Zatrucie u kota - objawy, pierwsza pomoc

Co może być przyczyną zatrucia u kota? 

Zatrucie u kota może być wywołane przez różne toksyczne substancje — zepsute jedzenie, środki ochrony roślin, chemię gospodarczą, metale ciężkie czy leki. Objawy kliniczne zależą rodzaju trucizny — są to wymioty, utrata apetytu, ale też zaburzenia rytmu serca, objawy neurologiczne czy omdlenia. W przypadku podejrzenia zatrucia u kota należy szybko zareagować i skontaktować się z lekarzem weterynarii. 

Zjedzenie trutki na szczury 

Na zatrucia trutką na szczury narażone są głównie koty wychodzące i bezdomne, które natrafiają na nią np. w piwnicy. Większość środków tego typu to antykoagulanty. Poważnie zaburzają krzepnięcie krwi u zwierząt, u których dochodzi do wylewów podskórnych i krwotoków do jam ciała. Pierwsze objawy zatrucia u kota pojawiają się zwykle po 24-48 h. Właściciel może zauważyć ogólne osłabienie, bladość śluzówek, duszności, siniaki i powiększenie obrysu brzucha. Rzadziej pojawiają się trudności z poruszaniem i zaburzenia równowagi. 

Zjedzenie „ludzkich” pokarmów 

Czekolada, ciasta słodzone ksylitolem czy winogrona często wywołują zatrucie u psa. Koty nie odczuwają smaku słodkiego, więc pokarmy te zwykle nie są dla nich atrakcyjne. Mogą się jednak chętnie skusić na kawałek smażonego mięsa ze szkodliwymi dla nich przyprawami, cebulką czy grzybami. Warto przechowywać "ludzkie jedzenie" poza zasięgiem pupila i nie dokarmiać zwierząt przy stole. 

Substancja odpowiedzialna za toksyczność winogron dla psów i kotów nadal nie została jednoznacznie wskazana. W przypadku zatrucia tymi owocami bardzo szybko pojawia się niewydolność nerek i podrażnienie przewodu pokarmowego. Postępowanie zależy od czasu, jaki upłynął od spożycia. W pierwszych godzinach wskazane jest wywołanie wymiotów. Zawsze konieczne jest wsparcie funkcji nerek. 

W czekoladzie zawarte są szkodliwe metyloksantyny — teobromina i kofeina. Objawy zatrucia u kota to zwykle zaburzenia świadomości, drgawki, nieświadome oddawanie moczu i zaburzenia pracy serca. W momencie, gdy wystąpią, absolutnie nie wolno już wywoływać wymiotów! Zwierzę należy jak najszybciej zawieźć do lekarza weterynarii, który wdroży odpowiednie postępowanie. Niestety nie istnieje skuteczna odtrutka, więc leczenie przypadków zatrucia czekoladą ma charakter objawowy. 

Rośliny trujące dla kota

Niestety wiele roślin powszechnie utrzymywanych w mieszkaniach może spowodować zatrucie u kota. W zależności od gatunku, ilości toksyny i drogi jej wprowadzenia do organizmu objawy mogą być bardzo zróżnicowane. Niektóre wywołują łagodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego — bóle brzucha, wymioty, biegunki. Inne mogą powodować drgawki, niewydolność nerek i wątroby, zapaść serca, a nawet doprowadzić do śmierci zwierzęcia. Do jednych z najbardziej niebezpiecznych roślin należą liliowce — trujący jest nawet ich pyłek, więc do zatrucia u kota może dojść już w wyniku dotknięcia kwiatów. 

Rośliny wywołujące zatrucie u kota to m.in.: 

• liliowce, 
• bluszcz, 
• fikusy, 
• gwiazda betlejemska, 
• dracena, 
• konwalie, 
• skrzydłokwiat, 
• cis. 

Pełna lista jest bardzo długa — wybierając rośliny do domu, warto za każdym razem sprawdzić charakterystykę gatunku w kontekście ewentualnej szkodliwości dla zwierząt domowych. 

Leczenie zatruć roślinami jest objawowe — polega na ograniczeniu wchłaniania toksyn i wsparciu funkcji organizmu. 

Chemia gospodarcza 

Połknięcie żrących substancji czyszczących stanowi poważne zagrożenie dla psów i kotów. Ze względu na ostry i drażniący zapach zwierzaki zwykle ich unikają. Jednak gdy niezabezpieczony preparat zabrudzi futro kota, ten może próbować go zlizać, wprowadzając toksynę do organizmu. Środki czyszczące powodują poparzenia błon śluzowych — jamy ustnej, przełyku i żołądka. Zwierzęta zwykle się ślinią, są niespokojne i odmawiają spożywania pokarmu, mogą drapać się po pyszczku i mieć trudności w oddychaniu. 

Niezbędna jest wizyta u lekarza weterynarii, który oceni stan uszkodzonych śluzówek i wdroży odpowiednią terapię. W przypadku zjedzenia substancji żrącej absolutnie nie wolno wywoływać wymiotów ze względu na ryzyko ponownego podrażnienia. Leczenie poparzeń chemią gospodarczą często ma charakter przewlekły — zmiany długo się goją i pozostawiają blizny zaburzające funkcjonowanie przewodu pokarmowego. 

Leki 

Wiele leków stosowanych w medycynie człowieka i zwierząt może stać się przyczyną zatrucia w przypadku ich nieprawidłowego zastosowania. 

Duże zagrożenie dla kotów stanowi permetryna, wchodząca w skład niektórych preparatów przeciwko pasożytom zewnętrznym. Nie stanowi zagrożenia dla psów, przez co można ją spotkać także w lekach weterynaryjnych. Substancja wchłania się zarówno podana doustnie, jak i przez układ oddechowy oraz skórę. Do zatrucia u kota może dojść już wtedy, gdy preparaty zostaną rozpylone w pomieszczeniach lub zastosowane u ludzi i psów mieszkających w tym samym domu. Dominują objawy neurologiczne tj. drgawki, zaburzenia świadomości, brak reakcji na bodźce. Zwykle wymagana jest hospitalizacja i wdrożenie leków przeciwdrgawkowych. 

Dla kotów toksyczne są także dostępne bez recepty leki przeciwzapalne tj. paracetamol i ibuprofen. Właściciele sięgają po nie, próbując ulżyć choremu zwierzęciu jeszcze przed wizytą u lekarza weterynarii. Niestety ze względu na specyficzny metabolizm kotów, substancje te stanowią dla nich nawet śmiertelne zagrożenie. Po ich zastosowaniu u mruczków pojawiają się wymioty (nawet z krwią), osłabienie, trudności w oddychaniu, sinica błon śluzowych i żółtaczka. W leczeniu stosuje się m.in. płynoterapię, tlenoterapię, hepatoprotektory, nefroprotektory i środki osłaniające błonę śluzową przewodu pokarmowego. W przypadku zatrucia paracetamolem konieczne jest podanie N-acetylocysteiny, która hamuje degradację czerwonych krwinek. 

Gdy podejrzewasz zatrucie u kota 

Im krótszy czas upłynął od spożycia groźnej substancji, tym większa szansa na jej skuteczne usunięcie z organizmu. Warto ustalić, co i kiedy zjadł kot, a także oszacować ilość, co pomoże lekarzowi dobrać odpowiedni rodzaj terapii. Zwierzę należy umieścić w bezpiecznym miejscu, nie podawać żadnych pokarmów, ani wody i jak najszybciej zawieźć do kliniki weterynaryjnej. 

Niektórzy właściciele próbują sami wywoływać wymioty u zwierzęcia, jednak nie jest to zalecane. Domowe sposoby tj. podanie wody utlenionej czy stężonego roztworu soli mogą mieć poważne skutki uboczne. Nadtlenek wodoru silnie podrażnia układ pokarmowy, co czasami prowadzi do krwawienia, natomiast sól obciąża nerki. Dodatkowo zwierzę z zaburzeniami świadomości może się zakrztusić wymiocinami. Przed próbą samodzielnego wywołania wymiotów, warto przynajmniej telefonicznie skonsultować się z lekarzem.