Ropień u psa - rozpoznawanie, leczenie i profilaktyka

Powstanie ropnia u psa – jak do niego dochodzi? 

Gdy bakterie wnikają do rany lub dostają się do narządów wewnętrznych jamy brzusznej czy klatki piersiowej, powstaje stan zapalny. Komórki układu odpornościowego przenikają do zakażonego obszaru, aby zwalczyć zagrożenie. Jeśli mikroorganizmy namnażają się szybko, często dochodzi do rozwoju ropnia. W odgraniczonej przestrzeni tkankowej gromadzi się wysięk ropny, w którego skład wchodzą głównie martwe bakterie i białe krwinki. Aktywność układu odpornościowego i formowanie cysty to mechanizmy obronne, mające na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się bakterii wewnątrz organizmu. 

Gdzie pojawiają się ropnie u psa? 

Ropień u psa może powstać niemalże w każdej lokalizacji, do której przedostaną się bakterie. 

Ropnie skórne 

Ropień u psa najczęściej pojawia się w wyniku infekcji bakteryjnej, która rozwija się w zanieczyszczonej ranie. Przyczyną zakażenia może być każde przerwanie ciągłości skóry — pogryzienie, ukąszenia pasożytów, postrzał, wbicie się ciała obcego, lecz także z pozoru niegroźne otarcie, iniekcje, alergia pokarmowa lub zachowanie autoagresywne na tle zaburzeń behawioralnych. Niezwykle ważne jest prawidłowe odkażenie i zabezpieczenie rany, co znacznie ogranicza ryzyko namnażania bakterii i powstania ropnia. 

Ropień u psa to zwykle niewielki, zaczerwieniony i bolesny guzek. Jego zawartość ma konsystencję gęstego płynu. Lizanie i drapanie przez psa sprawiają, że widoczna może być utrata sierści wokół ropnia. 

Ropień zęba 

Ropne zapalenie korzeni zębów ma związek z chorobami przyzębia. Najczęściej rozwijają się one w wyniku nagromadzenia płytki, która z czasem zamienia się w kamień nazębny. Obecność bakterii na jego powierzchni sprzyja infekcji w jamie ustnej i bolesnemu zapaleniu przyzębia. W jego przebiegu niekiedy dochodzi do zakażenia i obumarcia miazgi zębowej. Powstaje ropień okołowierzchołkowy, obejmujący tkankę dookoła korzenia zęba. Inną przyczyną zapalenia miazgi są złamania zębów. Nieleczony ropień powiększa się, w skrajnych przypadkach wywołując zapalenie kości i szpiku. 

Ropnie narządów wewnętrznych 

Powstanie ropnia może mieć miejsce w całym ciele psa. Jego przyczyną są bakterie rozprzestrzeniające się po organizmie wraz z krwią lub limfą, głębokiego urazu penetrującego do jam ciała lub uszkodzenia jelit. W rzadkich przypadkach ropień u psa powstaje w wyniku powikłań po zabiegu chirurgicznym lub inwazji pasożytów. 

Ropień w obrębie jamy brzusznej 

Ropień może powstać w każdym narządzie — wątrobie, trzustce, nerkach czy jelitach. Jego obecność zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu i wywołuje zróżnicowane objawy kliniczne. W zależności od lokalizacji mogą to być wymioty, biegunka, bóle brzucha, spadek masy ciała, gorączka, a nawet żółtaczka. 

Duży ropień u psa może być wykryty przez lekarza weterynarii już podczas omacywania brzucha. Badania krwi wskazują zwykle na stan zapalny w organizmie, mogą też wykazać niewydolność zajętych przez ropnie narządów. Niezbędne jest badanie USG jamy brzusznej, wskazujące na lokalizację. Zalecane jest wykonanie punkcji, która potwierdza ropny charakter zmiany i umożliwia wykonanie dodatkowej diagnostyki (badanie cytologiczne i bakteriologiczne) w celu dobrania odpowiedniej terapii. 

Ropień w klatce piersiowej 

W diagnostyce wykorzystuje się obrazowanie — lekarz weterynarii wykonuje badanie RTG klatki piersiowej, USG lub tomografię komputerową. Badanie krwi ujawnia stan zapalny. W przypadku nagromadzenia ropnego płynu opłucnej wskazany jest drenaż oraz badanie bakteriologiczne i cytologiczne. 

Ropień gruczołu krokowego 

Ropień gruczołu krokowego powstaje zwykle u niekastrowanych, dorosłych samców. Obecność bakterii związana jest głównie z infekcjami dróg moczowych. Zakażeniu prostaty sprzyja jej torbielowaty rozrost. Lekarz weterynarii może podejrzewać schorzenie gruczołu krokowego już na podstawie obrazu klinicznego — u psa często pojawiają się trudności z oddawaniem kału i moczu, biegunka, krwiomocz i bolesność tylnej części brzucha, czasem problemy z poruszaniem się. W diagnostyce wykorzystuje się badanie USG, warto wykonać bakteriologię i cytologię płynu z gruczołu krokowego. 

Ropień w układzie nerwowym 

U psa ropień w układzie nerwowym jest rzadkim, ale bardzo poważnym powikłaniem infekcji. Bakterie z rodzaju Streptococcus, Staphylococcus, Fusobacterium czy Pasteurella wraz z krwią przedostają się do układu nerwowego, gdzie tworzą ropnie. Objawy zależą od ich wielkości i lokalizacji — często powodują ból, mogą wywołać zaburzenia widzenia i poruszania, zmiany zachowania, a nawet ataki padaczkowe. 

Jak leczyć ropień u psa? 

Terapia ropnia u psa zależy od jego lokalizacji, rodzaju zakażenia bakteryjnego i stanu ogólnego psa. Zawsze wskazana jest dokładna diagnostyka, na podstawie której lekarz weterynarii wdraża odpowiednie leczenie. 

W przypadku zmian skórnych należy oczyścić jamę ropnia sterylnym roztworem soli fizjologicznej. Przynosi to natychmiastową ulgę psu i umożliwia usunięcie wydzieliny oraz ewentualnego ciała obcego. Zwykle wprowadza się antybiotykoterapię oraz leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Wskazane jest ogolenie sierści w miejscu zmiany, co ułatwia zachowanie higieny. 

Zwykle ropień u psa wymaga co najmniej kilkukrotnego oczyszczenia — u lekarza weterynarii lub za jego zgodą, w domu. W takiej sytuacji warto wcześniej uszykować jednorazowe podkłady, gaziki, strzykawki, nitrylowe lub lateksowe rękawiczki, środek odkażający i sterylny roztwór soli fizjologicznej. Niektóre psy lepiej zniosą ten nieprzyjemny zabieg z ulubioną zabawką, gryzakiem lub lickmatą. Warto pamiętać, że ropień u psa zawiera w sobie bakterie i komórki zapalne. Po przemyciu i opatrzeniu zmiany należy zawsze umyć ręce. 

Ropień u psa zlokalizowany wewnątrz organizmu także powinien zostać w miarę możliwości usunięty poprzez punkcję lub w trakcie zabiegu chirurgicznego. Jeśli jest to niemożliwe wprowadza się jedynie farmakoterapię — antybiotyki i leki przeciwzapalne. Konieczne może być też leczenie objawowe w zależności od stanu psa. 

Ropień u psa — podsumowanie 

Ropień to nagromadzenie gęstej wydzieliny zawierającej martwe komórki zapalne i bakterie w ograniczonej przestrzeni tkankowej. Powstaje na skutek toczącej się infekcji. Zawsze wymaga leczenia ze względu na ryzyko rozprzestrzeniania się mikroorganizmów wewnątrz organizmu.