Choroby nerek u kota — jakie choroby najczęściej dotykają kocie nerki?

Przewlekła niewydolność nerek u kota

Zdecydowanie najczęściej występującą chorobą kocich nerek jest ich przewlekła niewydolność (chronic kidney disease — CKD). Dotyka ona z reguły pacjentów dojrzałych i starszych. Warto zaznaczyć, że schorzenie to ma charakter postępujący i jest nieodwracalne. Celem leczenia kota z przewlekłą niewydolnością nerek jest spowolnienie procesu utraty funkcjonalności narządu i walka z następstwami tego procesu.

Przewlekła niewydolność nerek — przyczyny

Ustalenie bezpośredniej przyczyny przewlekłej niewydolności nerek u kotów jest z reguły trudne. Zdarza się jednak, że choroba występuje jako bezpośrednie następstwo schorzeń takich jak:

• odmiedniczkowe zapalenie nerek,

• nowotwory (chłoniaki),

• niedrożność moczowodu,

• niedokrwienie nerek w wyniku niedociśnienia lub zakrzepicy,

• zakażenie wirusem FIV.

Jeśli powód CKD jest znany, leczenie powinno skupiać się zarówno na utrzymaniu funkcjonalności nerek, jak i terapii przyczyny podstawowej. Konieczne mogą okazać się zabiegi urologiczne u kota.

Choroba może jednak wystąpić jako wynik przewlekłego odwodnienia w zestawieniu z wysokobiałkową dietą. Koty są zwierzętami, które piją bardzo mało. Dla dużej części mruczków woda stojąca w misce przez wiele dni jest nieciekawa i niesmaczna. Skutkuje to odwodnieniem, które przekłada się na obniżenie ciśnienia krwi i tym samym niedotlenienie nerek. Brak odpowiedniego ukrwienia narządu powoduje obumieranie nefronów i przekłada się na nieodwracalną utratę jego fizjologicznej wydolności.

Średnia długość życia kota z chorobą nerek może znacząco się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj choroby nerek, stopień zaawansowania choroby w momencie rozpoznania, ogólny stan zdrowia kota, a także jakość i skuteczność procesu leczenia.

1. Przewlekła niewydolność nerek (PNW): Koty z PNW mogą żyć wiele lat po diagnozie, jeśli choroba jest odpowiednio zarządzana. Wczesne wykrycie i leczenie, takie jak dieta niskobiałkowa, odpowiednie nawodnienie i leki, mogą znacząco przedłużyć życie i poprawić jego jakość.

2. Ostra niewydolność nerek: W przypadku ostrej niewydolności nerek, prognoza zależy od przyczyny i szybkości podjęcia leczenia. Jeśli ostra niewydolność nerek zostanie szybko zdiagnozowana i leczona, istnieje szansa na odwrócenie uszkodzenia, choć niektóre przypadki mogą być śmiertelne.

3. Wielotorbielowatość nerek (PKD): W przypadku PKD, która jest chorobą genetyczną, średnia długość życia może być różna. Niektóre koty mogą żyć normalnie przez wiele lat z odpowiednią opieką, podczas gdy inne mogą doświadczać szybszego postępu choroby.

Objawy przewlekłej niewydolności nerek

Do objawów przewlekłej niewydolności nerek należą:

• wielomocz, skąpomocz lub bezmocz,
• wzmożone pragnienie,
• spadek masy ciała,
• brak apetytu,
• zła jakość okrywy włosowej,
• nieprzyjemny zapach z jamy ustnej,
• wymioty.

CKD diagnozuje się u kotów na podstawie objawów klinicznych zaobserwowanych przez lekarza weterynarii, badania krwi i moczu oraz RTG i USG nerek. W uzasadnionych przypadkach wykonuje się również biopsję narządu. Warto również zdecydować się na pomiar ciśnienia krwi, ponieważ u kotów cierpiących na CKD bardzo często wtórnie występuje nadciśnienie tętnicze.

Leczenie CKD u kota

Leczenie przewlekłej niewydolności nerek u kota skupia się na spowolnieniu postępu choroby i terapii jej skutków. Warto pamiętać o tym, że omawiane schorzenie ma charakter nieodwracalny, w związku z czym nie istnieje możliwość całkowitego wyleczenia zwierzaka z CKD. Mimo to choroba nerek zdiagnozowana we wczesnym stadium daje szanse na przeżycie pupila jeszcze przez kilka długich lat. Warunkiem jest jedynie konsekwentna terapia i ścisła współpraca z lekarzem weterynarii. Zwierzęta z późno zdiagnozowaną i dotychczas nieleczoną przewlekłą niewydolnością nerek przeżywają średnio 35 dni. Rokowanie jest więc ściśle powiązane ze stopniem zaawansowania choroby.

Leczenie niewydolności nerek u kotów polega na zmianie diety, terapii powikłań i zwalczaniu nieprawidłowości mogących pogłębiać CKD. Niebagatelne znaczenie ma również nawadnianie pacjenta.

Kluczowym elementem jest żywienie zwierzęcia. Dieta kota chorego na przewlekłą niewydolność nerek powinna zawierać zmniejszoną ilość białka, fosforu i sodu. Ponadto musi być wysokokaloryczna, bogata w witaminy z grupy B i potas. Na rynku dostępnych jest wiele karm weterynaryjnych typu "renal" spełniających wszystkie te kryteria.

Najważniejszym elementem diety kota cierpiącego na CKD jest jednak utrzymanie jego apetytu na stałym poziomie. Pomocna w tej sytuacji okazuje się farmakoterapia. Jeśli jednak zwierzak odmawia spożywania karmy weterynaryjnej i zarządza swego rodzaju "strajk głodowy", lepiej jest pozwolić mu jeść dotychczasowy i lubiany pokarm, a docelową dietę wprowadzać stopniowo. Apetyt jest ważny również ze względu na możliwość podania zwierzakowi leków. Jeśli nie wiesz, jak podać kotu tabletkę, udaj się w tym celu do weterynarza.

Bardzo istotne jest odpowiednie nawodnienie pacjenta. Początkowo może mieć to miejsce przy pomocy kroplówek dożylnych lub podskórnych. Warto monitorować ilość płynów pobieranych przez kota w domu. Niektórzy właściciele decydują się na urozmaicenie w postaci zakupu fontanny z wodą dla zwierzaka. Taka forma podawania kotu wody jest dla niego interesująca i zachęca go do picia.

Niebagatelne znaczenie ma również terapia powikłań przewlekłej choroby nerek takich jak nadciśnienie, niedokrwistość i infekcje dróg moczowych.

Ostra niewydolność nerek u kota

Ostra niewydolność nerek (acute kidney injury, AKI) jest zazwyczaj spowodowana zatruciem u kota. Do substancji najczęściej wywołujących objawy AKI należą leki przeciwbólowe (np. ibuprofen, naproksen), rośliny liliowate i glikol etylenowy (składnik płynów niezamarzających). W przeciwieństwie do przewlekłej postaci choroby, objawy w przebiegu formy ostrej pojawiają się nagle. Symptomy AKI są z reguły mało swoiste i obejmują:

• apatię i znaczne osłabienie,
• wymioty,
• utratę apetytu,
• bolesność nerek,
• skąpomocz lub bezmocz,
• objawy neurologiczne.

Zatrucie liliami

Lilie są dla kotów silnie nefrotoksyczne. Nawet niewielkie ilości każdej części rośliny (łącznie z pyłkiem) są w stanie wywołać objawy ostrej niewydolności nerek. Pierwszym objawem zatrucia są intensywne wymioty. W ciągu kolejnej doby pojawiają się odwodnienie, brak apetytu, apatia i skąpomocz, a następnie bezmocz. Z tego powodu właściciele kotów nie powinni wnosić do domu lilii. Zwierzęta te są bardzo ciekawskie, co może doprowadzić do zlizania pyłku rośliny. Jeśli podejrzewasz, że twój kot zatruł się liliami, bezzwłocznie udaj się z nim na wizytę u lekarza weterynarii.

Zatrucie glikolem etylenowym

Glikol etylenowy stanowi powszechny składnik płynów chłodniczych i niezamarzających. Ze względu na swój słodki smak jest bardzo atrakcyjny dla zwierząt. Spożycie glikolu przez kota powoduje wymioty, objawy niewydolności nerek, niezborność, hipotermię i brak apetytu.

Choroby nerek u kota — podsumowanie

Schorzenia nerek to tylko jedne z wielu chorób mogących dotknąć twojego pupila. Pamiętaj o tym, że regularne wizyty u lekarza weterynarii i kontrolne badania krwi pomagają we wczesnym wykryciu różnych nieprawidłowości. Niewydolność nerek lub choroby wątroby u kota mogą przez długi czas nie dawać objawów klinicznych, co znacznie opóźnia czas ich rozpoznawania, dlatego profilaktyczne badania krwi i USG są bardzo istotne.

W przypadku niewydolności nerek dochodzi do nagromadzenia się szkodliwych produktów przemiany materii i zatrucia organizmu ze względu na brak możliwości wydalania ich. Wynikają z tego nieprzyjemne dla pacjenta objawy kliniczne takie jak m.in. ospałość, brak apetytu, wymioty i utrata wagi.

Rokowanie w przypadku chorób nerek u kotów zależy od momentu ich zdiagnozowania. Jeśli jesteś właścicielem starszego kota warto, abyś zdecydował się na profilaktyczną wizytę u weterynarza i badania krwi. Może to pomóc wcześnie rozpoznać niewydolność nerek i skutecznie ją leczyć.

Oto niektóre z najczęściej występujących chorób nerek u kotów:

1. Przewlekła niewydolność nerek: Jest to postępujące pogorszenie funkcji nerek, które zwykle rozwija się powoli przez wiele lat. PNWN jest jedną z najczęstszych chorób nerek u starszych kotów.

2. Ostra niewydolność nerek: Jest to nagłe pogorszenie funkcji nerek, często wywołane przez czynniki zewnętrzne, takie jak zatrucie (np. antyfryz, toksyczne rośliny), infekcje lub zablokowanie dróg moczowych.

3. Wielotorbielowatość nerek (PKD): Jest to genetyczna choroba, w której w nerkach tworzą się liczne cysty, powodując ich powiększenie i zaburzenie funkcji. Jest to szczególnie powszechne u kotów rasy perskiej.

4. Kamica nerkowa: Kamienie nerkowe lub kryształy mogą powstawać w nerkach lub dróg moczowych, powodując ból, infekcje i blokowanie przepływu moczu.

5. Kłębuszkowe zapalenia nerek: Jest to stan zapalny nerek, szczególnie glomerulów, które są kluczowymi strukturami filtracyjnymi w nerkach. Może być spowodowany przez infekcje, choroby autoimmunologiczne lub inne stany zdrowotne.

6. Amyloidoza nerek: Jest to choroba, w której białko zwane amyloidem gromadzi się w nerkach, zakłócając ich normalną funkcję. Jest to szczególnie powszechne u kotów rasy abisyńskiej.

7. Infekcje dróg moczowych: Zapalenie nerek lub infekcje dróg moczowych mogą prowadzić do problemów z nerkami.

8. Zapalenie miedniczki nerkowej: Jest to zapalenie miedniczki nerkowej, często spowodowane infekcją.

9. Niedokrwienie nerek: Urazy lub zaburzenia krążenia mogą powodować niedokrwienie, czyli niedostateczne ukrwienie nerek.

W przypadku wystąpienia objawów problemów z nerkami, takich jak zmniejszony apetyt, zmiany w częstotliwości lub objętości oddawanego moczu, wymioty, letarg, ważne jest, aby jak najszybciej skonsultować się z weterynarzem. Wczesna diagnoza i leczenie są kluczowe w zarządzaniu chorobami nerek u kotów.