Niedotlenienie u psa — objawy, przyczyny i leczenie

Objawy hipoksji to najczęściej:

• osłabienie, senność,
• duszność i przyspieszenie oddechów,
• zwiększone tętno,
• otwarty pysk podczas oddychania,
• wyciąganie głowy do przodu i do góry,
• nietolerancja wysiłkowa, niechęć do poruszania się,
• utrata przytomności, omdlenia.

Rozpoznawanie niedotlenienia:

• pulsoksymetria — badanie saturacji czyli wysycenia hemoglobiny tlenem;
• kapnometria — badanie poziomu dwutlenku węgla w powietrzu wydychanym;
• gazometria — określa poziom dwutlenku węgla oraz wysycenie krwi tlenem.

Niedotlenienie to sytuacja zagrażająca życiu zwierzęcia wymagająca natychmiastowej wizyty u lekarza weterynarii.

Poniżej zostaną przedstawione i wyjaśnione przyczyny problemu.

Choroby dróg oddechowych

Zapad lub niedorozwój tchawicy polega na zwężeniu światła narządu. W tym przypadku dopływ tlenu do płuc jest ograniczony i niewystarczający. Predysponowane są psy ras miniaturowych: yorkshire teriery, szpice miniaturowe i chihuahua. Najczęstszymi objawami są świszczący oddech, chrapanie, napadowy kaszel po wysiłku, duszność, nawracające infekcje układu oddechowego.

Badaniem potwierdzającym zapad tchawicy jest endoskopia lub RTG. Leczenie polega na stosowaniu preparatów przeciwkaszlowych, rozszerzających oskrzela, antybiotyków przy infekcjach, leków przeciwzapalnych i chondroprotetycznych. W zaawansowanych przypadkach lekarz weterynarii wszczepia stent czyli rusztowanie zwiększające światło tchawicy. Choroby nie da się wyleczyć, leczenie ma za zadanie poprawić komfort życia pacjenta oraz złagodzić objawy.

Ciało obce w drogach oddechowych jest nagłym stanem zagrożenia zdrowia i życia psa. Zaaspirowane piłeczki, patyki czy kłosy traw w zależności od ich wielkości blokują dopływ powietrza. Zwierzę zaczyna mieć trudności w oddychaniu, szybko dochodzi do omdlenia, zasinienia błon śluzowych a nawet śmierci. Najważniejsza jest szybka reakcja i usunięcie przedmiotu u lekarza weterynarii. Ciała obce z tchawicy i oskrzeli są usuwane endoskopem.

Zapalenie płuc w szybkim tempie doprowadza do niewydolności oddechowej i niedotlenienia organizmu. Najczęściej spotykamy zapalenia na tle bakteryjnym, wirusowym, grzybiczym, pasożytniczym i alergicznym. W przypadku problemów można zauważyć:

• kaszel,
• wypływ z nosa,
• duszność,
• niechęć do jedzenia,
• osłabioną aktywność fizyczną,
• gorączkę,
• powiększone węzły chłonne,
• trzeszczenia i świszczenia podczas osłuchiwania klatki piersiowej.

Leczenie jest ciężkie i prowadzone przez dłuższy czas, polega na podawaniu leków przeciwko drobnoustrojom. Często psy wymagają hospitalizacji, stałej podaży tlenu i płynoterapii.

Zwłóknienie płuc

Ryzyko wystąpienia choroby jest większe u psów rasy west highland white terrier. Do przyczyn należą czynniki genetyczne, alergia, przebyte infekcje, kontakt z toksynami i pyłem.

Tkanka płucna ulega zwłóknieniu i zesztywnieniu, nie jest w stanie prawidłowo się rozszerzać podczas wdechu. Zmniejszenie powierzchni wymiany gazowej skutkuje słabszym dostarczeniem tlenu do organizmu. U zwierzęcia obserwuje się trudności podczas oddychania, wzmożoną pracę tłoczni brzusznej, kaszel i niechęć do ruchu. W zaawansowanym stadium obecne jest zasinienie błon śluzowych.

Lekarz weterynarii może stwierdzić charakterystyczne trzaski podczas osłuchiwania pacjenta. Badaniem pozwalającym na stwierdzenie choroby jest RTG klatki piersiowej.

Choroba jest nieuleczalna, wczesne wykrycie i odpowiednie preparaty wspomagające mogą poprawić jakość życia psa. Stosuje się leki rozszerzające oskrzela, sterydy wziewne podawane w inhalacjach a w cięższych okresach tlenoterapię.

Choroby serca i układu krążenia

Serce tłoczy krew do dwóch obiegów: płucnego i systemowego. Za pośrednictwem krwi do tkanek dostarczany jest tlen i substancje odżywcze a odbierane produkty przemiany materii. W krążeniu płucnym dochodzi do natlenowania oraz oddania dwutlenku węgla.

Serce pracuje nieprzerwanie przez całe życie psa i jest narażone na wiele chorób. Najczęściej problemy dotykają psy starsze i są to niedomykalność zastawek, kardiomiopatia rozstrzeniowa i przerostowa. Część chorób serca jest wrodzona tak jak przetrwały przewód tętniczy Botala, zwężenie zastawki tętnicy płucnej i zwężenie zastawki aorty.

Pierwsze objawy choroby zauważalne przez właściciela to szybsze męczenie podczas spacerów, kaszel po wysiłku czy też zmniejszenie masy ciała. U nieleczonych psów w zaawansowanym stadium choroby dochodzi duszność, znaczne wychudzenie, zbieranie się płynu w klatce piersiowej i brzuchu, omdlenia z powodu niedotlenienia mózgu i zatrzymanie krążenia.

W przypadku problemów z takimi objawami należy skontaktować się z lekarzem weterynarii w celu zaplanowania wizyty i osłuchania pracy serca psa. Jeżeli zostanie stwierdzony szmer sercowy lub arytmia wskazane jest wykonanie badania echo serca. Leczenie obejmuje podawanie tabletek poprawiających kurczliwość serca, leków antyarytmicznych i na nadciśnienie.

Psy ras dziedzicznie skłonnych do chorób serca takie jak: dobermany, boksery, dogi niemieckie czy cavaliery powinny być szczególnie monitorowane.

Syndrom oddechowy ras brachycefalicznych

Przerost podniebienia miękkiego, wynicowane kieszonki krtaniowe oraz zwężone nozdrza to wady anatomiczne psów krótkoczaszkowych takich jak buldog francuski, mops czy shih tzu.

Dla właścicieli psów ze spłaszczoną kufą często zauważalne jest chrapanie, duszność po intensywnym wysiłku, bezdech nocny, oddychanie przez otwartą jamę ustną, ulewanie pokarmu, wymioty lub krztuszenie się po piciu wody.

U tych psów objawy nasilają się szczególne latem, przy wysokich temperaturach. Przez budowę pyska psy krótkoczaszkowe mają utrudnione zianie, czyli naturalny sposób ochładzania się. Podczas upałów szybko dochodzi u nich do udaru cieplnego.

Stenotyczne nozdrza mogą zupełnie uniemożliwiać oddychanie przez nos. Zbyt długie podniebienie miękkie zatyka wejście do krtani i tchawicy oraz blokuje swobodny przepływ powietrza.

Leczenie zespołu brachycefalicznego

Badania przeprowadzone przez lekarza weterynarii pozwalają na zakwalifikowanie psa do zabiegu chirurgicznego. Konieczne jest wcześniejsze echo serca, badanie krwi, badania obrazowe takie jak endoskopia, rtg. W zależności od stopnia zaawansowania choroby wykonuje się korektę skrzydełek nosa, skrócenie podniebienia miękkiego i usuwanie wynicowanych kieszonek krtaniowych.

Opieka pooperacyjna obejmuje dokładny monitoring pacjenta, a hospitalizacja trwa często 24 godziny.

Należy pamiętać, że zabieg chirurgiczny obarczony jest ryzykiem wystąpienia powikłań takich jak obrzęk pooperacyjny rany, zapaść krążeniowo oddechowa lub obrzęk płuc.

Udar cieplny

Długotrwałe przebywanie na dworze w upalne dni w jest szczególnie groźne dla psów z syndromem brachycefalicznym. Również starsze psy ciężko znoszą przegrzanie organizmu. Do udaru cieplnego dochodzi często wskutek pozostawienia pupila w aucie na przykład podczas zakupów.

Wysoka temperatura ciała, osiągająca często 41 stopni Celsjusza powoduje przyspieszony metabolizm komórkowy i zwiększa zapotrzebowanie organizmu na tlen. Organizm nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej wymiany gazowej, dochodzi do niedotlenienia i kwasicy krwi.

Zauważalne objawy to:

• osłabienie,
• omdlenia,
• przyspieszone oddychanie z otwartym pyskiem i wyciągnięciem do przodu głowy,
• wymioty,
• trudności utrzymaniem równowagi.

W przypadku problemów z przegrzaniem zaleca się wykonanie zimnych okładów, zmoczenie sierści i jak najszybszy kontakt z lekarzem weterynarii.

Aby zapobiec takim sytuacjom w ciepłe dni, każdy pies musi mieć dostęp do świeżej i chłodnej wody oraz zacienionego miejsca. Spacery powinny odbywać się wczesnym rankiem i wieczorami, aby uniknąć największego natężenia promieni słonecznych.

Przerwanie rdzenia kręgowego

Problemy w oddychaniu przy przerwaniu rdzenia kręgowego na wysokości szyjnego odcinka kręgosłupa może wynikać z porażenia mięśni międzyżebrowych lub przepony. Do zdarzenia najczęściej dochodzi wskutek wypadków komunikacyjnych i upadków z wysokości. Jest to sytuacja bezpośredniego zagrożenia życia psa. Dodatkowo zwierzę wykazuje niedowład kończyn.

Jeśli stan pupila pozwala na przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, należy zdecydować się na niego niezwłocznie.

Podsumowanie

Niedotlenienie jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia pupila, a najmniejsza duszność powinna być niezwłocznie skonsultowana z lekarzem weterynarii. Każde omdlenie jest wyrazem niedostatecznej ilości tlenu docierającego z krwią do mózgu. Tylko szybka reakcja na niepokojące objawy może uchronić zwierzę przed cierpieniem i zagrożeniem życia.