Padaczka u psa — objawy, pierwsza pomoc, leczenie

Czym jest padaczka u psa?

Padaczka u psa to choroba neurologiczna związana z zaburzeniami funkcjonowania mózgu. Neurony nieustannie komunikują się ze sobą i przesyłają sygnały w postaci krótkotrwałych impulsów elektrycznych. Ich aktywność regulowana jest przez mediatory chemiczne tj. acetylocholina, GABA czy glutaminian. Gdy dochodzi do zaburzenia równowagi między nimi, neurony ulegają nadmiernemu pobudzeniu i występuje atak padaczkowy.

Przyczyny padaczki

Obecnie u psów wyróżnia się dwa rodzaje tej choroby. Padaczka idiopatyczna (pierwotna) może mieć podłoże genetyczne lub być wywoływana przez nieznany czynnik. Predyspozycje do jej wystąpienia obserwuje się m.in. u psów rasy beagle, border collie, siberian husky czy alaskan malamute. Natomiast padaczka wtórna (reaktywna) związana jest z innymi stanami chorobowymi. Pojawia się w przebiegu schorzeń tj.

• encefalopatia wątrobowa (np. w przebiegu wady wrodzonej — zespolenia wrotno-obocznego),
• cukrzyca (hipoglikemia i hiperglikemia),
• mocznica (np. w przebiegu przewlekłej choroby nerek),
• niedoczynność tarczycy,
• niedobór witaminy B1 i B6,
• hipokalcemia (np. w przebiegu tężyczki poporodowej u suk),
• niedotlenienie,
• choroby zakaźne (np. nosówka, tężec),
• zatrucia (czekolada, metronidazol, ołów),
• nowotwory,
• urazy głowy, uszkodzenie mózgu.

Padaczka u psa wymaga dokładnej diagnostyki w celu potwierdzenia lub wykluczenia choroby pierwotnej. Konieczne mogą być badania krwi (morfologia, biochemia, jonogram), moczu, płynu mózgowo-rdzeniowego i dokładne obrazowanie (w tym rezonans magnetyczny). W zależności od przyczyny napadów padaczkowych schematy leczenia mogą się różnić.

Napady padaczkowe

Właściciele psów z padaczką zwykle boją się występowania napadów drgawkowych, nawet mimo wdrożonego leczenia. Na szczęście przynajmniej część z nich da się przewidzieć dzięki dokładnej obserwacji zachowania psa.

Okres zwiastunowy

W części przypadków przed wystąpieniem napadu padaczkowego można zaobserwować zmiany zachowania zwierzęcia. Psy stają się niespokojne, wykazują objawy lęku, nadmiernego pobudzenia lub agresji nawet na kilka dni przed atakiem. Obserwuje się szczekanie bez wyraźnej przyczyny, kłapanie zębami czy polowanie na nieistniejące obiekty (np. łapanie „much”).

Przebieg ataku padaczki (iktus)

Napad padaczkowy u psa może przyjmować różne formy w zależności od objętego obszaru mózgu. W trakcie uogólnionego ataku padaczki obejmującego obie półkule zwierzę traci przytomność i nie reaguje na bodźce. Dochodzi do silnych drgawek, wygięcia szyi, może pojawić się ślinienie, mimowolne oddawanie moczu i kału, a także zaciskanie szczęk. Ataki częściowe diagnozowane są rzadziej i mogą przypominać inne choroby związane z układem nerwowym u psów. W ich przebiegu nie zawsze dochodzi do utraty świadomości i drgawek. Może pojawić się puste przeżuwanie, chodzenie w kółko, mimowolne ruchy łapą, skrzywienie głowy czy asymetria pyska (np. drżenie jednej powieki).

Do ataku padaczki zwykle nie dochodzi podczas wizyty u weterynarza. Mimo ogromnych emocji i stresu w miarę możliwości warto nagrać napad padaczkowy i pokazać filmik lekarzowi.

Okres po ataku padaczki

Po ustąpieniu napadu padaczkowego pies może być zdezorientowany. Czasem pojawiają się zaburzenia równowagi i widzenia, które ustępują zwykle w przeciągu doby. Zwierzę może rzucać się na jedzenie i zjadać jego nieadekwatne ilości lub wręcz przeciwnie — całkowicie odmawiać posiłków.

Ataki powtarzające się w ciągu 24 godzin, określa się mianem napadów gromadnych. Stosunkowo często występują one u owczarków australijskich i border collie. Ta postać choroby trudniej poddaje się leczeniu, co pogarsza rokowanie.

Jak przerwać atak padaczki u psa?

Pierwszy atak padaczkowy jest zwykle ogromnym szokiem dla właściciela. Zwierzę trzęsie się, nie reaguje na bodźce, ślini się, oddaje mocz i kał. W takiej sytuacji należy przede wszystkim zachować spokój. Z otoczenia psa trzeba usunąć wszystkie przedmioty, które mogą mu zagrażać. Warto ograniczyć silne bodźce — jaskrawe światło i głośne dźwięki — absolutnie nie wolno krzyczeć ani piszczeć! Do pyska psa nie należy nic wkładać. Grozi to zakrztuszeniem się pupila, a także przypadkowym pogryzieniem osoby udzielającej pomocy. Zwierzę można łagodnie asekurować, lecz nie przytrzymywać na siłę. Napady padaczkowe zwykle ustępują samoistnie w ciągu 2-3 minut. Po uspokojeniu zwierzęcia warto udać się do kliniki weterynaryjnej. Napad u psa trwający dłużej wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Leki przeciwdrgawkowe przerywające napad padaczkowy należy stosować jedynie na wyraźne wskazanie i według zaleceń lekarza weterynarii. Zwykle wykorzystuje się diazepam lub midazolam podawane doodbytniczo. U psów w trakcie napadu padaczki jest to najbezpieczniejsza droga aplikacji leku.

Długofalowe leczenie padaczki u psa

Metody leczenia padaczki u psa dobierane są przez lekarza weterynarii w zależności od przyczyny choroby i stanu pacjenta. Niezwykle ważna jest terapia choroby podstawowej.

Leki przeciwpadaczkowe

W medycynie weterynaryjnej stosuje kilka rodzajów leków przeciwpadaczkowych, które skutecznie ograniczają częstotliwość występowania napadów drgawkowych i poprawiają komfort życia psa. Dobiera je lekarz weterynarii.

Do najczęściej stosowanych substancji należą fenobarbital, lewetyracytam, gabapentyna, zonisamid, bromek potasu i imepitoina. Zapobiegają one napadom padaczki u psa. Do przerywania trwającego ataku stosuje się leki z grupy benzodiazepin (diazepam, midazolam).

Aby przerwać stan padaczkowy (napad trwający ponad 30 minut) lub gromadne ataki padaczkowe, lekarz weterynarii może podjąć decyzję o zastosowaniu znieczulenia ogólnego. Jest to możliwe jedynie w warunkach szpitalnych ze względu na konieczność monitorowania parametrów życiowych.

Alternatywne metody leczenia padaczki u psa

W leczeniu padaczki u psa coraz częściej stosuje się alternatywne metody. Nie powinny one jednak stanowić zamiennika dla farmakoterapii. Zastosowanie znajdują m.in. regularne podawanie olejku CBD, akupunktura, ziołolecznictwo i masaże relaksacyjne. Dietę psa warto wzbogacić o kwasy tłuszczowe omega-3.

Padaczka u psa

U psów występują dwie postaci choroby — padaczka pierwotna i reaktywna. Każdy atak padaczki wymaga dokładnej diagnostyki w celu ustalenia przyczyny objawów i dobrania odpowiedniej terapii.