Karma dla psa po kastracji - jaka będzie najlepsza?

Czym różnią się zabiegi kastracji i sterylizacji? 

W trakcie zabiegu kastracji usuwane są narządy płciowe żeńskie tj. jajniki, jajowody i macica lub męskie — jądra. Wskutek tego zwierzęta stają się bezpłodne, a w organizmie nieodwracalnie spada poziom hormonów płciowych syntetyzowanych dotychczas przez gonady. 

W mowie potocznej zdarza się, że oba terminy używane są zamiennie. Zwykle chodzi o zabieg kastracji — sterylizacja w Polsce jest bardzo rzadko wykonywana. 

Co zmienia się po kastracji? 

U zwierząt wykastrowanych spada poziom hormonów płciowych syntetyzowanych dotychczas przez gonady — jajniki u samic i jądra u samców. W konsekwencji rośnie poziom hormonu luteinizującego, prolaktyny, insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF1) i leptyny. Odpowiadają one za zwiększone odkładanie się tkanki tłuszczowej, insulinooporność, zaburzenie metabolizmu glukozy i wzrost apetytu u psa po kastracji. 

Zmiany te mogą prowadzić do szybkiego rozwoju nadwagi u psa, zwłaszcza jeśli będzie karmiony bez ograniczeń. Szczególnie istotne jest przestrzeganie restrykcji żywieniowych w pierwszych 2-4 miesiącach po zabiegu kastracji, zanim gospodarka hormonalna organizmu się ustabilizuje. 

Wzrost masy ciała częściej zauważa się u samic. Do nadwagi predysponowane są też niektóre rasy psa — labradory, beagle, nowofundlandy czy bassety. 

Potrzeby psa po zabiegu kastracji 

Zwierzęta poddane zabiegowi kastracji mają mniejsze zapotrzebowanie energetyczne. Zwykle podaż kalorii zmniejsza się o 25-30%, jednak w przypadku psów rosnących, bardzo szczupłych i intensywnie trenujących wskazania mogą się różnić. 

Niestety często rośnie psi apetyt, a wzmożone i niezaspokojone uczucie głodu może frustrować psa. Czasem pomocne okazuje się rozbicie porcji dziennej na więcej posiłków lub zastosowanie misek zwalniających jedzenie. Wskazana jest wysoka zawartość białka w karmie (o ile nie ma ku temu innych zdrowotnych przeciwwskazań), co zapewnia dłuższe uczucie sytości. 

Jaki skład powinna mieć dobra karma dla psa po kastracji? 

Specjalistyczna karma dla psa po kastracji zwykle nie jest konieczna. Dobrze zbilansowane produkty pełnoporcjowe będą optymalnym wyborem dla większości zwierząt. Polecana jest mokra karma ze względu na mniejszy stopień przetworzenia. 

Zawsze należy dokładnie przeanalizować skład wybranej karmy. Podstawowym składnikiem powinno być mięso z dodatkiem podrobów, stanowiące główne źródło białka. Najlepiej, gdy poszczególne komponenty są wymienione osobno i podana jest ich zawartość procentowa. Sformułowanie "mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego" jest niejasne i nie daje pełnej informacji o użytych składnikach. Karma dla psa po sterylizacji powinna być pozbawiona zbędnych węglowodanów niestrukturalnych pochodzących ze zbóż. Korzystny bywa dodatek warzyw, stanowiących źródło błonnika. Niezbędne są też zdrowe tłuszcze zawierające kwasy omega-3 o działaniu przeciwzapalnym, obecne np. w oleju z łososia. 

Zapotrzebowanie kaloryczne psa po kastracji 

Nawet doskonale zbilansowane karmy nie zapobiegną pojawieniu się zbędnych kilogramów, jeśli będą podawane w nadmiarze. Aby prawidłowo określić zapotrzebowanie energetyczne psa i ilość pokarmu niezbędne są trzy rzeczy: 

• obliczenie DER (dzienne zapotrzebowanie energetyczne), 
• sprawdzenie kaloryczności wybranej karmy, 
• waga kuchenna. 

Jak obliczyć DER? 

1) Obliczenie masy metabolicznej psa poprzez podniesienie jego wagi do potęgi 0,75 

np. 10^0.75=5,62 

2) Obliczenie RER (spoczynkowej przemiany materii) = masa metaboliczna x 70 kcal 

5,62x 70 =393,4 

3) Obliczenie DER - pomnożenie RER przez współczynnik zależny od wieku, aktywności fizycznej i stanu zdrowia. Wynosi np. 1,8 dla psów niekastrowanych, 1,6 dla psów po kastracji i 1,4 dla zwierząt z nadwagą. 

1,6 x 393,4=629,44 kcal 

Dzienna dawka żywieniowa 

Znając DER psa po kastracji i kaloryczność wybranej karmy można obliczyć dzienną ilość pokarmu, dzieląc DER przez wartość energetyczną podaną przez producenta. Przykładowo pies o zapotrzebowaniu 600 kcal/dzień potrzebuje 750 g karmy o kaloryczności 80 kcal/100 g. Dawkę najlepiej odmierzyć przy pomocy wagi kuchennej. 

Warto też pamiętać, że ilość karmy należy odpowiednio zmniejszyć, jeśli w diecie psa znajdują się dodatkowe przysmaki np. w trakcie treningu. Inną opcją jest odłożenie części dziennej dawki (np. jednego posiłku) i wykorzystanie jej jako nagrody w trakcie ćwiczeń. 

Aktywność fizyczna psa po kastracji 

U psów po kastracji szczególnie ważne jest zadbanie o aktywność fizyczną. Odpowiednia dawka ruchu i dobrane ćwiczenia zapobiegają nadwadze, wzmacniają kości i poprawiają funkcjonowanie układu krążenia. Pozytywnie wpływają też na samopoczucie psa i jego właściciela. 

Warto pamiętać też o zasadach bezpieczeństwa w trakcie aktywności i w razie wątpliwości skonsultować się ze specjalistą. Z psem należy ćwiczyć regularnie, stopniowo budując wytrzymałość i siłę mięśniową. Niewskazane są intensywne treningi "od święta" - nieprzyzwyczajony organizm łatwiej ulega przeciążeniom i kontuzjom. Każdy trening powinien być poprzedzony rozgrzewką i zakończony schłodzeniem. Szczególne wymagania dotyczą szczeniąt, starszych psów, zwierząt przewlekle chorych i z nadwagą. Aktywność fizyczną należy ściśle dopasować do ich potrzeb, najlepiej po konsultacji z zoofizjoterapeutą lub trenerem. 

Jak kastracja wpływa na zdrowie psa? 

Zabieg kastracji przynosi zwykle sporo korzyści dla psów i ich właścicieli, jednak ma także wady. 

U suczek po kastracji likwidowane jest ryzyko powstania nowotworów jajnika i macicy, a także ropomacicza — groźnego stanu zapalnego, zwykle wymagającego leczenia chirurgicznego i antybiotykoterapii. Kastracja pozwala też zmniejszyć szanse na rozwinięcie się nowotworu listwy mlecznej — ryzyko powstania takiej zmiany rośnie z każdą kolejną cieczką. 

Po kastracji nie ma ryzyka przypadkowego krycia i niechcianych szczeniaków. Nie występują cieczki ani ciąże urojone zwykle obniżające komfort życia suczki i jej właścicieli. 

Kastracja samca zapobiega nowotworom jąder (rozwijającym się najczęściej w przypadku niezstąpienia gonad do moszny — u wnętrów) i zmniejsza ryzyko schorzeń prostaty. Ogranicza niektóre niepożądane zachowania np. ucieczki w poszukiwaniu samic w rui. 

Zabieg kastracji może być niewskazany u chorych i starszych psów ze względu na ryzyko związane ze znieczuleniem. Zawsze należy omówić tę kwestię z lekarzem weterynarii i wykonać wszystkie zlecone badania. 

Opóźnienie kastracji warto rozważyć u psów rosnących, zwłaszcza długo dojrzewających ras dużych. Zaburzenie gospodarki hormonalnej w okresie intensywnego rozwoju kośćca może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w układzie ruchu. 

Kastracja psa lękowego powinna być zawsze skonsultowana z doświadczonym lekarzem i behawiorystą. Spadek testosteronu wpływa negatywnie na pewność siebie psa i może nasilić zachowania lękowe tj. lęk separacyjny, agresja smyczowa czy fobie dźwiękowe. 

Dobrej jakości karma dla psa po kastracji 

Odpowiednia karma dla psa po zabiegu kastracji połączona z aktywnością fizyczną jest kluczowa, by czworonożny przyjaciel długo cieszył się dobrym zdrowiem. Nie trzeba sięgać od razu po specjalną karmę, ale warto dokładnie przeanalizować skład stosowanej karmy, a dzienną dawkę określić na podstawie zapotrzebowanie energetyczne psa.