Kot syjamski - wszystkie informacje i opis rasy

Historia rasy kotów syjamskich 

Kot syjamski – strażnik świątyni i naczynie na duszę 

Syjam to dawna nazwa Tajlandii. Właśnie w tym kraju należy doszukiwać się początków istnienia rasy kotów syjamskich. Chociaż Europejczycy odkryli te zwierzęta dopiero w XIX wieku, w swojej ojczyźnie znane one były setki lat wcześniej. Pierwsze wizerunki kotów nazywanych lokalnie Wichien-maat pochodzą z przełomu XIII i XIV wieku. 

W możnych i szanowanych syjamskich rodach panowało przekonanie, że piękne koty o błękitnych oczach mają zdolność absorbowania duszy zmarłego opiekuna. Kiedy arystokrata umierał wybierano kota, w którym miała zagnieździć się jego dusza. Zwierzę zostało przeniesione do świątyni, aby tam razem z innymi kotami strzegło świętego miejsca. 

Koty syjamskie w Europie 

Kiedy w XIX wieku do Syjamu dotarli Brytyjczycy rozpoczęło się przewożenie tamtejszych kotów do Europy. Umaszczenie zupełnie nieznane w naszych rejonach wzbudzało ciekawość, często wręcz niezdrową. Pierwsze koty syjamskie przetransportowane na Wyspy Brytyjskie lądowały w... tamtejszych ogrodach zoologicznych, gdzie pełniły rolę egzotycznej ciekawostki. 

W 1884 roku tajska rodzina królewska podarowała brytyjskiemu konsulowi sir Edwardowi Blencowe parkę kotów o imionach Pho i Mia. Potomstwo tych dwóch kotów syjamskich już rok później zostało zaprezentowane na jednej z londyńskich wystaw kotów rasowych. Od tego momentu syjamskie koty zaczęły wzbudzać coraz większe zainteresowanie. 

Dalszy rozwój hodowli syjamów na Zachodzie 

Pod koniec XIX i na początku XX wieku wywiezienie kota syjamskiego z Tajlandii było niezgodne z tamtejszym prawem i bardzo surowo karane. Możemy więc podejrzewać, że większość osobników, które trafiały do europejskich hodowli pochodziła z przemytu. Słabe i nienawykłe do umiarkowanego klimatu zwierzęta szybko zresztą chorowały i umierały. 

Ogromną karierę rasa kot syjamski zawdzięcza... Amerykanom. Pierwszy jej przedstawiciel trafił do Stanów Zjednoczonych w 1879 roku i od razu zamieszkał w Białym Domu. Był bowiem podarunkiem od amerykańskiego konsula w Bangkoku dla pierwszej damy, żony Rutherforda B. Hayesa. 

Z czasem hodowla rasę zaczęto rejestrować w coraz większej ilości związków hodowców kotów. Jej fanów przybywało przez całą pierwszą połowę XX wieku. Szczyt popularności kota syjamskiego przypada na lata czterdzieste i pięćdziesiąte. W 1955 roku swoją premierę miała animacja studia Walta Disney'a po tytułem „Zakochany kundel". Wystąpiły w niej dwa koty syjamskie o imionach Si i Am. W tym okresie zdecydowanie nie było na świecie popularniejszej rasy. 

Rozłam w hodowlach kotów syjamskich 

Nie od dzisiaj wiadomo, że w przypadku ras moda prędzej czy później odbije się na hodowli. Tak było również w przypadku kota syjamskiego. Zapotrzebowanie na kocięta było tak duże, że po prostu zabrakło czasu na prowadzenie stabilnych i przemyślanych planów hodowlanych. Hodowcy w Europie i Stanach Zjednoczonych zaczęli dokładać wszelkich starań, aby wydawać na świat jak największą liczbę miotów. Prowadziło to do stosowania chowu wsobnego a także mieszania syjamów z kotami innych ras. 

W wyniku tych działań kot syjamski z czasem przestał przypominać szlachetnego przybysza z Dalekiego Wschodu. Zmieniły się proporcje jego ciała, a szafirowy błękit oczu ustąpił odcieniowi bladoniebieskiemu. Na szczęście po obydwu stronach Atlantyku działali hodowcy, którym zależało na utrzymaniu najlepszych cech rasy. W latach 60. XX wieku przystąpili do prac, które miały na celu ustalenie konkretnego wzorca hodowlanego. To wtedy zaczęły przychodzić na świat takie koty syjamskie, jakie widujemy dzisiaj. 

Zamiast okrągłej głowy i nieco przysadzistego ciała współczesne syjamy mają dłuższe pyszczki, czaszki w klinowatym kształcie oraz długi i bardzo smukły tułów. Linie takich kotów przeważały zarówno w Europie kontynentalnej, jak i w Stanach Zjednoczonych. Konserwatywni Brytyjczycy znacznie dłużej bronili się przed trwałymi zmianami. 

Wielu hodowców nie było zadowolonych z tych, jakie zachodziły w rasie. Koty syjamskie powoli przestawały przypominać swoich przodków. Równolegle funkcjonowały więc linie nastawione na utrzymanie tradycyjnych cech rasy, których pulę genetyczną regularnie zasilano kotami importowanymi z Tajlandii. Do 1990 roku te dwie „odmiany" kotów syjamskich funkcjonowały obok siebie. Różnice zaczęły jednak być tak znaczące, że w końcu Międzynarodowa Federacja Felinologiczna (FIFe) zdecydowała o wyodrębnieniu z syjamów starego typu nowej rasy. Dzisiaj jest ona znana jako kot tajlandzki. 

Jak wyglądają koty syjamskie? 

Kociaki syjamskie, które przychodzą na świat we współczesnych hodowlach powinny odpowiadać standardom wzorca Międzynarodowej Federacji Felinologicznej FIFe, World Cat Federation (WCF) lub The International Cat Association (TICA). Według tych organizacji syjam powinien być smukłym i eleganckim kotem o długich kończynach oraz eleganckiej budowie ciała. Ogólne założenia wzorca prezentują się następująco: 

Głowa: trójkątna, klinowata, z długim nosem i szerokim czołem. 

Oczy: skośne, duże i szeroko rozstawione. 

Uszy: osadzone wysoko, szeroko rozstawione, szerokie u nasady i okrągłe na końcach. 

Ciało: długie i smukłe. Kości mocne a grzbiet wąski. 

Łapy: długie, ale proporcjonalne do reszty ciała. 

Ogon: długi i wąski. 

Sierść syjama i tajemnicze umaszczenie typu point 

Sierść kotów syjamskich jest krótka i gładko przylegająca do skóry. Przedstawiciele tej rasy posiadają podszerstek, jednak jest on cienki i raczej rzadki niż wełnisty. Tym, co jednak najbardziej je wyróżnia, jest specyficzne umaszczenie zwane colorpoint. Koty syjamskie są białe lub jasnokremowe, jednak na specyficznych punktach ich ciała (pyszczku, uszach, łapach i ogonie a u samców także na jądrach) występują plamy ciemniejszego koloru. 

Według naukowców umaszczenie tego typu ugruntowało się w Tajlandii już kilkaset lat temu. Odpowiada za nie mutacja genu odpowiedzialnego za produkcję melaniny. W jej wyniku pigmentacja zachodzi wyłącznie w cieplejszych obszarach, podczas gdy wszystkie pozostałe części ciała kota pozostają jaśniejsze. Co ciekawe pointy pojawiają się z czasem. Koty syjamskie rodzą się białe. Dopiero z czasem na ich ciele zaczynają pojawiać się ciemniejsze obszary. 

Wzorzec rasy dopuszcza cztery możliwe umaszczenia kota syjamskiego: 

1. Seal point - występuje zdecydowanie najczęściej. Pointy są ciemnobrązowe a sierść na ciele ma barwę kości słoniowej. 
2. Blue point - sierść na ciele jest koloru kości słoniowej lub lekko srebrzystej a pointy mają barwę ciemnoszarą lub niebieską. 
3. Chocolate point - ciało ma kolor kości słoniowej, a pointy są w kolorze czekoladowym lub jasnobrązowym. 
4. Lilac point - ciało ma jasny kolor kości słoniowej, a pointy są jasnofioletowe lub różowofioletowe. 

Jaki jest charakter kota syjamskiego? 

Współczesny kot syjamski jest typowym przedstawicielem rasy orientalnej. Nienawidzi samotności i bardzo głośno daje o tym znać każdemu, kto akurat chce (albo nie chce) słuchać. To niezwykle towarzyskie i wokalne zwierzęta, które z radością witają gości w progu i biorą czynny udział w domowym życiu. 

Koty syjamskie bezustannie kręcą się w towarzystwie swojego człowieka. Nie lubią być pomijane, a już tym bardziej zostawiane same sobie, co sygnalizują syczeniem. Bardzo dobrze czują się przy innych kotach, przede wszystkim przedstawicielach tej samej rasy. Nic dziwnego, że wielu hodowców sugeruje zakup parki kotów. Wychowane razem bardzo mocno się do siebie przywiązują i spędzają razem czas podczas gdy opiekuna nie ma w domu. 

Kot syjamski – zdrowie i pielęgnacja 

Jak długo żyją koty syjamskie i jaka jest tajemnica utrzymania ich w dobrym zdrowiu? To pytanie zadaje sobie wielu aktualnych i przyszłych opiekunów. Poniżej postaramy się odpowiedzieć szczegółowo na wszystkie te pytania i wyjaśnić ewentualne wątpliwości. 

Jak dbać o futro kota syjamskiego? 

Codzienna pielęgnacja kota syjamskiego nie powinna przysporzyć opiekunowi żadnych szczególnych problemów. Sierść przedstawicieli tej rasy jest jedwabista i krótka. Podszerstek nie wyróżnia się skłonnością do wypadania, dlatego koty tej rasy prawie nie linieją. Raz na jakiś czas warto uczesać futro szczotką z miękkim włosiem. W ten sposób pozbędziesz się luźnych elementów futra i pobudzisz krążenie w skórze. 

Trzeba również pamiętać o regularnym przycinaniu pazurów. Kot na drapaku ich nie ściera. Przerośnięte pazurki mogą prowadzić do zaczepiania się o meble czy dywany, co w skrajnych przypadkach może poskutkować nawet poważną kontuzją. 

Dowiedz się także, ile kosztuje kot syjamski. 

Na co chorują koty syjamskie? 

Podczas gdy syjamy starego typu, czyli koty tajskie, uznawane są za zdrową rasę naturalną, to współczesne koty syjamskie rzadko mogą pochwalić się tym samym. Niestety w wyniku licznych ingerencji człowieka w dobór hodowlany w rasie występuje wiele schorzeń genetycznych, w tym kilka bardzo niebezpiecznych. 

Kot syjamski często odwiedza gabinet lekarza weterynarii ze względu na choroby oczu. Przedstawiciele tej rasy cierpią między innymi na: 

• Zez zbieżny – to stosunkowo niewielka wada, która nie wpływa na jakość widzenia. Kot syjamski z zezem nie będzie królował na wystawach, jednak przez wielu uważany jest za wyjątkowo uroczego. 
• Martwiak rogówki – zmiana w tkankach, która może objawiać się w formie białego lub szarego obszaru, który zniekształca rogówkę i ma negatywny wpływ na funkcje wzroku. 
• Zanik siatkówki – to choroba oczu, która powoduje stopniowe uszkodzenie i zanik tkanki znajdującej się w tylnej części gałki ocznej, która jest odpowiedzialna za postrzeganie światła i przesyłanie sygnałów nerwowych do mózgu. Niestety często prowadzi do pełnej utraty wzroku. 
• Jaskra – objawia się wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego, co prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego i trwałej utraty wzroku. 

Niestety schorzenia oczu to nie wszystko. Kot syjamski obciążony jest również innymi chorobami, takimi jak: 

• Mukopolisacharydoza typu VI – rzadka, ale bardzo groźna choroba genetyczna. Charakteryzuje się brakiem enzymu lizosomalnego, który jest niezbędny do rozkładu mukopolisacharydów. W efekcie, związki te nagromadzają się w organizmie co prowadzi do uszkodzenia tkanek, w tym układu nerwowego, serca, stawów i skóry. Objawy mogą obejmować deformacje stawów, trudności w poruszaniu się, problemy z oddychaniem i ogólne zaburzenia rozwoju. 
• Gruczolakorak jelita cienkiego – nowotwór, który może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak krwawienia, zwężenia jelita i utraty wagi. Objawy gruczolakoraka jelita cienkiego u kota są nieswoiste i mogą obejmować biegunkę, wymioty, brak apetytu i osłabienie. 
• Rozszczep podniebienia – to wada wrodzona w wyniku której podniebienie nie łączy się prawidłowo. Powstaje podczas rozwoju płodu. U kotów może to prowadzić do trudności w jedzeniu, aspiracji jedzenia do dróg oddechowych i infekcji płuc. Właśnie z tego powodu większość kociąt, u których stwierdza się tę wadę jest poddawana eutanazji. W Stanach Zjednoczonych coraz częściej przeprowadza się operacje zszycia rozszczepionego podniebienia. W Polsce nie jest to jeszcze powszechna praktyka. 
• Złuszczenie kości udowej – to dziedziczona choroba, w wyniku której kość udowa ulega uszkodzeniu i złuszczaniu się, co prowadzi do nieprawidłowego kształtu i funkcjonowania stawu biodrowego. Objawy mogą obejmować trudności w poruszaniu się, sztywność stawów, ból a finalnie także problemy z chodzeniem. 
• Wodogłowie – to choroba, w której występuje gromadzenie się płynu mózgowo-rdzeniowego wewnątrz czaszki, co prowadzi do zwiększenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego i uszkodzenia mózgu. 

Paradoksalnie pomimo tak licznych obciążeń i problemów zdrowotnych syjamskie koty uznawane są za rasę długowieczną. Wielu jej przedstawicieli w dobrym zdrowiu dożywa swoich dwudziestych urodzin. Bardzo ważne jest to, aby kocięta kupować wyłącznie w doświadczonych i sprawdzonych hodowlach, gdzie regularnie przeprowadzane są badania genetyczne. 

Prawidłowe żywienie kotów syjamskich 

Zasady żywienia kota syjamskiego nie różnią się znacząco w stosunku do innych ras czy dachowców. Mamy tu do czynienia z obligatoryjnym mięsożercą, który energię do życia czerpie z białek i tłuszczy, a nie z węglowodanów. Właśnie dlatego podstawą jego diety powinna być karma oparta na mięsie i pozbawiona zbóż. 

W trosce o zdrowie zwierzaka warto rozważyć wdrożenie diety BARF. Powinna być ona jednak poprzedzona dokładną kontrolą stanu zdrowia zwierzaka i najlepiej konsultacją ze sprawdzonym zoodietetykiem. 

Kot syjamski często cierpi na różnego rodzaju problemy zdrowotne związane z obszarem jamy ustnej. Właśnie dlatego bardzo ważna jest regularna kontrola stanu przyzębia w gabinecie lekarza weterynarii. 

Dla kogo rasa kota syjamskiego będzie dobrym wyborem? 

Kot syjamski jest typowym reprezentantem ras orientalnych. To bardzo towarzyski i rozgadany zwierzak. Przedstawiciele tej rasy nie lubią samotności. To koty niezwykle energiczne, głośne i zawsze skore do zabawy. Wszędzie ich pełno a poziom ich aktywności może naprawdę zaskoczyć niedoświadczonego opiekuna. 

Właśnie dlatego syjam jest odpowiednim wyborem dla człowieka, który w kocie chce mieć wiernego towarzysza a jednocześnie ma możliwość zaspokojenia jego potrzeb. Kot syjamski nie powinien zostawać długo sam w domu. Nie będzie więc odpowiednim wyborem dla zapracowanego singla. 

Świetnie natomiast sprawdzi się jako kot rodzinny. W przypadku starszej osoby lub po prostu człowieka, który ceni sobie cieszę prawdopodobnie nie okaże się najbardziej szczęśliwym wyborem. 

Kot syjamski – podsumowanie 

Koty syjamskie pochodzą z terenów dzisiejszej Tajlandii. Wprowadzone w latach sześćdziesiątych XX wieku wzorce hodowlane sprawiły, że dzisiejsze syjamy znacznie różnią się od swoich przodków. Te towarzyskie i wygadane zwierzaki są nie tylko piękne, ale także bardzo przyjazne. Warto pamiętać, że rasa jest obciążona dużą ilością potencjalnych chorób genetycznych. Kwestią ważniejszą od tego ile kosztują koty syjamskie, jest to, w jakich hodowlach przychodzą na świat. Decyzja o zakupie przedstawiciela tej rasy powinna zostać poprzedzona naprawdę solidną kwerendą.