Jak karmić szczeniaka? Przewodnik dla początkującego właściciela

Jak karmić szczeniaka? Przewodnik dla początkującego właściciela 

Jednym z podstawowych pytań, które spędza sen z powiek każdemu nowemu opiekunowi, jest: jak prawidłowo karmić psa? Prawidłowe żywienie szczeniaka w pierwszych miesiącach życia to najważniejsza inwestycja w jego przyszłe zdrowie, kondycję i długowieczność. Każda podana miska karmy to cegiełka budująca mocne kości, sprawny układ odpornościowy i prawidłowo rozwinięty mózg. Jaką karmę wybrać dla szczeniaka i jak często ją podawać, aby zapewnić mu zdrowy rozwój. 

Pierwsze tygodnie: niezastąpiona moc mleka matki 

Przez pierwszy miesiąc życia szczenię ma jednego, idealnego dostawcę pożywienia – swoją matkę. Mleko suki to prawdziwy eliksir życia, perfekcyjnie skomponowany przez naturę. Karmienie szczeniąt mlekiem matki jest absolutnie fundamentalne. Zawiera ono nie tylko idealne proporcje białka, tłuszczu i laktozy, ale także, co istotne, przeciwciała zawarte w siarze (pierwszym mleku). Te immunoglobuliny tworzą tzw. odporność bierną, chroniąc wrażliwe maluchy przed infekcjami i chorobami w okresie, gdy ich własny układ odpornościowy dopiero się kształtuje. Mleko matki jest zawsze świeże, ma idealną temperaturę, jest lekkostrawne i dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych. 

Karmienie osieroconych szczeniąt 

Niestety, zdarzają się sytuacje tragiczne, gdy szczenięta zostają osierocone lub suka z różnych powodów nie może ich karmić. W takim przypadku ciężar odpowiedzialności spada na opiekuna, który staje przed dramatycznym pytaniem: jak powinno wyglądać karmienie 2-dniowego szczeniaka lub tygodniowego malucha bez matki? Kategorycznie zabronione jest i pod żadnym pozorem nie należy podawać szczeniętom mleka krowiego! Jego skład drastycznie różni się od mleka suki, co niemal na pewno wywoła groźne dla życia biegunki, problemy trawienne i poważne zaburzenia pokarmowe. Konieczne jest użycie specjalistycznych preparatów mlekozastępczych. Opiekunowie często pytają, jak karmić szczeniaka z butelki lub, w przypadku najmniejszych, jak karmić szczeniaka strzykawką. Karmienie powinno odbywać się co 2-4 godziny (również w nocy!). Pokarm musi mieć temperaturę zbliżoną do temperatury ciała (ok. 37-38°C), co można łatwo osiągnąć, podgrzewając butelkę w kąpieli wodnej. Nigdy nie podawaj zimnego mleka prosto z lodówki, ale też nie zostawiaj go na długo w temperaturze pokojowej, gdyż szybko rozwijają się w nim bakterie. Prawidłowe karmienie szczeniąt w tym okresie to także stymulacja – po każdym posiłku należy delikatnie masować brzuszek i okolice krocza wilgotnym, ciepłym wacikiem, aby pobudzić oddawanie moczu i kału.  

Warto także wiedzieć o tym, jak przygotować dom na przybycie szczeniaka.

Krok po kroku: przejście na stały pokarm

Około 3-4 tygodnia życia u szczeniąt zaczynają wyrzynać się zęby mleczne. To sygnał, że nadszedł czas, by stopniowo wprowadzać pokarm stały i przyzwyczajać do niego delikatny układ trawienny malucha. Zastanawiasz się, jak karmić 4 tygodniowego szczeniaka? Proces ten, zwany odsadzaniem, nie może być nagłą zmianą karmy. Zaczynamy od przygotowania "papki": wysokiej jakości sucha karma typu "starter" lub "puppy" zalewana jest ciepłą wodą lub niesolonym wywarem warzywnym. Tak przygotowaną karmę podajemy szczeniętom w niewielkich ilościach kilka razy dziennie. Szczeniakom 5-tygodniowym należy już regularnie podawać papkę, powoli zmniejszając ilość dodawanego płynu. Zazwyczaj w wieku 8-9 tygodni, gdy pies trafia do nowego domu, jest już w pełni zdolny do samodzielnego jedzenia. 

Paliwo dla rosnącego organizmu

Szczeniak w fazie intensywnego wzrostu, zwłaszcza między 3. a 6. miesiącem życia, jest jak mała fabryka pracująca na najwyższych obrotach. Jego zapotrzebowanie na energię w przeliczeniu na kilogram masy ciała jest nawet dwukrotnie wyższe niż u psów dorosłych. Dlatego karmy dla szczeniąt (typu "puppy" i "junior") są znacznie bardziej kaloryczne. Ważne jest, aby monitorować kondycję psa i dostosowywać porcję, unikając zarówno niedowagi, jak i otyłości. Warto pamiętać, że zapotrzebowanie energetyczne psa po zabiegu kastracji lub sterylizacji spada o około 25-30%, co wymaga odpowiedniej redukcji podawanej karmy. 

Fundament wzrostu i rozwoju 

Białko to podstawowy budulec wszystkich tkanek organizmu. W diecie szczeniaka jest ono absolutnie kluczowe. Najważniejsza jest jego jakość i pochodzenie. Najbardziej wartościowe jest białko zwierzęce, ponieważ dostarcza pełnego profilu aminokwasów egzogennych, których organizm psa sam nie potrafi wytworzyć. Odpowiednia podaż białka w suchej masie karmy jest jednym z najważniejszych wskaźników jakości karmy dla szczeniaka. Niedobory mogą prowadzić do zahamowania wzrostu i problemów z układem nerwowym. 

Energia, mózg i lśniąca sierść 

Odpowiednio zbilansowany tłuszcz podawany szczeniętom to najbardziej skoncentrowane źródło energii w diecie, ale jego rola jest znacznie szersza. Jest nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K), przy czym szczególnie ważna w kontekście budowy kośćca jest witamina D. Szczególnie cenne są wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, a zwłaszcza DHA i EPA. To one są kluczowym budulcem mózgu i siatkówki oka. Dieta bogata w te kwasy wspomaga zdolności poznawcze szczeniaka i jego rozwój. 

Budowa mocnych kości 

Gospodarka mineralna to jeden z najbardziej newralgicznych punktów w żywieniu szczeniąt, zwłaszcza psów ras dużych. Ważny jest tu precyzyjny stosunek wapnia do fosforu (Ca:P). Błędy w tym zakresie mogą mieć katastrofalne skutki. Nadmiar wapnia, często wynikający z niepotrzebnej suplementacji, jest bardzo groźny, szczególnie dla szczeniąt ras dużych. Może prowadzić do zaburzeń kostnienia i innych bolesnych schorzeń. Z kolei niedobór wapnia skutkuje deformacjami kości. Dlatego tak ważne jest, aby bazować na wysokiej jakości, zbilansowanej karmie, gdzie proporcje składników mineralnych są precyzyjnie wyliczone.

Jak często karmić szczeniaka? Harmonogram posiłków 

Jednym z najczęściej powtarzających się pytań jest to, jak często karmić szczeniaka i ile razy dziennie. Mały żołądek nie jest w stanie pomieścić dużej ilości jedzenia na raz. Aby zapewnić stały dopływ energii, należy podawać karmę często, ale w małych porcjach. Poniższy harmonogram to praktyczna wskazówka: 

• do 3. miesiąca życia: 4-5 posiłków dziennie. To czas intensywnej socjalizacji w nowym domu. Szczeniak 2 tygodniowy, karmiony mlekiem, będzie jadł nawet częściej, 
• od 4. do 6. miesiąca: 3 posiłki dziennie, 
• powyżej 6. miesiąca: 2 posiłki dziennie. 

Psy ras miniaturowych, ze względu na ryzyko hipoglikemii, powinny otrzymywać co najmniej 4 posiłki dziennie nawet do 6. miesiąca życia. 

Ile karmy podawać? 

Tabela dawkowania na opakowaniu karmy, oparta o przewidywaną wagę w wieku dorosłym i aktualną masę ciała szczeniaka, to cenna wskazówka. Należy jednak pamiętać, by nigdy ślepo nie podążać za zaleceniami producenta. Najlepszym narzędziem do oceny prawidłowej porcji jest regularna kontrola kondycji Twojego psa i obserwacja jego zachowania. Przesuń dłońmi po jego bokach – powinieneś wyczuwać żebra, ale nie powinny być one widoczne. Ważąc szczeniaka, możesz monitorować, czy jego wzrost przebiega prawidłowo. Jeśli nie masz pewności, skonsultuj się z lekarzem weterynarii. 

Sucha, mokra, a może BARF? Jaką karmę wybrać? 

Większość właścicieli decyduje się na wysokiej jakości gotową karmę. Wybierając spośród setek dostępnych na rynku karm komercyjnych, stajemy przed pytaniem, co powinien jeść szczeniak. Opcje są różne, a wybór zależy od preferencji żywieniowych psa i właściciela: 

• karma sucha: najpopularniejszy wybór. Jest wygodna i ekonomiczna. Wybierając ją, trzeba zwrócić uwagę na jakość i zawartość składników odżywczych w suchej masie, 
• karma mokra: zwykle bardziej smakowita. Podając mokrą karmę, zapewniamy dodatkowe nawodnienie. Wymaga ona jednak odpowiedniego przechowywania po otwarciu, 
• dieta BARF/domowa: wymaga ogromnej wiedzy. Nieprawidłowo zbilansowana jest prostą drogą do groźnych niedoborów lub nadmiarów pokarmowych. 

Dowiedz się więcej o tym, jak przygotować dietę domową dla psa.  

Wielkość ma znaczenie 

Właściwe żywienie musi uwzględniać docelową wielkość psa. Potrzeby żywieniowe psów rosnących są bardzo zróżnicowane: 

• psy ras małych i miniaturowych: mają szybki metabolizm i małe żołądki. Ich karma musi być wysokoenergetyczna. Psy ras miniaturowych osiągają dorosłość średnio w wieku 9-12 miesięcy, 
• szczenięta ras dużych i olbrzymich: tu obowiązuje zasada: „wolniej znaczy lepiej”. Zrozumienie, jak karmić szczeniaka dużej rasy, to klucz do uniknięcia problemów ze stawami. Szybki przyrost masy ciała nadmiernie obciąża szkielet. W przypadku szczeniąt tych ras karma ma nieco mniej kalorii i ściśle kontrolowany poziom wapnia, 
• szczenięta ras średnich i kundelki: a co podawać kundelkowi? Tu przyda się próba oszacowania jego docelowej wagi i dobranie odpowiedniej ilości karmy. 

Sprawdź, jak wybrać rasę swojego pierwszego psa.

Co robić, gdy szczeniak jest niejadkiem lub łakomczuchem? 

Problemy z apetytem to częsta bolączka właścicieli. Jeśli Twój pies to niejadek, upewnij się, że jest zdrowy. Wprowadź rutynę, podawaj jedzenie o stałych porach. Nie dokarmiaj między posiłkami. Czasem pomaga delikatne podgrzanie mokrej karmy. Jeśli jednak Twój pupil jest łakomczuchem, pamiętaj o tym, że połykanie jedzenia jest niezdrowe – zwiększa ryzyko zadławienia i obciążenia przewodu pokarmowego. Rozwiązaniem są w takim przypadku miski spowalniające jedzenie. 

Przysmaki, gryzaki i zakazane jedzenie 

Przysmaki są świetnym narzędziem w treningu, ale ich wartości odżywcze i kaloryczność muszą być uwzględnione w dziennym bilansie. Ich udział nie powinien przekraczać 10% dziennej dawki energii. Wybieraj naturalne smakołyki. Unikaj twardych, prasowanych kości oraz tych gotowanych. Pamiętaj o liście produktów absolutnie zakazanych: czekolada, cebula, czosnek, winogrona, rodzynki, awokado oraz ksylitol. Karmienie szczeniaka takimi rzeczami może skończyć się tragicznie.

Czy suplementacja jest potrzebna?

W przypadku żywienia psa wysokiej jakości, pełnoporcjową karmą, dodatkowa suplementacja na własną rękę jest niepotrzebna, a może być wręcz szkodliwa. Wprowadzenie suplementów powinno odbywać się wyłącznie na wyraźne zalecenie i pod kontrolą lekarza weterynarii. 

Długie i zdrowe życie psa

Prawidłowe żywienie szczeniąt to sztuka oparta na wiedzy i obserwacji. To świadome budowanie fundamentów pod całe przyszłe, dorosłe życie Twojego pupila. Pytanie, co powinien jeść szczeniak, nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi. Pamiętaj o regularności, dostosowaniu diety do wieku i rasy, stałym dostępie do świeżej wody i kontrolowaniu kondycji psa, aby zapewnić wszystko co najlepsze Twojemu pupilowi. Twoje zaangażowanie w tym okresie wzrostu zaprocentuje zdrowiem i witalnością w dorosłym życiu.