Przepuklina u psa – objawy, przyczyny, leczenie

Co to jest przepuklina u psa? 

Przepukliny można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. W przypadku przepuklin zewnętrznych fragmenty narządów (np. pętle jelit, części sieci, tkanka tłuszczowa) przedostają się pod skórę przez nieprawidłowe szczeliny lub ubytki w mięśniach i powięzi. Przepukliny wewnętrzne tworzą narządy zmieniające położenie w organizmie. 

W przepuklinie wyróżnia się: 

• wrota - uszkodzone tkanki, przez które przedostają się narządy wewnętrzne (najczęściej jamy brzusznej); 

• worek przepuklinowy - utworzony najczęściej przez skórę i otrzewną, w którym gromadzi się zawartość przepukliny; 

• kanał - droga, jaką narządy przechodzą od wrót do worka przepuklinowego. 

Rodzaje przepukliny u psa 

Oprócz podziału na przepukliny wewnętrzne i zewnętrzne wyróżnia się przepukliny odprowadzalne i nieodprowadzalne (uwięźnięte), wrodzone i nabyte, zadzierzgnięte. 

W przypadku przepukliny odprowadzalnej zawartość worka przepuklinowego może zostać odprowadzona do jamy ciała pod wpływem łagodnego nacisku. Jeśli pies ma duży worek przepuklinowy, a w kanale doszło do zrostów fragmenty narządów blokują się wewnątrz przepukliny. Takie zmiany często są bolesne, mogą też dawać inne objawy np. w przypadku ucisku jelit hamują pasaż treści, co prowadzi do zaparć. Uwięźnięta przepuklina może łatwo ulec zadzierzgnięciu. Jest to stan, w którym ucisk w kanale lub wrotach hamuje dopływ krwi do narządów. Niedokrwione tkanki stopniowo obumierają, co prowadzi do zagrożenia życia psa. Kluczowe jest wtedy szybkie podjęcie leczenia i operacja przepukliny. 

Wśród przepuklin wrodzonych najczęściej diagnozowana jest przepuklina pępkowa. W przypadku jej stwierdzenia warto dokładnie zbadać szczeniaka, ze względu na ryzyko współwystępowania innych wad. Przepukliny nabyte są zwykle konsekwencją wypadku, mogą tworzyć się też jako powikłanie zabiegów operacyjnych. 

Objawy przepukliny u psa 

Objawy przepukliny u psa mogą być bardzo zróżnicowane ze względu na zmienne lokalizacje, wielkość i zawartość. 

Zwykle pierwszym zauważonym objawem przepukliny jest guzek. Zmiana może być bolesna, ale często zdaje się nie przeszkadzać psu, czasem utrudnia poruszanie się. Nasilenie objawów zależy też od tego, jakie narządy wewnętrzne znajdują się w przepuklinie - mogą wystąpić zaparcia, wymioty, biegunki czy trudności z oddawaniem moczu, jeśli do worka przedostał się pęcherz moczowy. 

W przypadku przepuklin wewnętrznych objawy są nieswoiste. Występują zaburzenia ze strony układu pokarmowego, oddechowego i krążenia. 

Przepuklina brzuszna u psa 

Przepuklina brzuszna charakteryzuje się przemieszczeniem narządów wewnętrznych jamy brzusznej do worka przepuklinowego. U psów najczęściej diagnozuje się przepuklinę pępkową i pachwinową, ale wrotami może stać się każdy osłabiony fragment tkanki mięśniowej. Do powstania przepukliny predysponują urazy, rany i blizny. 

Przepuklina pępkowa u szczeniaka 

Przepuklina pępkowa najczęściej diagnozowana jest u szczeniąt. Niewielkie zmiany mogą zamknąć się samoistnie w ciągu pierwszych miesięcy życia psa, w przypadku większych, nieustępujących przepuklin wskazana jest interwencja chirurgiczna. 

Predyspozycje rasowe do powstania przepukliny pępkowej stwierdzono u wyżłów weimarskich, pekińczyków i basenji, lecz może ona wystąpić u każdego innego psa. Sprzyjają jej trudności w trakcie porodu i nieprawidłowe przerwanie pępowiny. 

Przepuklina pachwinowa u psa 

Kanał pachwinowy to fizjologiczna przestrzeń w mięśniach brzucha i okolicznej tkance, umożliwiająca przejście naczyń i nerwów oraz powrózka nasiennego. W przypadku przepukliny pachwinowej do kanału przedostają się narządy wewnętrzne tj. jelita, pęcherz moczowy lub macica. Ze względu na ograniczoną przestrzeń, zmiana jest zwykle bolesna. Może też utrudniać poruszanie się i powodować trudności z oddawaniem moczu. 

Przepuklina kroczowa u psa 

Do powstania przepukliny kroczowej u psa dochodzi w sytuacji osłabienia mięśni dna miednicy. Dzieje się tak na skutek zaburzenia syntezy hormonów płciowych lub deficytów neurologicznych (np. po urazie kręgosłupa). Predysponują do niej schorzenia przewodu pokarmowego, moczowego i płciowego m.in. przerost prostaty, zapalenie pęcherza i zaparcia. Częściej zdarza się u niekastrowanych samców. 

Narządy jamy brzusznej wciskają się między osłabione mięśnie, tworząc wybrzuszenie w okolicy odbytu. Przebieg schorzenia jest zwykle bolesny, pojawiają się trudności z oddawaniem moczu i kału, wymioty. W skrajnych przypadkach dochodzi do wstrząsu w wyniku zadzierzgnięcia lub niewydolności nerek spowodowanej zaleganiem moczu. 

Wskazane jest leczenie operacyjne. Po zabiegu konieczne jest rozpoznanie przyczyny powstania przepukliny i zapobieganie nawrotom. Konieczna może być modyfikacja diety i dodanie większej ilości włókna w celu ułatwienia pasażu treści pokarmowej. W przypadku urazów rdzenia kręgowego wskazana jest rehabilitacja. 

Przepuklina udowa u psa 

Przepuklina udowa rzadko występuje u psów i może być mylona z przepukliną pachwinową. W jej przebiegu narządy jamy brzusznej przemieszczają się pod skórę przyśrodkowej części uda. 

Nieleczona przepuklina udowa może znacznie utrudniać poruszanie się i grozi zadzierzgnięciem. Wskazane jest leczenie operacyjne. 

Przepuklina przeponowa u psa 

Przepuklina przeponowa może być zarówno wadą wrodzoną, jak i powstać na skutek urazu np. w wyniku wypadku komunikacyjnego. Narządy wewnętrzne z jamy brzusznej przedostają się do klatki piersiowej. Objawy kliniczne zależą od wielkości przepukliny i rodzaju przemieszczonych narządów. 

Przepuklina urazowa jest najczęściej bolesna, może utrudniać pracę serca i oddychanie, lecz zdarzają się przypadki bezobjawowe. Zwykle zalecane jest leczenie operacyjne, może jednak zostać odroczone przez lekarza weterynarii ze względu na ciężki stan pacjenta. 

Wrodzona przepuklina przeponowo-osierdziowa jest rzadko występującą wadą. Często nie daje żadnych objawów i może być zdiagnozowana przypadkowo. Podjęcie leczenia operacyjnego zależy od wielkości przepukliny i nasilenia objawów klinicznych u psa. 

Przepuklina rozworu przełykowego u psa 

W przypadku tej przepukliny część brzuszna przełyku lub fragment żołądka przedostaje się do jamy klatki piersiowej przez rozwór przełykowy - fizjologiczny otwór w przeponie, przez który przechodzi przełyk. 

Przepuklina rozworu przełykowego może być wrodzona - zwykle diagnozuje się ją u psów rasy shar pei i kotów syjamskich. U dorosłych zwierząt powstaje na skutek zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej, urazu, obturacyjnej choroby płuc i syndromu oddechowego psów brachycefalicznych. 

Najczęściej właściciele mogą zaobserwować ulewanie, wymioty i nadmierne ślinienie się, ale schorzenie często przebiega bezobjawowo. Przepuklina rozworu przełykowego zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia przełyku u psa. 

Czym grozi przepuklina u psa? 

Przepuklina u psa może nie dawać żadnych poważnych objawów. Mimo to zawsze należy skonsultować się z lekarzem weterynarii i postępować zgodnie z zaleceniami. W przypadku wskazań do interwencji chirurgicznej nie warto z nią zwlekać. 

Nieleczona przepuklina może się powiększać, a zablokowane w niej narządy wewnętrzne ulec niedokrwieniu i martwicy w wyniku zadzierzgnięcia. Jest to stan zagrożenia życia psa. 

Jak leczyć przepuklinę u psa? 

Przepuklina u psa zwykle wymaga leczenia operacyjnego. Niewielkie, niepowikłane zmiany u psów młodych mogą zostać odprowadzone ręcznie przez lekarza weterynarii, lecz wtedy są większe szanse na nawrót przepukliny. Czasem też zmiany wchłaniają się same np. w przypadku przepukliny pępkowej. 

Zdarza się, że właściciele boją się operacji przepukliny lub uważają ją za niepotrzebną ze względu na brak poważnych objawów. Wszelkie wątpliwości warto dokładnie omówić z lekarzem weterynarii. Nieleczona przepuklina u psa może mieć poważniejsze powikłania niż zaplanowany zabieg operacyjny. 

Operacja przepukliny u psa 

Operacja przepukliny jest najczęściej zalecaną metodą leczenia. Metoda chirurgiczna, wielkość rany pooperacyjnej, okres rekonwalescencji zależą od rodzaju przepukliny, doświadczenia lekarza weterynarii i zdolności regeneracyjnych organizmu. Istotna jest także prawidłowa opieka pooperacyjna. 

W ramach przygotowania do zabiegu konieczne jest wykonanie pełnego badania klinicznego oraz badań krwi. U niektórych psów wskazane jest dodatkowo echo serca i EKG. Dzięki temu lekarz weterynarii może całościowo ocenić stan zwierzęcia i odpowiednio zaplanować zabieg. 

Przepuklina u psa 

U psów może wystąpić m.in. przepuklina pachwinowa, pępkowa, kroczowa i przeponowa. Czasem są to wady wrodzone, czasem powstają na skutek urazu. Najczęściej problem dotyczy narządów jamy brzusznej. 

Przepuklina u psa nie zawsze daje wyraźne objawy kliniczne. Małe guzki można łatwo przegapić, a wymioty czy zaparcia powiązać z innym schorzeniem. 

Każdą podejrzaną zmianę warto jak najszybciej skonsultować z lekarzem weterynarii. Zwykle wskazana jest interwencja chirurgiczna w celu odprowadzenia narządów do jamy brzusznej i dokładnego zamknięcia wrót przepukliny. 

Nieleczona przepuklina może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia psa ze względu na ryzyko komplikacji i niedokrwienia narządu znajdującego się w worku przepuklinowym.