Jakie białko dla psa wybrać — porównanie mięsa, ryb i alternatywnych źródeł białka

Jak zbudowane jest białko? 

Z punktu widzenia chemicznego białko to substancja organiczna, będąca polimerem — związkiem zbudowanym z wielu podobnych do siebie podjednostek. W tym przypadku są to aminokwasy. Można je podzielić na: 

• aminokwasy endogenne, czyli takie, które organizm jest w stanie sam wyprodukować (np. alanina, glicyna), 

• aminokwasy egzogenne — muszą być pobierane z pokarmem, ponieważ organizm nie jest w stanie samodzielnie ich syntetyzować (np. tryptofan, fenyloalanina). 

Odpowiednie białko dla psa powinno więc dostarczać prawidłowej ilości aminokwasów, ze szczególnym naciskiem na te, których organizm sam nie wytwarza. 

Mięso drobiowe jako źródła białka 

Drób to zdecydowanie najczęściej wybierane źródło białka dla psa. Kurczaka można spotkać w większości karm komercyjnych, nawet jeśli nie są one opatrzone tą informacją na głównej etykiecie. Z tego względu warto czytać składy produktów, które kupujemy. Należy także zwrócić uwagę na konstrukcję nazwy karmy: jeśli brzmi ona "mokra karma z królikiem" wielce prawdopodobne, że samo mięso królika będzie stanowiło niewielki procent jej składu. Producenci w takich sytuacjach bardzo często uzupełniają go kurczakiem lub indykiem, co jest dla nich opłacalne ze względu na niższy koszt produkcji. Karmy oparte w większości na deklarowanym przez producenta mięsie będą mieć w nazwie określenie "z królika", "z wołowiny", "z kangura", a nie "z królikiem", "z wołowiną", "z kangurem". Decydując się więc na konkretne mięso w diecie twojego psa zawsze czytaj skład karm komercyjnych! 

Mięso drobiowe posiada różną zawartość białka w zależności od rodzaju: 

• kurczak - 18,6%, 

• indyk - 17%, 

• struś - 20,9%, 

• kaczka - 13,5%, 

• gęś - 14,1%. 

Najlepszym źródłem białka, jeśli chodzi o drób, jest więc struś. Drób wodny, posiada mniej białka niż drób grzebiący. Warto też zaznaczyć, że kaczka i gęś zawiera o wiele więcej tłuszczu niż inne rodzaje drobiu: od 28,6% do 31,8%. Dla porównania indyk ma go 6,8%, a struś jedynie 0,9%. 

Biorąc więc pod uwagę stosunek białka do tłuszczu, optymalnym wyborem, jeśli chodzi o drób wydaje się strusina. Jej zaletą jest również to, że jest słabym alergenem, rzadko uczula i często stanowi składnik karm monobiałkowych dla psich alergików. Za jej główną wadę można uznać cenę i niską dostępność. 

Wołowina i wieprzowina w diecie psa 

Mięso wołowe cechuje się zawartością 20-22% białka i mniej niż 5% tłuszczu. Należy jednak pamiętać, że zawartość procentowa składników odżywczych może różnić się w zależności od rasy bydła, typu użytkowego i płci. Wołowina stanowi także źródło witamin z grupy B oraz żelaza i cynku. Niestety, uznawana jest za jeden z najsilniejszych alergenów dla psa. Za dodatkową jej wadę można uznać także wysoką cenę. 

Wieprzowina zawiera 22-23% białka i 14% tłuszczu. Właściciele często zastanawiają się, czy jest to odpowiednie mięso dla ich czworonoga. W społeczeństwie utarł się stereotyp, jakoby wieprzowina ze względu na pozostałości antybiotyków i ryzyko zakażenia włośnicą była najgorszym możliwym źródłem białka dla psa. Z tego powodu wielu opiekunów całkowicie zrezygnowało z jej podawania, a producenci rzadko kiedy wykorzystują ją jako główny składnik karm komercyjnych. 

W rzeczywistości jednak mięso dopuszczone do spożycia nie posiada pozostałości leków, a antybiotykowe stymulatory wzrostu nie mogą być stosowane w Unii Europejskiej od 2006 roku. Nie oznacza to oczywiście, że zwierzętom gospodarskim nie podaje się antybiotyków. Leki te są wciąż stosowane w przypadku leczenia licznych chorób, niemniej jednak lekarze weterynarii i hodowcy są zobligowani do przestrzegania karencji, czyli okresu, w czasie którego organizm zwierzęcia całkowicie pozbywa się pozostałości leków. Ma to na celu zabezpieczenie konsumenta i ograniczenie narastającej antybiotykooporności mikroorganizmów. Dotyczy to także niesłusznie owianej złą sławą wieprzowiny. 

Czy można podawać psu ryby? 

Ryby nie są popularnym źródłem białka w diecie psa — o wiele częściej kojarzą się one z kotami. Czy oznacza to jednak, że nie powinny one być podawane tym pierwszym? Oczywiście, że nie! Ryby stanowią dla psa cenne źródło nienasyconych kawasów tłuszczowych DHA i EPA wspomagających pracę układu nerwowego, narządu wzroku i poprawiających wygląd skóry i okrywy włosowej. Można je znaleźć również w orzechach!!! i olejach roślinnych. 

Zawartość białka i tłuszczu w rybach zależy w dużej mierze od gatunku: 

• dorsz - 18,2% białka, 0,1% tłuszczu, 

• łosoś - 19,9% białka, 13,6% tłuszczu, 

• śledź - 16,3% białka, 10,7% tłuszczu. 

Inne źródła białka — zastosowanie w terapii alergii pokarmowej 

Na rynku istnieje wiele różnych produktów posiadających wszelakie źródła białka. Za szczególny ich rodzaj uznaje się karmy monobiałkowe dla psa. Używane są one do diagnostyki i terapii alergii pokarmowych. Są to produkty oparte tylko o jedno źródło białka, np. mięso królika, renifera, jagnięcinę lub koninę. W swoim składzie nie mogą one posiadać innych rodzajów mięs. Karmy te służą eliminacji alergenu z diety psa. 

Szczególnym rodzajem pokarmu są produkty zawierające hydrolizowane białko. Powinno stosować się je jedynie do diagnostyki alergii pokarmowej. Hydroliza zawartych w nich protein polega na pocięciu ich na mniejsze cząsteczki, które w znikomym stopniu pobudzają układ immunologiczny psa, dlatego co do zasady nie wywołują objawów alergii. Warto jednak pamiętać, że ze względu na specyficzny skład nie nadają się one do podawania ich pupilowi po zakończeniu diagnostyki trwającej 6-8 tygodni. 

Niedobór białka u psa 

Odpowiednia ilość białka i dostarczenie aminokwasów egzogennych są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu psa. Niedobór tych składników może poskutkować gorszą kondycją mięśni, szybszym męczeniem się i gorszą jakością okrywy włosowej. 

Tryptofan, czyli jeden z egzogennych aminokwasów, stanowi prekursor w produkcji serotoniny, dlatego jego niedobór może poskutkować pogorszeniem się nastroju zwierzaka. Brak odpowiedniej ilości metioniny doprowadza zaś do wypadania sierści i osłabienia pazurów, które mogą okazać się bardziej łamliwe. 

Równie niekorzystny może być także nadmiar białka w diecie, który objawia się zwiększeniem masy ciała, wzdęciami i pogorszeniem jakości wydalanego kału. 

Alternatywne źródła białka 

Produkty pochodzenia zwierzęcego są powszechnie stosowane w przemyśle zoologicznym i weterynaryjnym. W obliczu rosnącej liczby zwolenników diet wegetariańskich wśród właścicieli coraz częściej pojawiają się pytania o alternatywne źródła protein. 

Warto zaznaczyć, że skomponowanie pełnowartościowej diety psa opartej o białka pochodzenia roślinnego jest bardzo trudne i powinno zostać skonsultowane z lekarzem weterynarii lub dietetykiem weterynaryjnym. Pies wegetarianin powinien mieć suplementowane aminokwasy egzogenne. 

Nie oznacza to jednak, że pozycje roślinne nie figurują w składach karm. Bardzo często możemy spotkać się z kukurydzą, soją czy też pszenicą. Stanowią one jednak ubogie źródło aminokwasów egzogennych. 

Coraz częściej mówi się o wprowadzeniu do diety zwierząt i ludzi białek pochodzących od owadów. Ze względu na zmniejszoną emisję gazów cieplarnianych i mniejsze zużycie wody w przebiegu procesu produkcji jest to ekologiczne rozwiązanie. Obecnie za jadalne uznaje się około 2000 gatunków insektów. Pod względem składu aminokwasów są one idealnym zamiennikiem dla mięsa. Trwają badania nad immunogennością (czyli potencjałem wywoływania reakcji alergicznej) białek owadów. 

Białko w diecie psa — podsumowanie 

Istnieje wiele różnych źródeł białka pochodzenia zwierzęcego zaspokajających zapotrzebowanie na składniki odżywcze psa. Zaliczają się do nich głównie mięso drobiowe, wołowe i wieprzowe. Nie oznacza to jednak, że pies nie może spożywać ryb, koniny czy nawet renifera. 

Specjalnym rodzajem karm są produkty monobiałkowe i hydrolizaty. Służą one do diagnostyki i leczenia alergii pokarmowej u psów. Ich wdrożenie oraz to, ile razy dziennie karmić psa karmą specjalistyczną, należy skonsultować z lekarzem weterynarii.