Zespół ogona końskiego u psa - objawy, leczenie oraz rehabilitacja

Predyspozycje rasowe do zespołu końskiego ogona u psów 

Jest to często występująca choroba dużych i średniej wielkości psów. Najczęściej spotykana jest u owczarków niemieckich, owczarków belgijskich, husky syberyjskich, dobermanów, sznaucerów olbrzymich oraz labrador retriever, a w szczególności u psów pracujących. 

Jakie są przyczyny zespołu ogona końskiego? 

Bezpośrednia przyczyna występowania tej jednostki chorobowej nie jest znana. Istotnym czynnikiem jest aspekt genetyczny, który np. w przypadku owczarków niemieckich warunkuje obniżenie poziomu stawów biodrowych oraz spadzisty ogon. Uwarunkowania te predysponują do nieprawidłowego ruchu w obrębie stawu lędźwiowo-krzyżowego. Zaburzenie prawidłowej mobilności w tym odcinku skutkuje powstaniem powtarzalnych mikrourazów. W odpowiedzi organizm zwierzęcia, w patologicznej lokalizacji, zaczyna formować osteofity (miejscowa nadbudowa tkanki kostnej) oraz wzmaga nadbudowę komórkową w obrębie zewnętrznej części opony twardej otaczającej rdzeń kręgowy. Postępujące zmiany zwyrodnieniowe tkanek prowadzą do zniekształcenia krążka międzykręgowego. Kliniczne objawy bólowe pies zaczyna manifestować w chwili, gdy zmiany w obrębie kostnego kanału kręgowego zaczynają wywierać ucisk na nerwy oraz naczynia krwionośne znajdujące się w jego świetle. 

Jakie są objawy zespołu ogona końskiego? 

Głównym objawem, które manifestuje zwierzę jest silny ból. Psy zazwyczaj wykazują problemy ze wstawaniem. Jest to często mylnie kojarzone z dysplazją stawów biodrowych. Co więcej, zespół ogona końskiego często towarzyszy tej jednostce chorobowej, lecz w większości przypadków nie jest zauważany. Pies niechętnie wychodzi po schodach, gdyż cały ciężar jego ciała oparty jest wtedy na lędźwiowym odcinku kręgosłupa, co powoduje ogromną bolesność. Wysiłek fizyczny powoduje nasilenie objawów. W zaawansowanych stanach, w których występuje zwężenie kanału kręgowego i ucisk, u zwierzęcia występują niedowłady kończyn miednicznych, a objawia się to zauważalnie mocniej startymi pazurami tylnych łap. Dodatkowo mogą one być manifestowane kulawizną dotyczącą jednej lub dwóch kończyn tylnych. Jeżeli twojemu pupilowi towarzyszy silna bolesność, może on intensywnie wylizywać lub wygryzać sobie okolicę ogona lub krocza. Innym symptomem jest opuszczony ogon. Pies niechętnie nim merda, gdyż powoduje to nasilenie bólu ze względu na ucisk w regionie lędźwiowo-krzyżowym. Twój pupil może wykazywać również problem z nietrzymaniem kału, a jego pęcherz będzie duży oraz wiotki, łatwy do opróżnienia przez palpację i ucisk powłok zewnętrznych brzucha. 

Diagnostyka, czyli jak rozpoznać zespół ogona końskiego u psów 

Istotne jest, by w diagnostyce różnicowej lekarz weterynarii uwzględnił, a następnie wykluczył lub potwierdził inne jednostki chorobowe, których objawy pies może manifestować w podobny sposób. Są to między innymi: wspomniana dysplazja stawów biodrowych, inne choroby rdzenia kręgowego, zerwanie więzadła krzyżowego czy zapalenie krążka międzykręgowego. Czynnikiem różnicującym te choroby jest lokalizacja neurologiczna, która jest inna dla każdej z wymienionych jednostek. 

W diagnostyce zespołu końskiego ogona lekarz weterynarii oprócz podstawowego badania klinicznego wykona badanie neurologiczne oraz radiologiczne oraz zleci specjalistyczne testy diagnostyczne takie jak: elektromigrafia, mielografia, epiduografia, tomografia komputerowa czy wenografia zatoki żylnej. 

Leczenie i rehabilitacja zespołu ogona końskiego u psów 

W celu wprowadzenia odpowiedniego leczenia konieczne jest postawienie właściwej diagnozy w oparciu szereg badań i testów. Lekarz weterynarii na tej podstawie dobierze odpowiednią terapię z uwzględnieniem aspektów takich jak wiek twojego pupila, stopień zaawansowania objawów, jak długo zwierzę cierpi oraz jakie są twoje możliwości finansowania kuracji. 

Istnieje wiele schematów terapeutycznych syndromu końskiego ogona u psa. Obejmują one zarówno leczenie zachowawcze, jak i ingerencję chirurgiczną. Każda ścieżka opiera się na kompleksowym zabezpieczeniu pacjenta przed uciążliwym i często dotkliwym bólem. Może temu towarzyszyć zalecenie utrzymywania psa przez jakiś czas w klatce typu kennel w celu ograniczenia ruchu, który może przyczynić się do pogłębienia objawów choroby. Bardzo dobrze sprawdza się również fizjoterapia. Jeżeli mimo podjętych kroków stan psa się pogłębia, konieczne będzie podjęcie dalszych działań. 

W mniej zaawansowanych przypadkach, w walce ze stanem zapalnym oraz bólem, lekarz weterynarii zaleci podawanie zwierzęciu leków kortykosteroidowych oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Niejednokrotnie u pacjentów w ostrym stanie stosuje się iniekcje z kortyzolu, która zapewni twojemu pupilowi natychmiastową ulgę. Często zalecane jest ograniczenie ruchu psa poprzez zastosowanie klatki kennelowej, ale należy pamiętać, by zapewnić psu odpowiednią aktywność na stałym poziomie, aby zapobiec osłabieniu i atrofii mięśni. Często przy pogorszeniu stanu zwierzęcia objawy bólowe mają tendencję do nawrotu. Lekarz zaordynuje wtedy powrót do wcześniej zastosowanego schematu leczenia zachowawczego. 

W zaawansowanych przypadkach objawiających się nietrzymaniem moczu i kału, silnym bólem i objawami neurologicznymi oraz przy niepowodzeniu zachowawczej terapii farmakologicznej, istnieje kilka opcji leczenia chirurgicznego. Zaliczają się do nich laminektomia, czyli odbarczenie przez usunięcie fragmentu krążka międzykręgowego lub kości, które uciskają na korzenie nerwowe. Ta ingerencja przynosi oczekiwany efekt nawet u 90 procent operowanych psów. Innym sposobem jest technika polegająca na poszerzeniu światła otworów międzykręgowych lub rzadko stosowana metoda stabilizacji odcinka lędźwiowego kręgosłupa za pomocą śrub. 

Dalsze leczenie obejmuje rehabilitację, która dobierana jest według potrzeb konkretnego pacjenta. Ma zapewnić ona rozgrzanie mięśni oraz zaangażować struktury kostne w celu powrotu do prawidłowej mobilności. Innymi z jej założeń jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, wytrzymałości oraz zadbanie o prawidłowy stopień elastyczności stawów. Dodatkowym rozwiązaniem jest korzystanie z zabiegów laseroterapii oraz innych narzędzi przyczyniających się do szybszej regeneracji tkanek. 

Zespół końskiego ogona u psa - koszt operacji 

Cena zabiegu w zależności od wybranej metody, poziomu złożoności przypadku oraz wielkości psa waha się od 2 do 6 tysięcy złotych. Przed zabiegiem należy skontaktować się z wybraną kliniką ortopedyczną w celu doprecyzowania kosztów badań dodatkowych, hospitalizacji oraz kontroli pozabiegowych.