Choroby układu pokarmowego u psów - objawy, diagnozowanie i leczenie

Zapalenie przełyku 

Choroby obejmujące przełyk mogą być spowodowane zaburzeniami neurologicznymi, refluksem żołądkowo-przełykowym, zapaleniem przełyku itd. 

Kluczowe w diagnostyce chorób przełyku jest ustalenie objawów występujących w trakcie choroby. Często zdarza się, że właściciele psów mylą wymioty z ulewaniem. 

Wymioty a ulewanie 

W trakcie wymiotów pies może wcześniej się ślinić, chodzić niespokojnie, czując mdłości i szykując się na oddanie treści. W trakcie wymiotowania pracuje tłocznia brzuszna psa. 

Gdy pies ulewa, robi to nagle. Może nie być wcześniejszych objawów, że pies zaraz zwróci treść. Istotną różnicą jest to, że nie ma wówczas pracy tłoczni brzusznej. 

Ulewanie często jest objawem chorób przełyku. Oczywiście w trakcie choroby tego narządu mogą występować również wymioty właściwe. 

Diagnostyka i leczenie 

W celu ustalenia jednostki chorobowej wykorzystuje się badania dodatkowe takie jak RTG (z kontrastem), USG oraz badanie endoskopowe. Leczenie zależne jest od ustalonej przyczyny. 

Zapalenie żołądka 

Zaburzenia motoryki żołądka, zwykle związane są z osłabieniem ruchów perystaltycznych lub zablokowaniem odpływu treści. 

Utrudniony odpływ treści spowodowany jest najczęściej obecnością ciał obcych lub patologicznych rozrostów na terenie żołądka.  

Do osłabienia perystaltyki prowadzi zapalenie żołądka, którego przyczyną mogą być infekcje bakteryjne lub choroby ogólnoustrojowe (np. przewlekła niewydolność nerek, niedoczynność kory nadnerczy). 

Objawy kliniczne zapalenia żołądka 

Objawem chorób żołądka niezależnie od etiologii problemu są wymioty. Mogą one być z treścią, żółcią lub bez treści. W skrajnych przypadkach w wymiotach pojawić się może krew, która pod wpływem niskiego pH żołądka ścina się, co powoduje, że krew przypomina fusy kawy.  

W przebiegu choroby mogą występować także objawy niestrawności, m.in. brak apetytu, mlaskanie, oblizywanie się, lizanie i jedzenie trawy.  

Diagnostyka 

Diagnozowanie odbywa się z wykorzystaniem metod obrazowania takich jak USG, RTG, 

bądź najbardziej czułego badania- gastroskopii z pobraniem fragmentu błony śluzowej do badania histopatologicznego. 

Rozszerzenie i skręt żołądka. 

Do powstania patologii dochodzi w sytuacji, gdy pies po obfitym posiłku zaczyna wykonywać intensywną aktywność, np. biega. Wówczas dochodzi do skrętu żołądka wokół własnej osi, uniemożliwiając przepływ treści do jelit, z jednoczesnym uciśnięciem dużych naczyń krwionośnych. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia psa. 

Objawy 

Psy próbują zwrócić treść, jednak nie są w stanie tego zrobić (puste wymioty). Mogą się ślinić, dyszeń i dawać objawy bólu jamy brzusznej.  Dochodzi do wyraźnego wzdęcia brzucha psa. Zwierzę staje się apatyczne i zalega. 

Diagnostyka i leczenie 

Diagnostyka odbywa się poprzez badanie kliniczne psa oraz wykonanie zdjęć rentgenowskich. Leczeniem z wyboru jest zabieg operacyjny.  

Zapalenie jelit 

Zapalenie jelita cienkiego 

Istnieje wiele przyczyn biegunek, bardzo często ustępują one samoistnie w ciągu jednego dnia lub łatwo dochodzi do ich wyleczenia w ciągu kilku dni. Niekiedy mogą mieć one jednak charakter nawracający.  

Objawy 

Biegunka z jelita cienkiego charakteryzuje się dużą objętością, często jest bardzo wodnista oraz towarzyszą jej objawy ogólne takie jak apatia, spadek apetytu, osowiałość. 

Przyczyny 

Istnieje wiele zaburzeń powodujących biegunki, w trakcie diagnostyki różnicowej uwzględnia się między innymi: 

• pasożyty wewnętrzne, 
• infekcje bakteryjne, 
• infekcje wirusowe (np. parwowiroza), 
• ciała obce, 
• nietolerancję pokarmową, 
• nieswoiste zapalenie jelit (IBD ang. Inflammatory bowe disease), 
• nowotowory. 

Zapalenie jelita grubego 

Objawy 

Biegunka z jelita grubego ma prawidłową objętość, może mieć domieszkę śluzu lub świeżej krwi a pies często prosi o wyjście na spacer. 

Innymi objawami problemów z jelitem grubym są zaparcia, które mogą prowadzić do rozwoju okrężnicy olbrzymiej (megacolon). 

Przyczyny 

Zatwardzenie pojawia się na skutek utrudnionego oddawania kału np. gruz kostny, guz w ścianie jelita lub problemy neurologiczne (choroby odcinka lędźwiowo-krzyżowego).  

Przyczyny biegunek są adekwatne do tych, które wymieniono przy zapaleniu jelita cienkiego.  

Diagnostyka i leczenie 

Ustalenie przyczyny zapalenia jelit wymaga wykonania serii badań takich jak badanie krwi, kału w kierunku obecności pasożytów oraz diagnostyka obrazowa (USG, RTG, endoskopia).  

Leczenie dostosowuje się w zależności od wyników. Aby załagodzić objawy biegunki, gdy pies cierpi podaje się m.in. leki bakteriostatyczne, rozkurczowe, probiotyki oraz wdraża się płynoterapię.  

W przypadku zaparć wymagane jest usunięcie mas kałowych poprzez zastosowanie lewatywy. Podaje się leki poprawiające perystaltykę jelit oraz nawodnienia pacjenta.  

Warto w przypadku utrzymujących się długotrwale biegunek zastosować karmę hypoalergiczną oraz podawać psu dodatkowo włókno pokarmowe (np. psyllium, siemię lniane). 

Choroby przewodu pokarmowego — podsumowanie  

Istnieje wiele czynników mogących powodować pojawienie się biegunki i wymiotów u psa. Objawy świadczące o chorobie przewodu pokarmowego takie jak ulewanie i zatwardzenie również są patologią. 

Często krótkotrwałe leczenie pomaga unormować mikroflorę jelit i przywrócić zdrowie układu pokarmowego psa.  

W przypadku nawracających objawów wymagana jest dalsza diagnostyka, która może być czasochłonna i kosztowna. Należy wykonać wtedy badania krwi, kału, RTG, USG oraz endoskopię z pobraniem wycinków tkanek do badania histopatologicznego.  

Leczenie początkowo uwzględnia podawanie leków dostosowanych do aktualnych objawów choroby. W przypadku biegunek i wymiotów są to leki m.in. zmniejszające perystaltykę, przeciwwymiotne, oraz przeciwzapalne. Dodatkowo wskazane jest podawanie probiotyków i prebiotyków, aby wspomóc regenerację mikroflory jelitowej.