Zapalenie dziąseł u psa - jak się objawia i jak leczyć?

Jeśli zapalenie dziąseł nie będzie leczone, zazwyczaj pojawia się wczesna choroba przyzębia. Powszechność tej patologii oraz jej istotny wpływ na jakość życia zwierząt stały się impulsem inicjującym szereg badań, które mają na celu wyjaśnienie przyczyn i mechanizmów powstawania tego zaburzenia. Częstotliwość występowania chorób przyzębia, w tym zapalenia dziąseł wzrasta z wiekiem. Dotykają one głównie psy ras małych i miniaturowych. Statystycznie problem ten pojawia się u 44-63,3% wszystkich psów, a u osobników powyżej trzeciego roku życia może dotyczyć nawet 85%. Należy również pamiętać o tym, że istnieje ścisły związek pomiędzy prawidłowym stanem jamy ustnej a właściwym funkcjonowaniem całego organizmu. 

Zapalenie dziąseł u psa — objawy 

Objawy zapalenia dziąseł u psa to zaczerwienienie i obrzęk tkanki, początkowo rozpoczynające się na brzegu dziąsła, a następnie rozwijające się do widocznego, spontanicznie krawiącego owrzodzenia. Przy postępującym zapaleniu tkanka dziąseł oddziela się od zęba, tworząc kieszonkę, w której gromadzą się bakterie. Uwalniane endotoksyny i enzymy z drobnoustrojów i białych krwinek mają niszczące działanie na tkanki. Z czasem dochodzi do rozchwiania, a nawet wypadania zębów. Zapaleniu dziąseł u psa najczęściej towarzyszy nieprzyjemny zapach z pyska. Obrzęk i powstałe owrzodzenia powodują ból i dyskomfort zwierzęcia, szczególnie podczas jedzenia. 

Zapalenie dziąseł u psa — przyczyny 

Drobnoustroje, aby zasiedlić jamę ustną i korony zębów, muszą pokonać wiele barier. Gdy domowa higiena jamy ustnej psa mającego predyspozycję do odkładania się kamienia nazębnego nie jest wystarczająca, płytka bakteryjna szybko narasta i dojrzewa. Obecnie uważa się, że to reakcja organizmu i związane z nią komórki zapalne oraz uszkadzające, bardziej niż drobnoustroje, stanowią główny czynnik etiologiczny choroby przyzębia. Bakterie tlenowe w głębszych warstwach płytki nazębnej zużywają pozostały tlen, tworząc środowisko sprzyjające rozwojowi beztlenowych patogenów przyzębia. Bakterie namnażają się, zmniejszając ilość dostępnego tlenu pod powierzchnią płytki, co stanowi świetne warunki dla rozwoju drobnoustrojów beztlenowych. Ponieważ infekcja i stan zapalny rozprzestrzeniają się w głębszych warstwach przyzębia, z czasem dochodzi do resorpcji kości wyrostka zębodołowego. Różnorodność gatunkowa bakterii patogennych u psów może wynikać z ich sposobu odżywiania, rodzaju diety oraz różnic w składzie śliny. Karmy gotowe dla zwierząt, dzięki swojemu zbilansowaniu i dostosowaniu do potrzeb gatunku docelowego, w znacznej mierze przyczyniły się do poprawienia ogólnego stanu zdrowia i wydłużenia życia zwierząt. Kształt i konsystencja żywności miały jednak wpływ na zmiany funkcjonalne uzębienia oraz zmiany w procesach fizjologicznego oczyszczania zębów. Wykazano, że u psów spożywających w dużej mierze pokarm miękki częstotliwość występowania chorób przyzębia i tendencji do stanów zapalnych jest znacznie większa niż u zwierząt spożywających tylko pokarm suchy. Zawartość witamin i składników mineralnych, a zwłaszcza niedobór witaminy C i selenu, może wpływać na osłabienie struktur więzadłowych przyzębia oraz powodować stan zapalny dziąseł. 

Zapalenie dziąseł u psa — konsekwencje 

Zdrowie jamy ustnej jest ważne dla funkcjonowania całego organizmu, a przede wszystkim dla dobrostanu zwierzęcia. Osowiałość, trudności w pobieraniu pokarmu przechodzące w brak apetytu lub gryzienie rzeczy niejadalnych, skłonność do niszczenia albo nadmierna wokalizacja mogą być objawami procesu zapalnego i wiążącego się z nim bólu. Przyczynę stanowić może właśnie choroba zębów i dziąseł. Zdarza się, że pies traci na wadze przy zachowanym apetycie. Niekiedy jednak nie obserwuje się zauważalnych zmian w zachowaniu. Istnieją ponadto dowody, że ogniska zakażenia znajdujące się w jamie ustnej prowadzą do chorób ogólnoustrojowych. Biorąc pod uwagę fakt, że u psów choroby jamy ustnej przez długi czas pozostają nieleczone, przewlekłe zapalenie dziąseł sprzyja przenikaniu drobnoustrojów do krwiobiegu. Długotrwała bakteriemia oraz krążące w krwiobiegu kompleksy immunologiczne mogą prowadzić do odmiedniczkowego i śródmiąższowego zapalenia nerek, rozwoju choroby niedokrwiennej serca, nawracających zapaleń stawów, a także zapalenia wsierdzia. Z tego względu leczenie choroby dziąseł u psa okazuje się niezbędne, ponieważ z pozoru błahy problem może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. 

Zapalenie dziąseł u psa — leczenie 

Z uwagi na to, że za stan zapalny dziąseł u psa najczęściej odpowiada nadmierne gromadzenie się płytki bakteryjnej na powierzchni zębów, najlepszym sposobem leczenia jest sanacja jamy ustnej. Profesjonalne czyszczenie zębów obejmuje skaling (usuwanie płytki nazębnej i kamienia nazębnego w obszarze naddziąsłowym i poddziąsłowym) oraz polerowanie zębów instrumentami mechanicznymi lub ręcznymi, wykonywane przez lekarza weterynarii przy znieczuleniu ogólnym pacjenta. Jego istotą jest usunięcie źródła infekcji, ocena przyzębia, jak i również zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się stanu zapalnego. Walka z chorobami zębów i przyzębia u psów wymaga również konsekwencji i sumienności właściciela oraz regularnych przeglądów jamy ustnej przez lekarza weterynarii minimum raz na pół roku. Niezwykle ważna jest kontrola stanu zębów i dziąseł w przypadku zwierząt jedzących głównie lub wyłącznie miękki pokarm, szczególnie przygotowany przez właściciela w domu. Opiekun psa powinien być świadomy tego, że jest to choroba przewlekła i do pewnego stopnia nieuleczalna. Stosowanie gryzaków i smakołyków dentystycznych nie gwarantuje, że u zwierzęcia nie odłoży się kamień nazębny. Należy pamiętać, aby dbać o higienę jamy ustnej psa poprzez codzienne szczotkowanie zębów, ponieważ przynosi ono najlepsze efekty. Ten zabieg pozwoli nie tylko na zachowanie uzębienia w dobrym stanie, ale również pomoże wyeliminować nieprzyjemny zapach z pyska.