Metale ciężkie to pierwiastki o dużej gęstości występujące w przyrodzie w stosunkowo niewielkich ilościach. Zalicza się do nich m.in. ołów, rtęć, arsen, kadm, nikiel, glin czy wanad. Ze względu na swoje właściwości są często wykorzystywane w przemyśle, przez co mogą zanieczyszczać środowisko. Stanowią zagrożenie dla zdrowia człowieka i innych zwierząt.
Spis treści
źródło: 123rf.com
Źródła metali ciężkich
Naturalnymi źródłami metali ciężkich w środowisku są m.in. erupcje wulkanów i wietrzenie skał. Znajdują się one także w głębokich warstwach gleby i wodzie termalnej. Zwykle w takich przypadkach ich stężenie jest na tyle niskie, że nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Poważnym problem jest natomiast zanieczyszczenie środowiska przez działalność przemysłową. Pochodzące z zakładów metale ciężkie mogą przenikać do wody, gleby i powietrza, a w konsekwencji kumulować się w żywności.
Najczęstsze objawy zatrucia
Metale ciężkie bardzo często kumulują się w organizmie, zwłaszcza w kościach i nerkach, a także we włosach i układzie nerwowym. Działają kanceregonnie, czyli zwiększają ryzyko nowotworów. Mogą nie dawać objawów przez lata, przez co czasem trudno powiązać chorobę z zatruciem.
Zaburzenia wzrostu
Ze względu na zdolność do akumulacji w organizmach żywych, zatrucie metalami ciężkimi jest szczególnie niebezpieczne u młodych zwierząt. W rosnących tkankach dochodzi do częstych podziałów komórkowych, co wymaga energii i odpowiedniego budulca. W takiej sytuacji niepożądany pierwiastek może zostać wykorzystany do tworzenia komórek, długofalowo upośledzając ich funkcję. Przykładem może być kadm i nikiel, które kumulują się w kościach i nerkach, a także rtęć uszkadzająca rozwijający się mózg. W przypadku zatruć strontem jest on wbudowywany w strukturę kości zamiast wapnia. Zagrożenie stanowią szczególnie jego radioaktywne izotopy, które zwiększają ryzyko chorób nowotworowych.
Problemy z rozrodem
Rozród nie jest czynnością niezbędną do przeżycia, lecz wykorzystuje sporo zasobów organizmu. U osobników osłabionych zatruciem, niedożywieniem czy chorobami funkcje rozrodcze są często upośledzone. Metale ciężkie także mogą wpływać na zdolność do prokreacji. Kadm zaburza metabolizm cynku w komórkach rozrodczych, co skutkuje ich obumieraniem. Natomiast rtęć może przenikać do rozwijającego się w macicy płodu i znacznie zwiększa ryzyko wad wrodzonych, zwłaszcza układu nerwowego.
Uszkodzenia nerek i wątroby
Nerki i wątroba są głównymi narządami odpowiedzialnymi za metabolizm szkodliwych substancji i usuwanie ich z organizmu. Dlatego w przypadku zatruć często dochodzi do ich uszkodzenia. Stany zapalne, zwyrodnienia i martwicę tych narządów obserwuje się w przypadku narażenia na kadm, ołów, arsen, rtęć, nikiel, wanad, czy glin. Ze względu na ważne funkcje wątroby (m.in. synteza białek, czynników krzepnięcia krwi, metabolizm witamin, magazynowanie glikogenu) i nerek (np. regulacja ciśnienia krwi, gospodarka mineralna, pobudzanie syntezy czerwonych krwinek) uszkodzenie tych narządów wpływa na cały organizm. Często dochodzi do anemii, zaburzeń pracy serca, przewodu pokarmowego, wahań poziomu glukozy czy nawet objawów neurologicznych.
Schorzenia układu pokarmowego
Ostre objawy ze strony przewodu pokarmowego tj. bóle brzucha, wymioty, biegunki, nadmierne ślinienie się i brak apetytu daje zatrucie arsenem, ołowiem, kadmem, niklem, rtęcią, wanadem, talem. W kale i wymiocinach często można zaobserwować krew. Objawy te są niespecyficzne, przez co ustalenie przyczyny problemu wymaga często wielu badań dodatkowych i wykluczenia m.in. podłoża bakteryjnego, pasożytniczego, wirusowego czy hormonalnego.
Problemy behawioralne
Przyczyną wielu problemów behawioralnych jest nieprawidłowa socjalizacja młodych zwierząt, negatywne skojarzenia z ludźmi (np. na skutek doświadczonej przemocy) czy wzmocnienie niepożądanych zachowań poprzez błędy treningowe. Warto pamiętać, że na stan emocjonalny zwierzęcia wpływa też jego zdrowie fizyczne. Problemy psychiczne u zwierząt obserwuje się np. w przypadku zatrucia ołowiem. Pierwiastek ten wchodzi w reakcje z neurotransmiterami, powodując zaburzenia przesyłania bodźców nerwowych. Mogą one skutkować zaburzeniami zachowania, nadmiernym pobudzeniem, a nawet napadami padaczkowymi. Zwykle towarzyszą im też objawy z przewodu pokarmowego.
Do poważnego uszkodzenia tkanki nerwowej i glejowej (struktury odpowiedzialnej za ochronę i odżywianie neuronów) dochodzi w przebiegu zatrucia rtęcią. Chore zwierzęta są otępiałe, nie reagują na bodźce i nie są w stanie się prawidłowo poruszać. Występują u nich zaburzenia równowagi, niedowłady, a w poważnych przypadkach porażenia i napady padaczkowe. Przebieg zatrucia rtęcią został dobrze udokumentowany u ludzi na skutek tragedii w zatoce Minamata w latach 50’ XX wieku.
Objawy nerwowe wywołuje także arsen, wanad, tal, glin czy lit.
materiał Pets Diag S.A.
Analiza pierwiastkowa sierści EHAA to prawdziwy przełom w trosce o zdrowie i kondycję zwierząt! To innowacyjny projekt, który narodził się dzięki bliskiej współpracy między akredytowanym laboratorium diagnostycznym Lifeline Diag a zespołem ekspertów w dziedzinie hodowli i żywienia zwierząt.
Wynik EHAA to owoc licznych badań, które wykorzystują zaawansowaną technologię optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej na spektrometrze Optima 8000 ICP-OES firmy PerkinElmer. Te skomplikowane badania zostały dokładnie przeanalizowane i opracowane przez nasz zespół naukowców i specjalistów w dziedzinie dietetyki i biologii zwierząt.
Dlaczego EHAA jest tak ważne? To nieinwazyjne badanie diagnostyczne, które dostarcza najbardziej precyzyjnych informacji o poziomach i proporcjach pierwiastków odżywczych oraz toksycznych w sierści zwierząt. Dzięki EHAA możesz kontrolować i regulować równowagę biochemiczną oraz mineralne odżywienie organizmu swojego pupila, co jest kluczowe dla jego zdrowia i kondycji. To prawdziwy przełom w dbaniu o dobrostan Twojego zwierzaka!
materiał Pets Diag S.A.
123rf.com
Kiedy warto zdecydować się na analizę pierwiastkową sierści, czyli EHAA? To badanie, które może przynieść ogromne korzyści i powinno być brane pod uwagę w różnych sytuacjach:
- Profilaktycznie: EHAA to doskonały sposób, aby upewnić się, że dieta, którą podajesz swojemu zwierzakowi, dostarcza mu wszystkich niezbędnych składników mineralnych. To ważne, aby zapewnić mu zdrowie i dobre samopoczucie.
- W przypadku podejrzeń o problemy zdrowotne: Jeśli Twój pupil ma jakiekolwiek objawy lub problemy zdrowotne, które wymagają dokładniejszej diagnostyki, EHAA może dostarczyć cennych informacji.
- Przy niepłodności lub innych jednostkach chorobowych: Niektóre jednostki chorobowe mogą być związane z niedoborami lub nadmiarem konkretnych pierwiastków. EHAA pomaga zidentyfikować te problemy.
- Dla zwierząt rasowych, sportowych lub wystawowych: Jeśli masz zwierzę rasowe, sportowe lub uczestniczące w wystawach, EHAA może pomóc w dbaniu o ich kondycję i wygląd.
- Przy konkretnych dolegliwościach: Jeśli Twoje zwierzę boryka się z problemami takimi jak otyłość, alergie, problemy trawienne, choroby skórne, problemy z zębami, świąd lub wypadanie sierści, EHAA może dostarczyć kluczowych informacji.
- Dla poprawy jakości życia zwierząt: Jeśli Twoje zwierzęta to Twoi najbliżsi przyjaciele, a chcesz zapewnić im najlepszą jakość życia, EHAA to cenna inwestycja w ich zdrowie i dobre samopoczucie.
EHAA to narzędzie, które może dostarczyć istotnych informacji, pomagając w dbaniu o zdrowie i kondycję Twojego pupila w różnych aspektach jego życia.
Diagnostyka zatruć metalami ciężkimi
W przypadku podejrzenia ostrego zatrucia metalami ciężkimi, wykrycie tych pierwiastków jest możliwe w krwi, moczu lub kale. Niestety, metody te nie sprawdzą się w przypadku przewlekłej ekspozycji, wywołującej odwleczone w czasie objawy kliniczne. W takiej sytuacji konieczne jest pobranie do badań tkanek, w których gromadzą się toksyczne pierwiastki. Nieinwazyjną metodą jest np. analiza składu włosa. Należy pamiętać, by wyniki badań zawsze analizować całościowo oraz w kontekście aktualnego stanu i samopoczucia zwierzęcia. Za dobór leczenia zawsze odpowiedzialny jest lekarz weterynarii.