Rozwój kota od narodzin po dorosłość

Jak wygląda rozwój małego kotka na przestrzeni roku?

Decyzja o adopcji kota jest niezwykle ważna i wymaga gruntownego przygotowania przyszłego opiekuna. Poszczególne etapy rozwoju różnią się od siebie, dlatego warto wiedzieć, jakie umiejętności powinien posiadać maluch w danym przedziale czasowym. Podane okresy rozwoju nie są jednak stałe, ponieważ wszystko zależy od indywidualnych cech poszczególnych kociąt.

Dowiedz się także wszystkiego na temat kociej ciąży. 

Narodziny - 3. tydzień życia

Masa ciała kociąt po urodzeniu powinna wynosić 2–3% masy ciała ich matki. Początkowo ich waga wzrasta z każdym dniem życia o ponad 10% wagi urodzeniowej. W ciągu tygodnia są w stanie podwoić swoją masę ciała. Maluchy nabywają odporność wraz z mlekiem matki, która będzie się utrzymywać przez najbliższe 6-8 tygodni. Samce w porównaniu z samicami często są większe i rosną szybciej. Kocięta rodzą się ślepe i głuche, instynktownie szukając swojej matki, która zapewnia im bezpieczeństwo i pokarm. Kocie noworodki powinny przez cały czas przebywać z samicą, która dba o ich czystość i je karmi. Po około tygodniu od narodzin kocięta zaczynają mruczeć w odpowiedzi na kontakt dotykowy ze strony matki. Aż do trzeciego tygodnia życia nie są one w stanie samodzielnie regulować temperatury ciała, dlatego muszą pozostawać w stałym kontakcie z kotką lub innymi źródłami ciepła. W przeciwnym
wypadku odczuwają stres, czemu dają wyraz za pomocą głośnego miauczenia. Nowo narodzone kocięta do około trzeciego tygodnia życia są całkowicie zależne od mleka matki, które wspomaga ich układ odpornościowy i dostarcza najważniejszych białek i innych składników zapewniających im zdrowy rozwój.

Po upływie około tygodnia od narodzin kocięta mogą zacząć otwierać oczy. Tyle samo czasu potrzeba na odpadnięcie kikuta pępowiny. W pierwszych tygodniach życia najważniejsze jest czyste, spokojne i ciepłe otoczenie. Zbyt dużo hałasu i innych bodźców może zakłócić dobowy cykl snu i jedzenia. Kluczowe znaczenie ma utrzymywanie temperatury ciała kocięcia powyżej 34°C. Przy temperaturze ciała poniżej 34°C zwalnia perystaltyka jelit, a kiedy ciepłota ciała oseska spadnie poniżej 32°C, odruch ssania zaniknie i kocię nie będzie w stanie jeść. Należy wtedy bezwzględnie ogrzać kocię, a następnie po osiągnięciu prawidłowej temperatury ciała podać pokarm.

Czas intensywnej socjalizacji z człowiekiem oraz nawiązywania relacji społecznych rozpoczyna się już około 2. lub. 3. tygodnia życia. Doświadczenia kocięcia w tym okresie będą miały głęboki wpływ na jego zachowanie przez całe dorosłe życie.

4.-7. tydzień życia

Około czwartego tygodnia maluch może zacząć pobierać płyny, dlatego należy przygotować płytką miskę z niewielką ilością wody. Na tym etapie małe kociaki przesypiają znaczną część dnia — około 90% czasu w pierwszych kilku tygodniach. Ich poruszanie się jest ograniczone do czołgania się w kierunku matki po mleko i ciepło. Mruczenie i inne cechy wokalne stają się wyraźnie głośniejsze z każdym dniem.

W czasie, gdy u kocięcia pojawiają się zęby mleczne, czyli około czwartego tygodnia życia, rozpoczyna się okres odsadzania. Wraz z upływem czasu kocięta zaczynają podjadać pokarm stały, który otrzymuje ich matka. Stanowi to początek stopniowego przejścia z diety płynnej na dietę stałą. Ze względu na to, że ich układ pokarmowy jest niedojrzały, karma musi być wysoko strawna i dostosowana do ich potrzeb na tym etapie rozwoju.

W wieku 5-6 tygodni kocięta są w stanie same się wypróżniać, co uniezależnia je od niezbędnego do tej pory lizania przez matkę w celu pobudzenia pracy jelit. Młode koty umieszczone po raz pierwszy w kuwecie z piaskiem lub żwirkiem, natychmiast zaczynają kopać niewielki dołek, wypróżniać się i zasypywać swoje odchody.

Kocięta zaraz po urodzeniu są nieporadne i mało mobilne. Ich ruchy w pierwszym tygodniu życia przypominają czołganie, a dopiero w trzecim tygodniu pojawiają się zaczątki elementarnego chodu. Małe kotki chętnie podążają za matką już od urodzenia, jednak dopiero od trzeciego tygodnia swoje ruchy opierają na wskazówkach wzrokowych. W czwartym tygodniu zaczynają one samodzielnie opuszczać bezpieczne gniazdo i — bazując na bodźcach wzrokowych — stawiają kroki i omijają przeszkody. Zdolność do obracania ciała w trakcie spadania (air-righting reaction) zaczyna pojawiać się w czwartym tygodniu życia i systematycznie rozwija się w ciągu następnych dwóch tygodni.

8. - 15. tydzień życia

Żywienie malucha powinno być przemyślane i dostosowane do jego potrzeb, ponieważ na tym etapie życia nadal nie trawi on pewnych składników pokarmowych. Karma dedykowana dla kociąt da opiekunowi pewność, że pupil otrzymuje właściwe składniki pokarmowe i energię niezbędne podczas tej ważnej fazy rozwoju.

Kocięta można zacząć odstawiać od matki i oddawać do nowego domu około 8 tygodnia życia. To także czas, aby rozpocząć podstawowe szczepienia. Choroby zakaźne występują zdecydowanie z większą częstotliwością u nieszczepionych osobników. Kocięta są chronione przed wieloma chorobami zakaźnymi dzięki obecności przeciwciał w mleku ich matki (siarze), które spożywają w ciągu kilku pierwszych godzin swojego życia. W wieku siedmiu tygodni odporność zapewniona im przez matkę zaczyna słabnąć. Z tego powodu zaleca się wykonanie szczepienia w wieku 8 lub 9 tygodni i podanie drugiej szczepionki w wieku około 12 tygodni. W niektórych przypadkach może być zalecane wykonanie trzeciego zastrzyku miesiąc później.

Przeciwko jakim chorobom warto zaszczepić kota?

Obecnie do szczepień zasadniczych kotów zalicza się szczepienia przeciwko panleukopenii, herpes­wirozie, kaliciwirozie, a w przypadku kotów wychodzących — również białaczce kotów. Szczepienia zasadnicze powinno się przeprowadzać u wszystkich zwierząt ze względu na ciężki przebieg tych chorób, dużą śmiertelność i częste występowanie zakażeń. W przypadku panleukopenii nawet koty niewychodzące mogą ulec zakażeniu, ponieważ parwowirus cechuje się dużą opornością na warunki środowiska i większość środków dezynfekcyjnych, co zwiększa ryzyko jego przeniesienia drogą pośrednią (na przykład na butach).

4. - 8. miesiąc życia

Powyżej 4 miesiąca życia młody kot zaczyna znaczyć swój teren moczem o intensywnym zapachu. Swój zapach pozostawia także ocierając się ciałem o różne przedmioty, inne zwierzęta, a także ludzi. Jest to oznaka rozpoczynającego się okresu dojrzewania. To najlepszy moment na odrobaczanie kota i omówienie tematu kastracji kota z lekarzem weterynarii.

W tym okresie u młodych kotów zaczyna wyrastać 30 zębów stałych, a w wieku 6 miesięcy wchodzi w dojrzałość płciową: pojawiają się cykl i zachowania płciowe. Do ósmego miesiąca życia kot osiąga 80% docelowej masy ciała.

Kocięta stają się dorosłymi osobnikami w wieku około 12 miesięcy. Większe rasy kotów mogą jednak nie osiągnąć dorosłości przed 15 miesiącem życia. Gdy kocię zmienia się w dorosłego kota, jest to pora, by stopniowo wprowadzać dietę, która odpowiada potrzebom żywieniowym związanym z jego rasą oraz trybem życia. Jego zapotrzebowanie pokarmowe zależy od masy ciała i innych czynników metabolicznych, np. tego czy kot wychodzi na zewnątrz oraz, czy został poddany kastracji.

Najczęściej zadawane pytania 

Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania przyszłych opiekunów kotów. 

Kiedy kot przestaje rozrabiać?

Koty zazwyczaj przestają "rozrabiać" i wykazywać intensywną aktywność zabawową około 1-2 roku życia, gdy osiągają pełną dojrzałość fizyczną i emocjonalną.

Kiedy kształtuje się charakter kota?

Charakter kota zaczyna kształtować się już we wczesnym dzieciństwie, ale pełne wykształcenie cech osobowościowych może trwać do około 2-3 lat, gdy kot osiąga dojrzałość.

Kiedy kot staje się dorosły?

Kot staje się dorosły zwykle w wieku około 1-2 lat, co może się różnić w zależności od rasy. Po osiągnięciu tego wieku kot przestaje rosnąć fizycznie i zazwyczaj stabilizuje swoje zachowanie.

Jak zmienia się charakter kota?

Charakter kota może zmieniać się stopniowo wraz z dojrzewaniem i doświadczeniem życiowym. Niektóre cechy mogą się nasilać, a inne łagodnieć w zależności od środowiska, wychowania, socjalizacji kota i interakcji z innymi zwierzętami i ludźmi, a także stanu zdrowia kota.

Rozwój kota — podsumowanie

Pomimo prawidłowości rozwojowych raczej uniwersalnych dla wszystkich kociąt, już pomiędzy 4. a 10. tygodniem życia zaobserwować można istotne różnice pomiędzy kociętami różnych ras. Wszelkie tego typu generalizacje powinny jednak być traktowane z dużą ostrożnością, jako że historia kota domowego i tworzenia się jego ras jest stosunkowo krótka. Pomimo różnic w rozmiarach i ogólnym wyglądzie, wszystkie zdrowe koty domowe przechodzą zbliżony proces rozwoju zarówno fizycznego, jak i psychicznego.