Shih tzu - wszystkie informacje i opis rasy

Historia rasy shih tzu 

Legenda głosi, że pierwotnie przodkowie shih tzu zamieszkiwali Tybet, Pieski te miały towarzyszyć Buddzie podczas jego wędrówki przez świat, a w chwilach niebezpieczeństwa miały zamieniać się w lwy. Podobna legenda odnosi się również do pekińczyka, z którymi – według różnych przekazów – krzyżowano przodków shih tzu, uzyskując pogłowie psów przypominających współczesne shih tzu. Przekaz na ten temat pochodzi z połowy XVII wieku, kiedy panował cesarz chiński z dynastii Qing (inaczej dynastii mandżurskiej). Miał on zostać obdarowany przez ówczesnego Dalajlamę kilkoma tybetańskimi pieskami, które następnie chińska rodzina cesarska z upodobaniem rozmnażała, używając do kojarzeń żyjących już w pałacu pekińczyków. 

Apogeum popularności shih tzu w Chinach przypadło na pierwszą połowę XIX wieku, za panowania cesarzowej Tzu Hsi (Cixi). Wprowadziła ona zasadę prowadzenia dokumentacji każdego psa; rysowano ich wizerunki na tabliczkach, na których zapisywano także ich historię. Oczywiście Cixi nie miała żadnego przygotowania kynologicznego i dobierała pary hodowlane wyłącznie na podstawie ich eksterieru i własnej intuicji. Dało to jednak zdumiewające wyniki; wygląd współczesnego shih tzu bardzo przypomina tego z epoki cesarzowej Cixi, ona też nadała rasie nazwę, zawierającą jeden z członów jej imienia. 

Po śmierci Cixi, w roku 1908, panowanie objął jej syn Pu Yi, który kontynuował pałacową hodowlę shih tzu. W 1934 roku, z inicjatywy miłośników shih tzu, utworzono w Pekinie Związek Hodowców Psów i zorganizowano szereg pokazów, podobnych do wystaw europejskich. W tym czasie Chiny były już republiką i sporo shih tzu żyło poza pałacem cesarskim, między innymi w domach zagranicznych dyplomatów. Niestety, żaden z psów nie mógł opuścić kraju; Chińczycy odmówili kończącym swoje kadencje dyplomatom, zabrania ze sobą piesków, bowiem były one uważane za narodowe dobro. Dopiero pod koniec lat 30. XX wieku, kiedy w Chinach do władzy doszli komuniści, pałacowe psy padły ofiarą siepaczy, udało się kilka osobników potajemnie wywieźć do Wielkiej Brytanii. Utworzono tam klub shih tzu, które kojarzone były z lhasa apso, przez co utraciły typ, wypracowany jeszcze przez cesarzową Cixi. Powrót do tego typu nastąpił w latach 50. XX wieku, kiedy istniejące pogłowie shih tzu zaczęto kojarzyć z pekińczykami. FCI ostatecznie uznała shih tzu w grudniu 1957 roku i od tej pory figuruje on jako osobna rasa pod numerem wzorca 208. 

W Polsce pionierką hodowli shih tzu była Małgorzata Zieleniewska, właścicielka hodowli Brawado. Sprowadziła ona w 1981 roku z Danii sukę Pierinas IZOLDA, a z ówczesnej Czechosłowacji psa DEIFOHOS z Kopfsteinu. Dziś shih tzu to popularna i lubiana rasa, dość licznie pojawiająca się na wystawach psów rasowych. 

Shih tzu – wzorzec rasy 

Wzorzec FCI nr 208 

SHIH TZU 

POCHODZENIE: Tybet. PATRONAT: Wielka Brytania. 

UŻYTKOWOŚĆ: Psy do towarzystwa. 

KLASYFIKACJA FCI: Grupa 9: Psy ozdobne i do towarzystwa. Sekcja 5: Rasy tybetańskie. 

Rasa nie podlega obowiązkowi pracy. 

WRAŻENIE OGÓLNE: mały pies, dość mocny, bogato, choć nie za przesadnie owłosiony. Odznacza się charakterystycznym „aroganckim” sposobem bycia i twarzą, przypominającą chryzantemę. 

WAŻNE PROPORCJE: Długość mierzona od kłębu do nasady ogona większa od wzrostu w kłębie. 

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: Inteligentny, żywy i czujny. Przyjacielski, choć niezależny. 

GŁOWA: Okrągła i szeroka, zwłaszcza między oczami. Stop wyraźny. Obficie owłosiona, z włosem opadającym nad oczami. Bujna broda i bokobrody. Włos na kufie rośnie ku górze, dając charakterystyczny efekt chryzantemy. Sierść nie przeszkadza psu w widzeniu. 

TRZEWIOCZASZKA: Nos: czarny, ale u psów wątrobianych lub łaciatych wątrobianych – ciemnowątrobiany. Grzbiet nosa, prosty lub nieco zadarty, powinien znajdować się na poziomie dolnej powieki lub nieco poniżej. Nos skierowany ku dołowi wysoce niepożądany. Nozdrza szeroko rozwarte. Ściśnięte – wysoce niepożądane. Kufa: szeroka, krawędziasta, krótka, bez zmarszczek, płaska i owłosiona. Długość ok. 2,5 cm od wierzchołka do stopu. Pigmentacja kufy możliwie jak najpełniejsza. Wargi: zamknięte. Uzębienie: szeroka szczęka i żuchwa, lekki przodozgryz lub zgryz cęgowy. Oczy: duże, ciemne, okrągłe, szeroko rozstawione, nie wyłupiaste, o ciepłym wyrazie. U psów wątrobianych lub o wątrobianych znaczeniach dopuszczalne oczy jaśniejsze. Niewidoczne białkówki. Uszy: duże, opadające uszy z długim płatem usznym. Osadzone nieco poniżej sklepienia czaszki; owłosione tak obficie, że sprawiają wrażenie zlanych z owłosieniem szyi. 

SZYJA: Proporcjonalna, łukowata, na tyle długa, aby umożliwiała dumne noszenie głowy. 

TUŁÓW: Grzbiet: prosty. Lędźwie: dobrze związane, mocne. Klatka piersiowa: szeroka i głęboka, zawieszona pomiędzy kończynami. 

OGON: bujnie owłosiony; noszony wesoło, wysoko osadzony i noszony ponad grzbietem, w przybliżeniu – na wysokości sklepienia czaszki, przydając harmonii całej sylwetce. 

KOŃCZYNY PRZEDNIE: Łopatki: mocne, dobrze kątowane. Przedramię: nogi krótkie i umięśnione, o mocnej kości; możliwie najprostsze przy zawieszonej klatce piersiowej. Łapy: zaokrąglone, mocne, obficie owłosione. 

KOŃCZYNY TYLNE: Wygląd ogólny: nogi krótkie i umięśnione, o mocnej kości. Oglądane z tyłu – proste. Uda: dobrze zaokrąglone i umięśnione. Łapy: zaokrąglone, mocne, o mocnych opuszkach, obficie owłosione. 

RUCH: elegancki, energiczny, płynny; przednie kończyny z dobrym wykrokiem, silna akcja kończyn tylnych, z ukazywaniem całych opuszek stóp. 

SZATA, SIERŚĆ: dwuwarstwowa; włos okrywowy długi, gęsty, prosty; średnio obfity, dopuszczalny lekko falisty podszerstek. Długa szata shih tzu nie może zakłócać widzenia ani utrudniać ruchu psa. 

UMASZCZENIE: dopuszczalne wszystkie kolory. Bardzo pożądana biała strzałka na czole i biały koniec ogona u psów łaciatych. 

WZROST I CIĘŻAR CIAŁA: wzrost w kłębie: nie więcej niż 27 cm. Waga psa i suki: 4,5 – 8 kg, idealna 4,5 – 7,5 kg. W żadnym wypadku wzrost i waga nie mogą decydować o ocenie, znacznie ważniejsze są proporcje i ogólna harmonia sylwetki. 

Jakie są wady shih tzu?

WADY: wszelkie odstępstwa od podanego wyżej wzorca powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od natężenia oraz wpływu na zdrowie i dobrostan psa. 

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: · Agresja lub wyraźna lękliwość. · Każdy pies, wykazujący ewidentne wady budowy lub zaburzenia psychiki powinien zostać zdyskwalifikowany. 

Uwaga: Samce powinny mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, całkowicie zstąpione do moszny. 

Shih tzu – psychika, charakter, usposobienie 

Shih tzu ma charakter zrównoważony, o umiarkowanym temperamencie i „dostojnym” sposobie bycia. Jest na ogół bardzo pogodny, lubi pieszczoty, przytulanie i bliskość człowieka. Jednak to zawsze on decyduje, kiedy jest pora na głaskanie i drapanie; jeżeli nie ma w danej chwili ochoty, ucieknie. Zachowaniem tym przypomina nieco kota, chodzącego własnymi drogami. Podobnie jak kot, jest też śpiochem i dobrze znosi kilkugodzinną samotność, kiedy domownicy są w pracy. 

Czy shih tzu lubi się przytulać?

W stosunku do swojej rodziny shih tzu jest oddany i wierny, doskonale nadaje się na towarzysza zabaw dla starszych dzieci. Dobrze toleruje inne psy i pozostałe zwierzęta domowe, nie ma instynktu łowieckiego. Jest psem raczej bezkonfliktowym, który raczej odejdzie, niż da się sprowokować do bójki. Może mieszkać w każdych warunkach – będzie się czuł dobrze zarówno w domu z ogrodem (uwaga: należy uniemożliwić mu dostęp do roślin trujących), jak i w mieszkaniu w bloku. Nie jest szczekliwy i nie wymaga wyczerpujących spacerów. Nie powinno się ulegać mu we wszystkim, bowiem będzie się domagał coraz więcej, jest w stanie wejść na głowę wszystkim domownikom. 

Shih tzu nie jest psem stworzonym do szkolenia. To mały pies, typowy do towarzystwa, aczkolwiek z pewnością można go nauczyć podstawowego posłuszeństwa. Niektóre shih tzu dobrze sobie radzą w zawodach mini agility, choć jeżeli ma to być zawodnik, trzeba poświęcić jego obfitą szatę, która uniemożliwiałaby pokonywanie przeszkód. Nie da się w przypadku tej rasy pogodzić wystaw ze sportem. 

Te małe psy są inteligentne i pojętne, dlatego warto je uczyć od najwcześniejszego wieku. Shih tzu bywa uparty, dlatego osoba układająca powinna wykazywać się opanowaniem i cierpliwością. Nie wolno podczas szkolenia stosować bodźców negatywnych, a nagradzać za poprawne wykonanie polecenia. Pochwała poparta smakołykiem zdziała o wiele więcej. 

U szczeniaka shih tzu bardzo ważna jest wczesna socjalizacja, tuż po zakończeniu okresu kwarantanny poszczepiennej. Warto zabierać pieska do miasta, do parku, pozwalać mu na poznawanie nowych ludzi i zwierząt, przebywać z nim w różnych okolicznościach. Oczywiście w obcych miejscach tak szczeniak, jak i pies dorosły, musi być w obroży i na smyczy. 

Jak należy pielęgnować psa rasy shih tzu? 

W przypadku shih tzu pielęgnacja to przede wszystkim systematyczne dbanie o jego imponującą szatę. Jedyne intensywne linienie shih tzu przypada na wiek około 8. miesiąca życia, kiedy następuje wymiana szczenięcego włosa na dorosły. W tym czasie należy psa szczotkować za pomocą drucianej szczotki z kulkowymi zakończeniami (aby nie pokaleczyć skóry), jednocześnie stosując wysokiej jakości preparat ułatwiający rozczesywanie długiej sierści. Konieczne jest też codzienne rozczesywanie pojedynczych pasemek włosa okrywowego, aby zapobiec tworzeniu się kołtunów. Po wymianie sierści na dorosłą wystarczy to robić dwa razy w tygodniu. Niewskazane jest używanie szczotki pudlówki z zagiętymi i niezabezpieczonymi na końcach zębami, ponieważ może ona uszkodzić strukturę delikatnego, jedwabistego włosa. Codziennie powinno się też zbierać włos na głowie w kucyk, aby można było przemyć jego oczy – najlepiej wacikiem zwilżonym letnią, przegotowaną wodą. Do spinania nie należy stosować metalowych zapinek, które przecinają włos, a u szczeniąt nie używać tzw. żabek, które mogą zostać połknięte. 

Kąpać wystawowego shih tzu należy co 7-10 dni, stosując szampon dla psów długowłosych z gęstym podszerstkiem. Psy niewystawowe można ostrzyc i kąpać tylko wtedy, kiedy jest ku temu wyraźna potrzeba. Stosuje się szampon dla psów długowłosych od renomowanego producenta. Kosmetyki dobrych firm nie są tanie, jednak warto je kupować ze względu na dobry skład i znacznie lepsze działanie niż zwykłych, popularnych psich szamponów. Nie wolno używać szamponów przeznaczonych dla ludzi, bowiem pH skóry psa jest inne niż człowieka i taki szampon może spowodować podrażnienie skóry. Co kilkanaście dni trzeba wyciąć nadmiar sierści między opuszkami, a także w okolicach odbytu i narządów płciowych, ponadto wyskubać rosnącą wewnątrz małżowin usznych. Początkujący, mało doświadczony właściciel powinien powierzyć przygotowanie shih tzu do wystawy profesjonalnemu groomerowi, ponieważ nie jest to zadanie łatwe. Pomiędzy wystawami obfity włos shih tzu należy nawijać na papiloty, a po spacerze w deszczu konieczne jest niezwłoczne wysuszenie szaty, gdyż pozostawiona wilgotna będzie się kołtunić. 

Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych należy również regularne mycie zębów. Shih tzu mają tendencje do odkładania się kamienia nazębnego i trzeba temu zapobiegać. W sklepach zoologicznych są do nabycia specjalne pasty do zębów dla psów i szczoteczki, do których przyzwyczaja się psa od szczeniaka. Ponadto niezbędne jest skracanie pazurów, jeżeli pies sam ich nie ściera. 

Ważne: shih tzu nie powinien chodzić po schodach do czasu ustabilizowania się kręgosłupa i stawów, tj. do około 8 miesięcy życia. Długowłose (wystawowe) psy na spacer w chłodne dni powinny mieć zakładane nieprzemakalne ubranka z nogawkami. Ostrzyżonym wystarczy kubraczek z ciepłego materiału, np. polaru. 

Na co najczęściej choruje shih tzu? 

Shih tzu to pies ogólnie zdrowy, długowieczny (długość życia wynosi nawet do 18 lat), choć średnio odporny na warunki pogodowe. Jako rasa brachycefaliczna (o skróconej kufie) niezbyt dobrze znosi upały, dlatego należy zapewnić mu latem zacienione, przewiewne miejsce do leżenia i ograniczyć do minimum spacery w środku dnia, a także zapewnić mu stały dostęp do chłodnej wody do picia. W przeciwnym razie shih tzu narażony jest na udar cieplny, stanowiący zagrożenie życia. 

Shih tzu najczęściej cierpi na alergie skórne i zwężenie kanalików łzowych, skąd biorą się brunatne zacieki pod oczami. Była już mowa o kamieniu nazębnym; bywa, że już kilkuletni shih tzu musi mieć usuniętych kilka zębów, jeżeli nie są one systematycznie czyszczone. Zdarza się wypadanie dysku lub rzepek kolanowych (wada dziedziczna, wykluczająca z hodowli), niektóre choroby serca, infekcje uszu, kamienie moczowe i bardzo rzadko dysplazja stawu biodrowego. 

Co do alergii, należy pamiętać, że znaczna większość z nich ma podłoże pokarmowe i w pierwszej kolejności trzeba zastosować dietę eliminacyjną. Np. łupież, jeżeli nie jest rezultatem użycia niewłaściwego kosmetyku, jest częstą reakcją na nadmiar białka w pokarmie i wówczas trzeba zmienić karmę na uboższą w mięso. Jeżeli natomiast shih tzu jest nieco zbyt zaokrąglony (co zdarza się nie tak rzadko), powinno się ograniczyć smakołyki, a najlepiej całkowicie z nich zrezygnować na rzecz np. naturalnych owoców (jabłko, banan) lub kawałeczków białego nietłustego sera. 

Żywienie shih tzu musi być racjonalne, ponieważ rasa ta ma skłonności do tycia. Najlepiej dobrać dla psa gotową karmę od renomowanego producenta, zbilansowaną pod względem zawartości składników odżywczych, witamin i soli mineralnych. Można podawać karmę mokrą lub posiłki domowe; podając te ostatnie trzeba pamiętać o suplementacji odpowiednimi preparatami witaminowymi i mineralnymi. Po posiłku mokrym należy psu długowłosemu umyć i wysuszyć sierść na pysku. Najlepiej karmić shih tzu dwa razy dziennie, dzieląc dzienną dawkę pokarmową na mniejsze porcje. Pies musi mieć zawsze dostęp do świeżej wody do picia. Psom długowłosym podaje się ją nie w tradycyjnej misce, a w poidełku dla większych gryzoni. 

Shih tzu – wystawy, sprawy hodowlane 

Shih tzu otrzymuje uprawnienia hodowlane na ogólnych zasadach, zawartych w Regulaminie Hodowli Psów Rasowych ZKwP, po ukończeniu 15 miesięcy życia (choć pierwsze krycie dopuszczalne jest w wieku 18 miesięcy). Może je uzyskać na dwa sposoby: 

1. Na wystawach: muszą być minimum trzy, w tym co najmniej jedna rangi międzynarodowej, klubowej lub specjalistycznej. Oceny muszą pochodzić od minimum dwóch różnych sędziów (a więc jeden sędzia może się powtórzyć). Nie ma znaczenia klasa, do której pies jest zgłoszony, musi mieć jedynie ukończony wiek 15 miesięcy. Suka musi otrzymać oceny co najmniej bardzo dobre, pies – tylko doskonałe. Bez znaczenia jest przyznana lokata i ewentualnie dalsze tytuły 

2. Na przeglądzie hodowlanym: międzynarodowy sędzia kynologiczny, posiadający uprawnienia do oceny rasy, dokonuje indywidualnego opisu i oceny psa/suki na specjalnym formularzu i wydaje decyzję o zakwalifikowaniu lub niezakwalifikowaniu do hodowli. Przegląd odbywa się w macierzystym oddziale zarejestrowania psa lub – za jego zgodą – w innym oddziale. Sędzia przeprowadza szczegółowe oględziny budowy anatomicznej, ogólnych proporcji, uzębienia, kątowania kończyn, sylwetki w postawie i w ruchu, szaty i umaszczenia. Ten wariant kwalifikacji zazwyczaj wybierają właściciele, którzy z różnych powodów nie lubią jeździć na wystawy lub nie zależy im na tytułach. 

Zawsze warto wybrać wariant „wystawowy”. Powodów jest kilka. Przede wszystkim wystawa jest znakomitą okazją do socjalizacji psa, a dla właściciela możliwością spotkania się i porozmawiania z doświadczonymi hodowcami, obejrzenia stawki zgłoszonych psów i zorientowania się co do aktualnych trendów, posłuchania opisów dyktowanych przez sędziego sekretarzowi. Są to bezcenne informacje, nieraz nie do znalezienia w jakiejkolwiek literaturze. Potencjalni hodowcy mogą ponadto wstępnie wybrać reproduktora dla swojej suczki. Wielu właścicieli shih tzu (i nie tylko) złapało wystawowego bakcyla i planuje sezon od początku roku. 

Ciekawostki o shih Tzu

1. Początki w Chinach: Shih Tzu to rasa psów pochodząca z Chin, gdzie była hodowana jako pies towarzyszący dla chińskiej rodziny królewskiej. Te urocze psiaki były cenione za swoją przyjazną naturę i elegancki wygląd.

2. Długa historia: Shih Tzu ma długą historię, sięgającą co najmniej kilku wieków. Rasa ta wywodzi się z krzyżowania różnych małych psów, w tym Pekińczyków i Lhasa Apso, co doprowadziło do powstania tej uroczej i przyjaznej rasy.

3. Charakterystyczna fryzura: Shih Tzu jest znany ze swojej długiej sierści, która może przybierać różne stylizacje. Bardzo popularna jest charakterystyczna fryzura, w której sierść na głowie jest spinana w kucyk, co dodaje im uroku. Jednak wielu właścicieli decyduje się na krótsze strzyżenie dla łatwiejszej pielęgnacji.

4. Inteligentne i towarzyskie: Shih Tzu jest uznawany za inteligentnego i łatwego w tresurze psa. Są towarzyskie, lubią spędzać czas z ludźmi i zazwyczaj dobrze dogadują się z dziećmi oraz innymi zwierzętami domowymi.

5. Problemy z oddychaniem: ze względu na swój krótki pyszczek, Shih Tzu może mieć pewne problemy z oddychaniem, zwłaszcza w gorące dni lub podczas intensywnego wysiłku. Warto zatem monitorować ich aktywność fizyczną, aby zapewnić im odpowiednią opiekę zdrowotną.

Podsumowanie — czy shih tzu to dobry wybór?

Shih tzu to rasa, która nadaje się dla rodzin ze starszymi dziećmi i dla osób samotnych, młodszych lub w bardziej dojrzałym wieku. Jest mało wymagający pod względem warunków życia, nie potrzebuje zbyt dużo ruchu, jest bardzo pogodny, wesoły i przywiązany do opiekunów. Zawsze chętny do zabawy, inteligentny, ale dość przebiegły i potrafi „zaczarować” domowników spojrzeniami. Mało szczekliwy, zrównoważony i bardzo życzliwy w stosunku do ludzi. Jest jednak wrażliwy na upały, poza tym osobniki wystawowe wymagają systematycznej, czasochłonnej pielęgnacji szaty. 

Cena shih tzu zależy od pochodzenia, tytułów rodziców i ich wcześniejszego potomstwa, renomy hodowli i jakości pochodzących z niej szczeniąt. Decydując się na zakup szczeniaka shih tzu, nie warto kierować się jedynie ceną, gdyż może to doprowadzić do opłakanych skutków. Szerzej o zagadnieniu kupowania szczeniaka, dlaczego pies z metryką jest droższy i co daje posiadanie „papierów” tutaj.