Owczarek środkowoazjatycki — opis rasy i jej charakterystyka

Owczarek środkowoazjatycki – historia rasy owczarek środkowoazjatycki

Owczarek środkowoazjatycki jest jedną z najstarszych ras psów. Niektóre źródła podają, że liczy sobie około czterech tysięcy lat. Badacze nie są do końca zgodni co do pochodzenia tego psa stróżującego; niektórzy stawiają tezę, że owczarek środkowoazjatycki pochodzi od dawnych mastifów azjatyckich, w tym od mastifa tybetańskiego.

Populacja tych psów rozwijała się głównie drogą naturalnej selekcji. Była ona bardzo brutalna, bowiem warunki życia w ostrym klimacie kontynentalnym i górskim nie sprzyjały wysokiej przeżywalności. Ponadto psy, przeznaczone do pilnowania stad, musiały niejednokrotnie staczać walki z nękającymi je dzikimi drapieżnikami. Były też wykorzystywane do polowań na dużą zwierzynę i brały udział w walkach psów. Przez wiele wieków jedyną przesłanką, stanowiącą o przydatności owczarka środkowoazjatyckiego, była jego użytkowość. W rezultacie przeżywały osobniki największe, najsilniejsze i najbardziej odporne. W ten sposób ukształtował się współczesny owczarek środkowoazjatycki – nieustraszony, pewny siebie, świadomy własnej siły, pozornie flegmatyczny, ale błyskawicznie reagujący bez ostrzeżenia, kiedy pojawi się niebezpieczeństwo.

Planowa praca hodowlana rozpoczęła się w ZSRR w latach trzydziestych XX wieku, kiedy owczarka środkowoazjatyckiego dostrzegły tamtejsze służby mundurowe. FCI uznała rasę w 1983 roku, a już na przełomie lat 80. i 90. pierwsze osobniki trafiły do Polski. Owczarek środkowoazjatycki szybko zyskał u nas wielu zwolenników. Obecnie w Polsce funkcjonuje kilka hodowli, a psy tej rasy regularnie występują na wystawach.

Owczarek środkowoazjatycki – wzorzec rasy

Wzorzec FCI nr 335    

OWCZAREK ŚRODKOWOAZJATYCKI

(Sredneasiatskaya Ovtcharka)

Pochodzenie: Związek Radziecki (rejon Azji Centralnej)

Użytkowość: pies stróżujący

Klasyfikacja FCI: grupa 2. Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła. Sekcja 2.2. Molosy typu górskiego.

Rasa nie jest objęta obowiązkiem pracy.

WRAŻENIE OGÓLNE:

Owczarek środkowoazjatycki to bardzo duży, harmonijnie zbudowany, mocny, masywny pies o nieznacznie wydłużonej sylwetce. Wyraźny dymorfizm płciowy – samce są potężniejsze i odważniejsze od suk; głowa owczarka środkowoazjatyckiego – samca jest większa, a kłąb wyraźniej zaznaczony.

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: 

Pewny siebie, zrównoważony, dumny i niezależny. Psy są bardzo odważne, odznaczają się dużą zdolnością do pracy, wytrzymałością i naturalnym instynktem terytorialnym. Charakterystyczną cechą rasy jest brak lęku przed dużymi drapieżnikami.

Owczarek środkowoazjatycki – doskonały stróż oddany rodzinie

Owczarek środkowoazjatycki to idealna rasa do roli psa stróżującego. Niełatwo jest wyprowadzić go z równowagi. Swoje obowiązki wykonuje zazwyczaj spokojnie leżąc i zachowując olimpijski spokój. Jednak nie należy ulegać pozorom; ten silny, wyjątkowo pewny siebie, niezależny pies ma pilnowanie i obronę zapisane w genach i wystarczy najmniejsza próba wtargnięcia intruza na posesję, aby owczarek środkowoazjatycki z flegmatycznego olbrzyma błyskawicznie zmienił się w bardzo stanowczego ochroniarza. Takie jego zachowanie jest całkowicie normalne. Nieszkolony owczarek środkowoazjatycki może zachowywać się agresywnie wobec obcych ludzi, dlatego wymaga doświadczonego opiekuna, który będzie go dyscyplinował. Od tej rasy psów jednak nie należy  wymagać ślepego posłuszeństwa; owczarki środkowoazjatyckie mają bardzo silny charakter i można nad nimi zapanować jedynie łagodną perswazją, pozytywną motywacją i łagodnym tonem wydawania poleceń.

Wrodzona nieufność do obcych osób i innych psów sprawia, że owczarek środkowoazjatycki nie bardzo nadaje się na psa towarzyszącego. Dzieci będzie traktował jak domowy inwentarz, którego należy pilnować i bronić, podobnie domowe koty, tak samo będzie się obchodził z innymi zwierzętami, mieszkającymi w tym samym gospodarstwie. Sprawdzi się jako drugi pies w domu tylko wtedy, jeżeli będzie się wychowywał z pierwszym od szczeniaka. Nie dla niego są też sporty kynologiczne, wymagające szybkości i skoczności. Może natomiast uprawiać nosework. Nie potrzebuje wielkiego wysiłku; w zupełności wystarczy mu jeden dłuższy spacer dziennie i dwa lub trzy krótsze dla załatwienia potrzeb.

Owczarek środkowoazjatycki może mieszkać w kojcu, pod warunkiem zapewnienia mu codziennych spacerów. Powinien mieć obszerną, ocieploną budę z przedsionkiem, a w głębi należy umieścić wygodne i łatwe do utrzymania w czystości legowisko dla psa.

Na co najczęściej chorują owczarki środkowoazjatyckie?

Owczarek środkowoazjatycki to rasa zdrowa i odporna. Jednak należy do bardzo dużych psów i u tej rasy nierzadko zdarza się dysplazja stawów biodrowych. Co więcej, częściej niż u innych psów może wystąpić dysplazja stawów łokciowych. Przed zakwalifikowaniem do hodowli właściciel owczarka środkowoazjatyckiego obowiązany jest wykonać mu prześwietlenie na dysplazję. Obowiązują również testy psychiczne.

Potężny owczarek środkowoazjatycki jest narażony na skręt żołądka, który występuje najczęściej po zjedzeniu nadmiernej ilości pożywienia na raz. Poza tym źle znosi upały, natomiast nie są dla niego straszne mrozy – chroni go gęsta szata z grubym podszerstkiem.

Jak pielęgnować owczarka środkowoazjatyckiego?

Owczarek środkowoazjatycki jest łatwy w pielęgnacji. Jego sierść intensywnie wypada tylko w okresie linienia i wtedy trzeba psa szczotkować codziennie. Poza tym okresem wystarczy raz w tygodniu. Należy psa przyzwyczaić do czesania od szczeniaka. Kąpiel psa nie jest konieczna, zresztą w przypadku owczarków środkowoazjatyckich jest to nie lada wyzwanie. Nie jest potrzebne również trymowanie psa. Jedynie u psów wystawowych psi fryzjer może dokonać miejscowej, kosmetycznej korekty włosa.

Ważna jest pielęgnacja pazurów u psa. Owczarek środkowoazjatycki zwykle ściera je sam, ale w razie potrzeby należy je skrócić. Obcinanie pazurów u psa tej wielkości jest dość trudne i najlepiej, jeżeli zabieg wykona lekarz weterynarii. Niefachowe obcięcie może spowodować krwawienie, ból i stres u psa. Oprócz tego trzeba systematycznie sprawdzać stan oczu, uszu i uzębienia.

Co jedzą owczarki środkowoazjatyckie?

Psy tej rasy najlepiej żywić gotową karmą suchą wysokiej jakości, przeznaczoną dla ras dużych i olbrzymich. Jest ona zbilansowana i oprócz niej pies nie wymaga dodatkowych witamin ani minerałów. Można podawać posiłki domowe, ale przy takiej masie psa koszty żywienia naturalnego, które wymaga dodatkowo suplementacji, są bardzo wysokie, a przyrządzanie posiłków pracochłonne.

W związku ze skłonnością do skrętu żołądka, owczarka środkowoazjatyckiego należy karmić dwa, a nawet trzy razy dziennie, dzieląc dzienną dawkę pokarmową na mniejsze porcje. Po jedzeniu pies powinien odpocząć przez około 1,5 godziny i nie podejmować wysiłku.

Dostęp do miski z wodą pies powinien mieć przez całą dobę.

Czy owczarek środkowoazjatycki jest groźny?

Odpowiednio wyszkolony owczarek środkowoazjatycki jest groźny wyłącznie dla intruzów, których atakuje bez ostrzeżenia, kiedy zauważy, że próbują wtargnąć na posesję lub skrzywdzić człowieka (zwierzę), którego ma bronić.

Czy owczarek środkowoazjatycki nadaje się do dzieci?

Z pewnością nie nadaje się na towarzysza dziecięcych zabaw; to typowy pies pracujący. Natomiast jest doskonałym obrońcą dzieci, których pilnuje.

Ile kosztuje szczeniak owczarek środkowoazjatycki?

Nie jest to rasa tania. Za szczeniaka z renomowanej hodowli, po znanych i uznanych rodzicach, hodowcy mogą żądać nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Czy owczarek środkowoazjatycki może mieszkać w mieszkaniu?

Psy tej rasy raczej nie nadają się do bloku. Ich naturalnym przeznaczeniem jest stróżowanie, dlatego najlepiej czują się w gospodarstwie na wsi lub domu z ogrodem w mieście.

Ile lat żyją owczarki środkowoazjatyckie?

Długość życia owczarka środkowoazjatyckiego wynosi średnio 10-12 lat. Dla zachowania zdrowia należy, oprócz corocznego szczepienia przeciwko wściekliźnie, co dwa lata wykonywać szczepienie psa przeciwko pozostałym chorobom. Choroby zakaźne u psa są bardzo niebezpieczne i często kończą się śmiercią. Warto również wykonywać profilaktycznie badanie krwi u psa.

Jaki owczarek do bloku?

Do bloku nadają się mniejsze rasy owczarków, np. welsh corgi, schipperke czy owczarek szetlandzki. Uwaga: welsh corgi, z uwagi na specyficzną, wydłużoną budowę, nie powinny chodzić po schodach.

Owczarek środkowoazjatycki — ciekawostki

• · psy tej rasy najlepiej czują się na dużej przestrzeni, najlepiej ze wzniesieniem, na którym mogą leżeć i patrolować okolicę,
• · największe osobniki owczarka środkowoazjatyckiego mogą ważyć nawet ponad 80 kg,
• · suka na ogół daje się szkolić łatwiej niż pies.