Jaja i larwy pchły — jak wyglądają?

Obecnie na świecie zidentyfikowano ok. 2200 gatunków pcheł. W Polsce najbardziej popularnymi gatunkami tych pasożytów są: Ctenocephalides felis (pchła kocia), Ctenocephalides canis (pchła psia), Pulex irritans (pchła ludzka),Archaeopsylla erinacei (pchła jeży),Ceratophyllus gallinae i Echidnophaga gallinacea (pchły drobiu), Spilopsyllus cuniculi (pchła królików). Co ważne pchła nie jest specyficzna gatunkowo — jej larwy i dorosłe osobniki widuje się także na sierści innych gtunków, a nawet na skórze człowieka. Ponadto większość gatunków pcheł może być wektorem dla chorobotwórczych mikroorganizmów tj. Ricketsiae spp., Bartonella spp czy pasożytów tj. tasiemiec psi.

Jaja pchły. Czy jaja pcheł są widoczne?

Pchły znoszą jaja na sierści żywiciela ostatecznego. Jaja pcheł są perłowo białe, owalne, z okrągłymi "czapeczkami" na obu końcach. Ich wielkość to ok. 0,5 mm. Ze względu na ich wielkość bardzo trudno je zobaczyć. Charakterystyczne jaja spadają z sierści na dywan, ziemię, pościel, gdzie po 1-6 dniach wykluwa się larwa.

Larwy pcheł

Larwy pchły mają ok. 1-5mm są białe, pokryte "włoskami". Żywią się one materią organiczną: głównie odchodami dorosłych osobników. Co ciekawe larwy unikają światła, często podróżują w głąb np. dywanów czy materii organicznej, na której przebywają, co utrudnia ich identyfikacje. W postaci larw są wrażliwe na wysychanie — wilgotność poniżej 50% jest dla nich śmiertelna. Dlatego najczęściej pchły znajdziemy w miejscach tj. okolice tarasów, werand, bud, krzaków czy drzew, na wilgotnych podłogach piwnic — gdzie zwierzęta domowe wrażliwe na inwazje pchlich lokatorów spędzają dużo czasu. Stadium larwalne trwa zwykle 5–11 dni, ale może przedłużyć się o 2–3 tygodnie, w zależności od warunków klimatycznych i dostępności pożywienia. Po tym czasie larwa wytwarza kokon, w którym przepoczwarza się w dorosłą formę pasożyta.

Jak wygląda pchli kokon?

Kokon ma ok. 0,5 cm, jest białawy. Można go znaleźć w glebie, pod krzakami, w meblach czy dywanach. Po całkowitym przepoczwarzeniu, co trwa ok. 1-2 tyg., dorosłe pchły wydostają się z niego, po otrzymaniu odpowiedniego bodźca- temperatury, ciśnienia a nawet stężenia dwutlenku węgla. Kiedy warunki nie są sprzyjające, w pełni wykształcone, dorosłe pchły mogą pozostawać w stanie uśpienia nawet kilka miesięcy (dane mówią nawet o 350 dniach).

Dorosłe pchły

Świeżo wyklute pchły wędrują w stronę światła — na powierzchnię dywanów czy na czubki trawy, gdzie z większym prawdopodobieństwem napotkają przechodzącego żywiciela. W idealnych warunkach temperatury (27°C) i wilgotności względnej (90%) nowo pojawiająca się pchła może przeżyć ok. 12 dni, zanim będzie potrzebować posiłku z krwi. Przy wilgotności względnej 50% odstęp ten spada do ok. 3 dni. To właśnie te nowo powstałe, niekarmione pchły atakują zwierzęta i gryzą ludzi.

Najczęściej pchła, która znajdzie żywiciela pozostaje na nim do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej — rzadko opuszcza żywiciela ostatecznego.

Ile trwa cykl życiowy pcheł?

W zależności od warunków tj. temperatura czy wilgotność, cykl życiowy pchły kociej trwa ok. 12-14 dni, ale może się wydłużyć nawet do 350 dni. Najczęściej w warunkach "domowych" cykl życia pcheł zamyka się w 3-8 tyg.

Kiedy pchły składają jaja?

Dorosłe pchły niemal natychmiast po znalezieniu odpowiedniego żywiciela zaczynają pobierać pokarm — krew. Dorosłe samice mogą zjadać nawet 14 μL krwi dziennie, co stanowi ok. 15-krotność masy ich ciała. Po szybkim strawieniu pokarmu, pchły wydalają niewielkie ilości szybko zasychających odchodów. Odchody pcheł są widoczne gołym okiem, wyglądają jak małe, czerwonawo-czarne punkciki, które szybko zasychają na powietrzu. Po spożyciu posiłku pchły łączą się w pary i po 24- 48 godzinach rozpoczyna się produkcja jaj. Samice pcheł mogą produkować średnio ok. 27-40 jaj dziennie, przez okres 50 -100 dni.

Na co wrażliwe są pchły?

Pchły są pasożytami wrażliwymi na zimno i wilgotność (co opisano wyżej). Temperatura poniżej 3°C jest dla nich letalna. W środowisku pchły mogą przeżyć taką temperaturę jedynie ukrywając się w sierści zwierząt domowych lub dzikich, w zabudowaniach czy szczelinach gdzie temperatura jest nieco wyższa.

Drogi przenoszenia

Obecność pcheł u psów czy kotów wbrew pozorom nie dotyczy tylko zwierząt zaniedbanych. Do inwazji pcheł może dojść bowiem przez bezpośredni kontakt zwierząt (pchły skaczą z jednego na drugie) lub w miejscach, gdzie często przebywają zwierzęta np. trawniki, wybiegi dla psów, gabinety groomerskie czy weterynaryjne. Źródłem jaj pcheł mogą być także nieczyszczone legowiska, psie budy, koce.

Dlaczego pchły są niebezpieczne?

Pchły mogą być powodem występowania chorób niedoborowych, zakaźnych i pasożytniczych, tj.:

• niedobór żelaza — anemii oznaczanej w badaniu morfologicznym krwi zwierzęcia, w przypadku silnie zaznaczonej pchlej inwazji, w szczególności u zwierząt młodych.
• riketsjozy — dur brzuszny (dur mysi), wywołany przez Rickettsia typhi czy Rickettsia felis,jest chorobą występującą u ludzi. Objawia się bólem głowy, dreszczami, wysypką, może powodować niewydolność nerek i zmiany w układzie nerwowym.
• bartonellozy — u psów może doprowadzić do przewlekłego zapalenia mięśnia sercowego, wsierdzia, wątroby czy do silnej anemii. koty są głównie jedynie nosicielami. U ludzi choroba wywoływana przez Bartonella spp. nazywana jest "chorobą kociego pazura".
• tasiemce- najczęściej pchły są źródłem tasiemca psiego czyli Dipylidium caninum. Jaja tasiemca zjadane są przez larwy pchły, potem przekształcają się w niedojrzałą formę — cysterkoid u osobnika dorosłego.Zwierzęta domowe oblizując swoją sierść połykają zainfekowaną pchłę, co powoduje wniknięcie tasiemca psiego do układu pokarmowego psa czy kota.
• a także wywoływać alergiczne pchle zapalenie skóry — dotyczy zwierząt uczulonych na pchlą ślinę.

Metody zwalczania pcheł

Zwalczanie pcheł powinno opierać się na dwóch aspektach:

• zabezpieczeniu przeciw pchłom zainfekowanego zwierzęcia,
• usunięciu jaj, larw i osobników dorosłych z miejsca, gdzie przebywa pies czy kot.

Na rynku obecnych jest wiele środków przeciw pchłom. W celu doboru odpowiedniego preparatu dla twojego zwierzęcia najlepiej udaj się do lekarza weterynarii.