Zabiegi kardiologiczne u kotów - jak diagnozować i leczyć choroby serca u kotów?

Dostęp do nowoczesnego sprzętu i jego dobrodziejstw 

Kiedyś diagnozowanie chorób serca u kotów nie było tak powszechne jak dziś. Za szybką diagnozą i skutecznym leczeniem stoi nowoczesny sprzęt, dostęp do leków i najnowsza wiedza czerpanej nie tylko z książek, ale też ta przekazywana podczas wartościowych szkoleń edukacyjnych dla lekarzy praktyków, w których sami zainteresowani chętnie biorą udział. 

Obecnie przed większością zabiegów chirurgicznych wymagane jest badanie kardiologiczne, pozwala ono zastosować odpowiednie znieczulenie i bezpiecznie przeprowadzić pacjenta przez operację i czas rekonwalescencji. Tak częste wykonywanie badań kardiologicznych pozwala wykrywać wady wrodzone i wdrażać odpowiednie leczenie nawet u kotów w młodym i starszym wieku. Wykrycie schorzenia jeszcze przed pojawieniem się objawów klinicznych pozwala na wydłużenie życia pacjenta nawet o kilka lat. 

Leczenie kardiologiczne to maraton, nie sprint 

Jeżeli u kota stwierdzono chorobę serca i zalecono mu przyjmowanie leków, to koniecznie musimy pamiętać o regularnym podawaniu medykamentów i o tym, że leki kardiologiczne kot będzie musiał najczęściej przyjmować do końca życia. Dawki leków, które kot powinien otrzymywać mogą się zmieniać i nie ma możliwości, aby przez całe życie kot dostawał taką samą ilość leku na jedno podanie. Do ustalenia odpowiedniej ilości terapeutycznej niezbędne są kontrolne badania kardiologiczne, których częstotliwość wyznaczy lekarz weterynarii wykonujący EKG i echo serca. Nieprawidłowe podawanie leków, pomijanie dawki czy podawanie o różnych porach, chociaż lekarz wyznaczył jedną, może skutkować pogorszeniem się stanu zdrowia pacjenta. 

Opanowanie chorób kardiologicznych to skomplikowany proces. Wyregulowanie chorób serca u kotów może być trudne ze względu na wiele czynników. Po pierwsze — choroby serca u kotów często są diagnozowane w późnym stadium, co utrudnia skuteczne leczenie. Ponadto, koty często maskują swoje objawy, a choroby serca mogą być łatwe do przeoczenia lub mylnie zdiagnozowane. Każde leczenie musi być dostosowane do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia kota, co wymaga uważnej obserwacji i monitorowania. Do złej kondycji serca najczęściej przyczyniają się schorzenia endokrynologiczne (np. pojawienie się nadczynności tarczycy) i choroby nerek. Wreszcie, niektóre choroby serca u kotów są nieuleczalne, a leczenie może skupiać się tylko i aż na łagodzeniu objawów i poprawie jakości życia kota. 

Diagnostyka w chorobach serca 

Choroby serca u kotów są coraz częściej diagnozowane, a zabiegi kardiologiczne stają się coraz bardziej powszechne w weterynarii. Zdiagnozowanie choroby serca u kota może wymagać wielu różnych testów i badań, a leczenie zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby. Diagnozowanie chorób serca u kotów obejmuje na wstępie badanie kliniczne — za pomocą stetoskopu lekarz może wykazać nieprawidłowości w pracy serca, takie jak nieregularny rytm lub nieprawidłowe tony serca. Następnym krokiem w kardiologii jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego klatki piersiowej. Dzięki radiografii bez problemu lekarz wykryje powiększenie sylwetki serca, obecność płynu w jamie opłucnej i worku osierdziowym, zastój krwi w krążeniu płucnym lub innych zmian w klatce piersiowej, które mogą mieć bezpośredni wpływ na stan kota. Najczęstsze zmiany wykrywane w klatce piersiowej mające wpływ na pracę serca to wszelkiego rodzaju guzy nowotworowe uciskające na ten narząd. Kolejnym ważnym badaniem jest echokardiografia, znana pod nazwą echo serca. Jest to zaawansowane badanie ultrasonograficzne serca, które może dostarczyć informacji na temat jego wielkości, grubości ścianek, siły skurczu oraz obecności wad serca. Większość nowych sprzętów do badania USG jest wyposażonych w technologię Doppler. Ultrasonografia Dopplerowska pozwala ocenić kierunek i prędkość przepływu krwi przez jamy serca, zastawki i naczynia krwionośne. Dzięki niej specjalista może wykryć ubytki między komorami serca oraz nieprawidłowości w obrębie jego ścian i zastawek. Ostatnim, bardzo przydatnym badaniem w kardiologii, jest EKG. Elektrokardiogram może pomóc w diagnozowaniu zaburzeń rytmu serca. 

Leczenie chorób serca u kotów 

Leczenie schorzeń mięśnia sercowego jest skomplikowane i wymaga czasu. Lekarz weterynarii może przepisać leki, które pomogą w regulacji rytmu serca lub zmniejszeniu ciśnienia krwi. Leczenie farmakologiczne jest jednym z najczęściej stosowanych sposobów leczenia chorób serca u kotów. Może to obejmować beta-blokery, inhibitory ACE lub diuretyki. Leki te mogą pomóc w łagodzeniu objawów chorób serca i poprawie jego funkcjonowania. Niektóre objawy chorób serca u kotów, takie jak duszność i obrzęk, można łagodzić stosując terapię tlenową. 

Dietoterapia dla zdrowia kota 

Dieta kotów z sercowych powinna być odpowiednio zbilansowana i dostosowana do indywidualnych potrzeb zwierzęcia. Zasadniczym celem dietoterapii jest utrzymanie właściwej masy ciała i kondycji kota, a także poprawa jego komfortu życia. Aby zapewnić choremu kotu odpowiednią ilość białka, należy wybierać produkty pochodzenia zwierzęcego wysokiej jakości i nie ograniczać nadmiernie białka, chyba że zachodzi specjalna potrzeba związana z innymi chorobami. W diecie kotów z chorobą serca ważne są także nutraceutyki, takie jak kwasy omega-3, L-karnityna, tauryna i inne składniki diety, które mogą przyczynić się do poprawy funkcjonowania serca i ogólnego stanu zdrowia kota. 

Koty z niektórymi schorzeniami wrodzonymi takimi jak np. przetrwały przewód Botala (pozostałe z okresu życia płodowego naczynie łączące tętnicę płucną z aortą), zwężenie aorty lub tętnicy płucnej czy z inną wadą serca wymuszają konieczność zastosowania leczenia chirurgicznego. Zamknięcie ubytków przegrody serca lub naprawa zastawek może być konieczne, a dostęp do chirurgów wykonujących te zabiegi jest coraz większy. 

W leczeniu schorzeń ważne jest, aby regularnie przeprowadzać badania kontrole i codziennie sprawdzać samopoczucie i stan kota. Dzięki temu można skutecznie monitorować postęp choroby i zmieniać leczenie w miarę potrzeby. 

W przypadku chorób serca u kotów ważne jest szybkie postawienie diagnozy oraz wdrożenie leczenia, które należy systematycznie modyfikować, jeśli tylko pojawia się taka potrzeba. Lekarz weterynarii zajmujący się kardiologią jest najlepszą osobą do postawienia diagnozy i zalecenia konkretnego leczenia — nigdy nie modyfikuj dawek leków oraz diety bez jego zgody — w taki sposób w dłuższej perspektywie możesz zaszkodzić swojemu pupilowi. 

Najpopularniejsze choroby serca u kota:

1. Kardiomiopatia przerostowa (HCM) - polega na zgrubieniu ściany mięśnia sercowego, co powoduje osłabienie funkcji serca i zmniejszenie przepływu krwi. Towarzyszy jej często powiększenie sylwetki serca. 

2. Kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM) - polega na rozszerzeniu jam serca i osłabieniu ich funkcji skurczowej. 

3. Kardiomiopatia restrykcyjna (RCM) - powoduje zaburzenia czynności rozkurczowej mięśnia sercowego poprzez usztywnienie ściany serca. 

4. Zastoinowa niewydolność serca (CHF) - jest to stan, w którym serce nie pompuje krwi wystarczająco silnie, co prowadzi do zastojów krwi w płucach i innych narządach. 

5. Endokardioza mitralna (EM) - dotyczy przede wszystkim starszych kotów i polega na uszkodzeniu zastawki mitralnej, co prowadzi do zaburzeń krążenia krwi. 

6. Zakrzepica zatorowa tętnic u kotów (FATE) – będąca złożonym problem zależnym od działania wielu układów. Najczęściej powstaje wtórnie do HCM, czyli kardiomiopatii przerostowej. 

Warto zauważyć, że niektóre choroby serca u kotów mogą mieć podobne objawy, dlatego ważne jest, aby w przypadku jakichkolwiek niepokojących symptomów u kota, skonsultować się z lekarzem weterynarii.  
 
Zastanawiacie się pewnie, dlaczego na liście nie występuje tak popularny u ludzi zawał serca?  
Dzieje się tak, ponieważ u kotów choroba ta zasadniczo nie występuje. Zawał mięśnia sercowego spowodowany jest przez zmiany miażdżycowe, a jak wiemy, rozwijają się w następstwie zaburzeń gospodarki lipidowej i spotykane są u zwierząt bardzo rzadko. U kotów stwardnienie tętnic może towarzyszyć kardiomiopatii przerostowej. 

Rodzaje kardiomiopatii 

Kardiomiopatia przerostowa a niewydolność serca u kota 

Kardiomiopatia przerostowa (HCM) to choroba, która charakteryzuje się przerostem mięśnia sercowego — grubieniem ścian komór i mięśni brodawkowatych. U kotów jest to jedna z najczęstszych przyczyn niewydolności serca. Kardiomiopatia przerostowa powoduje, że mięsień sercowy staje się sztywny i mniej elastyczny, co utrudnia pompowanie krwi przez serce. W wyniku tego schorzenia dochodzi do zmniejszenia światła lewej komory, co w konsekwencji powoduje także powiększenie lewego przedsionka. Może ono powodować migotanie przedsionków, udar mózgu, a nawet śmierć sercową. 

Niewydolność serca u kota to stan, w którym serce nie jest w stanie skutecznie pompować krwi do organizmu. Ma ona charakter postępujący. Może to wynikać z różnych przyczyn, w tym kardiomiopatii przerostowej. Objawy niewydolności serca u kota obejmują trudności z oddychaniem, zmęczenie, utratę apetytu, duszność mogącą być objawem obrzęku płuc, zasinienie, powiększenie obrysu brzucha a także obrzęki. Przy niewydolności zastoinowej może pojawić się zator tętnicy płucnej, o którym nieco więcej napisałam kilka akapitów dalej. 

Leczenie kardiomiopatii przerostowej u kota polega na zmniejszeniu obciążenia serca poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej (zabawy z wędką, piłki, szeleszczące zabawki), zmianę diety oraz stosowanie zaleconych leków. Opiekun kota powinien na bieżąco monitorować jego stan. Wczesne wykrycie objawów niewydolności serca przyspiesza możliwość zastosowania odpowiedniego leczenia i wydłużenia życia kota. 

Kardiomiopatia przerostowa to choroba genetyczna kotów rasy maine coon i ragdoll. Koty mające predyspozycje do problemów kardiologicznych, będące wybrańcami o podwyższonym ryzyku wystąpienia choroby należą do ras takich jak: kot brytyjski, norweski leśny, pers, sfinks vornish rex czy devon rex. Należy pamiętać, że ta choroba nie dotyka tylko kotów rasowych — w gabinecie często spotykamy koty mieszańce cierpiące na tą przypadłość. Jest ona też zasadniczo często diagnozowana, gdyż u większości futrzastych przyjaciół występuje szmer skurczowy, który lekarz może łatwo wychwycić podczas osłuchiwania klatki piersiowej zwierzęcia. 

Przyspieszony oddech i nasilone duszności — czy to kardiomiopatia restrykcyjna? 

Kardiomiopatia restrykcyjna — choroba serca, która wpływa na zdolność rozkurczania mięśnia sercowego. Polega ona na miejscowym uszkodzeniu mięśnia sercowego lewej komory, co powoduje, że ta komora staje się sztywna i nie może się dobrze rozkurczać. To z kolei utrudnia dopływ krwi do lewej komory podczas fazy rozkurczu. 

Choroba ta różni się od kardiomiopatii przerostowej (HCM), ponieważ nie powoduje zgrubienia ściany lewej komory. Zamiast tego w kardiomiopatii restrykcyjnej dochodzi do miejscowego zwłóknienia mięśnia sercowego, które powoduje jego usztywnienie. 

Objawy kardiomiopatii restrykcyjnej mogą obejmować trudności z oddychaniem, osłabienie, zmniejszenie apetytu, zmęczenie, duszność i ospałość. Leczenie polega na kontrolowaniu objawów choroby i jej przyczyn, takich jak choroby autoimmunologiczne, choroby związane ze złą dystrybucją i pojawianiem się nadmiernych złogów białka lub przy schorzeniach nerek. 

Rasy kotów predysponowanych do tego schorzenia to kot kartuski, perski, europejski krótkowłosy czy brytyjski. 

Kardiomiopatia rozstrzeniowa 

Kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM) to choroba serca, która charakteryzuje się rozszerzeniem jam serca i osłabieniem ich funkcji skurczowej. Choroba ta występowała kiedyś częściej u kotów, ale teraz jest rzadsza, ponieważ odkryto, że jej przyczyną może być niedobór tauryny w diecie. Choroba ta częściej występuje u kotów ras abisyńskich, burmskich i syjamskich. 

Objawy kardiomiopatii rozstrzeniowej u kota mogą obejmować trudności z oddychaniem, osłabienie, kaszel, problemy z koordynacją, gorsze samopoczucie, bladość błon śluzowych. Leczenie polega na kontrolowaniu objawów choroby, takich jak stosowanie leków i diety bogatej w taurynę, która jest niezbędna dla utrzymania zdrowia kota. 

Komory serca przy tym schorzeniu mają bardzo cienkie ściany, co lekarz w łatwy sposób może wychwycić, wykonując badanie echokardiograficzne. 

Zakrzepica zatorowa tętnic u kotów 

Zakrzepica zatorowa tętnic u kotów to choroba, która polega na zablokowaniu tętnicy przez skrzep krwi. Najczęściej pojawia się w konsekwencji nieleczonej kardiomiopatii przerostowej. Skrzep powstaje w wyniku zmian w ścianie naczynia krwionośnego lub zaburzeń krzepliwości krwi. Najczęściej dotyczy tętnic kończyn (częściej miednicznych), ale może także wystąpić w innych miejscach, takich jak mózg czy serce. Objawy zakrzepicy zatorowej tętnic u kotów to ogromny ból, trudności w poruszaniu kończyną, zasinienie kończyn, spadek temperatury kończyn i pojawienie się obrzęku z zanikiem fali tętna na tętnicach udowych. Diagnoza opiera się na badaniach laboratoryjnych (badania krwi), obrazowych takich jak badanie ultrasonograficzne oraz klinicznych — palpacyjna kontrola stanu kończyn, badanie temperatury itp. Leczenie tej strasznej przypadłości, wiążącej się z ogromnym cierpieniem kota obejmuje stosowanie leków przeciwzakrzepowych, przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz fizjoterapię i rehabilitację. W niektórych przypadkach konieczne może być chirurgiczne usunięcie skrzepu. Ważne jest zapobieganie powstawaniu zakrzepów, poprzez regularne badania krwi, kontrolę chorób przewlekłych, dbałość o zdrową dietę i aktywizowanie kotów do ruchu. 

Podsumowanie 

Wniosek z powyższego artykułu jest taki, że choroby serca u kotów to poważny problem, ale istnieją skuteczne metody diagnozowania i leczenia, dzięki którym kot może cieszyć się dobrym zdrowiem i długim życiem. Warto pamiętać, że wczesne wykrycie choroby jest kluczowe dla skutecznej terapii. Dlatego ważne jest, aby właściciele kotów byli świadomi objawów chorób serca oraz systematycznie przeprowadzali badania swojego pupila. Pamiętaj, że koty ras predysponowanych zarówno przed rozrodem, jak i przed zabiegami chirurgicznymi powinny być przebadane kardiologicznie. Choroby serca dyskwalifikują koty rasowe z dalszego rozmnażania. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy takie jak trudności w oddychaniu, mogące być zwiastunem obrzęku płuc, kaszel, osłabienie, blade błony śluzowe i brak apetytu, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem weterynarii. W ten sposób będziesz mógł zapewnić swojemu kotu najlepszą opiekę i jak najdłuższe zdrowe życie.