Owczarek kaukaski — opis rasy i jej charakter

Historia rasy owczarek kaukaski

Owczarek kaukaski to jedna z najstarszych ras psów. Jej korzeni należy doszukiwać się na obszarze masywu górskiego Kaukazu w kierunku południa Rosji. Miejscowa ludność trudniła się m.in. wypasem bydła i owiec. Ludziom towarzyszyły psy, których zadaniem była ochrona stada oraz gospodarstwa  przed atakami ze strony wilków. Prawdopodobnie jednym z przodków kaukaza był mastif tybetański. Pierwsze wzmianki o potężnych, obficie owłosionych psach o długiej sierści i z puszystym ogonem pochodzą z czasów władcy Armenii, Tigrana II, panującego w I wieku p.n.e., który wykorzystywał te psy w swojej armii.

Profesjonalną, planową hodowlę kaukaza zapoczątkowano w Związku Radzieckim w latach 20. XX wieku. Do hodowli dobierano osobniki największe, najsilniejsze i najodważniejsze, a także o najobfitszym owłosieniu, umożliwiającym przetrwanie psa nawet w najtrudniejszych warunkach klimatycznych.

Poza granice ZSRR owczarki kaukaskie trafiły dopiero w 1964 roku – do ówczesnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej, gdzie były wykorzystywane do pilnowania muru berlińskiego. Natomiast pierwszy wzorzec rasy został ustalony i zgłoszony do FCI w 1984 roku przez kynologów… holenderskich. W tym samym czasie psy pochodzące z NRD zaczęły trafiać także do Niemiec Zachodnich, Czechosłowacji, Francji i Włoch. W Polsce owczarek kaukaski znalazł się po raz pierwszy na przełomie lat 70. i 80. XX wieku; przywieziono wówczas zza Odry kilka osobników. Obecnie rasa ta jest u nas hodowana, aczkolwiek niezbyt popularna, a na wystawach pojawia się w niewielkich stawkach.

Owczarek kaukaski – wzorzec rasy

Wzorzec FCI nr 328  (fragmenty)

OWCZAREK KAUKASKI

(Kavkazskaia Ovtcharka)

Pochodzenie: Związek Radziecki

Użytkowość:  Pies stróżujący

Klasyfikacja FCI: grupa 2. Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła. Sekcja 2.2. Molosy typu górskiego.

Rasa nie jest objęta obowiązkiem pracy.

WRAŻENIE OGÓLNE

Owczarek kaukaski to pies harmonijnie zbudowany, silny, o mocnym kośćcu i muskulaturze, w formacie nieco prostokątnym. Dymorfizm płciowy jest silnie wyrażony; pies jest zdecydowanie większy, samczy w wyrazie, ma wyraźnie większą głowę niż suka i dobrze zaznaczony kłąb. Ponadto psy są bardziej masywne, a często i krótsze od suk.  Psy o dłuższym włosie  mają wyraźnie widoczną kryzę.   

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT:

Pies pewny siebie, opanowany, nieustraszony i niezależny. Doskonały pies stróżujący, oddany właścicielowi. 

Charakter rasy owczarek kaukaski

Owczarek kaukaski to pies o silnym poczuciu własności, pewny siebie, mający rozwinięty instynkt terytorialny – jak wszystkie psy stróżujące. Niechętnie podporządkowuje się człowiekowi, dlatego nie nadaje się na pierwszego psa w domu. Potrzebuje doświadczonego opiekuna i konsekwentnego wychowania. Szczególny nacisk należy położyć na właściwą socjalizację szczeniaka, bez której w przyszłości pies, zwłaszcza dorosły samiec, może sprawiać sporo problemów. W tym celu przydadzą się zajęcia w psim przedszkolu, organizowane przez Związek Kynologiczny w Polsce. Należy wyposażyć się w obrożę, do której powinna być przyczepiona adresówka dla psa, oraz smycz dla psa. Szczeniak powinien być zaszczepiony przeciwko wszystkim chorobom, a książeczka zdrowia psa z potwierdzeniem szczepień musi znajdować się w kieszeni opiekuna.

Owczarek kaukaski, mimo że jest wierny i oddany całej swojej rodzinie, jest typowym psem jednego pana. Uznaje go za przewodnika stada i wykonuje jego polecenia. Zdecydowanie nie nadaje się do domu z małymi dziećmi. Natomiast w stosunku do dzieci starszych owczarek kaukaski zachowuje się jak wobec członków swojego stada i będzie się dobrze z nimi porozumiewał, jednak pod warunkiem, że dzieci zostaną nauczone poszanowania potrzeb psa i nie będą go zamęczać natarczywością.

Owczarek kaukaski najlepiej czuje się w domu z ogrodem, którego pilnuje. Jest nieufny wobec obcych, a silny instynkt terytorialny sprawia, że żaden intruz nie ma szans wtargnąć na posesję. Owczarek kaukaski to bardzo silny pies i – sprowokowany – może być agresywny wobec obcych osób i innych psów. Dlatego, jeżeli pies chodzi luzem po podwórku, ogrodzenie powinno być solidne, a brama i furtka dobrze zamknięte.

Czy kaukaz jest groźny?

Poza swoim terytorium owczarek kaukaski w kontaktach z innymi psami zachowuje dystans, natomiast na swoim terenie dominuje, co może stanowić problem. Dlatego kaukaz może nie sprawdzić się jako drugi pies w domu. Natomiast dwa psy tej rasy (lub więcej), wychowywane razem od szczeniaka, tworzą zgrane i rozumiejące się stado. Także wychowywane wspólnie z nimi koty traktują jak członków stada, podczas gdy obce są przepędzane.

Konieczne jest ułożenie owczarka kaukaskiego w kierunku posłuszeństwa. Nie powinno się go szkolić jako psa obronnego, ponieważ elementem tego szkolenia jest pobudzanie i może się pojawić nadmierna agresja. Tymczasem owczarki kaukaskie wpisane są na listę ras psów uznawanych za niebezpieczne i ze względu na charakter, jak i masę ciała, niewskazane jest wyzwalanie dodatkowej agresji; wręcz przeciwnie – należy dążyć do maksymalnego wyciszenia psa. Dlatego wymaga on doświadczonego, w miarę łagodnego, ale konsekwentnego opiekuna.

Na co najczęściej chorują owczarki kaukaskie?

Owczarek kaukaski, podobnie jak inne rasy psów pierwotnych (choć w systematyce FCI ujęty w grupie molosów), jest psem na ogół zdrowym i odpornym. Jednak owczarki kaukaskie to bardzo duże psy i jako takie narażone są na typowe dla takich ras wady i schorzenia. Należą do nich:

• dysplazja stawów biodrowych i łokciowych,
• choroby serca,
• rozszerzenie i skręt żołądka,
• problemy skórne,
• choroby oczu: entropium, ektropium, zaćma.

Regulamin Hodowli Psów Rasowych ZKwP wymaga, aby suki i psy rasy owczarek kaukaski przed zakwalifikowaniem do hodowli były poddane prześwietleniu na dysplazję (kwalifikuje wynik A, B lub C; osobniki z wynikiem C mogą być kojarzone wyłącznie z osobnikami z wynikiem A lub B) oraz testom psychicznym. Każda odpowiedzialna hodowla owczarków kaukaskich wykonuje także badania genetyczne w kierunku chorób dziedzicznych. Ważne jest również systematyczne odrobaczanie i szczepienie psa przeciwko wszystkim chorobom, nie tylko wściekliźnie; choroby zakaźne u psa są bardzo niebezpieczne, mają gwałtowny przebieg i często kończą się śmiercią, zwłaszcza u szczeniąt. Raz w roku warto wykonać profilaktyczne badanie krwi u psa.

Jak pielęgnować psa rasy owczarek kaukaski?

Pies rasy owczarek kaukaski nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji; jego długą, gęstą sierść trzeba raz w tygodniu gruntownie wyczesać, najlepiej z użyciem szczotki pudlówki z długimi szpilkami. Nie jest konieczne trymowanie psa, psi fryzjer przydaje się jedynie dla wykonania kosmetycznej korekty włosa u psów wystawowych. Jedynie w okresie linienia, które ma miejsce dwa razy w roku, niezbędne jest czesanie codzienne. Gęsty podszerstek owczarka kaukaskiego wychodzi kępami i lepiej, żeby nie fruwały one po całym domu. Kąpiel psa powinna się odbywać jedynie w wyjątkowych sytuacjach, a sierść po spłukaniu szamponu należy dokładnie wysuszyć, aby pozostawiona wilgoć nie spowodowała odparzeń skóry. W okresie linienia nie powinno się kąpać psa, aby nie spowodować sfilcowania wypadającego podszerstka po wysuszeniu.

Ważna jest pielęgnacja pazurów u psa. Generalnie owczarek kaukaski powinien ścierać je sam, ale nie u każdego psa tempo ich przyrostu jest takie samo. Ewentualne obcinanie pazurów u psa owczarkom kaukaskim trzeba powierzyć lekarzowi weterynarii, gdyż niewprawny opiekun może przyciąć zbyt głęboko, co może spowodować ból, krwawienie i stres u psa. U owczarków kaukaskich należy także regularnie sprawdzać stan uzębienia, oczu i uszu.

Jak karmić owczarka kaukaskiego?

W przypadku owczarków kaukaskich, które są bardzo dużymi psami, optymalnym rozwiązaniem jest podawanie wysokogatunkowej karmy suchej, bogatej w białko, lub również wysokiej jakości karmy mokrej o dużej zawartości mięsa. Można podawać obie karmy naprzemiennie (ale nie mieszać ich w jednym posiłku). Ze względu na skłonności do skrętu żołądka, dzienną dawkę pokarmową należy podzielić na kilka mniejszych porcji, a po jedzeniu pies powinien odpocząć przez około 1,5 godziny. Karmy gotowe są zbilansowane pod względem zawartości składników odżywczych, witamin i minerałów i nie jest konieczna ich suplementacja.

Psy tej rasy mogą otrzymywać również posiłki domowe, jednak z uwagi na wielkość owczarka kaukaskiego jest to dość kłopotliwe, szczególnie że w tym wypadku wymagana jest suplementacja witaminowo-mineralna, co znacznie podnosi koszty wyżywienia.

Niezależnie od metody żywienia, owczarek kaukaski powinien mieć zapewniony przez całą dobę dostęp do wody pitnej.

Czy owczarek kaukaski jest groźny?

Owczarek kaukaski należy do psów stróżujących, zatem może być groźny, ale tylko wobec obcych, którzy próbują wejść na pilnowaną przez niego posesję lub skrzywdzić kogoś z jego rodziny. Psy tej rasy mają silny instynkt terytorialny i obronny, dlatego nie należy go prowokować, bo potrafi być niebezpieczny.

Czy owczarek kaukaski nadaje się do dzieci?

Psy rasy owczarek kaukaski nie nadają się do domu, w którym są bardzo małe dzieci. Będą się czuć dobrze w towarzystwie dzieci starszych, które nauczone są właściwego obchodzenia się z psem. Muszą one szanować jego samodzielność i odrębność. Oczywiście owczarek kaukaski powinien być bezwzględnie szkolony w kierunku posłuszeństwa, jeżeli w domu są dzieci.

Ile kosztuje kaukaz?

Nie ma ustalonego cennika dla szczeniąt rasy owczarek kaukaski, jak to ma miejsce w przypadku np. psów rasy broholmer. Każdy hodowca ustala cenę samodzielnie. Zależy ona między innymi od renomy hodowli, tytułów pary rodzicielskiej i jakości jej dotychczasowego potomstwa. Minimalna cena owczarka kaukaskiego to około 5 tys. zł.

Czy kaukaz pokona wilka?

Teoretycznie istnieje taka możliwość, ponieważ owczarek kaukaski jest większy, masywniejszy i silniejszy od wilka; zresztą ta rasa psów została wyhodowana do obrony stad przed drapieżnikami. Jednak wilki na ogół polują stadnie, zatem pojedynczy owczarek kaukaski może nie mieć szans w starciu z kilkoma wilkami.

Czy trzeba mieć pozwolenie na owczarka kaukaskiego?

Tak. Owczarek kaukaski to pies uznawany za agresywnego, widnieje na liście ras niebezpiecznych i jego posiadanie oraz hodowla wymaga wcześniejszego uzyskania zgody urzędu miasta lub gminy. Wniosek składa się na urzędowym formularzu i wnosi opłatę skarbową. Utrzymywanie lub hodowla psów rasy uznanej za niebezpieczną bez wymaganego zezwolenia może skutkować karą aresztu lub grzywny.