Rhodesian ridgeback — wszystkie informacje i opis rasy

Pochodzenie i historia rasy rhodesian ridgeback 

Rhodesian ridgeback (inaczej afrykański pies na lwy) to obecnie jedyna rasa psów pochodząca z Afryki Południowej, konkretnie Zimbabwe (dawnej Rodezji). 

Przodkowie tych czworonogów pochodzą z Kolonii Przylądkowej, gdzie były mieszane z miejscowymi psami o prymitywnym pochodzeniu oraz półdomowymi psami myśliwskimi Hotentotów (ludem Khoi-Khoi), które posiadały wyróżniającą się pręgę na grzbiecie. 

W 1922 r. w Rodezji powstał klub rasy, w tym samym roku w Bulawayo Francis R.Barnes opracował wzorzec rhodesian ridgebacka, który został zainspirowany standardem dalmatyńczyka. W 1926 roku Związek Kynologiczny Południowej Afryki oficjalnie zaakceptował powyższy dokument. Dwa lata później (w 1928 roku) w Południowej Afryce znajdywało się już 13 legalnych hodowli rasy (między innymi Leo Kop, Lions Den, Avondale, Viking). 

Pierwsza rhodesianka została zarejestrowana w Polsce w 1994 roku, była to suczka o imieniu Torhusets Cinnamon Ndembela, została przywieziona z Danii. Obecnie rasa wciąż się rozwija i zdobywa nowych miłośników zarówno w naszym kraju, jak i poza jego granicami. 

Rhodesian ridgeback — przeznaczenie 

Pierwotnie psy tej rasy hodowane były w celu pościgu za zwierzyną, w szczególności za lwami. Ich zadaniem nie było zabijanie ofiary, lecz jej wytropienie, osaczenie oraz zatrzymanie na miejscu aż do czasu przybycia myśliwego, który posiadał broń. Tak zwane „psy na lwy” polowały zwykle w grupach składających się z dwóch lub trzech osobników.  

Oprócz swoich zdolności łowieckich te afrykańskie psy przejawiały ogromne oddanie a także przywiązanie do właściciela i pozostałych bliskich, co wzbudziło zainteresowanie rasą i zwiększyło jej popularność. 

W wielu zakątkach świata po dziś dzień rasa pracuje jako pies myśliwski, natomiast najczęściej pełni rolę towarzysza rodziny oraz stróża dobytku.  

Dzięki swojej atletycznej posturze i zamiłowaniu do aktywności fizycznej, dorosły rhodesian ridgeback świetnie odnajduje się w sportach kynologicznych takich jak agility, obedience lub dogtrekking. 

Rhodesian ridgeback - wzorzec rasy 

Zgodnie z klasyfikacją Międzynarodowej Organizacji Kynologicznej - FCI, rhodesian ridgeback należy do Grupy 6 - Psy gończe, posokowce i rasy po krewne, Sekcji 3 - rasy pokrewne. Według wzorca FCI psiaki te nie podlegają próbom pracy. 

Rhodesian ridgeback jest psem średniej wielkości o unikalnym, eleganckim i imponującym wyglądzie. Jego najbardziej rozpoznawalną cechą jest pręga grzbietowa, którą tworzy włos rosnący w odwrotnym kierunku do pozostałych. 

WRAŻENIE OGÓLNE: Zwierzę o proporcjonalnej, harmonijnej i muskularnej sylwetce, świadczącej o wytrzymałości i sile.  

Z punktu widzenia użytkowości i pierwotnego przeznaczenia rasy, rhodesian powinien być psem zwinnym i szybkim, z tego względu zarówno budowa zbyt ociężała, jak i zbyt wątła są niepożądane. 

Cechą szczególną rasy jest pręga grzbietowa - ridge, którą tworzy włos rosnący w przeciwnym kierunku do pozostałych. Powinna być ona wyraźna oraz symetryczna, stopniowo zwężająca się w kierunku zadu. Zaczyna się tuż za łopatkami, a kończy się w okolicach guzów biodrowych. W jej obrębie muszą znajdować się dwie identyczne, symetrycznie położone korony. Maksymalna szerokość pręgi może wynosić nawet do 5 cm. 

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: Pewny siebie, obdarzony niezwykłą inteligencją. Zdarza się, że wykazuje nieufność wobec obcych, nie może jednak przejawiać objawów agresji ani nadmiernej lękliwości. 

GŁOWA:  

MÓZGOCZASZKA: 

Czaszka: Długa, o jednakowej szerokości pomiędzy uszami i odległością od guza potylicznego do stopu i od stopu do wierzchołka nosa. Pomiędzy uszami powinna być płaska oraz szeroka. Zmarszczki na głowie nie są widoczne kiedy pies jest spokojny.  

Stop: Wyraźnie oddzielający mózgoczaszkę od kufy, jednak niezbyt przesadnie zaznaczony. 

TRZEWIOCZASZKA: 

Nos: Czarny lub brązowy, w zależności od koloru oczu. Gdy nos jest czarny, oczy powinny być ciemne, przypadku nosa brązowego - bursztynowe.  

Kufa: Długa, głęboka oraz mocna.  

Wargi: O wyraźnie zaznaczonej linii, dobrze przylegające do szczęk.  

Uzębienie: Szczęki i zęby mocne. Pożądane jest kompletne uzębienie i zgryz nożycowy - siekacze górne ściśle zachodzą na siekacze dolne, siekacze powinny być osadzone prostopadle do szczęk. Zęby (w szczególności kły) muszą być dobrze rozwinięte. 

Policzki: dobrze rzeźbione. 

Oczy: Okrągłe, umiarkowanie rozstawione, błyszczące i żywe, o inteligentnym wyrazie. Ich kolor zgrywa się z umaszczeniem.  

Uszy: Średniej wielkości, osadzone dosyć wysoko, są szersze u nasady i stopniowo się zwężają. Ich koniec jest lekko zaokrąglony. Przylegają płasko do głowy. 

SZYJA: Powinna być stosunkowo długa, mocna, bez podgardła. 

TUŁÓW:  

Grzbiet: Mocny, o muskularnych i lekko wysklepionych lędźwiach.  

Klatka piersiowa: Pojemna i głęboka ale niezbyt szeroka, o dolnej linii sięgającej do łokci. Przedpiersie jest uwydatnione, a żebra umiarkowanie wysklepione, nigdy nie są beczkowate. 

OGON: Średniej długości, mocny u nasady, zwęża się ku końcowi. Nie powinien być osadzony zbyt nisko, ani zbyt wysoko. Noszony lekko zagięty ku górze, jednak nigdy nie zakręcony. 

KOŃCZYNY: 

Łapy: Zwarte oraz zaokrąglone, z dobrze wysklepionymi palcami, o mocnych oraz elastycznych opuszkach, które są chronione włosami rosnącymi pomiędzy nimi.  

KOŃCZYNY PRZEDNIE: Idealnie proste, silne, o mocnym kośćcu, z łokciami przylegającymi do klatki piersiowej. Obserwowane z profilu są szersze niż widziane z przodu. Śródręcza są mocne, lekko pochyłe.  

Łopatki: Wyraźne i dobrze umięśnione łopatki, które są ustawione ukośnie.  

KOŃCZYNY TYLNE: Wyraźnie zaznaczone, silne mięśnie. Stawy kolanowe są odpowiednio kątowane, stawy skokowe mocne i dobrze osadzone, a śródstopia raczej krótkie. 

RUCH: Przemieszczające się kończyny są prowadzone równolegle, chód jest swobodny oraz energiczny, z płynnym i wydłużonym krokiem. 

OKRYWA WŁOSOWA: 

SIERŚĆ: Włos jest krótki, gęsty i gładki, posiada połysk. Sierść nie może być szczególnie jedwabista, ani wełnista.  

MAŚĆ: Umaszczenie od jasnopszenicznego do czerwono-płowego, z dopuszczalnymi niewielkimi białymi znaczeniami w okolicach przedpiersia i palców. Nadmierna biel na przedpiersiu, brzuchu lub łapach (wyżej niż palce) stanowi wadę. Dopuszczalna jest ciemna kufa oraz uszy, ale nadmiar czarnego włosia na reszcie ciała jest wysoce niepożądany. 

WIELKOŚĆ I WAGA: Idealny wzrost w kłębie dla samca mieści się w przedziale 63 do 69 cm, a dla suki 61 do 66 cm. Pożądana waga dla psa wynosi 36,5 kg, dla samicy 32kg. 

WADY: Jakiekolwiek odchylenia od powyższego wzorca powinny być uznawane za wady i oceniane w zależności od stopnia ich nasilenia, wpływu na zdrowie i dobrostan zwierzęcia. 

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: Psy przejawiające agresję lub nadmierną nieśmiałość, a także osobniki z wyraźnymi anomaliami fizycznymi (m.in. znaczne braki w uzębieniu) lub zaburzeniami zachowania są dyskwalifikowane. 

Uwaga: Samce powinny mieć dwa prawidłowo rozwinięte jądra, które są w pełni usytuowane w mosznie. 

Do hodowli powinny być używane wyłącznie psy funkcjonalnie i klinicznie zdrowe, o cechach typowych dla rasy. 

Usposobienie i charakter rhodesian ridgeback - psychika rasy 

Rhodesian ridgeback jest psem zrównoważonym, spokojnym, nieszczekliwym, zarazem pewnym siebie oraz odważnym. Nie boi się stanąć w obronie swojego terytorium lub najbliższych osób. Zazwyczaj najbardziej przywiązuje się do jednego właściciela, którego bezgranicznie kocha, jednak dobrze traktowany potrafi obdarzyć miłością całą rodzinę. W większości zachowuje rezerwę do obcych osób. 

Pomimo swojej siły są to zwierzęta wrażliwe, które potrzebują stanowczego, lecz łagodnego podejścia. Odpowiednio prowadzone szybko oraz chętnie się uczą. Psy tej rasy są niezwykle inteligentne.  

Podczas szkolenia trzeba je odpowiednio motywować, ponieważ lubią być niezależne i nudzi je monotonia. 

Ze względu na tendencję rasy do zachowań obrończych niezbędny jest odpowiednio przeprowadzony trening posłuszeństwa, wczesna socjalizacja z innymi zwierzętami oraz ludźmi. 

To czworonogi niezwykle aktywne, potrzebują ruchu, uwielbiają biegać. Ich energię dobrze jest także przekierować na stymulację mentalną. Nie należy zapominać o ich pochodzeniu oraz silnym instynkcie myśliwskim, który bywa czasami problematyczny. Przebiegająca w lesie wiewiórka może wyzwolić w rhodesianie chęć ucieczki, dlatego bardzo ważne jest nauczenie czworonoga, by zawsze wracał na zawołanie. Nigdy nie spuszczajmy go ze smyczy, jeśli nie jesteśmy pewni, że komenda została opanowana do perfekcji. Pamiętajmy również o ostrożnym i powolnym zapoznaniu tego afrykańskiego psiaka z resztą pupili w mieszkaniu. Oprócz wielu atrakcji oraz możliwości swobodnej eksploracji, ridgeback potrzebuje również możliwości odpoczynku i wyciszenia. 

Rhodesian ridgeback to duży pies, który momentami bywa mimowolnie nieostrożny. Z tego względu należy zachować ostrożność przy kontaktach pupila z pociechą. Rodzic musi nauczyć dziecko odpowiedniego podejścia do czworonożnego przyjaciela. Latorośl powinna szanować przestrzeń zwierzaka i nie przeszkadzać mu, gdy ten potrzebuje prywatności. Pies, którego potrzeby są spełnione z pewnością stanie się wspaniałym towarzyszem zabaw najmłodszych członków rodziny. 

Zdrowie rhodesian ridgeback - na co najczęściej chorują te psiaki? 

Afrykański pies jest rasą uchodzącą za bardzo wytrzymałą, charakteryzującą się dobrym zdrowiem, jednak istnieje kilka potencjalnych zagrożeń zdrowotnych, na które te psiaki są podatne. 

Choroby do których rhodesian ridgeback jest predysponowany ze względu na czynniki genetyczne: 

• Dysplazja stawu łokciowego: wada powstaje na skutek nieprawidłowego rozwoju chrząstki stawowej i zahamowania wzrostu kości promieniowej lub łokciowej. Pierwszym oraz najczęstszym objawem dysplazji stawu łokciowego jest kulawizna. Wraz z postępem zaburzenia rozwija się zapalenie i zwyrodnienie stawu łokciowego, co powoduje dolegliwości bólowe u zwierzęcia oraz niechęć do podejmowania aktywności fizycznej. Choroba ta manifestuje się zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu szczeniaka, ale również u dorosłych psiaków. Ocenia się, że występuje u 6.4% rhodesianów. 
• Dysplazja stawu biodrowego: schorzenie polega na nieprawidłowym rozwoju oraz budowie stawu biodrowego. W rezultacie pojawia się niedopasowanie oraz rozluźnienie struktur stawowych, a sam staw staje się niestabilny. W dalszej kolejności może dojść do rozwoju stanu zapalnego oraz choroby zwyrodnieniowej stawów, co powoduje ból, dyskomfort, sztywność, ograniczoną ruchomość, a także problemy z chodzeniem. Szacuje się, że dysplazja stawów biodrowych dotyka 5.1% psów tej rasy. 
• Zwichnięcie rzepki: do tej przypadłości ortopedycznej dochodzi, gdy rzepka (kość znajdująca się z przodu stawu kolanowego) przemieści się na stronę przyśrodkową lub boczną. Ma to związek z nieprawidłowym wykształceniem oraz budową stawu rzepkowo - udowego. Objawy mogą obejmować nagłą kulawiznę, ból przejawiający się m.in. wokalizacją oraz niechęcią do ruchu. Pomimo, że rhodesian ridgeback jest jedną z ras posiadających genetyczne predyspozycje do zwichnięć, dolegliwość ta występuje jedynie u 1.3% przedstawicieli rasy. 
• Niedoczynność tarczycy: jest to powszechne zaburzenie endokrynologiczne u psów do którego często dochodzi na skutek choroby autoimmunologicznej. Układ odpornościowy zwierzęcia produkuje przeciwciała niszczące komórki tarczycy, która w konsekwencji nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów (trijodotyroniny i tyroksyny). U pupila pojawiają się problemy skórne (łupież, suchość skóry, łysienie, łojotok, nawracające zakażenia), obserwuje się także przyrost masy ciała, ospałość, niekiedy również objawy neurologiczne. Niedoczynność tarczycy dotyka aż 16.8% psów tej rasy. 
• Głuchota (głuchota wrodzona): polega na niemożności odbierania bodźców dźwiękowych. We wczesnym okresie życia psa (po ósmym tygodniu życia) pojawia się stopniowa i postępująca utrata słuchu, aż zwierzę staje się obustronnie głuche, zazwyczaj ma to miejsce do ukończenia pierwszego roku. Niestety stan ten jest nieodwracalny i jest spowodowany zaburzeniem genetycznym. W celu rozpoznania głuchoty przeprowadza się badanie słuchu metodą BAER, które wykonuje się w sedacji lub znieczuleniu ogólnym. Podczas badania analizowane są potencjały słuchowe wywołane w pniu mózgu zwierzęcia. 
• Hemofilia typu B: to rzadka, sprzężona z chromosomem X choroba genetyczna polegająca na zaburzeniu krzepnięcia krwi. Polega na dziedzicznym niedoborze czynnika IX czyli białka, które jest niezbędne do prawidłowej koagulacji. Samce są bardziej narażone na objawy, ponieważ mają tylko jeden chromosom płciowy X (samice posiadają dwa identyczne chromosomy płci - XX). Suczki mogą być nosicielkami i przekazywać wadliwy gen swoim potomkom. Osobniki dotknięte hemofilią charakteryzuje tendencja do powstawania wybroczyn, występują u nich nadmierne i przedłużające się krwawienia. 

Do pozostałych predyspozycji rasowych należą: 

• atopowe zapalenie skóry, 
• zatoka skórzasta, 
• zaćma (katarakta) 
• jaskra wtórna, 
• przetrwała błona źrenicza, 
• podwinięcie powieki (entropium), 
• dwurzędność rzęs (distichiasis), 
• guz z komórek tucznych (mastocytoma), 
• mięsak tkanek miękkich, 
• mielopatia degeneracyjna (DM). 

Jak długo żyje rhodesian ridgeback? 

Przeciętna długość życia psa rasy rhodesian ridgeback wynosi około 10-12 lat. 

Decydując się na kupno szczeniaka, ważne jest, aby znaleźć odpowiedzialnego i rzetelnego hodowcę, który dba o zdrowie swoich zwierząt. Regularne wizyty u lekarza weterynarii, zdrowa dieta, odpowiednia dawka aktywności fizycznej i dobre warunki bytowe są kluczowe, by psiak był w dobrej kondycji i cieszył się dobrym samopoczuciem przez długie lata. 

Pielęgnacja psa rasy rhodesian ridgeback 

Pielęgnacja afrykańskich psów na lwy jest względnie bezproblemowa. 

Zwierzęta tej rasy linieją najczęściej dwa razy do roku - na wiosnę oraz na jesień. Podczas wymiany szaty rhodesian gubi sierść dość intensywnie, o czym przyszły właściciel powinien wiedzieć. Jego drobny, krótki włos może być wyjątkowo trudny do usunięcia z dywanów, mebli tapicerowanych, pościeli i ubrań. Regularne czesanie pomoże ograniczyć ilość sierści pozostawianej przez pupila w domu.  

W czasie linienia warto robić to nawet codziennie, w pozostałych okresach można ograniczyć się do szczotkowania raz na tydzień. Do pielęgnacji można wykorzystać szczotkę gumową lub z twardym włosiem. 

Ponieważ szata rhodesiana jest odporna na zabrudzenia, częste kąpiele nie są konieczne - zabieg ten wykonujemy w miarę potrzeby w delikatnych szamponie przeznaczonym dla psów krótkowłosych.  

Po spacerach warto przetrzeć psie ciało, a w szczególności łapy mokrą szmatką. 

Jak w przypadku psa każdej rasy, odpowiednia higiena jamy ustnej jest niezbędna. Systematyczne szczotkowanie wspiera zdrowie zębów i dziąseł, usuwa płytkę nazębną i jest najlepszym sposobem na zapobieganie powstawania kamienia nazębnego.  

Do mycia zębów oraz pozostałych zabiegów higienicznych warto przyzwyczajać zwierzaka już we wczesnym okresie życia. 

Niezbędne jest zapewnienie wysokiej jakości pożywienia, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu pupila oraz w przypadku zmożonej aktywności fizycznej. Decydując się na rhodesiana należy wziąć to pod uwagę, ponieważ bywa on kosztowny w utrzymaniu. 

Rhodesian ridgeback źle znosi skrajne temperatury. Ze względu krótką sierść i brak podszerstka psiak jest podatny na przegrzewanie się. Należy zapewnić mu odpowiednią ochronę przed nadmiernym nasłonecznieniem, stały dostęp do świeżej wody oraz możliwość skrycia i ochłodzenia się w letnie dni. Z drugiej strony długie przebywanie w zimnych warunkach może prowadzić do nadmiernej utraty ciepła z organizmu. W chłodniejszych, deszczowych porach roku warto zainwestować w ubranko, które będzie chroniło psiaka przed wyziębieniem.

Ciekawostki o rasie rhodesian ridgeback 

• Wyróżniamy dwie rasy ridgebacków: rhodesian ridgeback oraz thai ridgeback. Ich cechą rozpoznawczą jest pręga na grzbiecie, która utworzona jest przez włos rosnący w kierunku odwrotnym od pozostałych. 
• Rhodesian ridgeback przybiera nietypową formę ataku. Po wyczerpującym pościgu używa swojej siły, aby powalić ofiarę na ziemię, nie pozwala jej wstać i intensywnie szczekając nawołuje myśliwego. Dzięki swojej wytrwałości, szybkości i zaangażowaniu czworonogi te wielokrotnie brały udział w łowach zwierzyny na trudnym terenie Afryki. 
• W niektórych krajach przedstawiciele rasy doceniani są jako psy ratownicze oraz służbowe. 

Podsumowanie - dla kogo rhodesian ridgeback będzie odpowiedni? 

Rhodesian ridgeback jest psem gończym, wywodzącym się z terenów Afryki Południowej. Pierwotnie był hodowany przez plemiona afrykańskie w celu tropienia i pościgu za zwierzyną, w szczególności lwami. Jego lojalność oraz niezwykłe przywiązanie do opiekuna sprawiło, że obecnie często wciela się w rolę towarzysza rodziny. 

Jest to czworonóg stosunkowo duży, o niezwykłej potrzebie ruchu. Może mieszkać w mieście pod warunkiem zapewnienia mu długich spacerów oraz regularnych treningów. Pożądana waga dla samicy wynosi 32 kg, podczas kiedy samce ważą około 36,5 kg. 

Szkolenie rhodesian ridgeback nie należy do najprostszych, jest to pies inteligentny, o dużych instynktach myśliwskich, który momentami pragnie niezależności. Jego terytorializm może stać się przyczyną starć z innymi psami, dlatego ważna jest wczesna socjalizacja pupila. Wymaga on poświęcenia uwagi oraz odpowiedniego pokładu czasu, najlepiej odnajdzie się otoczony osobami aktywnymi, posiadającymi doświadczenie w prowadzeniu psów. Dobrze zaopiekowany z pewnością odwdzięczy się wielkimi pokładami miłości. 

W przeciwieństwie do wychowania, pielęgnacja tej rasy nie jest skomplikowana - obejmuje higienę jamy ustnej oraz czesanie, szczególnie w okresie linienia, które ma miejsce dwa razy do roku. Psa kąpie się w miarę potrzeby za pomocą delikatnego szamponu.