Pasożyty u kota – objawy, przyczyny, profilaktyka

Nicienie najczęściej występujące u kotów 

Robaki u kota stanowiące pierwszą grupę to nicienie. Większość gatunków tych pasożytów bytuje w przewodzie pokarmowym zwierzęcia. Najczęściej występującymi nicieniami są glisty. Dorosłe osobniki w kale kota wyglądają jak nitki makaronu. 

Kot zaraża się drogą pokarmową, zjadając jaja wydalone wcześniej przez innego zarobaczonego osobnika. Są one niewidoczne gołym okiem. 

Toxocara cati, czyli inaczej glista kocia to pasożyt o złożonym cyklu rozwojowym zależnym od wieku gospodarza. U osobników młodych larwa, aby osiągnąć postać dorosłą musi przedostać się z jelit przez wątrobę do płuc - gdzie dojrzewa. Dojrzała larwa wędruje z płuc do gardła, gdzie zostaje przełknięta i trafia ponownie do jelita cienkiego. U dorosłych kotów cykl rozwojowy glisty kociej jest prostszy - w ich organizmie larwy trafiają do tkanek takich jak mięśnie lub ściana żołądka i tam się otorbiają. 

Toxascaris leonina to pasożyty o prostszym cyklu rozwojowym. Po spożyciu jaj larwy kończą swój rozwój w jelicie cienkim. Osobniki dorosłe również są białe lub bladożółte i osiągają do 10 cm. 

Inne robaki u kotów będące nicieniami to tęgoryjce. Ich cykl rozwojowy jest podobny do cyklu Toxascaris. Są mniejsze od innych nicieni, osiągają do 1,5 cm długości i w kale wyglądają jak ziarenka ryżu. 

Znane są również nicienie bytujące w układzie oddechowym, sercu i skórze. 

Tasiemce najczęściej występujące u kotów 

Tasiemce to kolejne robaki u kota godne uwagi. Najważniejsi przedstawiciele tej grupy to tasiemiec psi, zwany inaczej ogórkowym (Dipylidium caninum) i Taenia taeniaeformis. 

Są to robaki osiągające znaczne rozmiary, nawet do 80 cm. W ich cyklu rozwojowym wyróżnia się żywiciela pośredniego. Jest to organizm, w którym występują postaci larwalne pasożyta. Koty zarażają się tasiemczycą poprzez zjedzenie go. 

Dla tasiemca psiego żywicielem pośrednim są larwy pcheł lub wszoły, a dla Taenia taeniaeformis gryzonie i zajęczaki (takie jak myszy, szczury, króliki czy zające). Dojrzałe tasiemce składają się z członów, z których to ostatnie wypełnione są jajami. Człony pełne jaj odrywają się i przez odbyt kota przedostają się do środowiska zewnętrznego. Następnie jaja wydostające się ze członów zjada żywiciel pośredni. 

Objawy robaków u kota 

Nieregularne odrobaczanie kota lub całkowity jego brak może doprowadzić do wykształcenia się pełnoobjawowej robaczycy. Niepokojące dla właściciela mogą być wymioty, biegunka i osowienie. 

Charakterystyczną cechą dla chorób pasożytniczych jest także utrata wagi pomimo tego, że zwierzę je. Czasami możemy również spotkać się z brakiem apetytu. U zarobaczonego kota sierść staje się matowa i wypada. Często stwierdza się także zwiększenie obrysu jamy brzusznej. W przypadku pasożytów odbywających wędrówkę przez płuca lub bytujących w układzie oddechowym można zaobserwować kaszel lub duszność. 

Niepodważalnym objawem robaczycy jest obecność pasożytów lub ich członów w kale lub na sierści wokół odbytu. 

W przypadku zauważenia któregokolwiek z tych objawów należy udać się z kotem do lekarza weterynarii. 

Jak sprawdzić, czy kot ma robaki? 

Podstawową metodą pozwalającą potwierdzić lekarzowi weterynarii występowanie robaków u kota jest badanie kału metodą flotacji. Polega ono na oględzinach materiału pod mikroskopem i określeniu, czy obecne są w nim jaja pasożytów. 

Aby wykonać flotację należy dostarczyć próbki kału z 3 kolejnych dni do gabinetu weterynaryjnego. Każda z nich powinna być umieszczona w osobnym pojemniku - analiza jest wtedy bardziej miarodajna. 

Poprawnie dostarczony kał powinien mieć wielkość czereśni i być jak najmniej zanieczyszczony. Kontaminacja materiału może utrudnić lekarzowi lub laborantowi znalezienie jaj pasożytów. Pojemniki na próbki można zakupić w każdym gabinecie weterynaryjnym. 

Kiedy i jak odrobaczyć kota? 

Najskuteczniejszą metodą na zapobieganie wystąpienia robaków u kota jest regularne odrobaczanie. Dotyczy to zarówno kotów wychodzących, jak i niewychodzących (w ich przypadku istnieje ryzyko zakażenia poprzez jaja przyniesione do domu przez innych domowników np. na butach, ubraniach czy łapach). 

Zgodnie z zaleceniami ESCCAP Polska pierwsze odrobaczenie kota powinno mieć miejsce w 3 tygodniu życia z powtórkami – najpierw co 2 tygodnie, a następnie co miesiąc aż do 6 miesiąca życia. 

Następne działania mogą być uzależnione od woli właściciela. Jeśli nie decyduje się ona na wykonywanie regularnych badań kału to odrobaczać kota należy "na ślepo": 

• koty wychodzące – co 3 miesiące, 
• koty niewychodzące – co pół roku.  

Jeśli właściciel chce cyklicznie wykonywać badanie flotacyjne, należy wykonać je: 

• u kotów wychodzących - 2 - 4 razy/rok,  
• u kotów niewychodzących - 1 - 2 razy/rok. 

Po otrzymaniu wyników badania kału lekarz weterynarii decyduje czy konieczna jest interwencja farmakologiczna. 

Odrobaczenie kota odbywa się poprzez podanie mu tabletki wydanej przez lekarza weterynarii, który na podstawie masy zwierzaka dobiera odpowiedni preparat i dawkę. 

Czy robaki u kota są niebezpieczne dla ludzi? 

Wiele z kocich robaków może powodować zoonozy, czyli choroby odzwierzęce. Potencjał taki mają np. tęgoryjce lub glista kocia. Dbanie o terminowe odrobaczanie swojego kota to także troska o zdrowie i życie człowieka. 

Robaki u kota to problem, któremu o wiele łatwiej jest zapobiec, niż go wyleczyć. Kluczem do sukcesu jest regularne odrobaczanie, badanie kału i obserwowanie stanu zdrowia swojego pupila. Należy pamiętać o tym, że kocie pasożyty mogą stanowić zagrożenie również dla człowieka, dlatego walka z nimi to wspólny interes właściciela i kociaka.