Choroby wątroby u kota — jakie jednostki chorobowe najczęściej występują u mruczków?

Choroby wątroby u kota — jakie jednostki chorobowe najczęściej występują u mruczków? 

Rola wątroby w kocim organizmie 

Wątroba posiada szereg niebagatelnych dla organizmu funkcji. Jedną z jej najważniejszych ról jest detoksykacja. Wątroba odpowiada za unieszkodliwianie toksycznych produktów przemiany materii i substancji ze środowiska zewnętrznego pobranych np. z pokarmem. Wytwarzając żółć emulgującą tłuszcze przyczynia się również do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. 

Upośledzenie funkcjonowania wątroby powoduje zaburzenia krzepnięcia krwi — produkowane są w niej bowiem białka odpowiedzialne za ten proces. Jest to również bardzo ważny ośrodek odpowiedzialny za metabolizm organizmu. Hepatocyty (czyli komórki wątroby) odpowiedzialne są za rozpad krwinek czerwonych i syntezę glukozy. Magazynowane są w nich również żelazo i witaminy. 

Można więc uznać, że wątroba to kluczowy narząd w kociej jamie brzusznej. Jej schorzenia wpływają na funkcjonowanie całego organizmu, a niewydolność może doprowadzić do zatrucia własnymi produktami przemian metabolicznych. 

Choroby wątroby i choroby nerek u kota występują bardzo często i nierzadko współistnieją ze sobą. Ich patogeneza i przyczyny mogą być zaskakujące. 

Objawy chorej wątroby 

Objawy sugerujące chorobę wątroby to m.in.: 

• apatia, 
• brak apetytu, 
• okresowe wymioty, 
• objawy nerwowe (otępienie, nadmierne pobudzenie, drgawki) - encefalopatia wątrobowa, 
• nadmiernie ślinienie się, 
• żółtaczka, 
• gorączka (w przypadku toczącego się stanu zapalnego), 
• bolesność jamy brzusznej, 
• powiększenie jamy brzusznej, 
• wodobrzusze. 

Jeśli zauważysz u swojego kota którykolwiek z tych objawów, nie zwlekaj, umówienie wizyty u lekarza weterynarii jest konieczne.

Stłuszczenie wątroby u kota 

Jedną z najczęściej występujących chorób wątroby u kotów jest jej stłuszczenie. Schorzenie to ma z reguły charakter wtórny. O wiele rzadziej stwierdza się pierwotne stłuszczenie wątroby. Jego bezpośrednią przyczyną jest szybka utrata masy ciała mogąca być skutkiem zamierzonego odchudzania albo wynikiem choroby jelit, trzustki lub przewodów żółciowych. Czynnikami predysponującymi do stłuszczenia wątroby są otyłość i wiek. Uznaje się, że koty starsze są bardziej narażone na wystąpienie tego schorzenia. 

Do stłuszczenia wątroby dochodzi z powodu nagromadzenia się w niej trójglicerydów pochodzących z tkanki tłuszczowej. W sytuacji, w której w wyniku choroby lub zmniejszonej podaży energii (odchudzanie) organizm kota wchodzi w stan głodu dochodzi do mobilizacji zasobów energetycznych skumulowanych w postaci tłuszczu tkankowego. Trójglicerydy transportowane są z krwią do wątroby, gdzie ma miejsce ich oksydacja (spalanie) i uwalnianie energii niezbędnej do życia. Niestety, w przypadku intensywnej i nagłej mobilizacji tkanki tłuszczowej proces jej nagromadzania się w wątrobie może przewyższyć tempo przemian oksydacyjnych. Dochodzi wówczas do stłuszczenia narządu, co w znacznym stopniu ogranicza jego funkcjonowanie. 

Objawy kliniczne choroby pojawiają się dopiero, gdy kot straci od 30 do 40% masy ciała w czasie 6-7 tygodni. Zaburzenia metaboliczne i wzrost aktywności enzymów wątrobowych we krwi można jednak zaobserwować już po 3 dniach głodówki. 

Chore koty są apatyczne i nie mają apetytu. Zdarza się również, że wymiotują. Z czasem może rozwinąć się u nich żółtaczka, nadmierne ślinienie się i objawy neurologiczne. We krwi chorego kota wzrasta aktywność enzymów wątrobowych takich jak ALT i ALP, przy czym wzrost ALP jest zazwyczaj nieproporcjonalnie wyższy od ALT. Obserwuje się również znacznie podwyższone stężenie bilirubiny. 

Kluczowym elementem leczenia stłuszczenia wątroby u kota jest pobudzenie jego apetytu przy pomocy farmakoterapii. Jeżeli jest to nieskuteczne, konieczna może okazać się płynoterapia. Niebagatelne znaczenie ma również zwalczanie choroby podstawowej, np. zapalenia trzustki, która doprowadziła do spadku apetytu i rozwinięcia się stłuszczenia wątroby. 

Zapalenie dróg żółciowych 

Zapalenie dróg żółciowych jest drugą po stłuszczeniu najczęściej występującą chorobą wątroby u kota. Występuje ono w dwóch formach, które często współistnieją lub przechodzą w siebie wzajemnie: ropną i limfocytarną. 

Neutrofilowe (ropne) zapalenie przewodów żółciowych 

Do tej postaci choroby dochodzi na skutek przedostania się do dróg żółciowych bakterii z przewodu pokarmowego. Zakażenie może pojawić się u kotów w każdym wieku, niemniej jednak najbardziej są na nie narażone osobniki dojrzałe i starsze. Objawy choroby pojawiają się nagle i obejmują żółtaczkę, jadłowstręt, gorączkę i ból jamy brzusznej. 

Leczenie obejmuje antybiotykoterapię, płynoterapię dożylną oraz podawanie leków przeciwwymiotnych i przeciwbólowych. 

Limfocytarne (nieropne) zapalenie przewodów żółciowych 

Przyjmuje się, że limfocytarne zapalenie wątroby u kota ma charakter immunologiczny i jest reakcją na długotrwałe zakażenie bakteryjne lub wirusowe. Choroba najczęściej występuje u kotów w przedziale wiekowym od 1 do 5 roku życia. Udowodniono też, że koty perskie zapadają na nią częściej niż przedstawiciele innych ras. Ogólny stan zwierzęcia jest zazwyczaj dobry. Występuje zachowany lub nawet zwiększony apetyt, chociaż czasami obserwuje się spadek masy ciała. Inne symptomy to znaczne powiększenie wątroby, powiększenie węzłów chłonnych i wodobrzusze. Leczenie polega przede wszystkim na farmakoterapii lekami przeciwzapalnymi. 

Nowotwory wątroby u kotów 

Nowotwory wątroby występują u 1-2,9% kotów i mogą mieć charakter pierwotny lub stanowić przerzuty innych guzów złośliwych. Do pierwszej z tych grup można zaliczyć procesy łagodne (np. wątrobiaki i gruczolaki) oraz złośliwe (raki z hepatocytów, nabłonka przewodów żółciowych i pęcherza żółciowego, naczyniakomięsaki i mastocytomę). 

Diagnostyka nowotworów u kota opiera się na badaniu laboratoryjnym krwi, USG, biopsji wątroby i rezonansie magnetycznym. 

Chora wątroba u kota — rozpoznawanie 

Choroby wątroby u kota rozpoznaje się na podstawie badania klinicznego, które przeprowadza lekarz weterynarii, oznaczenia aktywności enzymów wątrobowych we krwi, USG jamy brzusznej lub nawet biopsji narządu, która umożliwia pobranie materiału do badania histopatologicznego w przypadku podejrzenia stłuszczenia lub procesu nowotworowego. 

Kot z chorą wątrobą — podsumowanie 

Istnieją liczne przyczyny chorób wątroby u kota. Należą do nich m.in.: 

• nagła utrata masy ciała, 
• infekcje bakteryjne lub wirusowe, 
• zatrucie u kota, 
• procesy nowotworowe, 
• niedrożność przewodów żółciowych. 

Za najczęściej występujące choroby wątroby u kotów uznaje się stłuszczenie i zapalenie przewodów żółciowych o charakterze ropnym i nieropnym. Diagnostyka opiera się przede wszystkim na badaniu krwi i USG jamy brzusznej. Czasami niezbędna może okazać się również biopsja wątroby. Leczenie polega na zastosowaniu odpowiedniej diety i farmakoterapii. Rokowanie zależy od stopnia zaawansowania choroby wątroby.