają na wskazówkach wzrokowych. W czwartym tygodniu zaczynają one samodzielnie opuszczać bezpieczne gniazdo i — bazując na bodźcach wzrokowych — stawiają kroki i omijają przeszkody. Zdolność do obracania ciała w trakcie spadania (air-righting reaction) zaczyna pojawiać się w czwartym tygodniu życia i systematycznie rozwija się w ciągu następnych dwóch tygodni.

8. - 15. tydzień życia

Żywienie malucha powinno być przemyślane i dostosowane do jego potrzeb, ponieważ na tym etapie życia nadal nie trawi on pewnych składników pokarmowych. Karma dedykowana dla kociąt da opiekunowi pewność, że pupil otrzymuje właściwe składniki pokarmowe i energię niezbędne podczas tej ważnej fazy rozwoju.

Kocięta można zacząć odstawiać od matki i oddawać do nowego domu około 8 tygodnia życia. To także czas, aby rozpocząć podstawowe szczepienia. Choroby zakaźne występują zdecydowanie z większą częstotliwością u nieszczepionych osobników. Kocięta są chronione przed wieloma chorobami zakaźnymi dzięki obecności przeciwciał w mleku ich matki (siarze), które spożywają w ciągu kilku pierwszych godzin swojego życia. W wieku siedmiu tygodni odporność zapewniona im przez matkę zaczyna słabnąć. Z tego powodu zaleca się wykonanie szczepienia w wieku 8 lub 9 tygodni i podanie drugiej szczepionki w wieku około 12 tygodni. W niektórych przypadkach może być zalecane wykonanie trzeciego zastrzyku miesiąc później.

Przeciwko jakim chorobom warto zaszczepić kota?

Obecnie do szczepień zasadniczych kotów zalicza się szczepienia przeciwko panleukopenii, herpes­wirozie, kaliciwirozie, a w przypadku kotów wychodzących — również białaczce kotów. Szczepienia zasadnicze powinno się przeprowadzać u wszystkich zwierząt ze względu na ciężki przebieg tych chorób, dużą śmiertelność i częste występowanie zakażeń. W przypadku panleukopenii nawet koty niewychodzące mogą ulec zakażeniu, ponieważ parwowirus cechuje się dużą opornością na warunki środowiska i większość środków dezynfekcyjnych, co zwiększa ryzyko jego przeniesienia drogą pośrednią (na przykład na butach).

4. - 8. miesiąc życia

Powyżej 4 miesiąca życia młody kot zaczyna znaczyć swój teren moczem o intensywnym zapachu. Swój zapach pozostawia także ocierając się ciałem o różne przedmioty, inne zwierzęta, a także ludzi. Jest to oznaka rozpoczynającego się okresu dojrzewania. To najlepszy moment na odrobaczanie kota i omówienie tematu kastracji kota z lekarzem weterynarii.

W tym okresie u młodych kotów zaczyna wyrastać 30 zębów stałych, a w wieku 6 miesięcy wchodzi w dojrzałość płciową: pojawiają się cykl i zachowania płciowe. Do ósmego miesiąca życia kot osiąga 80% docelowej masy ciała.

Najczęściej zadawane pytania 

Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania przyszłych opiekunów kotów. 

Kiedy kot przestaje rozrabiać?

Koty zazwyczaj przestają "rozrabiać" i wykazywać intensywną aktywność zabawową około 1-2 roku życia, gdy osiągają pełną dojrzałość fizyczną i emocjonalną.

Kiedy kształtuje się charakter kota?

Charakter kota zaczyna kształtować się już we wczesnym dzieciństwie, ale pełne wykształcenie cech osobowościowych może trwać do około 2-3 lat, gdy kot osiąga dojrzałość.

Kiedy kot staje się dorosły?

Kot staje się dorosły zwykle w wieku około 1-2 lat, co może się różnić w zależności od rasy. Po osiągnięciu tego wieku kot przestaje rosnąć fizycznie i zazwyczaj stabilizuje swoje zachowanie.

Jak zmienia się charakter kota?

Charakter kota może zmieniać się stopniowo wraz z dojrzewaniem i doświadczeniem życiowym. Niektóre cechy mogą się nasilać, a inne łagodnieć w zależności od środowiska, wychowania, socjalizacji kota i interakcji z innymi zwierzętami i ludźmi, a także stanu zdrowia kota.

Rozwój kota — podsumowanie

Pomimo prawidłowości rozwojowych raczej uniwersalnych dla wszystkich kociąt, już pomiędzy 4. a 10. tygodniem życia zaobserwować można istotne różnice pomiędzy kociętami różnych ras. Wszelkie tego typu generalizacje powinny jednak być traktowane z dużą ostrożnością, jako że historia kota domowego i tworzenia się jego ras jest stosunkowo krótka. Pomimo różnic w rozmiarach i ogólnym wyglądzie, wszystkie zdrowe koty domowe przechodzą zbliżony proces rozwoju zarówno fizycznego, jak i psychicznego.