Chłoniak u psa – objawy, rokowania

Przyczyny powstawania chłoniaka 

Przyczyna występowania chłoniaka u psów nie jest dokładnie poznana, jednak podejrzewa się, że na rozwój choroby ma wpływ wiele elementów, takich jak predyspozycje genetyczne oraz oddziaływanie czynników środowiskowych, na przykład stosowanie herbicydów, przebywanie na obszarach przemysłowych oraz częste używanie przez właścicieli związków chemicznych takich jak farby i rozpuszczalniki. U ludzi opisano wpływ czynników zakaźnych na rozwój chłoniaka, jednak u psów nie zostało to potwierdzone badaniami.  

Predyspozycje do rozwoju chłoniaka u psa 

Do rozwoju nowotworu dochodzi najczęściej u starszych zwierząt. Średni wiek psa, u którego rozpoznaje się chłoniaka, to między 6 a 9 lat.  

Rasy predysponowane to bokser, bullmastiff, basset, bernardyn, terier szkocki, airedale terrier i buldog. 

Chłoniak jest często diagnozowany u psów. Stanowi około 10-25% wszystkich rozpoznawanych nowotworów u tych zwierząt. 

Objawy chłoniaka u psa 

Powiększenie węzłów chłonnych 

Choroba często ma nagły przebieg. Zwykle pierwsze objawy, jakie może zauważyć właściciel, to powiększenie powierzchownych węzłów chłonnych. Zmiana może dotyczyć pojedynczego węzła chłonnego lub kilku sąsiadujących.  

Przy pomocy badań obrazowych można uwidocznić uogólnione powiększenie węzłów chłonnych na terenie jamy brzusznej lub/i klatki piersiowej.  

Objawy ogólne 

Mimo obecności chłoniaka, zwierzęta często nie pokazują po sobie złego samopoczucia, zwłaszcza we wczesnym stadium choroby. Aż 60-80% psów z chłoniakiem nie wykazuje wyraźnych objawów klinicznych. 

Niekiedy mogą występować jedynie niespecyficzne objawy chorobowe, takie jak: 

• spadek apetytu,  
• zmniejszenie masy ciała, 
• osowiałość, 
• wzmożone pragnienie, 
• wielomocz. 

Inne objawy chłoniaka 

Objawy obecności nowotworu zależne są od jego umiejscowienia.  

Oddechowe 

Pojawić się mogą obrzęki głowy, przednich kończyn lub duszność, gdy zmienione nowotworowo węzły chłonne obecne są na terenie klatki piersiowej lub szyi.  

Pokarmowe 

Guz obejmujący węzły chłonne krezkowe oraz naciekający na jelita może powodować problemy gastryczne takie jak biegunka, wymioty, powiększenie obrysu jamy brzusznej, a w skrajnych przypadkach- doprowadzić do perforacji jelita. 

Skórne 

Nietypowym rodzajem chłoniaka jest chłoniak epiteliotropowy. W trakcie przebiegu tej postaci dochodzi do powstania zmian skórnych przypominających nieco zmiany grzybicze. Chłoniak skóry może obejmować błony śluzowe oraz ich przejścia (lusterko nosa, śluzówki jamy ustnej) oraz naskórek na ciele zwierzęcia w postaci ogniskowych, łuszczących się guzków.  

Inne 

Lista objawów towarzyszących obecności chłoniaka może być długa, ponieważ nowotwór ten jest w stanie obejmować dowolne tkanki organizmu psa, a umiejscowienie patologicznych zmian wpływa na obraz choroby.  

Rozpoznanie chłoniaka 

Zanim potwierdzi się chłoniaka u psa należy wykluczyć szereg innych chorób, wykorzystując do tego metody diagnostyczne.  

Węzły chłonne mogą być także powiększone w przebiegu uogólnionych infekcji bakteryjnych, chorób immunologicznych lub przerzutów innych nowotworów niż chłoniak do węzłów chłonnych.  

Potwierdzenie rozpoznania odbywa się poprzez wykonanie badań krwi, badań obrazowych (USG/RTG), jednak najbardziej wiarygodny jest wynik badania histopatologicznego zmienionych chorobowo, powiększonych węzłów chłonnych. W ten sposób można postawić diagnozę oraz otrzymać informację dotyczącą stopnia złośliwości chłoniaka i określić rokowania pacjenta. 

Rokowanie w przypadku rozpoznania chłoniaka u psów  

Na rokowanie ma wpływ ogólny stan pacjenta oraz wynik badań diagnostycznych.  

Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, czyli tak zwana postać wieloogniskowa, występuje w przypadku 80% chłoniaków, co znacznie pogarsza rokowanie, ponieważ istnieje bardzo wysokie ryzyko przerzutów do narządów wewnętrznych, powodujących wielonarządową niewydolność.  

Przeżywalność wśród psów z chłoniakiem zależna jest od jego postaci. W przypadku postaci wieloogniskowej z przerzutami do narządów wewnętrznych średni czas przeżycia psów wynosi około 4-6 tygodni od momentu rozpoznania. 

Przy wdrożeniu kosztownej chemioterapii trwającej nawet 4 miesiące przeżywalność może wzrosnąć od 1 do 3 lat, jednak udaje się to osiągnąć tylko u 25% psów. 

Często ze względu na pogarszający się stan ukochanego psa właściciele decydują się na eutanazję, aby skrócić cierpienie pupila.  

Leczenie chłoniaka 

Sposób leczenia uzależniony jest od rodzaju chłoniaka, stopnia złośliwości, występowania zespołów paranowotworowych, ogólnego stanu pacjenta, możliwości finansowych właściciela oraz rokowania. 

Leczenie chirurgiczne 

Niekiedy istnieje możliwość chirurgicznego usunięcia guza lub narządów objętych zmianami nowotworowymi np. węzłów chłonnych, śledziony. Niestety bardzo rzadko zdarza się, że w przebiegu chłoniaka występuje jeden lity guz, co uniemożliwia pełne usunięcie nowotworu.   

Leczenie paliatywne 

Leczenie paliatywne oznacza leczenie objawowe, utrzymujące w dobrym komforcie pacjenta w przebiegu nieuleczalnej choroby. 

W przypadku chłoniaka w trakcie leczenia stosuje się chemioterapeutyki do podawania doustnego – są to antybiotyki o działaniu cytostatycznym, czyli ograniczającym podziały komórkowe. 

W leczeniu często uwzględnia się podawanie na stałe glikokortykosteroidów, wykorzystując ich działanie immunosupresyjne. 

Jeżeli występują dodatkowe objawy układowe związane z obecnością nowotworu w konkretnych narządach, podaje się leki dostosowane do aktualnych potrzeb pacjenta. 

Radioterapia i chemioterapia 

Radioterapia nie ma raczej zastosowania w leczeniu chłoniaka ze względu na to, że guzy rzadko są pojedynczymi litymi tworami. Częściej sięga się po chemioterapię, jednak jest to długotrwałe leczenie (nawet 4 miesiące). Dodatkowo należy mieć na uwadze, że jest to leczenie ogólnie obciążające organizm psa. 

Chłoniak u psa — podsumowanie 

Chłoniak u psa to złośliwy nowotwór o szybkim przebiegu, który najczęściej występuje w postaci wieloogniskowej, dając przerzuty do wielu narządów. 

Rokowanie jest zwykle ostrożne, ze względu na stosunkowo krótką przeżywalność pacjentów od czasu rozpoznania chłoniaka. 

Istnieją różne metody leczenia, jednak ze względu na koszty właściciele często decydują się na leczenie paliatywne, a w ostateczności na eutanazję pupila.