Doberman

Doberman to elegancka i majestatyczna rasa psów, charakteryzująca się wyjątkową inteligencją oraz oddaniem właścicielowi. Choć powszechnie kojarzony jest jako pies obronny, współczesny doberman to przede wszystkim oddany i kochający członek rodziny. Wbrew stereotypom, przy odpowiednim wychowaniu, nie wykazuje agresji wobec ludzi. W naszym kompleksowym przewodniku dowiesz się wszystkiego o charakterze, wyglądzie i hodowli dobermana.

Pochodzenie i historia rasy doberman

Doberman to stosunkowo młoda rasa, mająca swoje korzenie w XIX-wiecznych Niemczech. Jest blisko spokrewniony z rottweilerem, od którego w zasadzie się wywodzi. Ta elegancka i dumna rasa była niezwykle popularna w latach 60. i 70. XX wieku, jednak obecnie jej liczebność znacznie spadła.

Kim był Fryderyk Ludwik Dobermann - twórca rasy

Twórcą rasy jest Fryderyk Ludwik Dobermann (1834-1894), mieszkaniec małego miasteczka Apolda w Turyngii. Z zawodu był poborcą podatkowym, a dodatkowo pracował jako hycel miejski i właściciel rzeźni. Jego praca wymagała ochrony podczas zbierania podatków, dlatego postanowił wyhodować idealnego psa obronnego.

Dobermann wybierał najostrzejsze psy spośród tych, które wyłapywał jako hycel, i krzyżował je z popularnymi wówczas psami rzeźnickimi. Te ostatnie pochodziły bezpośrednio od ówczesnych rottweilerów i psów pasterskich z Turyngii o czarnym umaszczeniu z intensywnym podpalaniem. Po śmierci Dobermanna hodowlę kontynuował Otto Göller, który nadał rasie nazwę na cześć jej twórcy i założył pierwszy klub rasy, działający do dziś.

Jak wygląda doberman - wzorzec rasy

Doberman to przedstawiciel ras psów średnich, o mocnej i muskularnej budowie ciała przy jednoczesnym zachowaniu elegancji i szlachetności. Sylwetka dobermana jest prawie kwadratowa, co szczególnie widoczne jest u samców. Wzrost psów wynosi 68-72 cm, a suk 63-68 cm. Waga dorosłego psa to około 40-45 kg, natomiast suki ważą 32-35 kg.

Doberman - umaszczenie i kolory (czarny, brązowy, niebieski)

Według standardu FCI, krótka sierść dobermana występuje w dwóch podstawowych odmianach kolorystycznych:

·       czarny z podpalaniem - najpopularniejsze umaszczenie,

·       brązowy (czekoladowy) z podpalaniem - ciemnobrązowy z kasztanowymi znaczeniami.

Podpalanie występuje na pysku, policzkach, nad oczami, na spodzie szyi, klatce piersiowej, łapach, wewnętrznej stronie ud i przedramion oraz pod ogonem. Kolor podpalania powinien być intensywnie kasztanowy, czysty i wyraźnie skontrastowany z kolorem podstawowym.

Standard amerykański dodatkowo uznaje dwa inne kolory:

·       niebieski (błękitny) z podpalaniem - genetycznie rozjaśnione czarne,

·       izabelowaty (jasny) z podpalaniem - genetycznie rozjaśnione czekoladowe.

Warto wspomnieć, że w USA występują również białe dobermany (w rzeczywistości jasnokremowe), które nie są uznawane przez żadną oficjalną organizację kynologiczną ze względu na powiązane z tym umaszczeniem problemy zdrowotne.

Doberman z naturalnymi uszami i ogonem

Tradycyjnie dobermany miały kopiowane uszy i ogon, jednak obecnie w większości krajów europejskich, w tym w Polsce, kopiowanie uszu i ogona u psów jest zabronione. Zgodnie z aktualnym wzorcem FCI, doberman powinien mieć naturalne, niecięte uszy odpowiedniej wielkości, wysoko osadzone i przylegające do policzków. Ogon również powinien pozostać naturalny, noszony w kształcie lekko zakręconym.

Wielu miłośników rasy docenia naturalny wygląd dobermana, który nadaje mu łagodniejszy wyraz. Warto wiedzieć, że doberman z naturalnymi uszami i ogonem to ten sam pies o tych samych cechach charakteru, co doberman z kopiowanymi uszami, który kiedyś był standardem.

Charakter i usposobienie dobermana

Doberman to pies o wyjątkowej inteligencji, lojalności i oddaniu właścicielowi. Wbrew powszechnym opiniom, prawidłowo wychowany pies nie jest agresywny wobec ludzi. Zgodnie ze standardem rasy, jego usposobienie powinno być przyjacielskie i łagodne. Dzięki swym predyspozycjom - podobnie jak owczarek niemiecki - dobermany wykorzystywane są jako psy pracujące i psy stróżujące.

Czy doberman jest agresywny? Fakty i mity

Doberman często pada ofiarą negatywnych stereotypów, przedstawiających go jako psa agresywnego i niebezpiecznego. W rzeczywistości prawidłowo socjalizowany i wychowany doberman nie wykazuje nieuzasadnionej agresji. Według wzorca FCI, usposobienie dobermana wobec człowieka powinno być przyjacielskie i łagodne.

Doberman jest psem czujnym i odważnym, gotowym do obrony swojej rodziny w razie zagrożenia, co jest cechą pożądaną u psa stróżującego. Nie oznacza to jednak, że atakuje bez powodu. Wręcz przeciwnie - dobrze wychowany doberman potrafi precyzyjnie ocenić sytuację i nie reaguje agresją na zwykłe, codzienne zdarzenia.

Należy pamiętać, że charakter dobermana jest w dużej mierze odzwierciedleniem charakteru jego opiekuna. Dlatego tak ważne jest, aby właściciel był spokojny, zrównoważony i konsekwentny.

Doberman a dzieci - czy to bezpieczne połączenie?

Zdecydowanie dobermany lubią dzieci i są wobec nich bardzo opiekuńcze. Przy odpowiedniej socjalizacji tworzą z najmłodszymi członkami rodziny wyjątkową więź. Są cierpliwe i tolerancyjne, choć oczywiście jak w przypadku każdej rasy, kontakty dzieci z psem powinny odbywać się pod nadzorem doświadczonego, dorosłego opiekuna.

Doberman potrafi być doskonałym opiekunem i obrońcą dzieci, a jego inteligencja i zrównoważenie sprawiają, że rzadko dochodzi do nieporozumień. Ważne jest jednak, aby dzieci były uczone szacunku do psa i wiedziały, jak się z nim prawidłowo obchodzić.

Hodowla dobermana w Polsce

W Polsce funkcjonuje kilkadziesiąt zarejestrowanych hodowli dobermana. Większość z nich działa pod patronatem Związku Kynologicznego w Polsce, który nadzoruje prawidłowy rozwój rasy zgodnie ze standardami FCI.

Ile kosztuje doberman?

Cena dobermana w Polsce waha się w przedziale od 3000 do nawet 7000 złotych, w zależności od hodowli, rodowodu i osiągnięć rodziców. Szczeniak z renomowanej, legalnej hodowli, po rodzicach z tytułami championów i kompletem badań zdrowotnych, będzie droższy, ale daje większą gwarancję zdrowia i typowego dla rasy charakteru.

Warto pamiętać, że oszczędzanie na zakupie szczeniaka często prowadzi do znacznie większych wydatków na leczenie w przyszłości. Dobermany są podatne na pewne choroby genetyczne, dlatego tak ważne jest, aby pochodziły od przebadanych rodziców.

Jak wybrać hodowlę dobermana z rodowodem?

Wybierając hodowlę dobermana, należy zwrócić uwagę na kilka ważnych aspektów:

1.      przynależność do Związku Kynologicznego w Polsce lub innej uznanej organizacji kynologicznej,

2.      badania zdrowotne wykonywane u reproduktorów (dysplazja, choroba von Willebranda, badania kardiologiczne),

3.      tytuły wystawowe i użytkowe rodziców,

4.      warunki, w jakich utrzymywane są psy i szczenięta,

5.      wiedza i doświadczenie hodowcy,

6.      socjalizacja szczeniąt od pierwszych dni życia.

Dobry hodowca powinien służyć radą i wsparciem nawet długo po zakupie szczenięcia. Powinien również wymagać podpisania umowy sprzedaży psa, która zabezpiecza zarówno kupującego, jak i szczenię.

Wychowanie i szkolenie dobermana

Doberman to pies wybitnie inteligentny, co sprawia, że jego szkolenie może być prawdziwą przyjemnością. Jednocześnie jednak jego silny charakter wymaga doświadczonego przewodnika, który będzie potrafił zyskać jego szacunek i zaufanie.

Czy doberman to trudny pies?

Doberman nie jest psem dla każdego. Jego wychowanie wymaga konsekwencji, cierpliwości i zrozumienia psiej psychiki. Nie jest to rasa zalecana dla początkujących właścicieli psów. Doberman potrzebuje jasno określonych zasad i granic, ale jednocześnie negatywnie reaguje na zbyt surowe traktowanie.

Pomimo pewnych wyzwań, doberman jest psem niezwykle pojętnym i chętnym do nauki. Dzięki wysokiej inteligencji szybko przyswaja nowe komendy i zazwyczaj wystarczy mu kilka powtórzeń, aby zrozumieć, czego od niego oczekujemy. Ważne jest jednak, aby szkolenie rozpocząć od pierwszych dni po przybyciu szczenięcia do nowego domu.

Szkolenie dobermana - od BH do IPO

Dobermany są to psy pracujące (rasa objęta obowiązkiem pracy), co oznacza, że do uzyskania tytułu Międzynarodowego Championa Piękności pies musi zdać egzamin z posłuszeństwa i obrony. Ścieżka szkoleniowa dobermana zazwyczaj obejmuje:

1.      BH (Begleithund) - podstawowy egzamin z posłuszeństwa, który jest warunkiem dopuszczenia do dalszych etapów

2.      IPO-V - podstawowy stopień szkolenia obronnego

3.      IPO-1, IPO-2, IPO-3 - kolejne stopnie zaawansowania w szkoleniu obronnym

Warto podkreślić, że szkolenie dobermana, szczególnie w kierunku obrony, powinno odbywać się pod nadzorem doświadczonego instruktora. Związek Kynologiczny w Polsce organizuje kursy i szkolenia, prowadzone przez wykwalifikowanych szkoleniowców z odpowiednimi uprawnieniami.

Pielęgnacja dobermana

Doberman to rasa stosunkowo łatwa w pielęgnacji dzięki krótkiej sierści bez podszerstka. Regularna, podstawowa pielęgnacja jest jednak niezbędna dla zachowania zdrowia i dobrego wyglądu psa.

Jak często kąpać dobermana?

Dobermana nie trzeba kąpać często - wystarczy raz na 2-3 miesiące, lub gdy pies się zabrudzi. Zbyt częste kąpiele mogą prowadzić do wysuszenia skóry i problemów dermatologicznych. Do kąpieli należy używać szamponów przeznaczonych dla psów o krótkiej sierści.

W ciepłe dni można pozwolić dobermanowi na kąpiel w jeziorze, jeśli lubi wodę. Należy jednak pamiętać, że brak podszerstka sprawia, że doberman łatwo marznie, dlatego po kąpieli powinien szybko wyschnąć, a w chłodniejsze dni należy go chronić przed zimnem.

Pielęgnacja uszu i sierści dobermana

Pielęgnacja dobermana obejmuje:

1.      regularną pielęgnację uszu u psa - raz w tygodniu sprawdzamy stan uszu i usuwamy ewentualne zabrudzenia,

2.      pielęgnację zębów u psa - regularne czyszczenie zapobiega odkładaniu się kamienia nazębnego,

3.      skracanie pazurów - jeśli pies sam ich nie ściera,

4.      przecieranie sierści miękką irchą lub specjalną rękawicą - usuwa martwe włosy i nadaje sierści połysk.

Doberman linieje przez cały rok, ale nie gubi dużych ilości sierści jak psy z podszerstkiem. Regularne szczotkowanie pomaga utrzymać czystość w domu i zdrowy wygląd sierści psa.

Zdrowie dobermana

Doberman to ogólnie zdrowa rasa, jednak jak każda inna, ma predyspozycje do pewnych schorzeń. Dobry hodowca dba o to, aby jego psy były wolne od chorób genetycznych poprzez odpowiednią selekcję i badania.

Na co najczęściej chorują dobermany?

Najczęstsze problemy zdrowotne występujące u dobermanów to:

1.      choroba von Willebranda u psa - skaza krwotoczna,

2.      syndrom Wobblera (spondylopatia szyjna) - wada kręgosłupa szyjnego,

3.      dysplazja u psa - wada rozwojowa stawów biodrowych,

4.      kardiomiopatia rozstrzeniowa - jedna z częstszych chorób serca u psa,

5.      choroby oczu - zaćma, postępujący zanik siatkówki.

Przed zakupem szczenięcia warto upewnić się, że rodzice zostali przebadani pod kątem tych chorób. W Polsce, aby uzyskać uprawnienia hodowlane, psy i suki muszą mieć wykonane badania w kierunku dysplazji stawów biodrowych z wynikiem A lub B.

Choroba von Willebranda i syndrom Wobblera

Choroba von Willebranda to genetyczna skaza krwotoczna, polegająca na upośledzeniu procesu krzepnięcia krwi. Szacuje się, że około 25% populacji doberamnów na świecie choruje na tę przypadłość, a około 50% to nosiciele wadliwego genu. Psy dotknięte tą chorobą mają wydłużony czas krwawienia po urazach lub zabiegach chirurgicznych.

Syndrom Wobblera (spondylopatia szyjna) to zespół wrodzonych wad kręgosłupa szyjnego, na który dobermany są znacznie bardziej podatne niż inne rasy. Objawia się chwiejnym chodem i wysokim stawianiem kończyn, a z czasem może prowadzić do niedowładu i paraliżu. Dobry hodowca powinien znać rodowody swoich psów i wiedzieć, czy w linii występowały te choroby.

Żywienie dobermana

Prawidłowe żywienie dobermana ma kluczowe znaczenie dla jego zdrowia i długowieczności. Dieta powinna być dostosowana do wieku, poziomu aktywności i stanu zdrowia psa.

Ile razy dziennie karmić dobermana?

Szczenięta dobermana do 6 miesiąca życia powinny być karmione 3-4 razy dziennie. Psy w wieku 6-12 miesięcy - 2-3 razy dziennie. Dorosłe dobermany najlepiej karmić 2 razy dziennie, rano i wieczorem.

Podział dziennej racji na mniejsze porcje jest szczególnie ważny u doberamnów ze względu na ich predyspozycje do skrętu żołądka. Nigdy nie należy karmić psa tuż przed wysiłkiem fizycznym ani bezpośrednio po nim - przed i po aktywności powinien odpocząć około godziny.

Dieta dobermana - jak zapobiec skrętowi żołądka?

Skręt żołądka to stan zagrażający życiu, wymagający natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Aby zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia, należy:

1.      karmić psa mniejszymi porcjami, 2-3 razy dziennie,

2.      unikać karmienia przed i po wysiłku fizycznym,

3.      stosować miski spowalniające jedzenie,

4.      zapewnić spokój podczas posiłku i po nim,

5.      unikać picia dużych ilości wody tuż po jedzeniu.

W żywieniu dobermana można stosować zarówno karmy gotowe (sucha i mokra karma dla psa), jak i posiłki przygotowywane w domu. W przypadku diety domowej konieczna jest jednak suplementacja, aby zapewnić psu wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Doberman amerykański i europejski - różnice

Istnieją dwa główne typy dobermana: europejski (nazywany też niemieckim) i amerykański. Różnią się one przede wszystkim budową i temperamentem.

Doberman europejski jest masywniejszy, ma szerszą czaszkę, mocniejszy kościec i bardziej muskularną budowę. Jest także nieco cięższy i zazwyczaj ma bardziej zrównoważony temperament.

Doberman amerykański jest smuklejszy, o dłuższej szyi i bardziej eleganckiej sylwetce. Ma też zazwyczaj bardziej dynamiczny temperament. W USA dopuszczalne są również inne umaszczenia, takie jak niebieski i izabelowaty.

Doberman - dla kogo ta rasa?

Doberman to pies o silnym charakterze, wymagający odpowiedniego prowadzenia. Nie jest to rasa dla każdego, ale dla odpowiedzialnych właścicieli może być wspaniałym towarzyszem.

Czy doberman to dobry wybór dla początkujących?

Doberman nie jest zalecany jako pierwszy pies w domu. Jego wychowanie wymaga doświadczenia, konsekwencji i zrozumienia psiej psychiki. Doberman potrzebuje przewodnika, który będzie potrafił zdobyć jego szacunek i zaufanie.

Idealny właściciel dobermana to osoba:

·       doświadczona w obcowaniu z psami,

·       aktywna fizycznie,

·       konsekwentna i cierpliwa,

·       zainteresowana szkoleniem psa,

·       posiadająca wystarczająco dużo czasu na zajmowanie się psem,

·       spokojna i zrównoważona.

Dla takich osób doberman będzie oddanym, kochającym i niezwykle lojalnym przyjacielem, gotowym bronić swojej rodziny w każdej sytuacji.

Doberman to wyjątkowa rasa, łącząca w sobie elegancję, inteligencję i odwagę. Przy odpowiednim wychowaniu i pielęgnacji może być wspaniałym towarzyszem dla aktywnych osób, które docenią jego lojalność i oddanie. Mimo pewnych wyzwań, jakie niesie ze sobą posiadanie dobermana, jest to rasa, która odwdzięczy się bezgraniczną miłością do swojego opiekuna.

Autor: Iwona Czechowska

Bibliografia:

1. Stanisław Kuchlewski: Doberman. Wyd. Agencja Wydawnicza Egros, Warszawa 2004
2. https://fci.be/en/Nomenclature/
3. https://www.zkwp.pl/wzorce.php