Felinoterapia - jak wygląda leczenie kotem?

Co to znaczy felinoterapia? 

Felinoterapia, najogólniej mówiąc, polega na poprawieniu kondycji fizycznej i psychicznej człowieka poprzez kontakt z kotem i jego opiekunem. Udowodniono, że już samo towarzystwo kota lub przebywanie w jego obecności może działać terapeutycznie. Kot terapeuta zmniejsza uczucie osamotnienia, mobilizując pacjenta do działania i podejmowania różnych form aktywności, np. zabawy ze zwierzęciem, karmienia itp. Dzięki temu człowiek otrzymuje dużo pozytywnych bodźców. Kontakt fizyczny z kotem pobudza organizm do wydzielania endorfin, podnosi odporność i powoduje obniżenie poziomu stresu. 

Kot świetnie sprawdza się w przypadku terapii osób starszych, ponieważ nie jest on tak hałaśliwym i energicznym zwierzęciem jak pies. Mruczący terapeuta, którego cechuje spokojny charakter, dla seniorów jest o wiele lepszym rozwiązaniem. Kot wykazujący chęć towarzyszenia człowiekowi dobrze spełni swoją funkcję w domach dziecka, domach opieki, placówkach rehabilitacyjnych, szpitalach, hospicjach, szkołach i przedszkolach, a nawet zakładach karnych. 

Na co pomaga felinoterapia?

W zależności od grupy docelowej pacjentów tworzone są specjalne programy felinoterapii. Nie mogą z nich korzystać jedynie osoby z alergią na sierść kota, cierpiące na chorobliwy lęk przed kotami oraz osoby agresywne wobec zwierząt. 

Terapia z udziałem kota jest z powodzeniem wykorzystywana w przypadku dzieci z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak ADHD, upośledzenie umysłowe, zespół Aspergera oraz z różnego typu zaburzeniami emocjonalnymi. W leczeniu najmłodszych najczęściej prowadzi się zajęcia grupowe, w których kot jest uczestnikiem. Ten rodzaj terapii stosuje się szczególnie u dzieci nieśmiałych, z niską oceną własnej wartości, zahamowanych społecznie i z objawami lękowymi. 

Kot znakomicie sprawdza się również jako towarzysz życia osoby starszej. Nie wymaga zbyt wielu zabiegów, motywuje do aktywności w postaci opieki i zmniejsza poczucie samotności. Rezydenci domów opieki w kocich terapeutach odnajdą ciepło, bezinteresowną miłość i poczucie sensu życia. Ponadto przytulanie i głaskanie kota powodują wydzielanie hormonów szczęścia i motywują do działania. Temperatura ciała kota wynosi 38-39 stopni Celsjusza, co dobrze sprawdza się przy problemach z ukrwieniem, z którymi często borykają się osoby starsze. Udowodniono, że głaskanie kota wpływa łagodząco na bóle reumatyczne. Koty często instynktownie szukają bolących miejsc na ciele człowieka i układają się na nich. Pacjenci posiadający te niezwykłe zwierzęta obserwowali uśmierzanie bólu głowy, brzucha czy nóg związanego z zapaleniem żył. Felinoterapia pozytywnie wpływa na funkcje poznawcze osób starszych, redukcję drażliwości i objawów afektywnych oraz lękowych. Obecność zwierząt działa korzystnie także na całe spektrum objawów somatycznych (m.in. obniża ciśnienie tętnicze krwi, poziom cholesterolu czy stężenie glikokortykosteroidów w surowicy krwi), co wydaje się szczególnie cenne w przypadku osób zagrożonych chorobami cywilizacyjnymi. 

Ludzie zestresowani, nerwowi, podatni na wahania nastrojów i depresję dzięki kontaktowi z kotem odprężają się i uspokajają, gdyż działa on kojąco i relaksująco na psychikę człowieka. 

Dopiero od niedawna zaczęto wprowadzać felinoterapię do różnych placówek zamkniętych. W Stanach Zjednoczonych powstał nowy program resocjalizacji więźniów za pomocą kontaktów z kotem. Okazało się, że przestępcy biorący udział w tym badaniu, odznaczali się znacznie lepszym zachowaniem, byli spokojniejsi i zwiększała się ich zdolność samokontroli. 

Felinoterapia — wytyczne do wprowadzenia tego rodzaju terapii 

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Związku Zooterapeutów i Przewodników Zwierząt Pracujących felinoterapia musi charakteryzować się następującymi elementami: 

• musi zostać wprowadzona na podstawie profesjonalnej diagnozy, 
• posiadać określony cel terapeutyczny, 
• wykorzystywane metody powinny być podparte badaniami naukowymi w zakresie ich skuteczności i stosowania, 
• powinna być prowadzona zgodnie ze światowymi standardami pracy terapeutycznej i według uznanych naukowo procedur. 

Jakie rasy kotów do felinoterapii?

Oto kilka ras kotów, które są często wykorzystywane w terapii:

• Maine Coon
• Ragdoll
• Sfinks
• Szkocki zwisłouchy
• Norweski leśny
• Perski
• Bengal
• Syberyjski

Jak przygotować kota do felinoterapii?

Trudno sobie wyobrazić terapię z udziałem zwierząt, które chodzą własnymi ścieżkami i słyną z niezależności. Z tego względu koci terapeuta musi spełniać określone warunki. Należy brać pod uwagę przede wszystkim jego charakter, który często związany jest z wyborem konkretnej rasy. Koty perskie i egzotyczne wykazują ogromną cierpliwość i lubią kontakt z człowiekiem. Łagodne i skore do zabawy są również maine coony oraz pospolite koty europejskie. 

Następnym etapem jest wychowanie kota. Już od pierwszych tygodni życia należy przyzwyczaić go do obecności ludzi w jego otoczeniu, dotyku oraz częstych zabiegów pielęgnacyjnych. Gdy kot będzie już w pełni samodzielny, wprowadza się do jego życia ludzi z zewnątrz. Musi on nauczyć się częstej zmiany towarzystwa, dotykania i przytulania przez osoby obce. Koty dorosłe nie zawsze są w stanie to zaakceptować lub zmienić swoje nawyki, dlatego szansę na zostanie terapeutą mają głównie kocięta. W trakcie socjalizacji kota wszystkie kontakty z człowiekiem muszą być dla niego jak najbardziej pozytywne. Oprócz ludzi, kot terapeuta musi przyzwyczaić się do obecności innych zwierząt domowych. W czasie trwania terapii może dojść do kontaktu kilku kotów w tym samym czasie. Kot musi być również przyzwyczajony do sytuacji codziennych - upadających przedmiotów, dzwonienia, pukania i innych hałasów. 

Koci terapeuci powinni również spełniać wszelkie wymogi sanitarne. Zwierzęta muszą być regularnie odrobaczane, a także posiadać aktualne szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym. Wymagane jest również zaświadczenie lekarza weterynarii o braku przeciwskazań zdrowotnych i aktualna książeczka zdrowia. Czasami, mimo odpowiedniego wychowania, kot nie będzie się nadawał na terapeutę. Jeśli jego zachowanie jest nieodpowiednie, zawsze trzeba pamiętać, że bezpieczeństwo pacjenta jest najważniejsze. 

Felinoterapia — podsumowanie 

Felinoterapia jest bardzo dobrą alternatywą dla terapii z udziałem zwierząt innych gatunków. Mimo że terapia w obecności kota jest wykorzystywana w leczeniu osób z różnymi zaburzeniami i często przynosi świetne efekty, nie należy zapominać, że stanowi ona jedynie uzupełnienie i nie jest w stanie zastąpić tradycyjnego leczenia i rehabilitacji.