Panleukopenia — przyczyny, objawy, leczenie?

Panleukopenia — co to?

Panleukopenia to bardzo poważna choroba zakaźna. Jej przyczyną jest wirus panleukopenii kotów — koci parwowirus (FPV). Jest on blisko spokrewniony z wirusem odpowiadającym za parwowirozę u psa. W środowisku zewnętrznym patogen ten może utrzymywać się przez wiele miesięcy. Zakażone osobniki wydalają go głównie z kałem. Choroba szerzy się drogą fekalno-oralną. Wirus namnaża się w jamie ustnej i gardle, następnie przedostaje się do krwi, z którą rozprzestrzenia się po całym organizmie. Największe powinowactwo ma jednak do komórek szpiku kostnego, tkanki limfatycznej, jelita oraz mózgu noworodków.

W przebiegu choroby dochodzi do limfopenii (obniżenia ilości limfocytów we krwi). Jej konsekwencją jest znaczne upośledzenie odporności kota, co w znacznym stopniu utrudnia organizmowi walkę z kocim tyfusem.

Panleukopenia dotyczy głównie młodych, nieszczepionych mruczków. Dorosłe koty z reguły posiadają przeciwciała poszczepienne lub nabyte w wyniku naturalnego kontaktu z patogenem. Chorobę przechodzą łagodnie lub podklinicznie. Warto jednak mieć świadomość, że ciężarna kotka może przenieść panleukopenię na kocięta. Dochodzi wówczas do resorpcji zarodków, poronień lub rodzenia się martwych zwierząt. Kocięta, które przeżyły wykazują wówczas znaczne deficyty neurologiczne.

Rasa zwierzęcia nie zwiększa prawdopodobieństwa zachorowania. Takie same szanse na przeżycie ma kot europejski i rosyjski niebieski.

Panleukopenia kotów — objawy

Chory kot ma biegunkę, w której może być obecna krew. Inne objawy panleukopenii to:

• wymioty u kota,

• odwodnienie,

• apatia,

• brak apetytu,

• objaw pilnowania miski z wodą (chore koty wykazują chęć pobierania płynów, ale ich przyjmowanie powoduje odruch wymiotny).

Obniżony poziom limfocytów może doprowadzić do wystąpienia zakażeń wikłających panleukopenię, np. kolibakteriozy powodowanej przez chorobotwórcze szczepy bakterii E. coli, co dodatkowo pogarsza rokowanie.

Panleukopenia — pierwsze objawy

Tyfus koci może przenosić się śródmacicznie. W takiej sytuacji z reguły dochodzi do resorpcji zarodków, ronień lub rodzenia się martwych kociąt. Mruczki, którym uda się przetrwać wykazują z reguły poważne deficyty neurologiczne takie jak:

• drżenia,

• zmiany behawioralne,

• szeroki lub asekuracyjny chód,

• trudności w utrzymaniu równowagi.

Kocięta z wrodzoną panleukopenią przypominają niektórym chore na zespół Downa. Otoczone odpowiednią opieką mogą jednak żyć w odpowiednim komforcie.

Panlekopenia — leczenie chorego kota

Podstawą postępowania w leczeniu panleukopenii jest izolacja chorego kota. Parwowirus wydalany jest w bardzo dużych ilościach z kałem, dlatego odseparowanie zakażonego zwierzęcia od innych mruczków jest obligatoryjne.

Leczenie przyczynowe polega na podaniu kotu surowicy pobranej od ozdrowieńca. Niestety, ze względu na szybki rozwój choroby nie zawsze jest to skuteczne.

Uratowanie zwierzęcia możliwe jest dzięki objawowemu zwalczaniu symptomów panleukopenii. Leczenie obejmuje intensywna płynoterapię dożylną, antybiotykoterapię, podawanie leków przeciwwymiotnych i rozkurczowych.

Zapobieganie panleukopenii

Podstawowym sposobem zapobiegania panleukopenii jest szczepienie kotów przeciwko chorobom zakaźnym. Pierwszy taki zabieg powinien być wykonany po zaniku odporności matczynej, czyli w 6-9 tygodniu życia. Zaleca się powtarzanie szczepienia co 3-4 tygodnie, do ukończenia przez kociaka 4 miesięcy. Dawkę przypominającą należy podać w wieku 6 lub 12 miesięcy. Szczepienie dorosłego kota powinno mieć miejsce co 3 lata w przypadku niskiego stopnia narażenia (koty niewychodzące). Jeśli stopień ekspozycji na chorobę zostanie uznany przez lekarza weterynarii za wysoki (np. koty wychodzące lub przebywające w schroniskach), zabieg można powtarzać nawet co roku.

Panleukopenia — podsumowanie

Koci tyfus to śmiertelna choroba zakaźna mruczków. Objawia się poważnymi symptomami ze strony układu pokarmowego: biegunką (niekiedy krwistą) i intensywnymi wymiotami. Skutkuje to odwodnieniem i zaburzeniami elektrolitowymi. Na chorobę narażone są głównie młode, nieszczepione koty. W ich przypadku śmiertelność dochodzi do nawet 90%.

Starsze koty przechodzą panleukopenię łagodnie lub podklinicznie. Kotki w ciąży mogą jednak zakażać śródmacicznie kocięta. Jeśli się urodzą, wykazują poważne deficyty neurologiczne.

Podstawowym sposobem zapobiegania panleukopenii jest szczepienie kotów na choroby zakaźne. Jest to szczególnie ważne w przypadku młodych mruczków w okresie tzw. siodła immunologicznego. Dochodzi wówczas do wyczerpania się puli przeciwciał matczynych, natomiast odporność własna kocięcia nie jest jeszcze na tyle rozwinięta, aby uchronić je przed chorobą. Jest to idealny czas na pierwsze szczepienie.